Νέα Υόρκη-ΗΠΑ. Πεινασμένοι… στο Μανχάταν!

Το ραντεβού είναι ήδη κλεισμένο. Στις 23 του Δεκέμβρη από τις 10 το πρωί ως τις 12.30 το βράδυ στην 49^η οδό, δυτικά , ανάμεσα στις λεωφόρους Μπρόντγουεη και Όγδοη, όχι μακριά από το Σέντραλ Παρκ και κοντά στο σχολείο Μάντελ, το «Πρόγραμμα του Δρόμου» μια φιλανθρωπική εθελοντική οργάνωση θα μοιράζει σακούλες με φαγητό και ζεστή σούπα στους Νεοϋορκέζους που έχουν ανάγκη. Ένα από τα πολλά σημεία που έχουν ήδη ανακοινωθεί ενόψει των γιορτών σε διάφορα σημεία της πόλης και των πέντε δήμων που την συγκροτούν.

Μια είδηση από την καπιταλιστική μητρόπολη στα μέσα του περασμένου Νοέμβρη πέρασε σε μερικά μόνο μονόστηλα, παρά το γεγονός πως ήταν έξοχα συγκλονιστική. Σύμφωνα με μια πρόσφατη έκθεση της «Συμμαχίας της Νέας Υόρκης για την Καταπολέμηση της Πείνας», στην αμερικάνικη μεγαλούπολη ένας στους έξι κατοίκους της δεν μπορεί να αντιμετωπίσει μόνος του τις βασικές διατροφικές ανάγκες του και καταφεύγει συστηματικά στα φιλανθρωπικά συσσίτια και στις καντίνες που μοιράζουν σούπα. Η έκθεση πυροδότησε μια αρκετά μεγάλη συζήτηση μέσα από τις αμερικάνικες εφημερίδες και επανέφερε στο προσκήνιο το διογκούμενο κύμα φτώχειας και πείνας που αντιμετωπίζει η πόλη αλλά και ευρύτερα όλη η χώρα. Ενόψει μάλιστα των γιορτών των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς , ένα καθοδηγούμενο υποκριτικό αίσθημα φιλανθρωπίας έδωσε την δυνατότητα για προβολή σε αρκετές προσωπικότητες και οργανώσεις που έσπευσαν να αναγγείλουν πρωτοβουλίες βοήθειας στους πεινασμένους.

Τα αναλυτικά στοιχεία είναι αποκαλυπτικά για το μέγεθος του προβλήματος. Ένα εκατομμύριο , εκατό χιλιάδες Νεοϋορκέζοι , κατέφυγαν για φαγητό στα συσσίτια με κουπόνια μέσα στην φετινή χρονιά, σε ένα συνολικό πληθυσμό περίπου οκτώμισι εκατομμυρίων. Η αύξηση σε σχέση με το 2005, υπολογίζεται σε 11%. Από την περίοδο 2000-2003 , στην οποία το συνολικό ποσοστό αυτών που αντιμετώπιζαν πρόβλημα διατροφής ήταν 14% του πληθυσμού, το 2005 το ποσοστό ανέβηκε στο 15,4%. Στα 1200 περίπου σημεία στην πόλη που μοιράζεται φαγητό με κουπόνια προστρέχουν κυρίως άνεργοι για πάνω από δύο χρόνια, ηλικιωμένοι, ανύπαντρες μητέρες και φυσικά παιδιά. Πολλοί από αυτούς συγκεντρώνονται τις περισσότερες ημέρες του χρόνου, σχεδόν σε καθημερινή βάση. Η πλειοψηφία τους είναι γυναίκες ( 64%). Λευκοί είναι το 35% , μαύροι το 34% και Λατίνοι το 24,5%.

Η Νέα Υόρκη αποτελεί ένα από τα κορυφαία αμερικάνικα υποδείγματα έκρηξης των εισοδηματικών ανισοτήτων που δημιούργησε η ακραία νέο-φιλελεύθερη πολιτική των τελευταίων δεκαετιών. Πάνω από το 30% των κατοίκων της , δηλαδή περίπου 2,6 εκατομμύρια ζούνε κάτω από το επίσημο εθνικό επίπεδο φτώχειας ( 1460 δολάρια τον μήνα για τετραμελείς οικογένειες και 1180 δολάρια για τριμελείς). Η μακροχρόνια ανεργία είναι αρκετά πάνω από τον εθνικό μέσο όρο, τα φτηνά σπίτια λιγοστεύουν με ραγδαίους ρυθμούς ( τα τελευταία χρόνια χάθηκαν πάνω από πεντακόσιες χιλιάδες φτηνές κατοικίες) , οι άστεγοι έχουν πολλαπλασιαστεί και οι υπηρεσίες υγείας , ασφάλισης και κοινωνικής προστασίας έχουν ακριβύνει κατακόρυφα. Ένας στους πέντε ηλικιωμένους, ( ποσοστό πάνω από το 18%) ζει σε κατάσταση ένδειας , ποσοστό διπλάσιο από τον εθνικό μέσο όρο( 9%) και εκατοντάδες χιλιάδες παιδιά μεγαλώνουν σε συνθήκες αθλιότητας στα γκέτο. Όταν λοιπόν θα φωταγωγηθεί η πόλη για να υποδεχτεί την νέα χρονιά και οι εικόνες της βιτρίνας της, κάνουν τον γύρο του πλανήτη, μην ξεχάσετε να κάνετε μια ευχή για τους πεινασμένους …της Νέας Υόρκης!

* Για τους απαιτητικούς αναγνώστες του «Αθέατου Κόσμου», υπάρχει μια πρόσφατη κοινή αναλυτική έκθεση για την Πείνα στις ΗΠΑ το 2006, από την Food Bank for the New York City και την City Harvest, στην οποία παρουσιάζεται με αριθμούς η κατάσταση στην αμερικάνικη μεγαλούπολη και στους πέντε δήμους της. Το Μπρονξ και το Κουήνς προηγούνται σαφώς αλλά δεν υπάρχει περιοχή της πόλης που να μην έχει πλέον συσσίτια.

Σόφια –Φακουλτέτα. Η τριτοκοσμική παραγκούπολη… στην Ευρ.Ενωση

Δεν γνωρίζουμε ποια ήταν ακριβώς η αφορμή για να πάρει το προσωνύμιο «Καμπότζη», αλλά στα σίγουρα η παραπομπή σε τριτοκοσμική κατάσταση ταιριάζει απόλυτα στον μεγάλο μαχαλά-παραγκούπολη στην Φακουλτέτα της Σόφιας. Εκεί από την δεκαετία του τριάντα περίπου, άρχισαν να συγκεντρώνονται οικογένειες Ρομά. Στα μεταπολεμικά χρόνια η κυβερνητική πολιτική που απαιτούσε μόνιμη εγκατάσταση οδήγησε στην επέκταση της παραγκούπολης που έφτασε να συγκεντρώνει πλέον πάνω από τριανταπέντε χιλιάδες ψυχές, παρά το γεγονός πως ποτέ δεν υπήρξε μια προσπάθεια για βελτίωση των συνθηκών στέγασης και για κατασκευή υποδομών. Η κατάσταση χειροτέρευσε ραγδαία στα χρόνια της λεγόμενης μετάβασης, μετά το 1990, όταν στα παλιά προβλήματα προστέθηκε η ανεργία και η απότομη πτώση του -ήδη χαμηλού- βιοτικού επιπέδου.

Τώρα η Φακουλτέτα έχει γίνει το συνώνυμο της χειρότερης παραγκούπολης στην Ευρώπη και συναγωνίζεται σε αθλιότητα τα ασιατικά σλαμς και τις λατινοαμερικάνικες φαβέλες. Το γεγονός πως όλες οι κατασκευές είναι παράνομες, δεν επιτρέπει καμία σχεδόν βελτίωση, οι δρόμοι και το αποχετευτικό δίκτυο είναι ανύπαρκτα και το ηλεκτρικό υπάρχει σε ένα μικρό ποσοστό των κατασκευών. Κατά μέσο όρο δέκα άτομα ζούνε σε έκταση σαράντα τετραγωνικών μέτρων και για τις αρρώστιες σαν την φυματίωση, την ηπατίτιδα κ.λπ. που θερίζουν, υπάρχει μόνο μια μικρή κλινική, και αυτή με την υποστήριξη μιας διεθνούς ΜΚΟ. Το μεγάλο πρόβλημα όμως είναι η ανεργία. Από τους δέκα χιλιάδες περίπου ενήλικες που θεωρούνται ενεργός πληθυσμός μόνο πεντακόσιοι δουλεύουν με νόμιμες συμβάσεις.

Η Φακουλτέτα είναι η χειρότερη αλλά όχι η μοναδική αστική συγκέντρωση Ρομά στην Βουλγαρία. Το Στολιπίνοβο στο Πλόντιβ και η Ναντέζντα στο Σλίβεν δεν απέχουν πολύ σε αθλιότητα. Στην βαλκανική χώρα, σύμφωνα με την απογραφή του 2001, ζούνε 371 χιλιάδες Ρομά η ποσοστό 4,7% του συνολικού πληθυσμού. Αλλες, μη κρατικές εκτιμήσεις, τους ανεβάζουν σε επτακόσιες με εννιακόσιες χιλιάδες ή ποσοστό 10% του πληθυσμού. Ο δήμος της Σόφιας εκτιμά σε 125 χιλιάδες τους Ρομά που κατοικούν στα όρια της ευθύνης του. Οπως και στις υπόλοιπες χώρες της λεγόμενης μετάβασης στην Ανατολική Ευρώπη, οι Ρομά, σαν μειονεκτική κοινωνικά ομάδα, από τα χρόνια του «ανύπαρκτου», αντιμετωπίζουν σκληρότερα τη συνολική κοινωνική και οικονομική οπισθοδρόμηση. Ερευνες για λογαριασμό διεθνών Οργανισμών και ΜΚΟ για τους Ρομά στην Βουλγαρία, υπολογίζουν σε 90% το ποσοστό της ανεργίας ανάμεσά τους, σε 85% το ποσοστό των επίσημα φτωχών και σε 1% αυτούς που έχουν την τύχη να ζούνε πάνω από την ηλικία των εβδομήντα χρόνων!

Οι Ρομά γενικά στην Ανατολική Ευρώπη αλλά και αυτοί στην Βουλγαρία έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια αγαπημένο θέμα για αρκετές δυτικές ΜΚΟ. Πολλές είναι οι έρευνες και οι μελέτες που υποκινούνται από δυτικά ιδρύματα και Πανεπιστήμια με αντικείμενο την κοινωνική τους κατάσταση. Ακόμη και η Παγκόσμια Τράπεζα σχεδίασε προγράμματα υποστήριξης μέσω της ενίσχυσης της μικρό-επιχειρηματικότητας. Υπέρ-δραστήριος σε ανάλογες πρωτοβουλίες είναι ο γνωστός χρηματιστής Σόρος με το «αγαθοεργό» ίδρυμα του. Ως συνήθως όμως, εκεί που μαζεύονται οι παρηγορητές του πόνου, οι κραυγές του πονεμένων αυξάνονται παρά περιορίζονται.

* Οι Ρομά στη Σόφια έχουν να αντιμετωπίσουν εκτός των άλλων και την πολιτική των κυβερνήσεων και του Δήμου, που επιδιώκουν την έξωσή τους και την καταστροφή των κατοικιών τους στο όνομα των οικιστικών αναπλάσεων. Τον περασμένο Ιούνη ο Δήμος της Σόφιας αποφάσισε να γκρεμίσει εξήντα παράγκες στην Μπατάλοβα-Βοδενίτσα και μόνο ύστερα από τις μαζικές αντιδράσεις αναγκάστηκε να αναβάλλει την υλοποίηση της απόφασης.