18 Ιουλ 2015

Βέλες, Σκόπια
Ο εφιάλτης του μηχανοδηγού


Η σιδηροδρομική γραμμή που ενώνει την Ελλάδα με την Πρώην Γιουγκοσλάβικη Δημοκρατία της Μακεδονίας και ανεβαίνει προς τον βορρά για να συναντήσει τα σύνορα με την Σερβία ακολουθεί στο μεγαλύτερο τμήμα της τον Αξιό ποταμό που εκεί ονομάζεται Βαρδάρης. Οι σιδηροτροχιές σε αρκετά σημεία βρίσκονται ακριβώς δίπλα στις όχθες του ποταμού άλλες φορές από την ανατολική και άλλες από την δυτική πλευρά ενώ συχνά περνάνε από απόκρημνα υψώματα και απότομες πλαγιές. Αυτή η διαδρομή τον τελευταίο καιρό έχει γίνει ο δρόμος που προτιμάνε οι πρόσφυγες οι οποίοι έρχονται κρυφά από την Ελλάδα και προσπαθούν , διασχίζοντας την χώρα, να συνεχίσουν το απελπισμένο ταξίδι τους προς την βόρεια Ευρώπη. Προτιμούν τον δρόμο των τρένων για να γλυτώσουν τα αστυνομικά μπλόκα στους αυτοκινητόδρομους και τον κίνδυνο να συλληφθούν η και να απελαθούν κακήν-κακώς πίσω στην Ελλάδα. Μεγάλες ομάδες προσφύγων που περιλαμβάνουν ολόκληρες οικογένειες με μικρά παιδιά περπατούν μερόνυχτα, κυρίως από το απόγευμα ως το ξημέρωμα δίπλα και πάνω στις γραμμές, όταν αυτές περνώντας από στενά και δύσβατα μέρη δεν αφήνουν περιθώριο για να περπατήσει κανείς παράλληλα και σε απόσταση ασφαλείας.

27 Ιουν 2015

Βεντιμίλια, βόρεια Ιταλία
Η νύχτα της αμφιβολίας και οι ημέρες της απελπισίας

Αρκετά πριν φανεί το πρώτο φως στον ουρανό, γύρω στις τρεισήμισι την νύχτα ανάμεσα στην Τετάρτη και την Πέμπτη 18 του Ιούνη ξεκίνησε, σύμφωνα με τους υπολογισμούς για την έναρξη της νέας σελήνης, το ραμαζάνι για τους πιστούς μουσουλμάνους στα μεσογειακά παράλια της Γαλλίας. Η παρατήρηση του πρώτου φεγγαριού που σηματοδοτεί την αρχή της μεγαλύτερης γιορτής για τους μουσουλμάνους αποτελεί παραδοσιακά σημείο διχογνωμιών για τον ακριβή χρόνο έναρξης της . Η νύχτα της αμφιβολίας είναι το επίκεντρο ξεχωριστών ερμηνειών και αιτία διαχωρισμών για τους θεολόγους και το ιερατείο από τα πρώτα χρόνια των επιγόνων του Προφήτη. Στην Γαλλία πέρυσι ξέσπασε αντιπαράθεση ανάμεσα στα τζαμιά του βορρά και του νότου για τους τρόπους παρατήρησης και υπολογισμού της νέας σελήνης, σε σημείο που ορισμένοι να μιλούν για κίνδυνο νέων διαιρέσεων στην κοινότητα των πιστών. Παρ’ όλα αυτά, για κάθε ευσεβή μουσουλμάνο η πρώτη προσευχή ακόμα και αν δεν δει με τα μάτια του την μικρή φλούδα της σελήνης στον ουρανό είναι ιερό καθήκον όπου και να βρίσκεται. Ακόμη και πάνω σε μια συστάδα γυμνών βράχων μιας αφιλόξενης μεσογειακής ακτής που την δέρνουν τα κύματα.

13 Ιουν 2015

Κουρουγουάτι, Παραγουάη.
Η ατιμώρητη σφαγή των καμπεσίνος

Ήταν χαράματα Παρασκευής, στις 15 Ιούνη του 2012 όταν μια ομάδα τριακοσίων πενήντα περίπου, πάνοπλων επίλεκτων αστυνομικών συνοδεία ελικοπτέρων περικύκλωσαν τις εγκαταστάσεις στο ράντσο Μορόμπι, μια έκταση δύο χιλιάδων εκταρίων στην ανατολική Παραγουάη κοντά στα σύνορα με την Βραζιλία. Στην περιοχή που είναι γνωστή σαν Μαρίνα Κούε στην περιφέρεια Κουρουγουάτι της επαρχίας Κανιντεγιού. Απέναντι τους βρίσκονταν όχι περισσότεροι από εβδομήντα άνδρες, όλοι τους ακτήμονες αγρότες αποφασισμένοι να αντισταθούν στην εντολή έξωσης. Καρπέρος καμπεσίνος, δηλαδή αγρότες δίχως κανένα δικαίωμα σε γη, είχαν καταλάβει μερικά από τα αγροκτήματα που διαφέντευε η εταιρία Μορόμπι της οικογένειας του Μπλας Ρικέλμε με σκοπό να τα καλλιεργήσουν για να ζήσουν τις οικογένειες τους. Ο Ρικέλμε ένας από τους μεγαλύτερους γαιοκτήμονες της χώρας με αλυσίδα αγροτοβιομηχανικών μονάδων και σούπερ-μάρκετ, είχε και άλλες φορές στο παρελθόν κυνηγήσει καμπεσίνος από τα κτήματα του με την συνδρομή της αστυνομίας και ομάδων από μπράβους. Ο σκληρός γαιοκτήμονας που πέθανε λίγους μήνες μετά, τον Σεπτέμβρη του 2012, υπήρξε για χρόνια πρόεδρος του κυβερνητικού κόμματος Κολοράδο, γερουσιαστής, επικεφαλής του βιομηχανικού επιμελητήριου και κυρίως, επιστήθιος συνεργάτης του δικτάτορα Στρέσνερ. Ο Αλφρέδο Στρέσνερ, ένας από τους μακροβιότερους δικτάτορες στην Λατινική Αμερική, κυβέρνησε με την βία την Παραγουάη επί τριάντα πέντε χρόνια στηριγμένος στον στρατό και στους γαιοκτήμονες στους οποίους, όπως τον Ρικέλμε, παραχώρησε κατά καιρούς μεγάλες κρατικές εκτάσεις. Η συγκεκριμένη ανήκε παλιότερα μέχρι το 1999 στον στρατό και για δέκα χρόνια αποτελούσε αντικείμενο διεκδίκησης ανάμεσα στους Ρικέλμε και τους ακτήμονες.

30 Μαΐ 2015

Βαλπαραΐσο, Χιλή
Τρεις σφαίρες, δύο κηδείες, μια κοινή θυσία


Ήταν μια πολύχρωμη κηδεία που, παρά την αυστηρή παρουσία του επισκόπου Γκονζάλο Ντουάρτε, παραβίαζε το καθολικό εθιμοτυπικό και διασκέδαζε με περιπαικτικό τρόπο την γενική συγκίνηση και την νεανική οργή. Ο δεκαοκτάχρονος Εχιεκέλ Μπορβαράν, ο Κελίτο, όπως ήταν γνωστός στις παρέες του, είχε μια κηδεία ανάλογη της χαρούμενης και ανέμελης, σύντομης ζωής του. Περισσότεροι από χίλιοι, οι πιο πολλοί συνομήλικοι νεαροί και νεαρές, συνόδεψαν την νεκροφόρα που ήταν στολισμένη με πολύχρωμα μπαλόνια από το παρεκκλήσι των Τεσσάρων Ευαγγελιστών στην Κιλπουέ, πόλη στην περιοχή του Βαλπαραΐσο, στο νεκροταφείο του Σεντέρο. Κυριακή 17 του Μάη, λίγο μετά το μεσημέρι. Φρουρά στο φέρετρο στάθηκαν πρόσκοποι όλοι τους με κόκκινες στρογγυλές μύτες σαν αυτές που φορούν οι κλόουν. Αρκετοί νεαροί από το πλήθος κουβαλούσαν κορίνες, μπάλες και άλλα σύνεργα από την ζογκλερική τέχνη των δρόμων. Στην κεφαλή της πομπής προηγούνταν η χαρούμενη φωτογραφία του Κελίτο, σε στιγμές ξεγνοιασιάς, κάθε φορά δηλαδή που έκανε το αγαπημένο του τζάγκλινγκ στους δρόμους της πόλης. Ο νεαρός ερασιτέχνης μαλαμπαρίστας, υπήρξε ένας χαρισματικός και πολύ κοινωνικός έφηβος. Πρωτοετής στο Πανεπιστήμιο του Αγίου Θωμά, στο τμήμα της ψυχολογίας, έπαιζε μουσική με διάφορα όργανα και του άρεσε να μαθαίνει την τεχνική των ζογκλέρ, πετώντας τις μικρές μπάλες καθώς έκανε φιγούρες. Γιος ξυλουργού, είχε τρέξει εθελοντής από τους πρώτους στις ομάδες πυρόσβεσης για να σωθεί η κοιλάδα του Παραδείσου και τα σπίτια των ανθρώπων από την μεγάλη φωτιά τον Απρίλη του 2014. Καθώς μπήκε στο πανεπιστήμιο ήταν πολύ φυσιολογικό να αρχίσει να παίρνει μέρος στις συχνές κινητοποιήσεις των φοιτητών.

16 Μαΐ 2015

Ιμπραήμ Καιπάκαγια
Η ιστορία δύο ασπρόμαυρων φωτογραφιών

Τον Γενάρη εκδόθηκε στην Τουρκία μια φωτογραφική συλλογή σπάνιων και ανέκδοτων εικόνων από την κοινωνική ζωή στην Πόλη την περίοδο 1968-1972. Το άλμπουμ του δημοσιογράφου Γιουκσέλ Χαντσερλί, ξύπνησε μνήμες και θύμισε πρωταγωνιστές εκείνου του καιρού, ειδικά από το τότε ισχυρό επαναστατικό φοιτητικό κίνημα. Σε μια από αυτές τις φωτογραφίες ένας νεαρός απευθύνεται σε μια συγκέντρωση ακτημόνων αγροτών στο καφενείο του χωριού Ντειρμένκιοι στη Σηλυβρία, στα παράλια της θάλασσας του Μαρμαρά. Τότε μια ομάδα φοιτητών έσπευσαν να υποστηρίξουν τις διεκδικήσεις των φτωχών και άκληρων χωρικών της περιοχής. Ο νεαρός ομιλητής ήταν ένας από τους ιστορικούς ηγέτες του επαναστατικού φοιτητικού κινήματος εκείνων των ελπιδοφόρων χρόνων και έμελλε να γίνει αργότερα ένας από τους θρύλους του σύγχρονου τουρκικού κομμουνιστικού κινήματος . Ο Ιμπραήμ Καιπάκαγια δίχως την χαρακτηριστική τραγιάσκα. Ήτανε δεν ήταν τότε εικοσιένα χρόνων στο Ντειρμένκιοι, το οποίο υπήρξε σημείο αναφοράς του αγώνα της φτωχολογιάς στην ύπαιθρο που αγωνίζονταν με καταλήψεις χωραφιών, ενάντια στους αγάδες-τσιφλικάδες και αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για τους επαναστάτες φοιτητές στην Πόλη.

2 Μαΐ 2015

Κατμαντού, Νεπάλ
Η καταραμένη στιγμή που τραντάχτηκε το Έβερεστ

Ο ναός Πασουπατινάθ, αφιερωμένος στην ενσάρκωση του Σίβα, πέντε χιλιόμετρα βορειανατολικά από το κέντρο του Κατμαντού, είναι από τους ιερότερους τόπους για τους ινδουιστές στο Νεπάλ. Κτισμένος στις όχθες του Μπαγκμάτι, του ποταμού που διασχίζει την κοιλάδα, είναι το ανάλογο του ινδικού Βαρανάσι . Δηλαδή ο τελικός προορισμός, κάθε χρόνο, εκατοντάδων υπερήλικων και βαριά ασθενών πιστών, που έρχονται με σκοπό να πεθάνουν εδώ και να αποτεφρωθούν δίπλα στο ποτάμι, το οποίο θα παρασύρει τις στάχτες τους και θα τις φτάσει μέχρι τον Γάγγη. Είναι πεισμένοι πως εάν αφήσουν την τελευταία πνοή και το σώμα τους εκεί, η μετενσάρκωση θα γίνει σε ανθρώπινο σώμα και θα απαλλαγούν από άλλες δοκιμασίες και τιμωρίες. Για τους πιστούς ινδουιστές, είναι ευλογία και τύχη να καεί το σώμα τους σε ένα από τα ghats του Πασουπατινάθ, τα τσιμεντένια βάθρα που βρίσκονται γι’ αυτόν τον λόγο στην όχθη του ποταμού, μπροστά στον ναό.

18 Απρ 2015

Φες, Μαρόκο
Σκληροτράχηλοι … «μπασίστες»!

Το Πανεπιστήμιο Sidi Mohamed Ben Abdellah στη Φες, που φέρει το όνομα σουλτάνου που κυβέρνησε τον 17ο αιώνα, είναι από τα μεγαλύτερα στο Μαρόκο με σχεδόν εβδομήντα χιλιάδες φοιτητές. Οι πρώτες σχολές ιδρύθηκαν τη δεκαετία του Πενήντα, στα χρόνια της ανεξαρτησίας, και εγκαταστάθηκαν σε παλιούς στρατώνες της γαλλικής αποικιοκρατικής κατοχής. Απέχει τρία χιλιόμετρα από το κέντρο της πόλης και διαθέτει τρεις επιστημονικές κατευθύνσεις και πολλές ειδικότητες. Το πανεπιστήμιο είναι γνωστό σαν το τελευταίο μεγάλο οχυρό της επαναστατικής Αριστεράς και η σχολή θετικών επιστημών και τεχνολογίας, το προπύργιό της.

28 Μαρ 2015

Λίμα, Περού
Ώχρα στις τοιχογραφίες …των τρομοκρατών!


Στο ιστορικό κέντρο της Λίμα και σε γνωστούς δρόμους σαν την χιρόν Λάμπα ή την Πούνο, οι περαστικοί με έκπληξη ανακάλυπταν συνεχόμενα πρωινά τον φετινό Μάρτη, πως οι μεγάλες τοιχογραφίες που είχαν συνηθίσει να προσπερνούν, εξαφανίζονταν, η μια μετά την άλλη. Στους τοίχους που πριν φιλοξενούσαν μια πανδαισία χρωμάτων και εντυπωσιακών μορφών κυριαρχούσε ένα μονότονο κίτρινο χρώμα. Η αρχή έγινε με το βλοσυρό πρόσωπο του Τουπάκ Ατάρι, του ηγέτη της εξέγερσης των ιθαγενών στην Βολιβία το 1781 ενάντια στους ισπανούς αποικιοκράτες. Τα περισσότερα έργα, αρκετά από γνωστούς λατινοαμερικανούς καλλιτέχνες, φτιάχτηκαν την περίοδο της δημαρχίας της Σουζάνα Βιγιαράν ανάμεσα στα 2011-2014 και στα πλαίσια του λατινοαμερικάνικου φεστιβάλ αστικού γκράφιτι το καλοκαίρι του 2013. Τα θέματα αρκετών τοιχογραφιών, που αποκαλούνται μουράλες, προέρχονται από την ιθαγενική προκολομβιανή εποχή και την ιστορία της χώρας με τους αγώνες για ανεξαρτησία. Περιλαμβάνουν επίσης εικόνες από την σημερινή περουβιάνικη κοινωνία στις πόλεις και στην ύπαιθρο αλλά και σύγχρονες καλλιτεχνικές αναζητήσεις. Κατά κοινή ομολογία είχαν ζωντανέψει το κέντρο της μεγαλούπολης ακολουθώντας τα ίχνη της ινδιάνικης λαϊκής τέχνης.

14 Μαρ 2015

Πλατεία Χόμαν-Σικάγο
Ένα Γκουαντάναμο στην καρδιά της μεγαλούπολης

Εκεί που συναντιούνται η λεωφόρος Χόμαν με την οδό Φίλμορ, στο Γουέστ Σάιντ στο βόρειο Λοντέιλ, στη δυτική μεριά του Σικάγο, στέκεται ένα μεγάλο ορθογώνιο κτίριο με κόκκινα τούβλα. Μια ανακαινισμένη παλιά βιομηχανική αποθήκη, τμήμα ενός συμπλέγματος αναπαλαιωμένων κτιρίων σε μια έκταση τουλάχιστον πενήντα πέντε στρεμμάτων. Σχεδόν όλα ήταν μέρη του συγκροτήματος της Σίαρς, Ρόμπακ και Σία, της μεγαλύτερης αμερικάνικης εταιρίας λιανεμπορίου σχεδόν για όλο τον Εικοστό αιώνα και μιας από τις εμβληματικές φίρμες του βιομηχανικού Σικάγο.
Η περιοχή από τα τέλη της δεκαετίας του Εξήντα υπήρξε τυπικό τμήμα της ζώνης της σκουριάς, συνεχίζει να είναι βυθισμένη στην ανεργία και στην ακραία φτώχεια, με το 39% των νοικοκυριών να είναι κάτω από το εθνικό όριο. Άλλαξε όψη όμως όταν στη φάση δημιουργίας της στεγαστικής φούσκας οι παλιοί ιδιοκτήτες έριξαν λεφτά για ανακαίνιση και για να χτίσουν νέες κατοικίες. Στο κέντρο του συμπλέγματος το κόκκινο κτίριο εδώ και δεκαπέντε χρόνια χρησιμοποιείται από την αστυνομία του Σικάγο. Σύμφωνα με τις αποκαλύψεις στον Τύπο και στο διαδίκτυο, είναι η έδρα ενός μικρού Γκουαντάναμο στην καρδιά της Αμερικής.

13 Φεβ 2015

Έβρος, ελληνοτουρκικά σύνορα
Ένας μικρός φοίνικας στην όχθη του ποταμού

«Οδηγούσα με το αυτοκίνητο στην αγροτική περιοχή μεταξύ των χωριών Θούριο και Σοφικό Έβρου, περίπου ένα χιλιόμετρο από το ποτάμι. Είμαι κτηνοτρόφος και πήγαινα να φορτώσω ζωοτροφή, που φυλάω συσκευασμένη σε εκείνο το σημείο. Ήταν γύρω στις τρεις το μεσημέρι και δεν είχε ακόμη αρχίσει να σκοτεινιάζει. Προσπέρασα το αντλιοστάσιο και είδα ξαφνικά πίσω στον δρόμο, από τον καθρέφτη, ένα κοριτσάκι να με ακολουθεί. Φορούσε την κουκούλα του μπουφάν του. Δεν έκλαιγε ούτε ήταν βρεγμένη και ούτε μιλούσε ελληνικά. Μου έδειξε προς το αντλιοστάσιο, μέσα στο οποίο βρισκόταν νεκρός ο πατέρας της». Ο Γιώργος Λυμπερακάκης, κτηνοτρόφος και πρόεδρος του δημοτικού διαμερίσματος Σοφικού στον Έβρο, είναι ο άνθρωπος που βρήκε ζωντανή την τετράχρονη και παγωμένο από το κρύο τον τριανταδιάχρονο πατέρα της, πρόσφυγες από τη Συρία, οι οποίοι είχαν περάσει το ίδιο πρωί τα ελληνο-τουρκικά σύνορα, παραμονή Πρωτοχρονιάς. «Το πιο πιθανό είναι να πέρασαν με βάρκα, μαζί με άλλους μετανάστες, τον φουσκωμένο Έβρο. Στη συνέχεια, ο πατέρας φαίνεται ότι πήρε αγκαλιά το παιδί ώστε να διασχίσει το πλημμυρισμένο τμήμα του ποταμού, μέχρι το αντλιοστάσιο. Τα ρούχα του κοριτσιού ήταν στεγνά. Του άνδρα ήταν λασπωμένα και στράγγιζαν. Μέσα στο κτίσμα βρέθηκε μια δεύτερη βρεγμένη παιδική αλλαξιά, σε σακούλα. Η αστυνομία εκτιμά ότι το κορίτσι έμεινε για τουλάχιστον δέκα ώρες δίπλα στον νεκρό πατέρα του. Έβαλα τη μικρή στο αυτοκίνητο, τη σκέπασα με τον πανωφόρι μου, άνοιξα τέρμα το καλοριφέρ και ειδοποίησα τους συνοριοφύλακες». Σε ερώτηση δημοσιογράφου για αν το σοκαρίστηκε απάντησε: «Κοίτα, εγώ έχω ζώα και ζω στον κάμπο. Είμαι συνηθισμένος σε τέτοιες εικόνες. Έχω βρει πολλούς νεκρούς. Πέρυσι βρήκα πνιγμένα δυο παιδάκια. Νωρίτερα, έναν άλλον άντρα πεθαμένο στη σκοπιά ενός εγκαταλελειμμένου στρατιωτικού φυλακίου και μάλιστα το πτώμα του το είχαν φάει τα ποντίκια και οι αλεπούδες. Ζούμε πολλά τέτοια εμείς εδώ στον Εβρο, μη βλέπετε που δεν μαθαίνονται. Αυτό το ποτάμι είναι το ποτάμι της ντροπής για τον πολιτισμό μας...».