23 Φεβ 2008

Τόκιο –Ιαπωνία. Νετ-άστεγοι η Μακ-άστεγοι;


Το κεντρικό πάρκο Shinjuku περιβάλλεται από τα ψηλότερα κτίρια του Τόκιο, όπως το Μητροπολιτικό Κυβερνητικό 1 και 2 και από τα πολυτελή ξενοδοχεία Century Hyatt και Park Hyatt, σύγχρονα δείγματα του πλούτου και της οικονομικής δύναμης της χώρας και της ελίτ που την κυβερνά. Το πάρκο είναι όμως και το «Μπέβερλι Χιλ» εκατοντάδων αστέγων που μένουν σε πλαστικά παραπήγματα από μπλε μουσαμά που περιπαικτικά ονομάζονται «μπλε μέγαρα». Άλλες ομάδες αστέγων δεν έχουν το προνόμιο να κοιμούνται σε τόσο κεντρικό και πλούσιο σημείο της ασιατικής μέγα-πόλης. Αυτοί συγκεντρώνονται σε άλλα πάρκα όπως το Ueno, στις όχθες του Sumida ή στη φτωχογειτονιά Asakusa στην παλιά πόλη στην περιοχή Taito. Όχι λίγες φορές μετακομίζουν κυνηγημένοι από την αστυνομία και τις δημοτικές αρχές για να ξαναγυρίσουν λίγο μετά και περισσότεροι. 


Μόλις στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας, δηλαδή στις αρχές του Ενενήντα οι κρατικές αρχές της Ιαπωνίας άρχισαν να μετράνε επίσημα τον αριθμό των αστέγων στο Τόκιο. Και μόλις το 1998, διέθεταν επίσημα στοιχεία για το συνολικό αριθμό των αστέγων σε όλη τη χώρα. Στη χώρα που ηγείται αυτό το εξάμηνο της ομάδας των επτά πλουσιότερων δυτικών χωρών και ετοιμάζεται να φιλοξενήσει στις αρχές του καλοκαιριού τη σύνοδο κορυφής, το φαινόμενο των ανθρώπων που κοιμούνται στα ρείθρα των δρόμων, κάτω από γέφυρες ή στα μεγάλα πάρκα επεκτείνεται με αλματώδεις ρυθμούς τα τελευταία χρόνια σαν αποτέλεσμα της παρατεταμένης οικονομικής κρίσης και της συνακόλουθης ανεργίας και φτώχειας που παράγει. Για την παραδοσιακή ιαπωνική κοινωνία οι εικόνες των αστέγων που πολλαπλασιάζονται αποτελούν μια ισχυρή γροθιά στο στομάχι, παρά το γεγονός πως οι αριθμοί σε σχέση με άλλες χώρες της Δύσης είναι ακόμη μικροί.
Σύμφωνα με το Υπουργείο Υγείας και Εργασίας, το 2003 οι άστεγοι στη χώρα ξεπέρασαν τις είκοσι πέντε χιλιάδες, σχεδόν διπλάσιος αριθμός από αυτόν του 1998, από τους οποίους εξίμισι χιλιάδες στο Τόκιο και οκτώ χιλιάδες στην Οσάκα. Με αστικοποίηση που φτάνει στο 80% του συνολικού πληθυσμού η Ιαπωνία βλέπει για πρώτη φορά, ύστερα από τα ένδοξα μεταπολεμικά χρόνια της οικονομικής ανόδου, να επεκτείνεται ραγδαία ο αριθμός των φτωχών που αδυνατούν να διατηρήσουν μια κατοικία ενώ σε αυτούς προστίθενται συνεχώς τμήματα της νεολαίας που δεν μπορούν να βρούνε μια σταθερή απασχόληση. 


Οι νέοι μάλιστα ανακάλυψαν καινούρια σημεία για να περνάνε την νύχτα τους. Δεν πάει πολύς καιρός που τα ιαπωνικά ΜΜΕ ανακάλυψαν με δέος, πως χιλιάδες άστεγοι νέοι και νέες διανυκτερεύουν συστηματικά στα ιντερνετ-καφέ και στις μεγάλες αλυσίδες γρήγορου φαγητού όπως τα γνωστά Μακ-Ντόναλτς. Με χίλια έως δύο χιλιάδες γεν πολλά νετ-καφέ στο Τόκιο νοικιάζουν για ένα βράδυ ένα μικρό θαλαμίσκο που μόλις χωρά έναν υπολογιστή και μια ανακλινόμενη καρέκλα. Ορισμένα μάλιστα με μεγαλύτερη αμοιβή παραχωρούν και τη χρήση μιας ντουζιέρας για την ατομική υγιεινή του άστεγου. Από την άλλη μεριά με λίγες εκατοντάδες γεν, ο άστεγος μπορεί να παραγγείλει ένα καφέ και ένα χάρμπουγκερ, και να λαγοκοιμηθεί όλη τη νύχτα πάνω στα τραπέζια ενός από τα Μακ-Ντόναλτς που λειτουργούν όλο το εικοσιτετράωρο στην πόλη. Σύμφωνα με μια πρόσφατη μελέτη του Υπουργείου Υγείας που έγινε σε ογδόντα επτά νετ-καφέ σε όλη τη χώρα, ο αριθμός των νετ-αστέγων, όπως ονομάζονται πλέον, φτάνει κάθε βράδυ τις πέντε χιλιάδες τετρακόσιους ανθρώπους. Την έρευνα επέβαλλε ένα κρούσμα μαζικής φυματίωσης δεκατριών αστέγων νέων το 2005, σε ένα τέτοιο καφέ σε μια γειτονιά του Τόκιο.

* Σύμφωνα με το άρθρο «Οι άστεγοι του Τόκιο στην εποχή της παγκοσμιοποίησης» του Β.Visetpricha, ο μέσος όρος ηλικίας των άστεγων στην ιαπωνική πρωτεύουσα είναι τα εξήντα χρόνια. Οι μισοί από αυτούς είναι πρώην εργάτες οικοδομών, τέσσερις στους δέκα ήταν εργαζόμενοι με πλήρως ωράριο και 3 στους τέσσερις ήταν εργάτες ημέρας χωρίς σταθερή δουλειά πριν βρεθούν στον δρόμο. Τέσσερις στους δέκα κοιμούνται στα πάρκα, δύο στους δέκα στις όχθες ποταμιών, περίπου ίδιο ποσοστό στα ρείθρα των δρόμων και τα πεζοδρόμια και λιγότεροι σε σταθμούς μέσων μαζικής μεταφοράς ή σε άλλα σημεία της νυκτερινής μεγάλης πόλης. Εκπληκτικές φωτογραφίες αστέγων στην Αsaakusa, μπορεί να δει κανείς στην φωτογραφική δουλειά του Marco Silvestri «Το Κρυφό Τόκιο» στην διεύθυνση www.thehiddentokyo.com.

9 Φεβ 2008

Πεκίνο-Ολυμπιακό Στάδιο. Η φωλιά του πουλιού και ο αρχιεργάτης κ. Ζού


Ο Zhou Guoyun ήρθε στο Πεκίνο το 1984 από ένα φτωχό χωριό της επαρχίας Χενάν, της κεντρικής Κίνας. Είναι ένας από τα δεκάδες εκατομμύρια αγροτών που συνέρευσαν στα αστικά κέντρα, σαν εσωτερικοί μετανάστες για να καλύψουν την αυξημένη ζήτηση εργατικών χεριών, ύστερα από το μεγάλο οικονομικό «μπούμ», ειδικά στον τομέα της μεταποίησης. Ο κύριος Zhou, από την αρχή, έπιασε δουλειά στις οικοδομές και στα μεγάλα τεχνικά έργα πρώτα σαν απλός εργάτης και ύστερα σαν αρχιεργάτης. Η εργατικότητα και η συνέπεια του, σε συνδυασμό με την υποτακτικότητα του, τον βοήθησε να δουλεύει πιο καλοπληρωμένα από την πλειοψηφία των συναδέλφων του και να γίνει γνωστός,έτσι ώστε να καταφέρει να δουλέψει στα πιο φημισμένες μεγάλες οικοδομικές κατασκευές στην πρωτεύουσα, ειδικά τα τελευταία χρόνια.

Έτσι ήταν πολύ φυσικό ο κύριος Ζhou, να βρεθεί από τους πρώτους στην κατασκευή του Εθνικού Ολυμπιακού Σταδίου. Το στάδιο που θεμελιώθηκε τον Δεκέμβρη του 2003, πρόκειται να ολοκληρωθεί μέχρι τον ερχόμενο Απρίλη και αποτελεί σύγχρονο αρχιτεκτονικό θαύμα. Φτιαγμένο από σαράντα δύο χιλιάδες τόνους ειδικού χάλυβα, από τους οποίους οι έντεκα χιλιάδες περίπου θα κρέμονται από την οροφή, υπολογίζεται να κοστίσει τρεισήμισι εκατομμύρια γιουάν η αλλιώς τετρακόσια είκοσι τρία εκατομμύρια δολάρια, με σχέδιο του ελβετικού αρχιτεκτονικού γραφείου Herzog & de Meuron, που κάνει την εξωτερική όψη του να μοιάζει με μια γιγάντια φωλιά πουλιού. Το στάδιο, με τριακόσια τριάντα μέτρα μήκος και εξήντα εννέα ύψος θα έχει χωρητικότητα εκατό χιλιάδων θέσεων και εκεί θα γίνουν οι τελετές έναρξης και λήξης των αγώνων καθώς και τα αγωνίσματα του στίβου.

‘Όπως και οι υπόλοιποι εργάτες, οι περισσότεροι εσωτερικοί μετανάστες από την Χενάν και την Σινχουάν έτσι και ο κύριος Zhou, έζησαν όλο αυτόν τον καιρό δίπλα στο εργοτάξιο, σε κοιτώνες, που απέχουν διακόσια μέτρα από αυτό. Για εννιά και δέκα ώρες την ημέρα , δούλεψαν με μισθό οι πιο πολλοί χίλια πεντακόσια γιουάν ( διακόσια δολάρια) τον μήνα, κάτω από ιδιαίτερα δύσκολες και απαιτητικές τεχνικά συνθήκες, με τον χρόνο να τους κυνηγάει. Μόλις πρόσφατα ύστερα από πιεστικά δημοσιεύματα του δυτικού τύπου, που ανέφεραν πως η φωλιά του πουλιού κόστισε δέκα θανάτους εργατών, οι κινεζικές αρχές αναγκάστηκαν απρόθυμα να παραδεχθούν μόνο δύο θανάτους.

Σε αντίθεση με την πλειοψηφία των εσωτερικών μεταναστών-εργατών στα ολυμπιακά έργα, που οι αρχές του Πεκίνου ετοιμάζουν να τους διώξουν από την πόλη, κατά την διάρκεια των αγώνων, ο κύριος Zhou, επιβραβεύτηκε και θα παραμείνει για να γίνει ένας από τους πολλούς λαμπαδηδρόμους που θα μεταφέρουν χέρι με χέρι την ολυμπιακή φλόγα στο στάδιο. Θα εκπροσωπήσει έτσι τους καλότροπους εργάτες που με τον ιδρώτα και το αίμα τους, μερικές φορές, κατασκεύασαν τα εκπληκτικά έργα για τους αγώνες. Ο κύριος Zhou,όταν έμαθε την τιμητική γι αυτόν απόφαση δήλωσε πολύ ευτυχισμένος, υπερήφανος αλλά και βαθιά υποχρεωμένος προς τους κρατικούς αξιωματούχους που τον διάλεξαν. Ούτε τώρα ούτε και την στιγμή που θα πιάνει στο χέρι του την δάδα, δεν θα του περάσει από το μυαλό πως αρκετές δεκαετίες πριν ένας ποιητής είχε γράψει και για την περίπτωση του ένα ποίημα-μνημείο, μεγαλύτερης αξίας από την Φωλιά του Πουλιού, ‘ίσως γιατί από την πολύ δουλειά δεν πρόλαβε να γίνει ένας εργάτης που διαβάζει.

«Ποιος έχτισε τη Θήβα την εφτάπυλη;
Στα βιβλία δε βρίσκεις παρά των βασιλιάδων τα ονόματα.
Οι βασιλιάδες κουβάλησαν τ’ αγκωνάρια;
Και τη χιλιοκαταστρεμένη Βαβυλώνα-
ποιος την ξανάχτισε τόσες φορές; Σε τι χαμόσπιτα
της Λίμας της χρυσόλαμπρης ζούσαν οι οικοδόμοι;
Τη νύχτα που το Σινικό Τείχος αποτελείωσαν,
πού πήγανε οι χτίστες; Η μεγάλη Ρώμη
είναι γεμάτη αψίδες θριάμβου. Ποιος τις έστησε; Πάνω σε ποιους
θριαμβεύσανε οι Καίσαρες; Το Βυζάντιο το χιλιοτραγουδισμένο
μόνο παλάτια είχε για τους κατοίκους του; Ακόμα και στη μυθική
Ατλαντίδα,
τη νύχτα που τη ρούφηξε η θάλασσα,
τ’ αφεντικά βουλιάζοντας, μ’ ουρλιαχτά τους σκλάβους τους καλούσαν.»


* Το ποίημα του Μπέρτολτ Μπρεχτ, με τίτλο «Ερωτήσεις ενός εργάτη που διαβάζει» γράφτηκε το 1935, παραμονές κάποιων άλλων ιστορικών Ολυμπιακών Αγώνων στην πατρίδα του ποιητή και η όμορφη μετάφραση του είναι του Μάριου Πλωρίτη. Πάρθηκε από την συλλογή Ποιήματα από την πέμπτη έκδοση του Θεμέλιου, το 2000.

26 Ιαν 2008

Cananea –Βόρειο Μεξικό. Απόδραση από το Μουσείο



Όλοι σχεδόν οι μεξικάνικοι τουριστικοί οδηγοί αλλά και οι τοπικοί όταν αναφέρονται στην Cananea, (Heroica Ciudad de Cananea, όπως είναι το επίσημο όνομα της) συνιστούν μια επίσκεψη στο Μουσείο των Εργατικών Αγώνων. Το παλιό επιβλητικό κτίριο του 1903, στο κέντρο της πόλης, που χρησιμοποιήθηκε εξ’ αρχής σαν φυλακή, μετατράπηκε το 1980 σε μουσείο με πρωτοβουλία της τοπικής κυβέρνησης της Σονόρα και από τότε εκθέτει στο εσωτερικό του τις μνήμες του ηρωικού εργατικού κινήματος της περιοχής αλλά και την ιστορία των ανθρώπων που δούλεψαν στις στοές του μεγάλου ορυχείου, περισσότερο από έναν αιώνα.
Στα χίλια εξακόσια υψόμετρο, πολύ κοντά στα αμερικανό-μεξικάνικα σύνορα της Αριζόνα, η πόλη, με τριάντα περίπου χιλιάδες κατοίκους, έχει συνδεθεί από την ίδρυσή της με το διπλανό μεγάλο ορυχείο χαλκού, ενώ το όνομα της προέρχεται από την γλώσσα των Απάτσι και σημαίνει κρέας των αλόγων. Για πρώτη φορά εγκαταστάθηκαν εδώ Ιησουΐτες μοναχοί το 1760 για να λεηλατήσουν τα παλιά ορυχεία χρυσού και ασημιού για τους Ισπανούς και στα τέλη του 19ου αιώνα άρχισε να λειτουργεί το ορυχείο χαλκού που παραμένει μέχρι τώρα το μακροβιότερο από τα μεγάλα ανοικτά ορυχεία του κόσμου.
Στα τελευταία χρόνια της δικτατορίας του στρατηγού Πορφύριο Ντιάζ, το 1906, στο ορυχείο ξέσπασε μια άγρια απεργία πέντε χιλιάδων Μεξικάνων εργατών ενάντια στις μισθολογικές διακρίσεις των αφεντικών, που τους πλήρωναν με ελάχιστα πέσος σε αντίθεση με τους λευκούς -Γκρίνγκος- επιστάτες. Η απεργία πνίγηκε στο αίμα από ομάδες Αμερικάνων ρέιντζερς και Μεξικανούς στρατιώτες. Σε μια από τις μεγαλύτερες σφαγές στην ιστορία του πρώιμου εργατικού κινήματος στη χώρα έπεσαν νεκροί είκοσι τρεις απεργοί, δεκάδες τραυματίστηκαν και εκατοντάδες σύρθηκαν στην νεόκτιστη φυλακή της πόλης. Για τη σύγχρονη ιστορία του Μεξικό, η εργατική εξέγερση στην Cananea θεωρείται ο προάγγελος της Μεξικάνικης επανάστασης του 1910. Στα σχολικά βιβλία οι μικροί μαθητές ακόμη διαβάζουν για την μυθική αντίσταση της πόλης, ακόμη και των μικρών παιδιών ενάντια στις δυνάμεις καταστολής.
Από τότε η ιστορία του ορυχείου είναι μια συνεχής ακολουθία εργατικών αγώνων και συγκρούσεων πρώτα με τα αμερικάνικα αφεντικά της Ανακόντα και ύστερα με τους κρατικούς διοικητές όταν αυτό εθνικοποιήθηκε το 1971. Δύο δεκαετίες αργότερα η κυβέρνηση του Σαλίνας στα πλαίσια του κύματος ιδιωτικοποιήσεων έδωσε το ορυχείο στην Γκρούπο Μέχικο, δηλαδή στην οικογένεια των Λαρέας. Από τότε άρχισαν οι μεγάλες μειώσεις στο προσωπικό και ένα νέος κύκλος σκληρών απεργιών όπως αυτές του 1999 και του 2003, που συνήθως τελείωναν με την βίαιη επέμβαση της αστυνομίας.
Όλες αυτές οι μνήμες ζωντάνεψαν τις τελευταίες ημέρες στη χώρα ύστερα από την δικαστική απαγόρευση της μεγάλης πεντάμηνης απεργίας στο ορυχείο που ξεκίνησε στις 30 του Ιούλη του 2007. Χίλιοι τριακόσιοι περίπου εργάτες συμμετείχαν στην απεργία που κόστισε εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια στην εταιρία απαιτώντας καλύτερους μισθούς και ασφαλείς συνθήκες εργασίας. Για απάντηση πήραν από την κυβέρνηση Καλντερόν ένα νόμο που επιτρέπει τα αφεντικά να κηρύττουν λοκ-άουτ και να απολύουν τους απεργούς, μια δικαστική απόφαση που έβγαλε στα μέσα του Γενάρη παράνομη την απεργία και μια μεγάλη αστυνομική επιχείρηση που επανέφερε την τάξη στο ορυχείο. Παρά την προσωρινή ήττα οι εργάτες όμως (ακόμη αρκετοί δεν έχουν επιστρέψει στην δουλειά) κατάφεραν να ξεσηκώσουν μια πανεθνική κινητοποίηση αλληλεγγύης και να αναγκάσουν τα συνδικάτα να κηρύξουν απεργία σε όλες τις επιχειρήσεις της εταιρίας σε όλη την χώρα. Με 198 απεργίες από το 2000 και ύστερα στον κλάδο των ορυχείων, σε σχέση με τρεις μόνο σε όλη την δεκαετία του Ενενήντα, όχι άδικα πολλοί μιλάνε για την αναγέννηση του εργατικού κινήματος στις στοές των ορυχείων και για ξαναζωντάνεμα των μορφών που βρίσκονται στο μουσείο στο κέντρο της Cananea.

* Στο διαδίκτυο διακινήθηκε τις τελευταίες ημέρες ένα κείμενο συμπαράστασης στους απεργούς Οι απαιτητικοί αναγνώστες του «Αθέατου Κόσμου» τόσο το κείμενο αλληλεγγύης όσο και περισσότερες πληροφορίες για την εξέλιξη του αγώνα και την αστυνομική καταστολή, μπορούν να βρούνε στην ιστοσελίδα του συνδικάτου των εργατών ορυχείων http://www.sindicatomineroseccion65.com.mx/ στην ισπανική γλώσσα. Η φωτογραφία είναι από την απεργία του 1906.

12 Ιαν 2008

Παρανά –Βραζιλία Μεταλλαγμένοι σπόροι και σφαίρες



H Santa Tereza de Oeste βρίσκεται στην βόρεια άκρη του Εθνικού Πάρκου Ιγκουάτσου, στην νότια Βραζιλία, στην επαρχία Παρανά στην περιφέρεια του Cascavel. Με δέκα χιλιάδες περίπου κατοίκους, κυρίως αγρότες, είναι μια από τις πύλες εισόδου στην προστατευμένη περιοχή, στην οποία μεταξύ άλλων φυσικών μνημείων παγκόσμιας σημασίας, βρίσκονται και οι περίφημοι καταρράκτες του Ιγκουάτσου, σε μια έκταση με εκπληκτική ποικιλία φυτών, δένδρων και άγριων ζώων. Αυτό το σημείο διάλεξε η ελβετικής καταγωγής πολυεθνική Syngenta, να φτιάξει ένα μεγάλο ερευνητικό κέντρο εφαρμογής καλλιεργειών με γενετικά τροποποιημένους σπόρους για παραγωγή καλαμποκιού και σόγιας. Για δύο χρόνια, από τον Μάρτη του 2006, οι εκτάσεις, (εκατόν σαράντα περίπου εκτάρια), που περιλαμβάνονται στο Ερευνητικό Κέντρο της Syngenta, έχουν γίνει το επίκεντρο σκληρής σύγκρουσης ανάμεσα στις κοινωνικές οργανώσεις των αγροτών με επικεφαλής το Κίνημα των Ακτημόνων–Εργατών, (Movimento dos Trabalhadores Rurais Sem Terra (MST) και την πολυεθνική. Οικογένειες ακτημόνων κατέλαβαν το αγρόκτημα και επέβαλλαν στην τοπική κυβέρνηση της πολιτείας να ιδρύσει ένα ανάλογο κέντρο για την έρευνα και την παραγωγή αγρό-οικολογικών σπόρων χωρίς διπλώματα ευρεσιτεχνίας. Η πολυεθνική όμως δεν το έβαλε κάτω. Με τη στήριξη της ομοσπονδιακής κυβέρνησης Λούλα, κατάφερε όχι μόνο να ακυρώσει το πρόστιμο που της επέβαλλε η πολιτεία του Παρανά για παραβίαση των περιορισμών στο Εθνικό Πάρκο (η κυβέρνηση μείωσε την απόσταση πέραν την οποίας επιτρέπονται καλλιέργειες μεταλλαγμένων για τον κίνδυνο επιμόλυνσης) αλλά και να δικαιωθεί στα δικαστήρια, που διέταξαν την έξωση των αγροτών το περασμένο καλοκαίρι.

Το Οκτώβρη που πέρασε, όμως, περίπου διακόσοι αγρότες και ακτιβιστές του MST, επέστρεψαν στο αγρόκτημα και το ανακατέλαβαν, καταγγέλλοντας την πολιτική υποταγής της κυβέρνησης στις πολυεθνικές και σημαίνοντας συναγερμό για την τύχη της προστατευμένης περιοχής από τις επιμολύνσεις που δημιουργούν τα πειράματα της Syngenta. Στην πολιτεία, άλλωστε, οι μάχες με τις πολυεθνικές χρονολογούνται από πολύ παλιά με κορυφαία την αναμέτρηση με την Μονσάντο, πριν αναλάβει ο Λούλα την διακυβέρνηση. Όλα έδειχναν πως θα ξεκινούσε ένας νέος αγώνας με δικαστικές προσφυγές, μέχρι το πρωινό της Κυριακής 21 του Οκτώβρη. Την ημέρα εκείνη μια μεγάλη ομάδα ένοπλων από την ιδιωτική εταιρία που η Syngenta προσέλαβε για φρούρηση των εκτάσεων απαίτησε από τις οικογένειες των αγροτών να αποχωρήσουν και όταν αυτοί αρνήθηκαν, άνοιξαν πυρ με αποτέλεσμα να σκοτώσουν τον σαράνταδιάχρονο, πατέρα τριών παιδιών Valmir Mota de Oliveira, γνωστό με το παρατσούκλι Keno, και να τραυματίσουν άλλα δύο στελέχη του ΜST. Η δολοφονία συγκλόνισε όλη τη χώρα και πλήθος κοινωνικών και πολιτικών οργανώσεων απαίτησαν την τιμωρία των ενόχων και το διώξιμο της πολυεθνικής από την χώρα. Κατήγγειλαν επίσης πως ο δεύτερος νεκρός από την μεριά των ενόπλων φυλάκων στην πραγματικότητα δολοφονήθηκε από τους ίδιους για να μην υπάρξει μαρτυρία για τα γεγονότα. Η Syngenta με μια λακωνική και απίστευτα υποκριτική ανακοίνωση συλλυπήθηκε την οικογένειες των θυμάτων και ισχυρίστηκε πως η συμφωνία με την εταιρία προστασίας προέβλεπε πως οι φύλακες έπρεπε να ήταν άοπλοι! Υπενθύμισε επίσης πως απασχολώντας χίλιους εξακόσιους εργαζόμενους και έχοντας παρουσία ογδόντα χρόνων στην Βραζιλία συμβάλει στην αγροτική ανάπτυξη της χώρας και επιδοτεί με τρία εκατομμύρια δολάρια ετησίως, κοινωνικά προγράμματα! Με την συνέργεια -προσθέτουμε εμείς- της κυβέρνησης Λούλα που ευθυγραμμίστηκε πλήρως με τα συμφέροντα των πολυεθνικών και των μεγαλογαιοκτημόνων και μαζί με την κυβέρνηση Μπους μπήκαν επικεφαλής της εκστρατείας για την επέκταση της καλλιέργειας βιοκαυσίμων.



* Οι ρίζες της πολυεθνικής ξεκινούν από το 1758 όταν ο Johann Rudolf Geigy-Gemuseus ίδρυσε μια χημική επιχείρηση στη Βασιλεία της Ελβετίας. Το 2000 ο αγροχημικός τομέας της "Novartis" και της "Zeneca Agrochemicals" συγχωνεύτηκαν για να σχηματίσουν την Syngenta.

1 Δεκ 2007

ΚΙΛΙΜΑΝΤΖΑΡΟ. Τα χιόνια και οι άνθρωποι


Στις ρίζες του Κιλιμάντζαρο, το Chekereni, είναι ένα από τα μεγάλα χωριά, που φτιάχτηκε από πρώην εργάτες στη σιδηροδρομική γραμμή που δούλευαν την δεκαετία του πενήντα, αν και το χωριό ιδρύθηκε επίσημα το 1972 σύμφωνα με ένα κρατικό πρόγραμμα δημιουργίας οργανωμένων οικισμών στην ύπαιθρο της Τανζανίας, και αποτελεί παράδειγμα πολυφυλετικής συμβίωσης. Δεκαεπτά χιλιόμετρα νοτιοανατολικά από την πόλη Moshi και πέντε χιλιόμετρα από τον αυτοκινητόδρομο που οδηγεί σε αυτήν, το χωριό ζει, σχεδόν αποκλειστικά, από την γεωργία. Με μέσο κλήρο 1,6 εκτάρια, οι μισοί και παραπάνω από τις τέσσερις χιλιάδες κατοίκους του χωριού ασχολούνται με την καλλιέργεια του καλαμποκιού, του ηλιόσπορου, του καφέ και της μπανάνας, ενώ στα χαμηλότερα απλώνονται εκτάσεις με ορυζώνες. Όπως και τα υπόλοιπα χωριά της περιοχής, το Chekereni, έχει άφθονα νερά ενώ αρκετές φορές πλημμυρίζει από το διπλανό ποτάμι, τον Ιλόνγκα, που κατεβαίνει από το μεγάλο βουνό. Δίχως σχολείο (ευτυχώς τα παιδιά του δημοτικού περπατούν μόνο δύο χιλιόμετρα μέχρι το διπλανό Chanzuru, ενώ αυτά του γυμνασίου πηγαίνουν στην επαρχιακή πρωτεύουσα Kilosa, που απέχει δώδεκα χιλιόμετρα), χωρίς κάποια υγειονομική υπηρεσία αλλά με ένα σύστημα παροχής οικιακού νερού που εγκατέστησε μια γερμανική ΜΚΟ, το χωριό ζει αρκετά καλά σε σχέση με τις γενικές αφρικανικές καταστάσεις, μιας και το Κιλιμάντζαρο χιλιάδες χρόνια τώρα φροντίζει να ποτίζει την γη και να φτιάχνει ένα ιδανικό εύκρατο μικροκλίμα για τη γεωργική παραγωγή. Γιατί το Κιλιμάντζαρο (το βουνό που λάμπει στα σουαχίλι που κατά μια εκδοχή από αυτήν πήρε το όνομα του) εκτός από μία μεγάλη αποθήκη νερού που κρατά στην στέγη του, με την μορφή προαιώνιων παγετώνων, αποτελεί και ένα ιδανικό φυσικό εμπόδιο στους ανέμους και τα σύννεφα που έρχονται από τον Ινδικό ωκεανό, έτσι ώστε αυτά να ρίχνουν την βροχή τους στην περιοχή.

Για τους Chagga, την πολυπληθέστερη εθνική ομάδα που ζει στην σκιά του βουνού, το Κιλιμάντζαρο αναγνωρίζεται στα τραγούδια τους σαν η πηγή των ποταμών, των ψαριών και όλης της ζωής. Ακριβώς αυτή η προαιώνια πίστη κινδυνεύει να αρχίσει να κλονίζεται από τις δυσοίωνες προβλέψεις γύρω από την ραγδαία μείωση των πάγων στην κορυφή του βουνού που βρίσκεται σε ύψος 5.895 μέτρων, με τους τρεις σβηστούς κρατήρες να βλέπουν προς τον ουρανό. Σύμφωνα με μελέτες και παρατηρήσεις που βασίζονται σε δορυφορικές φωτογραφίες, οι ηλικίας έντεκα χιλιάδων χρόνων πάγοι του στην δυτική πλευρά λιώνουν γρήγορα, ενώ σύμφωνα με κάποιους υπολογισμούς το Κιλιμάντζαρο έχασε κατά την διάρκεια του 20ου αιώνα, το 80% των πάγων του. Έτσι ορισμένοι πιθανολογούν πως σε είκοσι έως πενήντα χρόνια, τα πασίγνωστα από τον Χέμινγουεϊ χιόνια της στέγης της Αφρικής δεν θα υπάρχουν. Αρκετοί από τους παρατηρητές αποδίδουν αυτήν την εξέλιξη στις κλιματολογικές αλλαγές που προξενεί η μόλυνση της ατμόσφαιρας και στο φαινόμενο του θερμοκηπίου. Αντίθετα, άλλοι επιμένουν πως το λιώσιμο των πάγων είναι μια φυσική εξέλιξη που συνδέεται με τους μεγάλους κλιματολογικούς κύκλους εδώ και χιλιάδες χρόνια στην Αφρική αλλά και σε όλο τον πλανήτη.



Είναι αλήθεια πως οι πάγοι του Κιλιμάντζαρο έχουν γίνει -για προφανείς λόγους- ένα από τα πιο διαφημισμένα σύμβολα των υποκριτικών διεθνών εκστρατειών που οργανώνονται για το κλίμα (εσχάτως και του πρώην αντιπροέδρου των ΗΠΑ!), χωρίς φυσικά αποτέλεσμα και δίχως να θίγονται -κυρίως- οι πραγματικές αιτίες του μεγάλου προβλήματος. Από την άλλη οι επικριτές των δυσοίωνων προβλέψεων κάθε άλλο παρά αθώοι είναι και αρκετοί μισθοδοτούνται κανονικά από τις μεγάλες πολυεθνικές του πετρελαίου και της αυτοκινητοβιομηχανίας. Εχθροί και λαμπεροί «φίλοι» του περιβάλλοντος συμφωνούν όμως πάντα, όταν η συζήτηση περνά στην σφαίρα των πραγματικών αιτιών και δίνουν όρκους πίστης στον καπιταλισμό και την οικονομία του κέρδους. Για τους αγρότες όμως του Chekereni, που είναι δεμένοι με το μεγάλο βουνό και το νερό που τους παρέχει, λίγη αξία έχει η συζήτηση αυτή, οι διεθνείς εκστρατείες και οι διάφορες διακρατικές συμφωνίες που πάντα μένουν στα χαρτιά. Αυτοί πιθανόν σύντομα να αντιμετωπίσουν σημαντικά πλήγματα στην ίδια τη ζωή τους και στο μέλλον των παιδιών τους.

* ο «Αθέατος Κόσμος» αυτήν τη φορά επέλεξε να συγχρονιστεί με την επερχόμενη διεθνή επικαιρότητα. Από την Δευτέρα 3 του Δεκέμβρη στο Μπαλί της Ινδονησίας θα φιλοξενηθούν πάνω από δέκα χιλιάδες αξιωματούχοι από εκατόν ενενήντα χώρες στην Παγκόσμια Διάσκεψη για το Κλίμα του ΟΗΕ. Παρά τις υποσχέσεις, κανείς σοβαρός παρατηρητής δεν περιμένει από τους ισχυρούς να αυτορυθμιστούν και αυτοπεριοριστούν.

17 Νοε 2007

Τσάκο – Βόρεια Αργεντινή. Σιωπηλή γενοκτονία


Τις ίδιες ημέρες σχεδόν που συνεχίζοταν το γιορταστικό κλίμα στο Μπουένος Αιρες για την εκλογή της Κριστίνα Φερναντέζ ντε Κίρχνερ στην προεδρία από την άλλη άκρη της χώρας, χίλια πεντακόσια χιλιόμετρα μακριά από το Μπουένος Αιρες, από την βορειοανατολική πλευρά, οι ειδήσεις έφερναν μια μελαγχολική πνοή θανάτου. Σχεδόν πάνω στα διοικητικά σύνορα που χωρίζουν τις επαρχίες Τσάκο και Φορμόσα, εκεί που ενώνονται οι παραπόταμοι του Παρανά, Μπερμεχίτο και Teuco, στο χωριό Ρίο Μπερμεχίτο, λίγες ημέρες πριν, δημοσιογράφοι συναντούσαν τον Απολινάριο Ντομίγκεζ στο πλίθινο σπίτι του. Ο Απολινάριο, ιθαγενής της φυλής Τόμπα, με δυσκολία κρατιέται στην ζωή και το σκελετωμένο σώμα του έχει φτάσει να ζυγίζει μόνο τριάντα έξι κιλά. Ο Απολινάριο παλιός «μπρασέιρο», (εργάτης γης) στις βαμβακοφυτείες δεν έχει κανένα τρόπο να τραφεί και περιμένει καρτερικά το μοιραίο. Στους δημοσιογράφους διεκτραγωδεί την σημερινή κατάστασή του καρφώνοντας τα ζωηρά μάτια του που κολυμπάνε πλέον στις κόγχες και ζητώντας ελπίδα και βοήθεια. Την ίδια εικόνα μπορεί να συναντήσει κανείς και στο νοσοκομείο της πόλης Castelli, όπου οι οικογένειες πηγαίνουν τους ετοιμοθάνατους. Στην επαρχία Τσάκο, την φτωχότερη της Αργεντινής, είκοσι περίπου άνθρωποι, όλοι ιθαγενείς που ζούνε στα δάση, πέθαναν από υποσιτισμό το τελευταίο διάστημα, και τις συνακόλουθες αρρώστιες που αυτός φέρνει, συνήθως την φυματίωση και την μολυσματική Σάγκας.

Στην Τσάκο ζούνε σχεδόν εξήντα χιλιάδες ιθαγενείς από τις τετρακόσιες που υπολογίζεται πως είναι το σύνολο του αμιγώς ιθαγενικού πληθυσμού στην Αργεντινή, χωρισμένοι σε είκοσι εθνικές ομάδες, με πολυπληθέστερους του Μαπούτσε, τους Κόλλα, τους Τόμπα και τους Γουίχι. Στην Τσάκο υπερισχύουν οι Τόμπα, οι Μοκόβι και οι Γουίχι. Η μεγάλη κοινότητα των Τόμπα ζει εδώ και αιώνες μέσα στο δάσος σε μια περιοχή που λέγεται "El Impenetrable” (δηλαδή η αδιαπέραστη) κυνηγώντας και συλλέγοντας φρούτα και άλλους καρπούς από τα δένδρα. Όλοι συνηγορούν πως η εκτεταμένη αποδάσωση της περιοχής για τη δημιουργία τεράστιων φυτειών σόγιας για βιοκαύσιμα σε συνδυασμό με τη συγκέντρωση της γης σε λιγοστούς μεγαλοϊδιοκτήτες είναι η βασική αιτία αυτής της σιωπηλής γενοκτονίας των αυτοχθόνων πληθυσμών. Σύμφωνα με στοιχεία ενός ανεξάρτητου οργανισμού, το 7% των ιδιοκτητών γης στην Τσάκο, ύστερα από την κρατική διανομή που έγινε τα τελευταία χρόνια, κατέχει το 70% των παραγωγικών εδαφών της επαρχίας. Η αντικατάσταση μάλιστα της καλλιέργειας βαμβακιού με αυτήν της σόγιας έχει μειώσει δραματικά τις ανάγκες για εργατικά χέρια. Τόσο η κεντρική κυβέρνηση όσο και οι τοπικές αρχές στην πρωτεύουσα της Τσάκο με το όμορφο όνομα Resistencias, τους έχουν αφήσει αβοήθητους, δίχως καμιά ιατρική βοήθεια και με λιγοστές επισιτιστικές αποστολές που συνήθως λεηλατούνται από τις τοπικές υπηρεσίες. Τον περασμένο Μάη μάλιστα, στο Ρίο Μπερμεχίτο αποκαλύφτηκε πως ο δήμαρχος Λορέντζο Χέφνερ κατακρατούσε τόνους τροφίμων σε αποθήκες και αρνούνταν να τις μοιράσει στους πεινασμένους ιθαγενείς.

Στην Αργεντινή, ύστερα από την πρόσφατη οικονομική κατάρρευση και το συνακόλουθο λαϊκό ξεσηκωμό, το γνωστό Αργεντινάζο, η οικονομική ελίτ κατάφερε με ορισμένες πολιτικές μανούβρες όχι μόνο να διασωθεί αλλά και στο νέο οικονομικό κύκλο που ακολούθησε να επεκτείνει τα κέρδη της, δημιουργώντας μεγαλύτερες κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες. Σε αυτήν την βάρβαρη κοινωνική πόλωση οι ιθαγενείς βρίσκονται στον πάτο του πηγαδιού και είναι αυτοί που ρίχνονται, καθημερινά, κυριολεκτικά στον Καιάδα στο όνομα μιας ανάπτυξης που, όχι αργά, θα φανεί πως φέρνει νέες κοινωνικές θύελλες στην χώρα.

* Πρόσφατα οι οργανώσεις των ιθαγενών από την Τσάκο έσπασαν την σιωπή τους και άρχισαν να κινητοποιούνται τόσο στην επαρχιακή πρωτεύουσα όσο και με την κάθοδο τους στο Μπουένος Αιρες, όπου υπέβαλλαν μέσω των δικηγόρων τους μηνύσεις και διαδήλωσαν έξω από το Ανώτατο Δικαστήριο. Για περισσότερες πληροφορίες για τους αριθμούς των ιθαγενικών πληθυσμών στην Αργεντινή στην τελευταία κρατική έκθεση από υπηρεσία του Υπουργείου Οικονομικών που βρίσκεται στην ηλεκτρονική διεύθυνση

3 Νοε 2007

Cañada Real Galiana-Μαδρίτη. «Ιντιφάντα» στην καρδιά της Ισπανίας


Πολύ κοντά στην εθνική οδό με κατεύθυνση την Βαλένθια, στα νοτιοανατολικά περίχωρα της Μαδρίτης, τριάντα λεπτά περίπου απόσταση με το αυτοκίνητο από το επιβλητικό κέντρο της ισπανικής πρωτεύουσας, η Cañada Real Galiana ίσως να είναι η μεγαλύτερη παραγκούπολη στην Δυτική Ευρώπη. Στα σύνορα με τον δήμο Rivas-Vaciamadrid, πρόκειται για μια περιοχή γνωστή σαν «Βασιλικός Ισθμός» καθώς τον δέκατο τρίτο αιώνα ήταν υπό την προστασία του βασιλιά Αλφόνσου του 10ου, ο οποίος είχε απαγορεύσει την οικοδόμηση κάθε κτιρίου στην περιοχή. Στη συνέχεια για ένα μεγάλο διάστημα ήταν βοσκότοπος για αγελάδες, ενώ σήμερα ακριβώς δίπλα έχει κατασκευαστεί μία μονάδα αποτέφρωσης σκουπιδιών. Σε μια διαδρομή σαράντα χρόνων η παραγκούπολη έφτασε να έχει πάνω από δύο χιλιάδες παράνομα σπίτια, άλλα ξύλινα και άλλα κανονικές κατασκευές με τούβλα, στα οποία κατοικούν σε τριτοκοσμικές συνθήκες ίσως και σαράντα χιλιάδες άνθρωποι. Οι περισσότεροι από αυτούς είναι Μαροκινοί και Ρουμάνοι μετανάστες, η πλειοψηφία δίχως επίσημα χαρτιά, και Τσιγγάνοι.

Για τις ισπανικές αρχές και τον δήμαρχο της Μαδρίτης Alberto Ruiz Gallardón, η φτωχογειτονιά είναι επίκεντρο για το εμπόριο ναρκωτικών και πηγή εγκληματικότητας, επιχείρημα που προσπαθεί να δικαιολογήσει τις αποφάσεις για τη εκδίωξη των κατοίκων της. Να δώσουμε ένα τέλος στον «τσαμπολισμό» διακήρυξε ο Gallardón και έβαλε μπροστά το σχέδιο εκκένωσης. Στην πραγματικότητα ο δήμος της Μαδρίτης επιδιώκει εδώ και καιρό να αξιοποιήσει επιχειρηματικά και οικιστικά την περιοχή και οι «τσαμπολίστας» αποτελούν εμπόδιο σε αυτά τα σχέδια. Στη σκιά της επίσημης προπαγάνδας όμως, η αλήθεια είναι ως συνήθως διαφορετική. Στην Cañada Real Galiana η φτώχεια και οι ανύπαρκτες υποδομές αναπαράγουν μια κοινότητα ανθρώπων που χρησιμεύει σαν φτηνή εργατική δύναμη και είναι φυσικό σε τέτοιες συνθήκες η παραβατικότητα να αποτελεί εναλλακτική λύση ζωής, όταν δεν υπάρχουν δουλειές η όταν αυτές δίνονται για ένα κομμάτι ψωμί.

Στις 18 του Οκτώβρη ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις συνόδεψαν μερικές μπουλντόζες με σκοπό την κατεδάφιση ορισμένων σπιτιών, σύμφωνα με τις διαταγές του δημαρχείου. Γύρω από τα ερείπια του πρώτου σπιτιού που κατεδαφίστηκε, στο οποίο έμενε μια οικογένεια Μαροκινών εργατών με δύο παιδιά, εξελίχτηκαν εικόνες σκληρών μαζικών συγκρούσεων. Τραυματίστηκαν περίπου σαράντα αστυνομικοί και άλλοι τόσο κάτοικοι, οι περισσότεροι από τις πλαστικές σφαίρες και τις χημικές ουσίες που έριξαν οι δυνάμεις καταστολής. Αναφέρθηκαν επίσης εννιά συλλήψεις. Οι φωτογραφίες που έκαναν τον γύρο του κόσμου διέφεραν ελάχιστα από εκείνες που έρχονται συνήθως από την Παλαιστίνη, όταν οι Ισραηλινοί ρίχνουν σπίτια Παλαιστινίων. Και όχι άδικα η «Ελ Παΐς» παραλλήλισε την αντίσταση στην Cañada Real Galiana με την Ιντιφάντα στα κατεχόμενα Παλαιστινιακά εδάφη. Ξαφνικά η Ισπανία ανακάλυψε, πως στην καρδιά της, πίσω από τα φώτα της δημοσιότητας υπάρχουν χιλιάδες άνθρωποι που ζούνε στην αθλιότητα.

* Στην μητροπολιτική περιοχή της Μαδρίτης ζούνε περίπου έξι εκατομμύρια άνθρωποι. Από αυτούς το 15%, δηλαδή εννιακόσιες χιλιάδες, ζούνε με λιγότερα ή πολύ λιγότερα από το ετήσιο όριο των 7628,00 ευρώ και το 40% με λιγότερο από το ετήσιο των 9111,00 ευρώ, σύμφωνα με μια έρευνα της εργατικής ομοσπονδίας Comisiones Obreras (CC.OO), που δημοσιεύτηκε τον περασμένο Απρίλη. Η φτώχεια είναι μεγαλύτερη στις γυναίκες. Μια στις πέντε γυναίκες ζει σε κατάσταση ένδειας.

* * Ο δαίμων της διόρθωσης και όχι του τυπογραφείου ευθύνεται για την μετατροπή των αυτοχθόνων Αιμάρα σε Εμάρα, στον προηγούμενο «Αθέατο Κόσμο» .

20 Οκτ 2007

Chuqui- βόρεια Χιλή. Οι ανοικτές πληγές της Αμερικής


Το Chuqui, όπως , με συντομία , ονομάζεται από τους ντόπιους , η Chuquicamata, από την γλώσσα των ιθαγενών Αιμάρα, είναι μια μικρή πόλη στα βόρεια της Χιλής , από την οποία πήρε το όνομα του ένα από τα παλιότερα και μεγαλύτερα ορυχεία χαλκού στην χώρα. Δεκαπέντε χιλιόμετρα από την πόλη Calama, στην οποία μετεγκατασταθήκανε από το 2003 οι μεταλλωρύχοι του Chuqui εξαιτίας των σχεδίων επέκτασης του ορυχείου και της ατμοσφαιρικής μόλυνσης , η περιοχή απέχει διακόσια πενήντα χιλιόμετρα από το λιμάνι της Αντοφαγκάστα και χίλια διακόσια από το Σαντιάγκο. Μέρος της ερήμου Ατακάμα, το Chuqui, βρίσκετε σε ύψος δυο χιλιάδων οκτακοσίων μέτρων πάνω από την θάλασσα, έχει μια ελλειπτική μορφή , εκτείνεται σε μια επιφάνεια οκτώ εκατομμυρίων τετραγωνικών μέτρων, έχει σε ορισμένα σημεία βάθος εννιακόσια μέτρα και μέχρι πρότινος θεωρούνταν το μεγαλύτερο ανοικτό ορυχείο του κόσμου , πριν το περάσει το καινούριο στην Escondida , πάλι στην Ατακάμα. Με περιεκτικότητα σε χαλκό 1,1% στο μετάλλευμα το Chuqui, είναι μια τεράστια πληγή στην επιφάνεια της γης , μιας και χρειάστηκε όλα αυτά τα χρόνια να εξορυχτούν αναρίθμητες ποσότητες υλικού, που ημερησία υπολογίζονταν στην ακμή του σε εξακόσιες χιλιάδες τόνους. Γνωστό για το χαλκό του από τα προ-ισπανικά χρόνια το Chuqui , ξεκίνησε την οργανωμένη παραγωγή του , τον Μάη του 1915, από την αμερικάνικη Guggenheim Bros, και κατέληξε να ελέγχεται από την φημισμένη πολυεθνική Ανακόντα των Ροκφέλερς. Σε αυτές τις δεκαετίες και μέχρι το 1971, το σκληροτράχηλο κίνημα των ανθρακωρύχων, έδωσε σκληρές μάχες για τις αμοιβές και τις συνθήκες εργασίας. Όχι λίγες φορές συγκρούστηκε με τον στρατό και τους απεργοσπαστικούς μηχανισμούς των Αμερικάνων αφεντικών και πλήρωσε σε αρκετές περιπτώσεις με αίμα την αποφασιστικότητα και την επιμονή του.

Το 1971, η κυβέρνηση της Λαϊκής Ενότητας εθνικοποίησε το Chuqui, όπως και τα υπόλοιπα ορυχεία στην χώρα, πληρώνοντας όμως 250 εκ. δολάρια στην Ανακόντα, και από τότε το ορυχείο ανήκει στην κρατική Codelco. Στα χρόνια της κυβέρνησης Αλιέντε οι ανθρακωρύχοι του Chuqui,, εντάχθηκαν σταδιακά στο αντικυβερνητικό στρατόπεδο, ύστερα από συνεχείς απεργίες με μισθολογικά αιτήματα και αφού αντιμετωπίστηκαν με σκληρότητα από τις κρατικές αρχές , προξενώντας εσωτερικές αντιθέσεις στην Αριστερά της χώρας. Ήταν μια περίοδος που οι υπονομευτικές ενέργειες της αντιδραστικής δεξιάς και των Αμερικάνων φίλων της συμπλέκονταν με τις λαϊκές και εργατικές διεκδικήσεις και η κυβέρνηση Αλιέντε δεν μπόρεσε να κάνει τους αναγκαίους διαχωρισμούς και να κόψει τους γόρδιους δεσμούς με τον στρατό που σε αρκετές περιπτώσεις αντιμετώπιζε τις τελευταίες με σκληρότητα για να ανοίξει τον δρόμο στο πραξικόπημα που ετοίμαζε.

Οι σκληροί αγώνες των ανθρακωρύχων δεν σταμάτησαν όμως ούτε στα χρόνια της δικτατορίας του Πινοσέτ, όταν απαγορεύτηκαν οι ανεξάρτητες εργατικές ενώσεις, εξαπολύθηκε κύμα απολύσεων και πάγωσαν οι μισθοί. Αλλά και αργότερα , ως τις ημέρες μας το Chuqui, συνεχίζει να είναι επίκεντρο της συνεχούς μάχης των εργαζόμενων ανθρώπων με τα αφεντικά, που στην προκείμενη περίπτωση είναι η κυβέρνηση της χώρας. Τον φετινό Απρίλη οι δρόμοι που οδηγούν στα κοιλώματα του ορυχείου αποκλείστηκαν από εκατοντάδες απεργούς που έκαψαν και μερικά λεωφορεία μεταφοράς προσωπικού της εταιρίας , ζητώντας αυξήσεις ενώ στην γειτονική Escondida, οι απεργίες είναι πιο συχνές από χιλιάδες εργάτες ενάντια στα σχέδια και την πολιτική μισθών της Αγλλο-αυστραλιανής BHP Billiton, που ελέγχει την πλειοψηφία των μετοχών του ορυχείου.

* Η επιλογή του σημερινού θέματος, σχετίζεται με την συμπλήρωση σαράντα χρόνων από την δολοφονία του Ερνέστο Ραφαέλ Γκεβάρα ντε λα Σέρνα, γνωστού σαν Τσε Γκεβάρα και αποτελεί μια μικρή απότιση τιμής της στήλης στον Αργεντίνο με την παν- λατινοαμερικάνικη ψυχή. Στο νεανικό ταξίδι του, διασχίζοντας την ήπειρο, μαζί με τον Αλμπέρτο Γρανάδο, σταμάτησε για λίγο στο Chuqui, μίλησε με παράνομα μέλη του ΚΚ Χιλής , είδε από κοντά την σκληρή ζωή των μεταλλωρύχων και κατέγραψε τις εμπειρίες του στα Ημερολόγια Μοτοσικλέτας

6 Οκτ 2007

ΟΑΧΑΚΑ-ΜΕΞΙΚΟ Το βιολί ….που επιμένει να αντιστέκεται!


Ήταν ανάμεσα στις οκτώ με δέκα το βράδυ της 25ης του περασμένου Μάη, σε δρόμο στην κεντρική αγορά της Οαχάκα ύστερα από μια διαδήλωση , όταν μια ειδική ομάδα της αστυνομίας συνέλαβε στα μουλωχτά δύο μεσήλικες άνδρες. Χωρίς καμία δημόσια γνωστοποίηση οδηγήθηκαν πρώτα στα γραφεία του τοπικού εισαγγελέα και κατόπιν σε μια στρατιωτική βάση στην πρωτεύουσα του Μεξικού για να συνεχιστεί η ανάκριση και η κακοποίηση τους. Λίγες ημέρες μετά γίνονταν γνωστό σε όλη την χώρα πως οι δύο άνδρες , ο πενηνταπεντάχρονος Raymundo Rivera Bravo και ο πενηντάχρονος Edmundo Reyes Amaya, ψευδώνυμο του Gabriel Alberto Cruz Sanchez , ήταν ηγετικά στελέχη του παράνομου Δημοκρατικού Επαναστατικού Λαϊκού Κόμματος ( PDPR) και γι αυτό οι αρχές τους θεωρούσαν και ιθύνοντες του θυγατρικού ένοπλου Επαναστατικού Λαϊκού Μετώπου ( EPR). Στις καταγγελίες πλήθους ανθρωπιστικών και κοινωνικών οργανώσεων , οι αρχές της πολιτείας αλλά και η ομοσπονδιακή κυβέρνηση αρνήθηκαν πως τους κρατάνε στα χέρια τους, άρνηση που μέχρι και τώρα συνεχίζουν να επαναλαμβάνουν χωρίς φυσικά να γίνονται πιστευτοί.

Στην Nezahualcoyotl, μια λαϊκή περιοχή στο βορειοανατολικό άκρο της Πόλης του Μεξικό, ο Edmundo Reyes, ιδιοκτήτης ενός παντοπωλείου που πουλούσε συνήθως γλυκά και αναψυκτικά, ήταν αγαπητός και θεωρούνταν ένας φιλήσυχος άνθρωπος. Μετανάστευσε πριν από χρόνια από την Οαχάκα στην πρωτεύουσα, αναζητώντας δουλειά , και συνήθιζε συχνά να επισκέπτεται την πατρίδα του για να συναντήσει τους συγγενείς του. Ανάλογη εικόνα είχαν και αυτοί που γνώριζαν τον Raymundo Rivera. Για τους δύσπιστους, που θεωρούσαν πως κάποια παρεξήγηση έγινε και οι δύο άνδρες θα γυρνούσαν γρήγορα στις οικογένειες τους , οι ισχυρές εκρήξεις στις 5 και 10 του Ιούλη, που κατέστρεψαν εκτεταμένα τμήματα των αγωγών πετρελαίου της κρατικής Pemex, στο κεντρικό Μεξικό, ήταν ένα ξάφνιασμα. Οι αντάρτες του EPR, με αυτό τον ηχηρό τρόπο ανακοίνωσαν πως εγκαινιάζουν μια εκστρατεία για την απελευθέρωση των δύο ανδρών και απευθυνόμενοι στον λαομίσητο τοπικό κυβερνήτη της Οαχάκα , Ρουίς, και στην κυβέρνηση του προέδρου Καλντερόν, διακήρυξαν: « Τους πήρατε ζωντανούς και τους θέλουμε αμέσως πίσω ζωντανούς !» Ο απόηχος των επιθέσεων , που ανάγκασε μεγάλες πολυεθνικές βιομηχανίες όπως η Χόντα να διακόψουν για ημέρες την παραγωγή τους, ακούστηκε μέχρι την Ουάσιγκτον. Αλλά και η συνέχεια ήταν εξίσου εντυπωσιακή , όταν μια ομάδα ανταρτών κατέλαβε, τις υπό κατασκευή φυλακές στην Τσιάπας δένοντας τους επιστάτες ενώ στις αρχές του Αυγούστου βόμβες έσκασαν στο εμπορικό κέντρο Plaza del Valle, στην Οαχάκα.

Η αντίδραση των ανταρτών, ακόμα και για όσους από τους παλιούς αντάρτες στην χώρα πιστεύουν πως ο ένοπλος αγώνας είναι αδιέξοδος , φάνηκε κατανοητή. Στο Μεξικό ύστερα από τις τελευταίες εκλογές-πραξικόπημα και ειδικά μετά την αιματηρή καταστολή της εξέγερσης στην Οαχάκα, είναι πασίγνωστο πως οι κρατικές αρχές έχουν ξανά-ξεκινήσει τον βρώμικο πόλεμο των απαγωγών και των εξαφανίσεων αγωνιστών. Μια μέθοδος προσφιλής στην δεκαετία του εβδομήντα όταν εκατοντάδες αριστεροί δολοφονήθηκαν από τις στρατιωτικές και αστυνομικές συμμορίες. Η έκπληξη όμως ήταν πως ενώ αρκετοί πίστευαν πως το EPR, που εμφανίστηκε το 1996, την ημέρα της επετείου της σφαγής 17 επαναστατημένων αγροτών στην Aguas Blancas, στην πολιτεία Γκερέρο στις 28 του Ιούνη του 1995, είχε αποδυναμωθεί, έδειξε πως διαθέτει ακόμη αρκετή ισχύ και υποστήριξη. Οι ρίζες του συνεχίζουν να ποτίζονται από τις θεαματικές κοινωνικές ανισότητες και τις πολιτικές που εξυπηρετούν μια μικρή πλειοψηφία που πλουτίζει πάνω σε έναν ωκεανό μιζέριας.

* Για το κλίμα που επικρατεί στο Μεξικό , ενδεικτικό είναι πως το πιο δημοφιλές φιλμ , που πουλιέται σε cd στους δρόμους, είναι το The Violin”, του Francisco Vargas.( 2006-98’) Στην ταινία ο γερο-Πλούταρχο , ο γιος του Τζενάρο και ο εγγονός του Λούσιο, ζούνε διπλή ζωή. Την ημέρα είναι μουσικοί και το βράδυ βοηθάνε τους αντάρτες της επαρχίας Γκερέρο που αγωνίζονται για την απελευθέρωση των αγροτών από την καταπίεση, στην δεκαετία του Εβδομήντα. Ο γερο-Πλούταρχο όταν οι στρατιωτικοί καταλαμβάνουν το χωριό αντιστέκεται έχοντας ένα βιολί στο χέρι. (Περισσότερα για το φιλμ στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://www.filmmovement.com/downloads/press/THE_VIOLIN_FM_Press_Kit.pdf)