11 Μαΐ 2013

Σαβάρ-Μπαγκλαντές
Εργοστάσια-βωμοί για ανθρωποθυσίες

Το κτίριο είχε προειδοποιήσει αλλά η απληστία των αφεντικών υπερίσχυσε, αναγκάζοντας τις εργάτριες και τους εργάτες να μπουν στον ομαδικό τάφο. Ενώ, την προηγούμενη ημέρα, το οκταώροφο Ρανά Πλάζα εκκενώθηκε εξαιτίας των μεγάλων ρωγμών που εμφανίστηκαν σε τοίχους και δοκάρια, το πρωί της 24ης του Απρίλη, οι εργοδότες από τις πέντε βιοτεχνίες κατάφεραν, με την απειλή της απόλυσης και της περικοπής του μισθού, να βάλουν γύρω στους 3500 από τους 5000 εργαζόμενους να δουλέψουν. Δεν πέρασε πολύ ώρα και το κτίριο κατέρρευσε σαν στήλη από τραπουλόχαρτα, παγιδεύοντας στα ερείπια του πάνω από δύο χιλιάδες ανθρώπους. Ο τελευταίος επίσημος απολογισμός κατέγραψε πάνω από 900 νεκρούς, εκατοντάδες αγνοούμενους και άλλους τόσους τραυματίες, πολλοί από τους οποίους είναι πολλαπλά ακρωτηριασμένοι.

20 Απρ 2013

Ρίο ντε Τζανέιρο-Βραζιλία
Η μάχη του Μαρακανά

Το επίσημο όνομα του είναι Στάδιο του δημοσιογράφου Μάριο Φίλιο, γιατί αυτός πρωτοστάτησε για την ανέγερση του. Σε όλο τον κόσμο όμως είναι γνωστό σαν Στάδιο Μαρακανά, το όνομα της γειτονιάς στην οποία βρίσκεται, στην βόρεια πλευρά του Ρίο ντε Τζανέιρο. Μαρακανά ονομάζονταν από παλιά ένα ποτάμι που διασχίζει την περιοχή, λέξη που στα Γκουαρανί, σημαίνει πράσινο πουλί, ένα είδος παπαγάλου. Το Μαρακανά που άρχισε να κτίζεται στα 1948 υποδέχτηκε το πρώτο μεταπολεμικό Παγκόσμιο Κύπελλο ποδοσφαίρου του 1950 και τον ιστορικό τελικό που βύθισε μια ολόκληρη χώρα στο πένθος. Τότε η Βραζιλία έχασε με 2-1 από την Ουρουγουάη και στο Μαρακανά κυριάρχησε η απόλυτη σιωπή παρά το γεγονός πως στις κερκίδες του υπήρχαν γύρω στις διακόσιες χιλιάδες θεατές. Ήταν η στιγμή που ο Γκίτζια έστελνε την μπάλα στα δίχτυα του Μπαρμπόζα αναγκάζοντας όλη την Βραζιλία να κλάψει. Το Μαρακανάζο, από τότε είναι συνώνυμο της ήττας του φαβορί και της ανέλπιστης επικράτησης του αουτσάιντερ, μέσα στον ναό του βραζιλιάνικου ποδοσφαίρου . Το μεγαλύτερο σε χωρητικότητα στάδιο στον πλανήτη επί πολλά χρόνια, έχασε τα πρωτεία όχι γιατί κτίστηκε κάποιο μεγαλύτερο από αυτό αλλά επειδή μειώθηκαν στο μισό περίπου οι αρχικές θέσεις, για λόγους ασφαλείας.

6 Απρ 2013

Πόλη της Γουατεμάλα
Η Δίκη


Πόλη της Γουατεμάλας, πρωινό της Τρίτης 19 του Μάρτη 2013, έξω από το επιβλητικό δικαστικό μέγαρο, υπήρχε ασυνήθιστη κοσμοσυρροή. Δικηγόροι, εκπρόσωποι οργανώσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα, τοπικά και διεθνή τηλεοπτικά κανάλια και πλήθος δημοσιογράφων μαζί με μια μεγάλη ομάδα αυτοχθόνων Μάγια, άνδρες και γυναίκες με τις παραδοσιακές ενδυμασίες που φορούν συνήθως στις γιορτινές ημέρες. Όλοι προσπαθούσαν να μπούνε στο κτίριο αλλά μόνο τριακόσιοι από αυτούς τα κατάφεραν. O αγρότης Nicolas Brito Bernal ήταν ο  πρώτος μάρτυρας κατηγορίας που  στάθηκε μπροστά στους τρεις δικαστές και κάτω από το επιβλητικό εθνόσημο, σήκωσε το χέρι, για να ορκιστεί πως θα πει την αλήθεια. Χρειάστηκε -όπως και οι περισσότεροι  μάρτυρες κατηγορίας που τον ακολούθησαν-  την βοήθεια διερμηνέα, για να καταθέσει, μιας και δεν γνωρίζει τα ισπανικά. Όλοι προέρχονται από τα βόρειο-δυτικά υψίπεδα, είναι Μάγια-Ιξίλ, μια επιμέρους ομάδα του  λαού των Μάγια. Κατοικούν σε μια περιοχή γνωστή ως το τρίγωνο Ιξίλ, στην επαρχία Ελ Κιτσέ, στην καταπράσινη Σιέρα. Κουτσουματάνες σε μικρές κωμοπόλεις και πολλά χωριά. Ο Brito Bernal περιέγραψε με λόγια σταθερά την κόλαση που έζησε στις 25 του Μάρτη του 1982, στο χωριό του, στο Κανάκε στον δήμο της Σάντα Μαρία Νεμπάχα. Κρυμμένος είδε την εισβολή στρατιωτών στο χωριό, το ξάφνιασμα των γυναικών την ώρα που ζύμωναν τορτίγιες, τη μαζική σφαγή πολλών από αυτές και την πυρπόληση αρκετών σπιτιών. Οι δολοφόνοι δεν έμειναν, όμως, μόνο σε αυτά. Με τις ξιφολόγχες αφαίρεσαν τις καρδιές των σκοτωμένων και τις συγκέντρωσαν πάνω σε ένα τραπέζι, μακάβριο τρόπαιο και αδιανόητη πράξη, για να επιβληθεί ο απόλυτος τρόμος στους δύσμοιρους χωρικούς. Τον μάρτυρα ακολούθησαν αρκετοί άλλοι την ίδια και τις επόμενες ημέρες της δίκης που διακόπηκε, για να συνεχιστεί μετά το καθολικό Πάσχα. Άλλοι με ψυχραιμία και άλλοι με λυγμούς και δάκρυα περιέγραψαν ανάλογες εγκληματικές πράξεις και μαζικές σφαγές  που συνέβησαν στο τρίγωνο των Ιξίλ στην διετία 1982-1983. Συνολικά ο πληθυσμός της περιοχής πλήρωσε με χίλιους οκτακόσιους θανάτους τις στρατιωτικές επιχειρήσεις, που σκοπό είχαν να αντιμετωπίσουν το αριστερό αντάρτικο. Οι σκοτωμένοι ήταν κάθε ηλικίας, πολλές γυναίκες, ακόμη και βρέφη και αγέννητα παιδιά. 

23 Μαρ 2013

Καράκας–Βενεζουέλα
Ο Πύργος του Δαβίδ


Με τα εκατόν ενενήντα μέτρα του, ο Πύργος του Δαβίδ δεσπόζει στο κέντρο του Καράκας, προς την μεριά του πράσινου όγκου του Ελ Αβίλα. Το τρίτο ψηλότερο κτίριο στην πρωτεύουσα της Βενεζουέλας, και το έκτο σε όλη την νότια Αμερική, άρχισε να κτίζεται το 1990, για να γίνει οικονομικό-χρηματοπιστωτικό κέντρο από τον David Brillembourg, και από αυτόν πήρε το λαϊκό προσωνύμιο του, όταν το 1994 η τραπεζική κρίση διέκοψε την κατασκευή του. Τότε το κτίριο των σαράντα-πέντε ορόφων, που έμεινε μισοτελειωμένο, έγινε κρατική περιουσία και μέχρι το 2007, έστεκε άδειο και εγκαταλειμμένο. Εκείνη την χρονιά, τον Οκτώβρη, με τις ευλογίες της κυβέρνησης, μια μεγάλη ομάδα αστέγων οικογενειών με επικεφαλής έναν πρώην κατάδικο-ευαγγελιστή πάστορα, κατέλαβε τον πύργο και εγκαταστάθηκε σε αυτόν, τουλάχιστον μέχρι τον εικοστό όγδοο όροφο. Δίχως ασανσέρ, παράθυρα, κιγκλιδώματα στα μπαλκόνια και στις σκάλες, κεντρική ηλεκτρική παροχή και εγκατάσταση νερού, ο Πύργος του Δαβίδ, παρά τις δυσκολίες, έγινε η κατοικία για επτακόσιες περίπου οικογένειες με δυόμισι χιλιάδες ανθρώπους, οργανωμένους σε μια κοινότητα. Είναι, όπως συνηθίζεται να αποκαλείται, η ψηλότερη παραγκούπολη στον κόσμο, η οποία μπορεί να μη διαθέτει στοιχειώδεις ανέσεις αλλά έχει στην κορυφή της ένα ελικοδρόμιο! Στα χρόνια που πέρασαν μέσα στον Πύργο του Δαβίδ, στήθηκαν ψιλικατζίδικα, ποτοπωλεία, ένα παράνομο οδοντιατρείο, κομμωτήριο και ένα αυτοσχέδιο γήπεδο μπάσκετ. Στην είσοδο του πύργου, με δυο-τρία μπολίβαρ, μισθώνονται μηχανάκια-ταξί, που χρησιμοποιούν πρόχειρες ράμπες, για να σκαρφαλώνουν στους πάνω ορόφους μεταφέροντας προμήθειες. Για τις κοινόχρηστες δαπάνες, το ηλεκτρικό ρεύμα και το νερό, η μηνιαία συνδρομή είναι εκατόν πενήντα μπολίβαρ. Αν και δεν λείπουν τα προβλήματα συμβίωσης, τα μπλεξίματα με την αστυνομία και οι κόντρες με τον άτυπο αρχηγό της κοινότητας, η πλειοψηφία των κατοίκων του πύργου είναι εργαζόμενοι, ορισμένοι μάλιστα σε κρατικές υπηρεσίες και τράπεζες και σχεδόν όλοι, φανατικοί οπαδοί του Τσάβες. Ζούνε με την προσδοκία να βρούνε μια μόνιμη και ανθρώπινη κατοικία, στα πλαίσια των κυβερνητικών στεγαστικών προγραμμάτων.

9 Μαρ 2013

Ιντλίμπ –Συρία
Νεκρές πόλεις, άνθρωποι σε σπηλιές

 
Το Ιντλίμπ βρίσκεται στο κέντρο μιας εύφορης λεκάνης στην μέση του δρόμου, ανάμεσα στο Χαλέπι και την Λατάκεια. Πρωτεύουσα της ομώνυμης βορειοδυτικής επαρχίας είναι η έδρα του κυβερνήτη και πριν τον συριακό εμφύλιο, μαζί με τα περίχωρα, ξεπερνούσε τις εκατόν τριάντα χιλιάδες κατοίκους. Αν και ζούσε για αιώνες στην σκιά του γειτονικού, μεγάλου αστικού και εμπορικού κέντρου που ήταν το Χαλέπι, το Ιντλίμπ υπήρξε, από την αρχαιότητα, πλούσια γεωργική περιοχή. Ευνοημένη από το κλίμα και το έδαφος ήταν ένα από τα μεγαλύτερα κέντρα ελαιοπαραγωγής και βαμβακιού, από τα πρώτα ρωμαϊκά χρόνια, παρασκευής σαπουνιού αλλά και βαμβακερών υφασμάτων. Κοντά στο Ιντλίμπ, ανακαλύφθηκε η αρχαία πόλη Έμπλα, που άκμασε στα τέλη της τρίτης προχριστιανικής χιλιετίας. Εκεί οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν είκοσι χιλιάδες πήλινες επιγραφές στην γλώσσα των Σουμερίων, ανάκτορα και άλλους αρχαιολογικούς θησαυρούς. Στους λόφους με τα ασβεστολιθικά πετρώματα, σε όλη σχεδόν την επαρχία, είναι διάσπαρτοι επτακόσιοι περίπου μικροί οικισμοί, εκατό μικρές πόλεις, εγκαταστάσεις, πρωτοχριστιανικές εκκλησίες, μοναστήρια και οχυρά, που χρονολογούνται κυρίως από τα βυζαντινά χρόνια. Ερειπωμένες και εγκαταλειμμένες είναι οι Νεκρές Πόλεις, όπως είναι γνωστές στους αρχαιολόγους και στους τουριστικούς οδηγούς και οι οποίες ένωναν τους δρόμους των καραβανιών που κατευθύνονταν προς την Δύση. Στα θεμέλια τους, το προσεκτικό μάτι μπορεί να δει ίχνη παλιότερων εγκαταστάσεων των ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων, τάφους αρχόντων και ναούς παλιών θεών.

23 Φεβ 2013

Σάρευ, Βρετανία
Καιάδας για τους ηλικιωμένους

Η ογδόντα ενός χρονών Γκλόρια Φόστερ, στο πλούσιο, μεσοαστικό Banstead στο ανατολικό Σάρεϋ, όπου ζούσε, είχε κάνει ό,τι ήταν δυνατόν, για να έχει μια ασφαλή και αξιοπρεπή ζωή στα στερνά της. Χήρα από νωρίς και άκληρη, η Φόστερ, πέρα από τις οικονομίες της, είχε αγοράσει ένα σπίτι, αξίας τουλάχιστον διακοσίων χιλιάδων λιρών, σε αυτήν την περιοχή, που συνορεύει με το μητροπολιτικό Λονδίνο, και έπαιρνε μια καλή σύνταξη από τότε που σταμάτησε να δουλεύει ως γραμματέας στην πολυεθνική Shell. Γεννημένη στην Ινδία, η Φόστερ δούλεψε για την εταιρία στην Νιγηρία για χρόνια, πριν επιστρέψει στα κεντρικά στο Λονδίνο. Δραστήρια και κοινωνική, ήταν γνωστή για την αγάπη της για το γκολφ και επέμεινε να πηγαίνει στο γήπεδο, ακόμη και όταν άρχισαν τα πρώτα προβλήματα υγείας. Μόνο όταν την επισκέφθηκε η άνοια, απομονώθηκε και επέλεξε να κάνει ένα ακριβό συμβόλαιο με μια ιδιωτική εταιρία βοήθειας στο σπίτι, την Carefirst24.

9 Φεβ 2013

Μαχάλα Αλ Κούμπρα, Αίγυπτος
Το εργοστάσιο

Είναι σίγουρα υπερβολή να ισχυριστεί κανείς πως το εργοστάσιο κλωστοϋφαντουργίας Μισρ είναι μια μικρογραφία της Αιγύπτου. Η γη του Νείλου και η κοινωνία των ανθρώπων της είναι πολύ πλούσια σε όψεις και αντιθέσεις. Είναι αλήθεια, όμως, πως η μεγαλύτερη και ιστορικότερη βιομηχανική μονάδα είναι στενά δεμένη με την πολυκύμαντη νεότερη αιγυπτιακή ιστορία και τους κοινωνικούς αγώνες που την επηρέασαν. Απλωμένη σε μια έκταση χιλίων στρεμμάτων στο κέντρο του Δέλτα του Νείλου, στη βιομηχανική πόλη Μαχάλα Αλ Κούμπρα, περίπου εκατόν είκοσι χιλιόμετρα βόρεια του Καΐρου, περιφραγμένη με ψηλούς τοίχους, περιλαμβάνει χιλιάδες αδράχτια, μηχανές ύφανσης και βαφής, μονάδες ραφής, κοιτώνες, αποθήκες, μέχρι και γήπεδο ποδοσφαίρου.
Θεωρείται η μεγαλύτερη μεταποιητική επιχείρηση στη Μέση Ανατολή και την Αφρική και στις δόξες της απασχολούσε έως και τριάντα χιλιάδες εργάτες. Το εργοστάσιο άρχισε να κτίζεται το 1927, με την ισχυρή συμβολή της Τράπεζας του Μισιριού, που ανέλαβε ύστερα από την ανεξαρτησία του 1922 να δημιουργήσει την αγροτοβιομηχανική υποδομή της χώρας. Οι πρώτοι εργαζόμενοι ήταν φελάχοι που παράλληλα με τις αγροτικές εργασίες συμπλήρωναν το εισόδημά τους κάνοντας μεροκάματα. Στα χρόνια που ακολούθησαν στο εργοστάσιο, όπου οι μηχανές δούλευαν όλο το εικοσιτετράωρο, διαμορφώθηκε ένα μορφωμένο, απαιτητικό και ταξικά αρκετά συνειδητό εργατικό δυναμικό, που μετέφερε από γενιά σε γενιά συνδικαλιστικές εμπειρίες και μια αριστερή κοσμική πολιτική συνείδηση. Η πρώτη απεργία που ξέσπασε στο εργοστάσιο ήταν στα 1938.

26 Ιαν 2013

Ασάμ, Ινδία
Θυμός στους κήπους του τσαγιού

O κύριος Μριντούλ Κουμάρ Μπχατατσαράγια, όπως απαιτούσε να τον προσφωνούν, περηφανευόταν πως ήταν η τέταρτη γενιά μιας αδιάλειπτης οικογενειακής παράδοσης στην καλλιέργεια τσαγιού. Μαζί με τη σύζυγό του Ρίτα Μπχατατσαράγια, στην πόλη της Τινσούκια , στο Άνω Aσάμ , διηύθυναν την εταιρία ΜΚΒ Asia, από τους μεγαλύτερους παραγωγούς μαύρου βιολογικού τσαγιού της ποικιλίας Camellia assamica, από τρία μεγάλα κτήματα και από μια μεγάλη μονάδα επεξεργασίας. Από το 1880 η οικογένεια του εβδομηνταπεντάχρονου μηχανολόγου ξεκίνησε την καλλιέργεια, παράλληλα και σε συνεργασία με τους άγγλους μεγαλοϊδιοκτήτες οι οποίοι μετέτρεψαν τις δυο μεγάλες κοιλάδες της επαρχίας, στις οποίες αργοκυλούν ο Βραχμαπούτρα και ο Μπάρακ, σε ένα από τα μεγαλύτερα κέντρα παραγωγής τσαγιού, για να αντισταθμίσουν το κινέζικο μονοπώλιο. Γι’ αυτό μετέφεραν χιλιάδες εργάτες από άλλες περιοχές της αποικιοκρατικής Ινδίας, δημιουργώντας μια δεξαμενή φτηνής εργατικής δύναμης που μέχρι σήμερα αναπαράγεται με βάση το σύστημα των καστών. Οι άνθρωποι της φυλής του τσαγιού από τη μικρή ηλικία τους είναι προορισμένοι να ζήσουν και να πεθάνουν δουλεύοντας σκληρά μέσα στις απέραντες φυτείες. Μαζί τους και χιλιάδες άλλοι μετανάστες, και πολλά παιδιά, από τις γειτονικές χώρες, κυρίως από το Μπανγκλαντές.

12 Ιαν 2013

Τύμβος Μαμάγιεβ, Στάλινγκραντ
Τότε που ο Βόλγας είχε μόνο μια όχθη!

Ο τύμβος του Μαμάγιεβ, είναι ένας λόφος που δεσπόζει στην πόλη του Στάλινγκραντ. Ο Μαμάι, μογγόλος στρατιωτικός ηγέτης, κυριάρχησε στην περιοχή στα μέσα του δέκατου τέταρτου αιώνα και προς την τιμή του οι Τάταροι του χανάτου της Κριμαίας είχαν φτιάξει έναν τύμβο. Εκατόν δύο μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας, το ύψωμα αναφέρονταν στους στρατιωτικούς χάρτες με τον αριθμό 102 και σαν το ψηλότερο σημείο της πόλης είχε προφανή στρατιωτική αξία. Ο λόφος, ενόψει της γερμανικής επίθεσης, οχυρώθηκε και από τις 13 του Σεπτέμβρη του 1943, που δέχθηκε την πρώτη προσβολή έγινε ένα από πιο σκληρά πεδία της μάχης του Στάλινγκραντ. Από εκείνη την ημέρα και μέχρι το πρωί στις 26 του Γενάρη του 1943, που οι Σοβιετικοί στρατιώτες της 21ης και 62ης στρατιάς, συναντήθηκαν στο τύμβο του Μαμάγιεβ, κόβοντας στην μέση τους κυκλωμένους γερμανούς στην πόλη, το ύψωμα ή οι πλαγιές του άλλαξαν χέρια πολλές φορές σε μια διαρκή, θανατηφόρα, σώμα με σώμα, μάχη, που κράτησε περισσότερα από εκατόν τριάντα μερόνυχτα. Το ύψωμα καταλήφθηκε από την πρώτη ημέρα της γερμανικής επίθεσης αλλά σχεδόν αμέσως ανακαταλήφθηκε από μια αντεπίθεση της 13ης επίλεκτης μεραρχίας πεζικού και από τότε μετατράπηκε σε κόλαση. Μετά την λήξη της μάχης, σε κάθε τετραγωνικό μέτρο του λόφου καταμετρήθηκαν 1250 θραύσματα από οβίδες, νάρκες και αεροπορικές βόμβες! Από το σκάψιμο που προκάλεσαν οι κάθε είδους εκρήξεις, ο λόφος έχασε ύψος, για χρόνια δεν φύτρωνε ούτε χόρτο και ακόμα και τώρα οι δορυφορικές φωτογραφίες δείχνουν μια σκουρόχρωμη ζώνη γης. Ο τύμβος του Μαμάγιεβ, είναι ένα από τα σημεία-σύμβολα της σκληρής και ηρωικής μάχης που δόθηκε για να κρατηθεί ελεύθερη η πόλη από τους φασίστες εισβολείς. Δίπλα στην θρυλική άμυνα στο σπίτι του λοχία Παβλόφ, τα κατορθώματα του επίλεκτου σκοπευτή Ζάιτσεφ, το απαράμιλλο θάρρος του κομσομόλου Πανικάχι, την αυτοθυσία του τηλεφωνητή Ποντίλοφ, την ηρωική αντίσταση των εργατών στο εργοστάσιο τρακτέρ. Όλοι και σε όλα τα σημεία, έμειναν αμετακίνητοι και εκπλήρωσαν στο ακέραιο το σύνθημα-υπόσχεση πως δεν υπήρχε γη πίσω από τον Βόλγα, πως το μεγάλο ποτάμι είχε μόνο μια όχθη!