27 Φεβ 2010

Solikamsk- Ρωσία. Ο φοβερός ….Λευκός Κύκνος.


Η Solikamsk, στις δυτικές παρυφές των Ουραλίων είναι η δεύτερη σε πληθυσμό πόλη της περιφέρειας του Περμ στα βόρεια της ομώνυμης  πρωτεύουσας. Ιστορικό κέντρο του ορυκτού αλατιού της Ρώσικης αυτοκρατορίας στέκεται στις όχθες του Κάμα, που είναι ένας από τους μεγάλους παραπόταμους τροφοδότες του Βόλγα, και από αυτόν τον συνδυασμό πήρε το όνομα της. Στην πόλη αυτή, βρίσκεται η πιο σκληρή φυλακή της Ρωσικής Ομοσπονδίας, στα κελιά της οποίας είναι θαμμένοι μερικές εκατοντάδες από βαρυποινίτες και ισοβίτες. Καταδικασμένοι για φοβερά δολοφονικά  εγκλήματα αν συνέχιζε να  ισχύει  η ποινή του θανάτου  στην Ρωσία δεν θα έμεναν για πολύ καιρό  ζωντανοί. Η διαβόητη φυλακή, στην οποία η ζωή είναι αφόρητα σκληρή με εξοντωτικές  σωφρονιστικές ποινές, ξυλοδαρμούς και αυστηρή πειθαρχία, ονομάζεται Λευκός Κύκνος και έτσι είναι γνωστή στους ποινικούς κρατούμενους σε όλη την χώρα.

Ο Λευκός Κύκνος κρύβει στα σπλάχνα του, απίστευτη σκληρότητα και ανθρώπινο πόνο. Ανθρώπους στιγματισμένους σε όλο το σώμα τους με φοβερά τατουάζ που υποδηλώνουν την κατηγορία του εγκλήματος αλλά και την θέση τους στην ιεραρχία της φυλακής  η της συμμορίας στην οποία στρατολογήθηκαν νεαροί. Μανιακούς δολοφόνους, σίριαλ κίλερς, επαγγελματίες εκτελεστές και αυτουργούς απίστευτων εγκλημάτων. Άνδρες κάθε ηλικίας που ζούνε σε μια επίγεια κόλαση, αλυσοδεμένοι μέσα σε μικρά τσιμεντένια κελιά,  δίχως την παραμικρή ελπίδα  για ελευθερία.

Τα κατάστικτα σώματα των  καταραμένων του Λευκού Κύκνου αποτελούν μια ζωντανή τρομακτική απεικόνιση των φοβερών εγκλημάτων. Οι αράχνες σημαίνουν την εξάρτηση από τα σκληρά ναρκωτικά, οι νεκροκεφαλές που σχίζονται από μαχαίρια και ξίφη δείχνουν τις ανθρωποκτόνες  πράξεις, τα μεγάλα μάτια στις κοιλιές και τα γεννητικά όργανα τους παιδεραστές. Πολλά από τα περίπλοκα τατουάζ γίνονται μέσα στην φυλακή, κάτω από την μύτη των φυλάκων που τα απαγορεύουν, με αυτοσχέδια υλικά και εργαλεία που προξενούν αφόρητους πόνους.

Με έναν πληθυσμό πάνω από οκτακόσιους χιλιάδες άνδρες και γυναίκες περίπου σήμερα  στις  φυλακές, η Ρωσία κατάφερε να φτάσει τις δύο τελευταίες δεκαετίες τους αμερικάνικους φοβερούς  δείκτες. Έτσι βρίσκεται με διαφορά στην δεύτερη θέση παγκόσμια σε αναλογία κρατούμενων προς τον γενικό πληθυσμό ( 604 ανά εκατό χιλιάδες) με πρώτες σταθερά  τις ΗΠΑ ( 756/ 100 χιλιάδες), παρά το γεγονός πως τα τελευταία χρόνια ανακόπηκε η ραγδαία αριθμητική αύξηση της πρώτης μετά-σοβιετικής περιόδου που είχε ξεπεράσει  το 1998 το ένα εκατομμύριο έγκλειστους. Η ανακοπή δεν έχει να κάνει με την μείωση των παραβατικών συμπεριφορών αλλά κυρίως με την ελαστικοποίηση στο καθεστώς   των προφυλακίσεων και τις νομικές  αλλαγές και την επιμέτρηση των ποινών. Με αυτούς τους ρυθμούς,  με ένα σύστημα που είναι φημισμένο για την σκληρότητα του και με ελάχιστες χρηματοδοτήσεις οι φυλακές στην Ρωσία αποτελούν βρωμερές αποθήκες ψυχών στις οποίες βασιλεύουν τα βασανιστήρια, η ανθρώπινη εξαθλίωση  και απόγνωση και οι αρρώστιες.  Ειδικά η φυματίωση , η ανθεκτική   ηπατίτιδα σε όλα τα γνωστά φάρμακα και το Έιτζ, έχουν μετατραπεί σε επιδημίες που είναι αδύνατον να αντιμετωπιστούν.

Ο Λευκός Κύκνος αλλά και οι άλλες σκληρές ρώσικες φυλακές του 21ου αιώνα, αποτελούν σύγχρονη υπενθύμιση αυτό που ο Ντοστογιέφσκι είχε πει πριν πολλά χρόνια αναφορικά με το τσαρικό σωφρονιστικό σύστημα.  Πως  το επίπεδο του πολιτισμού μίας κοινωνίας κρίνεται από τις φυλακές της. Και ο πολιτισμός της σημερινής καθεστωτικής ρώσικης ελίτ, μαζί με τις ανισότητες και τα καθημερινά κοινωνικά προβλήματα και αδιέξοδα που δημιουργούν οι πολιτικές των κυβερνήσεων της, είναι μια απόλυτη  βαρβαρότητα.


* Η στήλη συνιστά την ταινία του   'Αλιξ Λάμπερτ, «Το Σημάδι του Κάιν»   (HΠA-2000- 74'),  που έφερε στην δημοσιότητα τους στιγματισμένους του Λευκού Κύκνου.  Για τους αριθμούς των φυλακισμένων στον κόσμο  τα στοιχεία προέρχονται από το Βασιλικό Κολέγιο του Λονδίνου στην ετήσια έκθεση για το 2008 στην διεύθυνση http://www.kcl.ac.uk/depsta/law/research/icps/downloads/wppl-8th_41.pdf. Για την βία στις ρώσικες φυλακές ένα σκληρό βίντεο στην διεύθυνση http://www.youtube.com/watch?v=nhdF2axzlpU. Μια σειρά φωτογραφιών από το εσωτερικό του Λευκού Κύκνου στην διεύθυνση http://serezhakomarov.com/index.php?/projects/white-swan/

13 Φεβ 2010

Σοναπούρ- Ντουμπάι. Το βρώμικο μυστικό

 

Το Σοναπούρ είναι μια από τις  πολλές  εκείνες  αθέατες  τοποθεσίες στον πλανήτη που πληροί απόλυτα την έννοια του οξύμωρου. Σοναπούρ θα πει, ηλιόλουστο μέρος   στα ινδικά,  αλλά κανένας επίσημος χάρτης η τουριστικός οδηγός  στο Ντουμπάι δεν το  αναφέρει. Περίπου ενενήντα λεπτά με το αυτοκίνητο από το κέντρο της πόλης, κρυμμένο μέσα στους αμμόλοφους στον δρόμο για το εμιράτο  Sarjah,  το Σοναπούρ είναι ένα τεράστιο γκέτο με κτίρια-κοιτώνες στους οποίους στριμώχνονται έως και πεντακόσιες χιλιάδες ψυχές, σε άθλιες συνθήκες.  Για να βρεις το Σοναπούρ ο ασφαλέστερος τρόπος είναι να ακολουθήσεις τα λεωφορεία που πηγαινοφέρνουν καθημερινά τους χιλιάδες μετανάστες εργάτες στα εργοτάξια του εμιράτου και όταν φτάσεις εκεί θα συναντήσεις  το πιο  βρώμικο μυστικό του λεγόμενου οικονομικού θαύματος του Ντουμπάι. Ανάμεσα στα στενά χωμάτινα σοκάκια, στους ανοικτούς προχειροφτιαγμένους υπονόμους, στα βουνά από  σκουπίδια  και στα  άθλια κτίρια που το συνθέτουν, χιλιάδες νέοι άνδρες από  την Ινδία, το Πακιστάν, το Νεπάλ το Μπαγκλαντές και άλλες ασιατικές και αφρικανικές  χώρες, ζούνε για να δουλεύουν ολημερίς στα φαραωνικά τεχνικά έργα και τις οικοδομικές κατασκευές.


Σχεδόν όλοι, έφτασαν στο Ντουμπάι σταδιακά εδώ και πάνω από δεκαπέντε χρόνια, στρατολογημένοι από γραφεία εργασίας στις χώρες τους, πληρώνοντας τουλάχιστον δύο χιλιάδες δολάρια και αναγκασμένοι με τους πρώτους μισθούς πείνας να ξεπληρώσουν τους ατζέντηδες και τους δανειστές τους. Στα περισσότερα συμβόλαια που υπέγραφαν με κλειστά μάτια, παρακινημένοι από την πείνα και την ανέχεια, δεχόντουσαν να δουλεύουν σαν σκλάβοι, με ωράρια ογδόντα ωρών τουλάχιστον την βδομάδα, ημέρα και  νύχτα, για οκτώ με δέκα δολάρια ημερήσια αμοιβή και αναγκασμένοι να μείνουν στον ίδιο εργοδότη το λιγότερο δύο χρόνια από την πρόσληψη τους. Χωρίς το δικό τους αίμα και τον ιδρώτα, στις σκαλωσιές των θεόρατων κτιρίων και κάτω από θερμοκρασίες πενήντα βαθμών Κελσίου, με τρομερή συχνότητα εργατικών θανάτων, τραυματισμών και ασθενειών, τίποτε δεν θα μπορούσε να χτιστεί στο εμιράτο που φιλοδοξούσε να γίνει παγκόσμιο κέντρο ακριβού τουρισμού και υπηρεσιών στην περιοχή του Κόλπου.


Το 2006 και το 2007, ήταν οι χρονιές,   που οι λιγοστές ειδήσεις των διεθνών ΜΜΕ  από το εμιράτο,  άρχισαν να δείχνουν πως οι σιωπηλοί αυτοί σκλάβοι, είχαν αρχίσει να οργίζονται και να αντιδρούν. Η διάψευση του ονείρου για μια αξιοπρεπή και καλά πληρωμένη δουλειά σε συνδυασμό με την πτώση του δολαρίου, παρακίνησε αρκετούς να ξεσηκωθούν. Σε διάφορα εργοτάξια καταγράφτηκαν απεργίες και συγκρούσεις με κορυφαίες τις συγκρούσεις στην ζώνη του λιμανιού Jebel Ali τον Οκτώβρη του 2007  και την μεγάλη απεργία σαράντα χιλιάδων εργατών,  μαζί με αυτούς που έχτιζαν τον ουρανοξύστη Barj Dubai στα τέλη του ίδιου χρόνου.  Σε απάντηση δικαστήριο  του εμιράτου αποφάσισε να απελάσει τους περισσότερους από τους πρωτεργάτες και να σκληρύνει τους ελέγχους και την αστυνομική καταπίεση στα έργα και γύρω από τους κοιτώνες στο Σοναπούρ.




Στις αρχές του Γενάρη εγκαινιάστηκε από τον σεϊχη Μοχάμαντ μπεν Ραχίντ αλ Μακτούμ ο ψηλότερος ουρανοξύστης στον κόσμο, με επισημότητα και οργανωμένους πανηγυρισμούς. Πήρε το όνομα "Μπουρζ Χαλίφα", προς τιμή του αρχηγού των Ενωμένων Εμιράτων,    σεϊχη Χαλίφα μπεν Ζαγιέντ αλ-Ναχιάν και αποτελεί πλέον το αρχιτεκτονικό καμάρι του εμιράτου. Χιλιάδες φωτογραφίες και βίντεο ταξίδεψαν σε όλο τον κόσμο με εικόνες του κτιρίου από το έδαφος αλλά και άλλες, με την θέα που κόβει την ανάσα από το ύψος των οκτακοσίων και πλέον μέτρων που υψώνεται. Καμία όμως από τις κάμερες και τις φωτογραφικές μηχανές   δεν αναζήτησε να αποτυπώσει το ταπεινό Σοναπούρ και τους νέους  άνδρες εργάτες που έχτισαν με τα χέρια τους αυτή την σύγχρονη πυραμίδα.


* Η στήλη επανήλθε σε ένα θέμα που είχε παρουσιάσει τον Απρίλιο του 2006, παρακινημένη από ένα κείμενο του Άρη Χατζηστεφάνου στο ένθετο  κυριακάτικο περιοδικό της «Καθημερινής» στις 13 του περασμένου Δεκέμβρη που εκτός των άλλων περιέγραφε την απόγνωση των χιλιάδων εργατών που –ύστερα από το πρόσφατο οικονομικό κραχ στο εμιράτο- απολύονται μαζικά και αναγκάζονται να γυρίσουν στις πατρίδες τους.  Για αυτήν την σκοτεινή πλευρά του  εμιράτου εκπληκτικές είναι οι φωτογραφίες της Matilde Gattoni στην ηλεκτρονική