6 Ιουλ 2013

Περμ-Ρωσία
Η τραγική ιστορία της ρώσικης ποτάσας


Στο μουσείο της εταιρίας Ουράλκαλι στην Μπερεζνίκι, στην επαρχία του Περμ στις δυτικές ρίζες των Ουραλίων, ο επισκέπτης μπορεί να δει με παραστατικό τρόπο τη μακραίωνη ιστορία της ρώσικης ποτάσας και της νεότερης βιομηχανίας νατριούχων και καλιούχων λιπασμάτων. Δηλαδή την προαιώνια γέννηση των ορυκτών αλάτων και τις τεχνικές επεξεργασίας και παραγωγής που αναπτύχθηκαν στην περιοχή στα χρόνια της τσαρικής απολυταρχίας αλλά, κυρίως, στην εποχή της σοβιετικής εξουσίας. Η φύση και οι γεωλογικές μεταβολές πριν από πενήντα πέντε εκατομμύρια χρόνια δημιούργησαν πλούσια κοιτάσματα νιτρικών και καλιούχων ορυκτών, μια ανεξάντλητη πηγή αλατιού στη θέση όπου παλιότερα υπήρχε μια τεράστια θάλασσα στην προϊστορική Πέρμια περίοδο διαμόρφωσης του γήινου φλοιού. Από την αρχαιότητα, στην περιοχή η επινοητικότητα των ανθρώπων κατάφερε να βρει τρόπους εξόρυξης και αξιοποίησης και στον εικοστό αιώνα κυρίως για την παραγωγή λιπασμάτων για την αγροτική παραγωγή. Μια εκπληκτική σύνθεση της εξέλιξης του φυσικού περιβάλλοντος και της εποποιίας του ανθρώπου για να το δαμάσει και να το βάλει να υπηρετεί τις ανάγκες του. Η επιτυχία αυτή γράφτηκε στα χρόνια της σοβιετικής εξουσίας, όταν με το πρώτο πεντάχρονο άρχισε κτίζεται το 1927 το βιομηχανικό σύμπλεγμα εξόρυξης και παραγωγής ποτάσας με επίκεντρο τη Σολικάμσκ και την Μπερεζνίκι.

Επικεφαλής των πρώτων ερευνών που οδήγησαν στην ανακάλυψη των κοιτασμάτων ήταν ο γεωλόγος Πάβελ Πρεομπραζένσκι, στέλεχος των Λευκών, υπουργός του Κερένσκι και του Κολτσάκ και εκτοπισμένος εκεί για αντεπαναστατική δράση. Ο Πρεομπραζένσκι ήταν από την κατηγορία των παλιών ειδικών που η σοβιετική εξουσία αξιοποίησε με επιτυχία. Η Ουράλκαλι γεννήθηκε το 1934, το 1944 άρχισε η εξόρυξη του καρναλίτη και σταδιακά το συγκρότημα απέκτησε καινούρια ορυχεία και έγινε η πηγή των λιπασμάτων για τις αχανείς καλλιεργούμενες εκτάσεις της μεγάλης χώρας. Χιλιάδες άνθρωποι, άνδρες και γυναίκες τεχνικοί, ανειδίκευτοι εργάτες αλλά και εκτοπισμένοι και κατάδικοι, κάτω αλλά και πάνω στο έδαφος , δούλεψαν με αυταπάρνηση για να πετύχουν τα πλάνα παραγωγής και να καλύψουν τις πιεστικές ανάγκες εφοδιασμού. Οι δύο πόλεις αναπτύχθηκαν παίρνοντας ζωή από το βιομηχανικό συγκρότημα, κτίστηκαν εργατικές κατοικίες, δημόσια κτίρια, θέατρα, σχολεία, πολιτιστικά κέντρα και λέσχες για τους βετεράνους εργάτες.

Ακόμα και στα χρόνια της μπρεζνιεφικής παλινόρθωσης, όταν άρχισαν να κυριαρχούν τα κριτήρια του κέρδους, η απολυταρχία των διευθυντικών στελεχών, οι αναπροσαρμογές και οι διασπάσεις των εταιρικών σχημάτων, η Ουράλκαλι και η δίδυμή της, η Σιλβινίτ, συνέχισαν να θεωρούνται κοινό αποτέλεσμα της εργασίας των σοβιετικών ανθρώπων και σημαντική επιτυχία των συνδυασμένων τεχνικών επιστημών.

Αυτά μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του Ενενήντα. Τότε ένας άγνωστος νεαρός, που μόλις είχε αποφοιτήσει από την Ιατρική σχολή της Περμ, γιος μιας οικογένειας γιατρών και συνέταιρος με τον πατέρα του σε μια μικρή εταιρία εναλλακτικής ιατρικής, κατάφερε να πάρει , σε μια νύκτα, το πλειοψηφικό πακέτο της Ουράλκαλι. Ο Ντμίτρι Ριμπολόβλεφ, με τις πλάτες του περιβόητου Ανατόλι Τσουμπάις, υπουργού για την ιδιωτικοποίηση της κρατικής περιουσίας, και πιθανόν με την εύνοια του Γέλτσιν, που στα νεανικά του χρόνια έζησε στην Περμ, ήταν ο πρώτος επιχειρηματίας που πήρε την άδεια για να κάνει δουλειές με μετοχές κρατικών εταιριών στην περιοχή.

Σε λίγο καιρό έγινε ένα από τα χαρακτηριστικά δείγματα των νέων ρώσων ολιγαρχών, που είδαν την προσωπική τους περιουσία να εκτινάσσεται σε μυθικά επίπεδα. Η Ουράλκαλι με 12.500 εργαζόμενους είχε το 20% της παγκόσμιας παραγωγής ποτάσας, το 90% από την οποία έφευγε στο εξωτερικό και η τιμή ανά τόνο στη δεκαετία του 2000 εκτινάχθηκε από τα 115 στα 470 δολάρια, εξαιτίας της μεγάλης ζήτησης από την Κίνα, τη Βραζιλία και άλλες αναπτυσσόμενες οικονομίες. Όταν το 2010 ο Ριμπολόβλεφ πούλησε το 53% των μετοχών της εταιρίας στους Κερίμοφ, Νέσις και Γκάλτσεφ, η τιμή της μετοχής ήταν στα ύψη και το τίμημα ξεπέρασε τα 5 δισ. δολάρια ! Ο Ριμπολόβλεφ σκαρφάλωσε ψηλά στη λίστα του Φορμπς με τους πλουσιότερους ανθρώπους του κόσμου, έβγαλε πολλά λεφτά στην Ελβετία, την Κύπρο και αλλού και άρχισε να ασχολείται με το προσφιλές σπορ αυτού του τύπου των αρπακτικών. Επενδύσεις στην κτηματαγορά, σε χρεόγραφα, σε έργα τέχνης και άλλες παρασιτικές δουλειές. Αγόρασε ακίνητα στη Δύση, γιοτ και ιδιωτικά αεροπλάνα, τη γαλλική ομάδα Μονακό και εσχάτως το νησάκι Σκορπιός από τους κληρονόμους του Ωνάση. Ζωή μέσα στη χλιδή και την απίστευτη σπατάλη, ανάλογη με εκείνη που έκαναν τα παράσιτα στην εποχή του τσαρισμού, στις αυλές και στις επαύλεις της Ευρώπης.

Αφόρητα δύσμορφη και στενάχωρη η διαδρομή της ανθρώπινης ιστορίας στην αυγή της τρίτης χιλιετίας. Η απόλυτη οπισθοδρόμηση. Τον πλούτο που γέννησε η γη για χιλιάδες χρόνια και τη σκληρή εργασία των ανθρώπων για πολλές δεκαετίες, συνδυασμένο αποτέλεσμα των οποίων είναι η μεγαλύτερη βιομηχανία λιπασμάτων της Ρωσίας, τα άρπαξαν μια φούχτα παράσιτα και μαφιόζοι και τα σκορπίζουν στους πέντε ανέμους προς δόξα της λεγόμενης καπιταλιστικής προόδου.

ΔΕΙΤΕ ένα ρεπορτάζ για το μουσείο www.youtube.com/watch?v=sXGLOlyWCcc και επισκεφτείτε την ιστοσελίδα της εταιρίας www.uralkali.com
ΔΙΑΒΑΣΤΕ μια ενότητα με ειδήσεις για τη δράση του Ριμπολόβλεφ www.beriki.ru/personality/dmitrii-rybolovlev.
Στη φωτογραφία εργάτες στο ορυχείο Μπερεζνίκι το 1932.

1 σχόλιο: