4 Αυγ 2007

Περουβιανές Άνδεις. Σύγχρονες ανθρωποθυσίες παιδιών


Παρ’ ότι πέρασε πάνω από μια δεκαετία, οι αρχαιολόγοι ακόμα δεν έχουν σιγουρευτεί αν η «παγωμένη μικρή κυρία» που το καλοδιατηρημένο σώμα της βρέθηκε το 1995 κάτω από τον παγετώνα και την τέφρα στην κορυφή του ηφαιστείου Αμπάτο στην νότια Περουβιάνικη επαρχία της Αρεκίπα, είναι η απόδειξη για τις φημολογούμενες ανθρωποθυσίες των Ίνκας. Το τραύμα στο κεφάλι της δείχνει πως πέθανε πιθανόν από βίαια αιτία, σε ηλικία περίπου δεκατεσσάρων χρονών, ανάμεσα στο 1440 με 1450 , αλλά αρκετοί είναι διστακτικοί να δεχθούν την εκδοχή της ανθρωποθυσίας. Είναι γνωστό άλλωστε πως οι κονγκισταδόρες κατακτητές και οι καθολικοί παπάδες που τους ακολουθούσαν παρουσίαζαν επίτηδες στην Δύση τους ινδιάνικους πολιτισμούς σαν βάρβαρους για να δικαιολογήσουν τις δικές τους «εκπολιτιστικές» βαρβαρότητες και σφαγές και από αυτές τις αφηγήσεις έλκουν την καταγωγή τους οι θεωρίες για τις ανθρωποθυσίες. Εδώ και μερικά χρόνια η « Χουανίτα του Αμπάτο», όπως επίσης είναι γνωστή, αναπαύετε σε μια γυάλινη θήκη με χαμηλή θερμοκρασία, στο Μουσείο του Καθολικού Πανεπιστημίου της Σάντα Μαρία, στην Αρεκίπα, δίπλα σε μερικές ακόμη παιδικές μούμιες που βρέθηκαν σε άλλα σημεία της ορεινής επαρχίας που την διασχίζουν οι Περουβιανές Άνδεις.

Πάνω από πεντακόσια χρόνια μετά, μπορεί η φήμη των ανθρωποθυσιών να χάνεται στο βάθος του χρόνου αλλά τα παιδιά στα αλτιπλάνα των Άνδεων, τόσο στην Αρεκίπα όσο και στις υπόλοιπες νότιες και ανατολικές επαρχίες του Περού, συνεχίζουν να πεθαίνουν εξαιτίας της φτώχειας, της λειψής και κακής τροφής και των αντίξοων καιρικών συνθηκών. Η κυβέρνηση στην Λίμα , αναγκάστηκε να κηρύξει σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, για περίοδο ενενήντα ημερών, δεκατέσσερις επαρχίες στις Άνδεις ( σχεδόν την μισή χώρα) από τα μέσα του Ιούνη, αλλά ήδη η τραγωδία είχε εκτυλιχτεί. Πάνω από εξήντα παιδιά, ηλικίας κάτω των πέντε χρόνων, πέθαναν τις τελευταίες εβδομάδες, τα περισσότερα από πνευμονία, ενώ ήδη έχουν καταγραφτεί πάνω από πέντε χιλιάδες κρούσματα της ασθένειας σε παιδιά και ενήλικες. Όπως συνήθως συμβαίνει και αλλού, η κυβέρνηση απέδωσε τους θανάτους στον εξαιρετικά βαρύ φετινό χειμώνα που οι προβλέψεις εκτιμούν πως θα διαρκέσει μέχρι τον Σεπτέμβρη, ο πρόεδρος Γκαρσία έκανε μια βιαστική περιοδεία συμπόνιας σε ορισμένες περιοχές και τα κρατικά ταμεία αποδέσμευσαν ποσό ισοδύναμο σε δύο εκατομμύρια αμερικάνικα δολάρια για βοήθεια στους πληθυσμούς. Φιλανθρωπικές οργανώσεις στην πρωτεύουσα, αλλά και στο εξωτερικό ξεκίνησαν εκστρατεία συλλογής και αποστολής ρούχων και τροφίμων ειδικά στις ινδιάνικες κοινότητες γύρω από το Κούσκο , που αντιμετωπίζουν τα περισσότερα προβλήματα. Πρόσφατες πληροφορίες αναφέρουν πως οι κακές καιρικές συνθήκες κατέστρεψαν μεγάλες εκτάσεις αγροτικής παραγωγής και σκότωσαν μαζικά οικόσιτα ζώα , κάνοντας έτσι πιο δύσκολα τα πράγματα για το άμεσο μέλλον.

Στο Περού και ειδικά στις αγροτικές περιοχές η φτώχεια , ύστερα από μια μικρή ανάπαυλα στο τέλος της περασμένης δεκαετίας , άρχισε πάλι να επεκτείνεται με έντονα αυξητικούς ρυθμούς. Το ίδιο και οι προκλητικές εισοδηματικές ανισότητες που δημιουργούν μια κραυγαλέα κοινωνική πόλωση. Η ελάχιστη τότε καλυτέρευση, συνδυάστηκε με το γεγονός του τερματισμού του εμφυλίου και την συντριβή των αριστερών ανταρτών , που στην Δύση είχαν παρουσιαστεί σαν ανθρώπινα τέρατα. Τώρα που τα «τέρατα» αποσύρθηκαν, φυλακίστηκα και εξοντώθηκαν , μπορεί , τα παιδιά στις φτωχές κοινότητες των Άνδεων να πεθαίνουν ήσυχα και σιωπηλά. Ποιος ξέρει! Ύστερα από μερικές εκατονταετίες , αρχαιολόγοι και επιστήμονες μπορεί να ερίζουν πάλι αν ο θάνατος τους προήλθε από φυσικά αίτια η ανθρωποθυσίες.

* Στην Δύση , τα ειδησεογραφικά πρακτορεία και τα τηλεοπτικά κανάλια κατανάλωσαν αφειδώς χρόνο για τις πλημμύρες στην Αγγλία , ένδειξη όπως ισχυρίζονται οι επιστήμονες των σοβαρών κλιματολογικών αλλαγών. Για τα παιδιά που πεθαίνουν στο Περού , από το βαρύ κρύο, η στήλη δυσκολεύτηκε να βρει έστω και ελάχιστες πληροφορίες.

14 Ιουλ 2007

Σύνορα Γουατεμάλας-Μεξικού. Τα τρένα του θανάτου

 

Από τα σύνορα με την Γουατεμάλα η σιδηροδρομική γραμμή με κατεύθυνση τον βορρά απλώνεται σαν φίδι  παράλληλα με τις ακτές του Ειρηνικού Ωκεανού διασχίζοντας πρώτα  την επαρχία Τσιάπας στο Μεξικό. Θα ενωθεί με την άλλη γραμμή που έρχεται από τα νοτιοανατολικά της χώρας, από την χερσόνησο Γιουκατάν για να πάρει  τον μεγάλο προορισμό που είναι η Πόλη του Μεξικού. Η δυτική γραμμή έχει μεγάλους σταθμούς την σχεδόν συνοριακή πόλη της Tapachula και βορειότερα την Arriaga από όπου συνήθως  ξεκινάνε οι εμπορικοί συρμοί με τα φορτηγά βαγόνια. Ακριβώς από αυτούς τους σταθμούς ξεκινά ένα από τα πιο επικίνδυνα κομμάτια της παράνομης διαδρομής των μεταναστών που έρχονται από την νότια και κεντρική Αμερική διασχίζοντας κυρίως τον Rio Suchiate, με λαστιχένιες βάρκες,  ποτάμι που χωρίζει το Μεξικό με  την Γουατεμάλα. Η αφετηρία τις περισσότερες φορές η Tecun Uman, στην πλευρά της Γουατεμάλα, μια μικρή πόλη που γι αυτό έχει πάρει και το προσωνύμιο μικρή Τιχουάνα. Με δέκα μεξικάνικα πέσος περνάνε το ποτάμι που η παλιά  ονομασία του ήταν Xochiatl ,  από την  ιθαγενική γλώσσα των Ναχούα, και σημαίνει το νερό του λουλουδιού φτάνοντας  απέναντι,  στην πρώτη μεξικάνικη πόλη,  την Ciudad Heldago

Κρυμμένοι στις σκιές των σιδηροδρομικών σταθμών η στις  πρώτες δύσκολες στροφές της γραμμής που αναγκάζουν τους μηχανοδηγούς να κόψουν ταχύτητα,   κυνηγημένοι από την τοπική αστυνομία, οι παράνομοι μετανάστες συνήθως νέοι, αγόρια και κορίτσια, πηδούν πάνω στα βαγόνια και κρεμασμένοι σε αυτά ξεκινάνε το ταξίδι με προορισμό την υποτιθέμενη γη της επαγγελίας, την μεγάλη βορειοαμερικανική χώρα.  Το ταξίδι για να διασχίσουν το Μεξικό και να φτάσουν στα σύνορα με τις ΗΠΑ, κρύβει μεγάλους κινδύνους. Εκτός από τους ληστές και τις διάφορες συμμορίες που παραμονεύουν στην διαδρομή οι νεαροί αντιμετωπίζουν συνεχώς τον κίνδυνο να τραυματιστούν η να σκοτωθούν έτσι όπως ταξιδεύουν πάνω στους συρμούς. Οι Μουτιλάδος , δηλαδή οι ακρωτηριασμένοι, αυξάνουν σταθερά χρόνο με τον χρόνο. Το 2004 καταγράφτηκαν επίσημα τριάντα-τέσσερις  ακρωτηριασμοί χεριών η ποδιών ενώ το 2005 οι αντίστοιχες περιπτώσεις ξεπέρασαν τις πενήντα.  Σύμφωνα με τα αρχεία  της Grupo Beta,  μια ειδικής  αστυνομικής  ομάδας  που επιχειρεί στην Τσιάπας από το 1996 και κυνηγά τους παράνομους μετανάστες,  από τον Γενάρη του 2002 έως τον Αύγουστο του 2006, έχουν τραυματιστεί σοβαρά 3919 μετανάστες και από αυτούς οι 279 έχουν ακρωτηριαστεί. Γι αυτόν το λόγο το  τρένο που θα τους μεταφέρει,  οι μετανάστες το ονομάζουν «θηρίο» αλλά είναι αναγκασμένοι να το επιλέγουν γιατί αποτελεί την πιο φτηνή διαδρομή.

Στην Tapachula, στο σπίτι των μεταναστών, που έστησε μια καθολική ιταλική ΜΚΟ, η Σκαλαμπρίνι, αλλά και στην εκκλησία του «Καλού Ιησού» , μπορεί κανείς να συναντήσει εύκολα δεκάδες ακρωτηριασμένους νεαρούς λατινοαμερικάνους που το ταξίδι προς την  «γη της επαγγελίας»  μετατράπηκε σε  εφιάλτη. Αρκετοί από αυτούς ξέμειναν στην πόλη και δουλεύουν στις οικοδομές η βοηθάνε να χτιστεί η εκκλησία και ορισμένα καθολικά φιλανθρωπικά ιδρύματα. Οι υπόλοιποι πήραν τον δρόμο της επιστροφής  και ξαναγύρισαν στις χώρες τους ενώ ελάχιστοι κατάφεραν να συνεχίσουν μέχρι τον τελικό προορισμό. Παρά τους κινδύνους όμως , το παράνομο  μεταναστευτικό  κύμα προς τον αμερικάνικο βορρά μεγαλώνει χρόνο με τον χρόνο, σε πείσμα των μέτρων και των εμποδίων που βάζει η κυβέρνηση του Μεξικού σύμφωνα με τις απαιτήσεις του ισχυρού γείτονα. Ο τελευταίος συνεχίζει την κατασκευή του τείχους στα αμερικανό-μεξικάνικα σύνορα άλλα όπως είπε χαρακτηριστικά ένας παράνομος μετανάστης, ούτε ένα Σινικό Τείχος θα μπορούσε να σταματήσει την προσπάθεια των ανθρώπων να γλιτώσουν από την απόλυτη φτώχεια.

* Η Σονία Ναζάριο, δημοσιογράφος στους Λος Άντζελες Τάιμς,  που πήρε το βραβείο Πουλιτζερ το 2003 σαν  πρωτοεμφανιζόμενη συγγραφέας , κυκλοφόρησε το 2006 , το βιβλίο  της «Το ταξίδι του Ενρίκε» , κάνοντας μεγάλη επιτυχία στις ΗΠΑ,    στο οποίο περιγράφει με δύναμη,  το ταξίδι με τρένο ενός μικρού αγοριού που αναζητεί την μετανάστρια μητέρα του.   Για τους απαιτητικούς αναγνώστες της στήλης στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.current.tv/pods/news/PD00937 υπάρχει ένα βίντεο- ντοκιμαντέρ ένδεκα λεπτών, με τίτλο « Το τρένο του θανάτου»  της Πορτογαλίδας Mariane van Zeller, που ακολούθησε μια ομάδα μεταναστών στο ταξίδι τους.

7 Ιουλ 2007

Κόλπος του Γκουαντάναμο-Κούβα. Ο ποιητής με το νούμερο 651


Αληθεύει πως το χορτάρι ξανά-φυτρώνει μετά τη βροχή;

Αληθεύει πως τα λουλούδια θα ξαναβγούν την άνοιξη;

Αληθεύει ότι τα πουλιά πάλι θα ταξιδέψουν σπίτι;

Αληθεύει πως ο σολομός επιστρέφει στο ποτάμι του;

Αληθεύει. Αυτή είναι η αλήθεια. Είναι πραγματικά θαύματα.

Και μήπως αληθεύει πως μια μέρα θα φύγουμε από τον κόλπο του Γκουαντάναμο;
Αληθεύει πως μια μέρα θα γυρίσουμε στα σπίτια μας;

Στα όνειρα μου αρμενίζω. Ονειρεύομαι το σπίτι.

Είμαι με τα παιδιά, καθένα δική μου σάρκα

Είμαι με τη γυναίκα μου κι όσους αγαπώ

Είμαι με τους γονείς, καρδιές πολυαγαπημένες.

Ονειρεύομαι πως είμαι στο σπίτι, ελεύθερος απ΄ αυτό το κλουβί.

Αλλά μ ακούς, δικαστή, με ακούς καθόλου άραγε;

Είμαστε αθώοι εδώ, κανένα έγκλημα δεν κάναμε.

Ελευθέρωσέ με, Ελευθέρωσέ μας, αν ακόμα

κάπου στον κόσμο υπάρχει δικαιοσύνη και συμπόνια!


Ο Οσάμα Αμπού Καντίρ, ήταν οδηγός φορτηγού και αφοσιωμένος οικογενειάρχης, όπως διατείνονται όσοι τον ήξεραν στην Ιορδανία. Λίγο μετά την 11η του Σεπτέμβρη του 2001, συμμετέχοντας σε μια ισλαμική φιλανθρωπική αποστολή της Tablighi Jamat, ταξίδεψε στο Αφγανιστάν, όπου τον Νοέμβρη του ίδιου χρόνου συνελήφθη από τους Αμερικανούς στο Τζαλαλαμπάντ, με την κατηγορία πως η οργάνωση έστελνε μαχητές του τζιχάντ στην χώρα. Παραμένει έκτοτε , χωρίς δίκη, κρατούμενος στο κολαστήριο του Γκουαντάναμο, που έχουν οργανώσει οι ΗΠΑ στα πλαίσια του λεγόμενου αντιτρομοκρατικού αγώνα τους και είναι γνωστός στην διοίκηση των φυλακών με το νούμερο 651. Το ποίημα που έγραψε , είναι ανάμεσα στα είκοσι-δύο, και ο Οσάμα ένας από τους δεκαεπτά κρατούμενους ποιητές που οι στίχοι τους θα δημοσιευθούν στην ανθολογία με τίτλο «Ποιήματα από το Γκουαντάναμο: Οι κρατούμενοι μιλούν» τον ερχόμενο μήνα από το Πανεπιστήμιο της Αιόβα με υπεύθυνο της έκδοσης τον Μαρκ Φάλκοφ, καθηγητή νομικής στο Ιλινόις και δικηγόρο μιας ομάδας κρατούμενων. Τα ποιήματα που περιλαμβάνονται στην έκδοση κατάφεραν να περάσουν από την λογοκρισία του Πενταγώνου και να βρεθούν «αθώα» από τις υποψίες πως μπορεί να περιέχουν κωδικά μηνύματα για διάπραξη …τρομοκρατικών πράξεων! Αποτελούν μόνο ένα πολύ μικρό μέρος των χιλιάδων ποιημάτων που έχουν γράψει οι αιχμάλωτοι στο Γκουαντάναμο στα χρόνια που αυτό λειτουργεί.

Τα ποιήματα βγήκαν έξω από την φυλακή με πολλούς απίθανους τρόπους . Ο κυριότερος, χαραγμένα με πέτρες πάνω σε μικρά ποτηράκια αφρώδους πλαστικού, γραμμένα τα πιο πολλά στα Αραβικά και τα Παστού. Όλοι τους, εκτός από τον Αμπτούλραχίμ Ντοστ που ήταν συγγραφέας και ποιητής πριν συλληφθεί και εξαφανίστηκε στο Πακιστάν, (ύστερα από νέα σύλληψη του από τις υπηρεσίες του δικτάτορα Μουσάραφ) μετά την απελευθέρωση του από το Γκουαντάναμο, δεν είχαν γράψει το παραμικρό και αρκετοί είναι και αγράμματοι. Δίχως χαρτί και μελάνι, παρά μόνο όταν πρέπει να γράψουν λιγοστές γραμμές σε πολύ αραιά χρονικά διαστήματα για το ταχυδρομείο του Ερυθρού Σταυρού, οι κρατούμενοι μπορούν να έχουν μόνο ένα αντίτυπο του Κορανίου και μερικά βιβλία δυτικών συγγραφέων όπως η Αγκάθα Κρίστι και την σειρά του Χάρι Πότερ! Από τα γραπτά τους, ελάχιστα κατάφεραν να δραπετεύσουν, μιας και τα πιο πολλά τα σταμάτησε η λογοκρισία η καταστράφηκαν κατά την διακίνηση τους από κελί σε κελί. Υπολογίζεται πως μόνο ο Ντοστ έγραψε την περίοδο της ομηρίας του περίπου 25 χιλιάδες στίχους!

Ακόμα και λογοκριμένα τα ποιήματα και με δυσκολίες στην απόδοση τους στα Αγγλικά, είναι δυνατές κραυγές καταγγελίας και διεκδίκησης της ελευθερίας και αποτελούν μια ακόμα επιβεβαίωση πως η ανθρώπινη αντίσταση, και στις πιο δύσκολες συνθήκες, δεν σταματά. « Δίνουν μια πιο σύνθετη εικόνα αυτών των λαών» αναγκάστηκε να παραδεχθεί ένας μεταφραστής από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, ομολογώντας ασυνείδητα αυτό που είναι και η αχίλλειος πτέρνα των αυτοκρατορικών σχεδίων της Ουάσιγκτον. Λαοί με χιλιάδες χρόνια πολιτισμού είναι αδύνατον να υποταχτούν για μεγάλο χρονικό διάστημα και να γίνουν υπήκοοι των δυτικών αξιών.

* Ο «Αθέατος Κόσμος» αυτήν την φορά ευθυγραμμίστηκε με την επικαιρότητα για προφανείς λόγους. Το ποίημα που μετέφρασε η Γιάννα Χουβαρδά, είναι ένα από τα τρία που προ-δημοσίευσε ο «Ιντιπέντεντ» πριν λίγες μέρες. Η κυκλοφορία της ανθολογίας θα γίνει τον Αύγουστο στις ΗΠΑ και ήδη η ηλεκτρονική σελίδα παραγγελιών της Άμαζον έχει κατακλυστεί από αιτήσεις προαγοράς.

23 Ιουν 2007

Σινγκούρ-Δυτική Βεγγάλη. Η μάνα-Ινδία επιμένει να αντιστέκεται!


Ήταν το πρωινό της 25ης του Μάη, όταν οι συγγενείς του ανακάλυψαν τον Πρασάντα Ντας κρεμασμένο, να αιωρείται από την οροφή του μικρού στάβλου δίπλα στο σπίτι του, στο μικρό χωριό Khaser Bheri, στο Σινγκούρ της επαρχίας Hooghly, της Δυτικής Βεγγάλης. Ο Πρασάντα, σε ηλικία σαράντα-τριών ετών, πατέρας δύο ανήλικων κοριτσιών, βρέθηκε σε απελπιστική κατάσταση, όταν η κυβέρνηση της Καλκούτα, δήμευσε αναγκαστικά την γη που καλλιεργούσε μαζί με τα δύο αδέλφια του και τον πατέρα τους και οι συχωριανοί του δήλωσαν πως είχε πέσει σε κατάθλιψη από τότε.

Ο Πρασάντα, που ήταν γνωστός και πέρα από τα όρια του χωριού του, δεν ήταν έτσι πριν λίγο καιρό. Υπήρξε ένας από τους δραστήριους αγρότες στον αγώνα για την υπεράσπιση της γης, ενεργό μέλος της Επιτροπής Υπεράσπισης των Καλλιεργήσιμων Εδαφών του Σινγκούρ, είχε τραυματιστεί σε συγκρούσεις με την αστυνομία τον Σεπτέμβρη του 2006 και ήταν από αυτούς που, παρ’ όλη την φτώχεια του, αρνήθηκε να εισπράξει περήφανα τις αποζημιώσεις-κοροϊδία. Ο Πρασαντα ήταν ο δεύτερος αγρότης που αυτοκτόνησε στο Σινγκούρ τους τελευταίους μήνες. Είχε προηγηθεί ο Beraberi Purbapara από το χωριό Haradhan, που κατάπιε ποσότητα φυτοφάρμακου. Μια μεγάλη οργισμένη διαδήλωση ακολούθησε το νεκρό σώμα του Πρασάντα, το οποίο πέρασε, πριν αποτεφρωθεί, κατά μήκος του τείχους που έκτισε η αυτοκινητοβιομηχανία Tata, γύρω από την δημευμένη γη των πέντε χωριών του Σινγκούρ.

Τα δύο ποτάμια, ο Hooghly και ο Damodar, που διασχίζουν την περιοχή κάνουν το έδαφος ιδιαίτερα εύφορο, με αποτέλεσμα οι αγρότες στο Σινγκούρ, να ζούνε φτωχικά μεν, αλλά καλά συγκριτικά με άλλες περιοχές της Ινδίας. Μια μεγάλη ποικιλία οπωροκηπευτικών μαζί με ρύζι και γιούτα παράγονται σε ικανοποιητικές ποσότητες από μικρούς γεωργικούς κλήρους. Στις περιόδους των συγκομιδών, που γίνονται σχεδόν όλους τους μήνες του χρόνου έρχονται χιλιάδες εργάτες γης από άλλες περιοχές της επαρχίας ενώ στα χωριά ζούνε αποκλειστικά μικροαγρότες, ακτήμονες -ενοικιαστές γης και οικογένειες που οι άντρες έχουν φύγει για τις χώρες του Περσικού σαν μετανάστες. Οι μεγαλοαγρότες ζούνε κυρίως στην Καλκούτα.

Από αυτό το έδαφος, η κυβέρνηση του λεγόμενου ΚΚΙνδίας (Μαρξιστικού), που βρίσκεται στην εξουσία στην Καλκούτα εδώ και τριάντα χρόνια, με έναν νόμο του 1894, δήμευσε με ελάχιστες αποζημιώσεις πάνω από τέσσερις χιλιάδες στρέμματα, με σκοπό την εγκατάσταση μια μονάδας παραγωγής μικρών αυτοκινήτων του ινδικού κολοσσού Tata. Η περιοχή είχε την ατυχία να βρίσκεται δίπλα στην καινούρια οδό ταχείας κυκλοφορίας και κοντά στην Καλκούτα και το έδαφος να μην είναι ελώδες για να χρειάζεται η Tata να ξοδέψει χρήματα για επιχωματώσεις. Στην μαζική αντίσταση των μικροαγροτών, που ξεκίνησε από την άνοιξη του 2006, απάντησε με βία, συλλήψεις, δικαστικές διώξεις και εξαπόλυση παρά-αστυνομικών δυνάμεων που έσπειραν την τρομοκρατία στα χωριά. Παρ’ όλα αυτά, ακόμη ένας στους τρεις μικρό-ιδιοκτήτες αρνείται να δεχθεί τις αποζημιώσεις και οι κινητοποιήσεις με αποκλεισμούς δρόμων, απεργίες και διαδηλώσεις συνεχίζονται, οξύνοντας ακόμα και την εσωτερική κρίση στην λεγόμενη αριστερή κυβέρνηση.

Τα γεγονότα στο Σινγκούρ, που έγιναν γνωστά σε όλη την χώρα, (μέχρι και η Αρουντάντι Ρόι και ο Αμάρτια Σεν ενεπλάκησαν σε δημόσια αντιπαράθεση με διαμετρικά αντίθετες απόψεις) και ξεσήκωσαν μεγάλο κύμα αλληλεγγύης, δεν είναι τα μοναδικά στην Δυτική Βεγγάλη που αφορούν το ξερίζωμα αγροτών από την γη τους. Η κυβέρνηση της Καλκούτα, που κρατά από την μια την σημαία με το σφυροδρέπανο και από την άλλη υπογράφει σωρηδόν συμφωνίες με ινδικές και ξένες πολυεθνικές για την υλοποίηση επενδύσεων σε περιοχές που έχουν ονομαστεί Ειδικές Οικονομικές Ζώνες, κατά τα πρότυπα της Κίνας και τις οδηγίες του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, επιμένει πως όλα αυτά γίνονται για την ανάπτυξη και την δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Στην πραγματικότητα όμως αυτές οι Ζώνες, που με νόμο της ομοσπονδιακής κυβέρνησης συνασπισμού πρόκειται να δημιουργηθούν σε πολλές περιοχές της χώρας, αποτελούν, όπως καταγγέλλεται από τις λαϊκές και εργατικές οργανώσεις, σύγχρονα επιχειρηματικά Γκουαντάναμο, στα οποία κυριαρχεί η φτηνή εργατική δουλειά και η υψηλή κερδοφορία για τους καπιταλιστές αφού πρώτα καταστραφούν οι αγροτικές κοινότητες και η τοπική οικονομία.

* Η αντίσταση στο Σινγκούρ και οι δολοφονίες στο Ναντιγκράμ τον Μάρτη αναβίωσαν τις μνήμες από την σφαγή στο Ναξαλμπαρί. Φέτος συμπληρώνονται σαράντα χρόνια από την αγροτική εξέγερση με επίκεντρο αυτό το χωριό της Δυτικής Βεγγάλης, που αποτέλεσε την κοιτίδα του Ναξαλίτικου επαναστατικού κινήματος που συνεχίζει να αποτελεί το νούμερο 1 εσωτερικό κίνδυνο για το Νέο Δελχί. Για περισσότερες πληροφορίες στο http://www.singur-singur.blogspot.com/

9 Ιουν 2007

Νησιά Riau-Στενά της Μαλάκα. Τρομοκράτες …οι απόγονοι του Κάπτεν-Χούκ


Το σύμπλεγμα των νησιών Ριάου στέκει σαν φυσικός φραγμός στην νότια είσοδο των στενών Μαλάκα και το ομώνυμο αρχιπέλαγος που τα περιτριγυρίζει εκτείνεται από τις ανατολικές ακτές της Σουμάτρα έως τα δυτικά του Βόρνεο. Τα νησιά είναι γνωστά για τη στρατηγική θέση τους στην είσοδο των Στενών αλλά και σαν ορμητήριο των σύγχρονων πειρατικών ομάδων που εξορμούν από εκεί ληστεύοντας τα μεγάλα εμπορικά πλοία που ακολουθούν έναν από τους πιο πολυσύχναστους ναυτικούς δρόμους του κόσμου.

Από τα Στενά της Μαλάκα που χωρίζουν την Μαλαïκή χερσόνησο και την Σουμάτρα περνάνε κατά μέσο όρο διακόσια εμπορικά πλοία την ημέρα, περίπου εξήντα χιλιάδες τον χρόνο. Σύμφωνα με επίσημους υπολογισμούς από εδώ μεταφέρεται το ένα τρίτο των παγκόσμιων εμπορευμάτων που διακινούνται διαμέσου της θάλασσας και το μισό της παγκόσμιας χρησιμοποιούμενης ενέργειας, περίπου ένδεκα εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου την ημέρα. Έτσι τα στενά που εδώ και αιώνες αποτελούν σημαντική ναυτική δίοδο που ενώνει τον Ινδικό Ωκεανό και την Δύση με τον Ειρηνικό, την Κίνα και την Ιαπωνία, έχουν μετατραπεί στο δεύτερο -μετά το Ντόβερ- σημαντικό ναυτικό πέρασμα στον κόσμο. Για να διασχίσει ένα εμπορικό πλοίο τα 937 χιλιόμετρα των Στενών χρειάζεται με κανονικές συνθήκες περίπου τρεις ημέρες και οι κίνδυνοι δεν προέρχονται μόνο από τις καιρικές συνθήκες. Στην παγκόσμια κατάταξη η διαδρομή αυτή θεωρείται από τις πιο επικίνδυνες εξαιτίας των συχνών πειρατικών επιθέσεων που καταγράφονται ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια. Σύμφωνα με το ειδικό παρατηρητήριο, το Piracy Reporting Centre που εδρεύει στην Κουάλα Λουμπούρ, στα Στενά καταγράφτηκαν την τελευταία επταετία τα μισά από τα πειρατικά περιστατικά παγκοσμίως.( Άλλες περιοχές με έντονη πειρατική δράση είναι τα παράλια της Ινδίας, η ανατολική Αφρική και το αρχιπέλαγος των Φιλιππίνων) Πειρατικές ομάδες με ταχύπλοα και εξοπλισμένες ακόμη και με σύγχρονα όπλα εξορμούν από τα φυσικά κρησφύγετα που σχηματίζουν τα νησιά του αρχιπελάγους αλλά και οι ακτές των μεγάλων νησιών όπως η Σουμάτρα και το Βόρνεο. Σκαρφαλώνουν στις γέφυρες και κλέβουν εμπορεύματα, χρήματα και μερικές φορές καταφέρνουν να πάρουν ολόκληρο το πλοίο. Η πειρατεία είναι μια παραδοσιακή ενασχόληση των φτωχών ιθαγενικών κοινοτήτων στην περιοχή που χάνεται πίσω στους αιώνες και συνεχίζεται εξαιτίας της φτώχειας και της έλλειψης ευκαιριών για επιβίωση.

Η καθοδηγούμενη από τις ΗΠΑ αντιτρομοκρατική υστερία ύστερα από το 2001, επέβαλλε την συμπερίληψη στις τρομοκρατικές λίστες και των σύγχρονων πειρατών στην περιοχή. Κυρίως η Ουάσιγκτον και από κοντά το Δελχί και το Τόκιο πίεσαν τις κυβερνήσεις της Ινδονησίας, της Μαλαισίας και της Ταϊλάνδης να συνυπογράψουν συμφωνίες κοινής αντιπειρατικής δράσης και να αυξήσουν τα μέτρα επιτήρησης των Στενών. Παρά τα πενιχρά αποτελέσματά τους οι συμφωνίες εκτόξευσαν στα ύψη τα ναύλα και τα ασφάλιστρα με αποτέλεσμα, τελευταία, ορισμένοι ναυτιλιακοί παράγοντες να ζητάνε να αποσυνδεθεί η τοπική πειρατεία από την δυτική αντιτρομοκρατική εκστρατεία και να αντιμετωπιστεί στις πραγματικές της διαστάσεις, δίχως δαιμονοποιήσεις και με στόχο τις κοινωνικές και οικονομικές αιτίες που την συντηρούν σε αυτήν την ευρύτητα.

Παρ’ όλα αυτά οι σύγχρονοι πειρατές στις Ινδονησιακές θάλασσες, παρακινημένοι από την φτώχεια αλλά και από τις φυσικές καταστροφές όπως το τσουνάμι που κατέστρεψε τις τοπικές οικονομίες συνεχίζουν να θεωρούνται πολύ σοβαρός κίνδυνος για τις μεγάλες εμπορικές δυνάμεις και το πολυεθνικό εφοπλιστικό κεφάλαιο. Το αμερικάνικο Φορμπς πέρυσι σε εκτενή ανάλυση του υπολόγιζε σε 15 δις δολάρια τον χρόνο το επίσημο πειρατικό κόστος και σε 50 δις το ανεπίσημο στα Στενά, μιας και οι μεγάλοι μεταφορείς πολλές φορές δεν ανακοινώνουν τα περιστατικά για να μην χαλάσουν την φήμη τους.

* Είναι τέτοια η σημασία που δίνεται στο φαινόμενο της σύγχρονης πειρατείας στα Στενά, που πέρυσι τον Ιούλιο, το γερμανικό ίδρυμα Αντενάουερ οργάνωσε ένα διήμερο συνέδριο στην πρωτεύουσα της Μαλαισίας στο οποίο μίλησαν αρκετοί δυτικοί ειδικοί και ανάμεσα τους ο Eric Frecon που πέρασε έξι μήνες μαζί με τους πειρατές στα νησιά Riau και συμπεριέλαβε τις εμπειρίες του στο ντοκιμαντέρ «Piracy in the Straits». Για τους απαιτητικούς αναγνώστες του «Αθέατου Κόσμου», τα υλικά του συνεδρίου βρίσκονται στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://www.kas.de/db_files/dokumente/veranstaltungsbeitraege/7_dokument_dok_pdf_10478_2.pdf

26 Μαΐ 2007

Μάρας – Πόλη της Γουατεμάλα. Συμμορίες made in USA


Η El-Mezqital, βρίσκεται στο νότιο άκρο της Πόλης της Γουατεμάλα και στις έξι μεγάλες γειτονιές της ζούνε περίπου εκατόν είκοσι χιλιάδες άνθρωποι. Μαζί με την La Limonada και την Carolingia είναι μερικά από τα asentamientos, δηλαδή τις δορυφορικές κωμοπόλεις που αναπτύχθηκαν ύστερα από το μεγάλο κύμα αστικοποίησης την δεκαετία του Ογδόντα και από τα πιο επικίνδυνα σημεία της, ουσιαστικά «κόκκινες ζώνες», αφού είναι παραδοσιακά ορμητήρια των άγριων νεανικών συμμοριών που λυμαίνονται την πρωτεύουσα της κέντρο-αμερικάνικης χώρας. Από το δεύτερο μισό της ίδιας δεκαετίας όταν στην πόλη υπήρχαν μερικές δεκάδες νεανικές τοπικές συμμορίες όπως η Tigresa (τίγρη), οι Angeles Infernales (σατανικοί άγγελοι), ο Escorpion (σκορπιός) κ.λπ. ορισμένες σημαντικές εξελίξεις αναγόρευσαν τις συμμορίες Μάρας 13 και 18 σε αδιαφιλονίκητους αρχηγούς που κατάφεραν να απορροφήσουν όλες τις μικρές ομάδες.

Οι Μάρας ή Marabuntas, από το ισπανικό λαϊκό ιδίωμα που ονομάζει την συμμορία αλλά και ένα επικίνδυνο μυρμήγκι στην Κεντρική Αμερική, γεννήθηκαν στις ισπανόφωνες προσφυγο-γειτονιές του Λος Άντζελες, από νέους που δραπέτευσαν από την κόλαση των εμφυλίων και της κρατικής τρομοκρατίας που κυρίευσε την περιοχή στην δεκαετία του Ογδόντα με οργανωτές τους Αμερικάνους. Από τους δρόμους της αμερικάνικης μεγαλούπολης δεν πήραν μόνο τους αριθμούς που ξεχώριζαν τους Μάρας ανάλογα με την χώρα προέλευσης αλλά και τον επαγγελματισμό, τις διασυνδέσεις και την σταθερή ενασχόληση με το οργανωμένο έγκλημα, τα ναρκωτικά και την πορνεία. Η συνεχής μεταναστευτική ροή από αυτές τις χώρες προς τις ΗΠΑ υπήρξε η δεξαμενή γιγάντωσης των συμμοριών αλλά και το κανάλι για κερδοφόρες δουλειές από και προς τις αμερικάνικες πόλεις.

Με το τέλος του εμφύλιου στην Γουατεμάλα αλλά και τις ανάλογες εξελίξεις στο γειτονικό Σαλβαδόρ και την Νικαράγουα, η Ουάσιγκτον υλοποίησε ένα πρόγραμμα επαναπρόωθησης των προσφύγων. Από τις φυλακές και τους δρόμους χιλιάδες μετανάστες και πρόσφυγες γύρισαν με το ζόρι πίσω, αυξάνοντας έτσι τους κοινωνικά περιθωριοποιημένους που οι κατεστραμμένες οικονομίες αυτών των χωρών δεν μπορούσαν να απορροφήσουν και οι διαλυμένες κοινωνικές και κρατικές δομές άφηναν μεγάλα κενά για παράνομες δραστηριότητες. Σχεδόν ταυτόχρονα το εμπόριο της κοκαΐνης από την Κολομβία αναζήτησε καινούριους δρόμους και σταθμούς και η Κεντρική Αμερική προσφερόταν για αυτό.

Έτσι οι Μάρας γιγαντώθηκαν σε ένα πανίσχυρο παρακράτος, συνενώθηκαν με τους αποστρατευμένους από τα αντίπαλα στρατόπεδα των εμφυλίων, οι Μαρέρος έγιναν κανονικός στρατός με ιεραρχικές δομές, διεύρυναν τις διεθνείς διασυνδέσεις τους και οργάνωσαν πολυεθνικά δίκτυα. Υπολογίζεται βάσιμα πως ο αριθμός των Μαρέρος είναι αρκετά πάνω από τις δεκαεννιά χιλιάδες άνδρες της αστυνομίας σε όλη την χώρα και ξεχωρίζουν από το κατάστικτο από τατουάζ και διάφορα σύμβολα δέρμα τους. Αποτέλεσμα να ανέβουν κατακόρυφα τα ποσοστά της εγκληματικότητας σε σημείο που να ξεπεράσουν και αυτά της Κολομβίας! Στην Γουατεμάλα αναλογούσαν 37,5 δολοφονημένοι στους εκατό χιλιάδες το 2005 ενώ στην Κολομβία 33,7. Το 2006 οι δολοφονημένοι έφτασαν στους έξι χιλιάδες περίπου, δηλαδή πεντακόσιοι περισσότεροι από το 2005 και 60% περισσότεροι από το 2003, τους πρώτους μήνες του 2007, τα ποσοστά έχουν αυξηθεί κατά 25% από πέρυσι και ο ετήσιος μέσος όρος ξεπέρασε πλέον και την περίοδο του 26χρονου εμφυλίου που κόστισε στην χώρα διακόσιες χιλιάδες ανθρώπινες ζωές. Άλλωστε η πηγή των μεγάλων δεινών στην χώρα ξεκίνησε όταν οι Αμερικάνοι για να εξυπηρετήσουν την United Fruit οργάνωσαν το πραξικόπημα του 1954 και έκτοτε επέβαλλαν στην ουσία ένα βρώμικο εμφύλιο πόλεμο που τσάκισε την Αριστερά. Από τότε η Γουατεμάλα παραπαίει οικονομικά και κοινωνικά με το 75% των κατοίκων της να ζούνε κάτω από το όριο της φτώχειας.

* Στο επίκεντρο των προεδρικών εκλογών του ερχόμενου Σεπτέμβρη έχει μπει αναγκαστικά το μεγάλο κύμα εγκληματικότητας. Ετσι ο δεξιός υποψήφιος, απόστρατος στρατηγός Otto Perez Molina έχει κεντρικό σύνθημα «Χρειάζεται ένα σκληρό χέρι τώρα!» συντασσόμενος με την αντιτρομοκρατική ρητορεία των ΗΠΑ που συμπεριέλαβαν τα τελευταία χρόνια, τις συμμορίες που ουσιαστικά οι ίδιες δημιούργησαν με την επεμβατική ληστρική πολιτική τους, στις λίστες των εν δυνάμει τρομοκρατών.

12 Μαΐ 2007

Prestes Maia- Σάο Πάουλο. Σύμβολο αντίστασης των αστέγων


Η λεωφόρος Prestes Maia στο Σάο Πάουλο είναι αφιερωμένη στον πιο γνωστό δήμαρχο της πόλης στις δεκαετίες του τριάντα και του σαράντα, τον Francisco Prestes Maia υπεύθυνο για την πολεοδομική διαμόρφωση του, που σήμερα βέβαια έχει εξελιχτεί σε μια από τις μεγαπόλεις- τέρατα του κόσμου. Από το όνομα της λεωφόρου πήρε το όνομα και το κτίριο των είκοσιδύο ορόφων που στέκεται στο νούμερο 700, πολύ κοντά στο κέντρο της πόλης. Το Prestes Maia όπως είναι πια γνωστό σε όλη την Βραζιλία, παλιότερα στέγαζε μαγαζιά και βιοτεχνίες ενδυμάτων μέχρις ότου εγκαταλείφθηκε σαν αποτέλεσμα της μεγάλης οικονομικής κρίσης. Από το 2002, μερικές εκατοντάδες οικογένειες από την επαρχία αλλά και μετανάστες από άλλες χώρες της Λατινικής Αμερικής αποφάσισαν να το καταλάβουν για να στεγαστούν. Καθάρισαν και τροποποίησαν τους χώρους, οργάνωσαν συλλογικές υπηρεσίες, έφτιαξαν βιβλιοθήκη και χώρους εκπαίδευσης, δημιουργώντας έτσι την πιο ξακουστή και μεγαλύτερη κατάληψη αστέγων σε αστικό κτίριο σε όλη την Λατινική Αμερική. Στα πρώτα χρόνια της κατάληψης την καθημερινή μιζέρια έσπαγαν συχνά οι πολύχρωμες πολιτιστικές εκδηλώσεις και τα συλλογικά γλέντια ενώ ο αριθμός των κατοίκων του κτιρίου έφτανε ορισμένες φορές και τα τέσσερις χιλιάδες άτομα. Η κατάληψη υποστηρίχτηκε από την οργάνωση Movimento Sem Teto do Centro, οργάνωση ανάλογη του Κινήματος των Χωρίς Γη, που δραστηριοποιείται για τα δικαιώματα και τα προβλήματα των αστέγων στις μεγάλες βραζιλιάνικες πόλεις.

Το 2002 ήταν σημαδιακή χρονιά για τα λαϊκά κινήματα στην χώρα. Τον Οκτώβρη κέρδισε τις εκλογές το Εργατικό Κόμμα με επικεφαλής τον Λούλα και δεν ήταν λίγοι εκείνοι που πίστεψαν στην χώρα, πως τα πράγματα θα βελτιωθούν για τα εκατομμύρια των φτωχών Βραζιλιάνων. Ο άνεμος αυτός της αισιοδοξίας επηρέασε τα κινήματα αντίστασης που προχώρησαν με αποφασιστικές ενέργειες σε καταλήψεις, ειδικά στην επαρχία, αγροκτημάτων και μεγάλων γαιοκτησιών. Ακριβώς σε αυτή την περίοδο ευφορίας, το Prestes Maia, έγινε σύμβολο του αγώνα για στέγη και δικαιώματα για τους απόκληρους Βραζιλιάνους που συρρέουν αναγκαστικά στα αστικά κέντρα αναζητώντας δουλειά και μια καλύτερη τύχη.

Ούτε πέντε χρόνια μετά, η κοινότητα της κατάληψης του μεγάλου κτιρίου κινδυνεύει με έξωση από την αστυνομία και το Prestes Maia φιγουράρει ήδη στην ιστοσελίδα του Emporis Buildings σαν ακίνητο προς πώληση. Οι νόμιμοι ιδιοκτήτες, η εταιρία Hamuche & Co, το διεκδικεί για να το πωλήσει έτσι ώστε να ξεπληρώσει τα πέντε περίπου εκατομμύρια ρεάλ (ισοδύναμα με 2,2 εκ. δολάρια) που χρωστά σε δημοτικούς φόρους όπως ισχυρίζεται. Όπως και στις υπόλοιπες ανάλογες περιπτώσεις κοινωνικών διεκδικήσεων τόσο οι δημοτικές αρχές, όσο και η ομοσπονδιακή κυβέρνηση πήρε το μέρος των ιδιοκτητών και έστειλε τελεσίγραφο στους καταληψίες. Η κοινότητα των αστέγων στο κτίριο έχει αποδυναμωθεί αρκετά. Τόσο αριθμητικά όσο και πολιτικά. Οι διακόσιες πενήντα περίπου οικογένειες με ένα σύνολο 1600 ψυχών αν και δεν το βάζουν κάτω, βρίσκονται σε δύσκολη θέση. Το κτίριο βρίσκεται σε άθλια κατάσταση εξαιτίας της πολύχρονης έλλειψης συντήρησης και οι πιέσεις για αποχώρηση αυξάνονται. Τους τελευταίους μήνες η κοινότητα των αστέγων προσπαθεί να συνδεθεί με τα κινήματα των ακτημόνων και το ριζοσπαστικό εργατικό κίνημα, οργανώνει συγκεντρώσεις μπροστά στο κτίριο κλείνοντας συχνά την μεγάλη λεωφόρο και δηλώνει αποφασισμένη να μην δεχθεί αδιαμαρτύρητα την έξωση. Η κατάληψη του Prestes Maia έχει γίνει σημείο αναφοράς ενός διεθνούς κινήματος αλληλεγγύης που οργανώνει κινητοποιήσεις συμπαράστασης και εκστρατείες συγκέντρωσης χρημάτων για την υποστήριξή της αλλά και μια ακόμη απόδειξη πως ελάχιστα πράγματα άλλαξαν για την μεγάλη κοινωνική πλειοψηφία των φτωχών Βραζιλιάνων.

* Στα μέσα του Απρίλη η αντίσταση του Prestes Maia, κατάφερε να αποτρέψει για μια ακόμη φορά την απειλούμενη αστυνομική επιχείρηση έξωσης και να πάρει από τις δημοτικές αρχές διορία δύο μηνών. Σύντομα όμως η πίεση θα ξαναγίνει αφόρητη.

28 Απρ 2007

Μαρακές-Μαρόκο. Από που παίρνουν ζωή τα δέρματα;

 

Αν και όχι τόσο φημισμένα όσα αυτά της Φεζ, τα κατεργασμένα δέρματα από το Μαρακές  και τα προϊόντα που φτιάχνονται από αυτά   δεν υστερούν  διόλου σε ομορφιά και ποικιλία. Το Μαρόκο  θεωρείται  διεθνώς πως παράγει μαλακά και πολλή καλής ποιότητας δέρματα.  Σε όλα  σχεδόν τα τουριστικά πακέτα , η επίσκεψη στα βυρσοδεψεία της πόλης   συμπεριλαμβάνεται,  με την υπόμνηση πως αποτελεί σημαντική ατραξιόν.   Μπαίνοντας από την πύλη Bab Debbagh στην παλιά πόλη,  την Μεντίνα,   και προχωρώντας σε βορειοανατολική κατεύθυνση  από την μεγάλη πλατεία  Djemaa El-fna , μέσα σε  έναν λαβύρινθο από  στενά δρομάκια, στα εξωτερικά όρια της πόλης , πέρα  από τα παλιά τείχη, συναντάς την περιοχή με τα παραδοσιακά  βυρσοδεψεία. Ανάμεσα στα παλιά σπίτια η μέσα σε αυλές και ανοικτούς χώρους , αμέτρητες πέτρινες στέρνες , τοποθετημένες η μια δίπλα στην άλλη, δημιουργούν μια εντυπωσιακή εικόνα με τα έντονα διαφορετικά χρώματα που περιέχει η κάθε μια. Απαραίτητο πάντα ένα κλαδάκι δυόσμο η άλλου αρωματικού φυτού , για να αντέξει κανείς την αφόρητη δυσοσμία.



Η επεξεργασία των δερμάτων διαρκεί  περίπου είκοσι ημέρες και είναι περίπου ίδια εδώ  και αιώνες. Γίνεται αποκλειστικά με το ανθρώπινο σώμα και την δύναμη των μυών του.  Αφού αφαιρεθούν οι τρίχες και τα υπολείμματα της σάρκας του ζώου, τα δέρματα βαπτίζονται διαδοχικά αρκετές φορές  σε νερό και αίμα για να καθαριστούν και ύστερα να αναζωογονηθούν και να μαλακώσουν. Κατόπιν  μεταφέρονται στις στέρνες που περιέχουν τις χρωστικές ουσίες, οι πιο συνηθισμένες από τις οποίες είναι το  σαφράνι,  η χένα,  η  παπαρούνα και το ρόδι. Σε αυτές παίρνουν το έντονο χρωματισμό τους και ύστερα αλείφονται με λάδι για να αποκτήσουν λάμψη και μαλακή αφή. Δεν λείπουν φυσικά στα διάφορα στάδια και οι χημικές ουσίες που κάνουν δυνατή την επίσπευση της επεξεργασίας. Απλώνονται και τεντώνονται  με τα χέρια και τα πόδια για να πάρουν την τελική μορφή τους και να δοθούν στα εργαστήρια που κάνουν τα δερμάτινα είδη. Πίσω όμως από την εντυπωσιακή εικόνα για τους δυτικούς τουρίστες κρύβεται μια σκληρή πραγματικότητα.


Όπως και τα βυρσοδεψεία έτσι και οι άνθρωποι που δουλεύουν σε αυτά, από τα παλιά χρόνια, αντιμετωπίζονταν σαν μια αναγκαία αλλά και απόβλητη περίπτωση. Τα βυρσοδεψεία έπρεπε να βρίσκονται στην άκρη της πόλης και οι  εργάτες σε αυτά , μια κατώτερη ομάδα ανθρώπων. Αυτό ελάχιστα άλλαξε μέχρι σήμερα. Σε σημείο  που να αποτελεί  διαδεδομένη λαϊκή δοξασία πως οι εργάτες στα βυρσοδεψεία είναι απεσταλμένοι του διαβόλου , οι οποίοι με την βοήθεια του δίνουν ζωή στα δέρματα!
Όπως και στο υπόλοιπο Μαρόκο , οι βυρσοδέψες σχεδόν πάντα προέρχονται από μια κατώτερη κοινωνικά ομάδα, οι νέοι «κληρονομούν» από τους γονείς την θέση μέσα στις στέρνες   και οι εργάτες συνήθως  μένουν σε σπίτια δίπλα στα βυρσοδεψεία με αντίτιμο λιγοστά ντιρχάμ για  μεροκάματο.


Έως και είκοσι χρόνια , κατά μέσο όρο , είναι λιγότερη η ζωή αυτών των εργατών. Η σκληρή εργασία των δώδεκα τουλάχιστον ωρών καθημερινά, τον χειμώνα σε συνθήκες κρύου και το καλοκαίρι κάτω από τον καυτό ήλιο, τα χημικά που χρησιμοποιούνται και η μεγάλη καταπόνηση του σώματος, ιδιαίτερα μέσα στις στέρνες για το πλύσιμο και την βαφή, σε συνδυασμό με τις μίζερες συνθήκες ζωής, φέρνουν αυτό το αποτέλεσμα. Αρκετοί μάλιστα θεωρούν τυχερούς αυτούς που πεθαίνουν γρήγορα μιας και πολλοί βασανίζονται για χρόνια από αναπηρίες και αναγκαστικούς ακρωτηριασμούς των εξαιτίας της σκληρής δουλειάς, χωρίς την δυνατότητα αυτοσυντήρησης εξαιτίας της μεγάλης φτώχειας.

* Χαμηλά στην βαθμολόγηση του ΟΗΕ για την ανθρώπινη ανάπτυξη το Μαρόκο, (στην 123η θέση από τις 177 χώρες του καταλόγου) παρουσιάζει   έντονες κοινωνικές και περιφερειακές ανισότητες. Το 35% των Μαροκινών ζούνε χωρίς ηλεκτρικό και τρεχούμενο νερό στα σπίτια τους και τουλάχιστον δύο στους δέκα βρίσκονται  κάτω από το επίσημο όριο της φτώχειας. Στο Μαρακές ακόμη υπάρχει έντονη η ανάμνηση της εξέγερσης για το ψωμί τον Γενάρη του 1984 με τους 110 νεκρούς διαδηλωτές καθώς τα κοινωνικά προβλήματα για την πλειοψηφία  παραμένουν μεγάλα.

14 Απρ 2007

Βetenase-Δυτική Γκάνα. Φιλιά με πικρή σοκολάτα


Το Betenase είναι ένα μικρό χωριό στην περιφέρεια Sefwi Wiawso κοντά στην επαρχιακή πρωτεύουσα Wiawso μια μικρή πόλη στην δυτική Γκάνα γύρω στις επτά ώρες με το αυτοκίνητο από την Ακκρα. Πρέπει να διασχίσεις πολλά χιλιόμετρα κόκκινου χωματόδρομου για να αντικρίσεις τα σπίτια από λάσπη, στα οποία κατοικούν περίπου χίλιοι πεντακόσιοι άνθρωποι, χωρίς νερό και ηλεκτρικό. Όπως και άλλα πολλά χωριά στην δυτική δασική ζώνη στα σύνορα με την Ακτή του Ελεφαντοστού, η ζωή στο Betenase είναι δεμένη με την παραγωγή του κακάο και το μικρό σχολείο με τις τρεις αίθουσες για εκατό παιδιά, τις περισσότερες ημέρες του χρόνου είναι άδειο, μιας και οι υποψήφιοι μαθητές δουλεύουν στις φάρμες με τα κακαόδεντρα που περιβάλλουν το χωριό.

Δεκαοκτώ με τριάντα μήνες μετά το φύτεμα, τα κακαόδεντρα, που μπορεί να ξεπεράσουν και τα επτά μέτρα σε ύψος, αρχίζουν να δίνουν τον πολύτιμο καρπό, καθιστώντας την Γκάνα την δεύτερη σε εξαγωγές στην δυτική Αφρική με πεντακόσιες εξήντα χιλιάδες μετρικούς τόνους παραγωγή (2005) και νούμερο δύο στις κακάο-παραγωγές χώρες στον κόσμο. Μαζί με την Ακτή του Ελεφαντοστού, το Καμερούν και την Νιγηρία καλύπτουν το 70% της παγκόσμιας ζήτησης. Πάνω από δύο εκατομμύρια αγρότες δουλεύουν στην παραγωγή κακάο στην χώρα.

Στην συγκομιδή και στην καλλιέργεια των κακαόδεντρων, όπως και στις υπόλοιπες αφρικάνικες χώρες, η παιδική εργασία είναι πολύ διαδεδομένη. Μικρά παιδιά με τις ματσέτες στα χέρια ξημεροβραδιάζονται κάτω από το καυτό ήλιο, αντιμετωπίζοντας την επίδραση των χημικών φυτοφαρμάκων, τα καθημερινά ατυχήματα και την βαναυσότητα των αφεντικών. Υπολογίζονται σε πάνω από ογδόντα χιλιάδες τα παιδιά σχολικής ηλικίας, που εργάζονται στις φυτείες κακάο στην Γκάνα και η Gawu, η εθνική συνδικαλιστική ένωση εργαζόμενων στην γεωργία, με έκθεση της τον Ιούλιο του 2006, κατήγγειλε για μια ακόμη φορά πως ο μέσος όρος ηλικίας δεν ξεπερνά τα 13,5 χρόνια. Τα περισσότερα είναι από τις φτωχές βόρειες επαρχίες της χώρας αλλά και από τις γειτονικές Μπουργκίνα Φάσο, Μάλι και την περιοχή της νότιας Σαχάρας και δουλεύουν για τριακόσιες χιλιάδες Cedi τον χρόνο που ισοδυναμούν μόνο με τριάντα δολάρια! Τους παρέχεται ένα άθλιο φαγητό και δωρεάν στέγη σε αποθήκες αλλά αυτό δεν αλλάζει το γεγονός πως η εκμετάλλευση είναι εξοργιστική.

Με τρεις δυτικές πολυεθνικές να ελέγχουν το 83% του παγκόσμιου εμπορίου κακάο, είναι προφανές πως οι φτωχές χώρες παραγωγής της πρώτης ύλης είναι χειροπόδαρα δεμένες στις απαιτήσεις και τους εκβιασμούς των αγοραστών. Η δραματική καθίζηση των τιμών το 1998, που τις έριξε στο μισό, ανάγκασε τους μικρούς παραγωγούς να ψάξουν τρόπους μείωσης του κόστους για να επιβιώσουν. Ο κυριότερος ήταν η επέκταση της παιδικής εργασίας που στην Γκάνα αλλά και στην Ακτή του Ελεφαντοστού ιδιαίτερα, έχει πάρει την μορφή επιδημίας.

Την ίδια στιγμή στην άλλη όχθη του Ατλαντικού, η Herseys Company, γιορτάζει φέτος τα εκατό χρόνια από την κυκλοφορία του πιο αγαπημένου της προϊόντος. Ήταν το 1907, που εμφανίστηκαν στα μαγαζιά τα Hersheys Κisses, οι μικρές σοκολατένιες καραμέλες που φέρνουν τεράστια κέρδη στα ταμεία της και έφτασαν πέρυσι τα ογδόντα εκατομμύρια κομμάτια καθημερινές πωλήσεις. Η Hersheys μαζί με της Μars ελέγχουν τα 2/3 από τα 13 δις δολάρια πωλήσεων σοκολάτας στις ΗΠΑ και προμηθεύονται κακάο κυρίως από την Δυτική Αφρική. Μαζί με την Nestle και μερικές ακόμη ευρωπαϊκές πολυεθνικές, πάρα τις δεσμεύσεις και την διεθνή κατακραυγή συνεχίζουν να αγοράζουν πρώτη ύλη που μαζεύεται από παιδικά χέρια, συμμετέχοντας ταυτόχρονα και σε εκστρατείες ενάντια στην παιδική εργασία!

* Γύρω από την παιδική εργασία στις φυτείες κακάο έχει αναπτυχθεί μια τεράστια υποκριτική εκστρατεία με επίκεντρο το Πρωτόκολλο Harkin-Enger, που υπογράψανε με παρακίνηση του αμερικάνικου Κογκρέσου το 2001, οι μεγάλες σοκολατο-βιομηχανίες και διεθνείς οργανισμοί. Ενεργός στην προώθηση του η αμερικάνικη Usaid και μια ομάδα δυτικών ΜΚΟ που στις βαθιές πληγές των οικονομιών και των ανθρώπων της Δυτικής Αφρικής δίνουν «ασπιρίνες» ενώ υπερασπίζονται το υποτιθέμενο ελεύθερο εμπόριο και τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές.