Τρέπτσα-Κόσοβο | Η πιο ακριβή λωρίδα γης στα Βαλκάνια!

Μισή ώρα βόρεια της Μιτρόβιτσα, σε μια απότομη πλαγιά που περιτριγυρίζεται από πευκόδασος, βρίσκεται η είσοδος του ορυχείου Stari Trg, παραφθορά στα σερβικά του τοπωνύμιου Παλιά Αγορά ή παλιό μέρος. Επάνω από τις βαριές πράσινες μεταλλικές πόρτες της εισόδου ξεχωρίζει η επιγραφή στα αλβανικά « Καλή τύχη!». Στις 22 Ιανουαρίου, γύρω στις έντεκα το πρωί, όλες οι μηχανές σταμάτησαν όταν ξέσπασε πυρκαγιά στον υποσταθμό ηλεκτρισμού. Εκείνη την ώρα μια βάρδια εκατόν δέκα μεταλλωρύχων βρισκόταν επτακόσια μέτρα κάτω από την επιφάνεια. Ύστερα από έξι ώρες αγωνίας, κατάφεραν να ανέβουν από εναλλακτική διαδρομή δίχως να πάθει κανείς τίποτε. Η τύχη αυτή την φορά ήταν με το μέρος τους, παρά το γεγονός πως οι προδιαγραφές ασφαλείας, όπως και γενικότερα ο παραγωγικός εξοπλισμός του ορυχείου υποβαθμίζεται συνεχώς στις τελευταίες δεκαετίες. Το ορυχείο είναι τμήμα της γιγαντιαίας εταιρίας Τρέπτσα, η οποία στα χρόνια της ενιαίας Γιουγκοσλαβίας εκμεταλλευόταν ένα δίκτυο ορυχείων και μονάδων επεξεργασίας μεταλλευμάτων στο βόρειο Κόσσοβο αλλά και σε άλλα σημεία της Σερβίας και της Βοσνίας. Το Stari Trg, γνωστό από τα ρωμαϊκά χρόνια ως σημείο εξόρυξης, είναι το μεγαλύτερο ορυχείο με σήραγγες χιλιομέτρων μέσα στο βουνό. Από τη δεκαετία του Τριάντα που ξεκίνησε η συστηματική εκμετάλλευση μέχρι την δεκαετία του Ογδόντα, η Τρέπτσα παρήγαγε τεράστιο πλούτο από την πώληση επεξεργασμένου μολύβδου, ψευδαργύρου, ασημιού, χρυσού, βισμούθιου, κάδμιου και άλλων μετάλλων. Με αυτό τον τρόπο, έφερνε σκληρό συνάλλαγμα στη Γιουγκοσλαβία, υποστήριζε την εγχώρια βιομηχανία και αποτελούσε τον πιο σημαντικό οικονομικό πνεύμονα του Κοσσόβου.

Κιμ Μποκ-ντονγκ: Μια κίτρινη πεταλούδα στον ουρανό της Σεούλ

Η Κιμ Μποκ-ντονγκ πέθανε στις 28 Ιανουαρίου στο νοσοκομείο Σέβερενς του πανεπιστημίου Γιόνσει στη Σεούλ, σε ηλικία ενενήντα δύο χρόνων, ύστερα από μάχη με τον καρκίνο που βάστηξε ένα χρόνο. Την Παρασκευή 1 Φεβρουαρίου, περισσότεροι από χίλιοι Νοτιοκορεάτες κάθε ηλικίας ακολούθησαν τη νεκρική πομπή, η οποία ξεκίνησε από την κεντρική πλατεία εμπρός στο Δημαρχείο και περνώντας μπροστά από την ιαπωνική πρεσβεία, κατέληξε στο νεκροταφείο του νοσοκομείου. Εκεί, περισσότεροι συμπατριώτες την αποχαιρέτησαν για πάντα. Νωρίτερα στη σορό της απέτισε φόρο τιμής και ο πρόεδρος της χώρας Μουν Τζε-ιν. Η Κιμ Μποκ-ντονγκ υπήρξε μία από τις κορυφαίες συμβολικές μορφές της σκληρής και ανείπωτης για χρόνια ιστορίας του κορεάτικου λαού στην περίοδο της γιαπωνέζικης κατοχής. Ήταν από τις πρώτες γυναίκες οι οποίες στις αρχές της δεκαετίας του Ενενήντα, αφότου τελείωσε η στρατιωτική δικτατορία, έσπασαν τη δική τους σιωπή αλλά και τη συλλογική συγκάλυψη. Παίρνοντας θάρρος η μια από την άλλη, μίλησαν για την εξαναγκαστική σεξουαλική εκμετάλλευσή τους από τον γιαπωνέζικο στρατό κατοχής. Περιέγραψαν πως έγιναν σκλάβες για την σεξουαλική ικανοποίηση των στρατιωτών τόσο στην χώρα όσο και στις κατεχόμενες Κίνα, Μαλαισία, Ινδονησία και αλλού, ακολουθώντας την αιματηρή διαδρομή του αυτοκρατορικού στρατού. Ιστορικοί ανεβάζουν σε διακόσιες χιλιάδες τα κορίτσια και τις γυναίκες από την Κορέα και άλλες ασιατικές χώρες οι οποίες αναγκάστηκαν να υποστούν τον εφιάλτη της σεξουαλικής δουλείας ανάμεσα στο 1932 και το 1945, με ευθύνη των Ιαπώνων μιλιταριστών. Ήταν γνωστές με τον υποτιμητικό όρο “γυναίκες ανακούφισης” αλλά στην Κορέα τις ονομάζουν “hal-mo-nee” δηλαδή γιαγιάδες.

Σκάλα Συκαμιάς, Λέσβος | Το πρόσωπο της λαϊκής αλληλεγγύης

Γεννημένη στα 1930, ρίζωσε περνώντας όλη τη ζωή της στη Σκάλα Συκαμιάς στη βόρεια ακτή της Λέσβου. Η μάνα της ήρθε μαζί με άλλους ξεριζωμένους πρόσφυγες από αντίκρυ στα χρόνια της μεγάλης καταστροφής του Μικρασιατικού Ελληνισμού. Καταγωγή από τα Μοσκονήσια που βρίσκονται στη νότια είσοδο του Αδραμυτινού Κόλπου με το μεγαλύτερο και το μόνο που ήταν κατοικημένο, το Μοσκονήσι που «σφαλά το μπουγάζι τ’ Αϊβαλιού» όπως έγραφε ο Φώτης Κόντογλου. Οι Αϊβαλιώτες τόσο δεν ήθελαν να γίνουν πρόσφυγες που πολλοί βγάλανε τα τιμόνια από τα καράβια για να μην μπορούν ταξιδέψουν. Αρκετοί μείνανε στη Λέσβο με την προσμονή της σύντομης επιστροφής στην πατρίδα, η οποία δεν έγινε ποτέ. Τον πρώτο καιρό, οι πρόσφυγες ζούσαν σε σκληρές συνθήκες. Πολλές οικογένειες ζούσαν σε παραπήγματα ή στις αποθήκες για τις ελιές, τα “αμπάρια”. Τέσσερις οικογένειες μοιράζονταν ένα δωμάτιο, το οποίο το χώριζαν με κρεμασμένες καρπέτες. Σε αυτές τις συνθήκες γεννήθηκε η Μαρίτσα Μαυραπίδη. Μεγάλωσε μέσα στην φτώχεια, δουλεύοντας σκληρά σε ξένους ελαιώνες και οικογενειακές αγροτικές εργασίες. Είχε ξεκινήσει το σχολείο, αλλά το σταμάτησε στη δευτέρα Δημοτικού για να προσέχει το μικρότερο αδερφάκι της. Η μητέρα τους έλειπε την ημέρα στις αγροτικές εργασίες και εκείνη, αν και παιδί, έπρεπε να επωμιστεί καθήκοντα που δεν της αναλογούσαν. «Από τότε είχα μωρά στα χέρια μου» είχε πει σ΄ έναν δημοσιογράφο. Παντρεύτηκε, έκανε δυο παιδιά και πρόλαβε να δει εγγόνια. Μέχρι που βαστούσαν τα πόδια της, πήγαινε στον ελαιώνα πάνω από την Σκαμνιά και τάιζε τις κότες της. Έφυγε στα ογδόντα εννέα της χρόνια στις 16 Ιανουαρίου. Κηδεύτηκε στην Παναγιά τη Γοργόνα που στέκει στην κορυφή του βράχου στην άκρη του μικρού λιμανιού που προστατεύει τις ψαρόβαρκες από τα κύματα του Αιγαίου. Ο παπάς της Συκαμιάς την αποχαιρέτησε με τη γνωστή περικοπή του κατά Ματθαίου Ευαγγελίου. «Φύγετε από κοντά μου, οι καταραμένοι, στο πυρ το εξώτερον, που είναι ετοιμασμένο για το διάβολο και τους αγγέλους του. Διότι πείνασα και δε μου δώσατε να φάω, δίψασα και δε μου δώσατε να πιω, ήμουν ξένος και δε με μαζέψατε, γυμνός και δε με ντύσατε, άρρωστος και δε με επισκεφτήκατε, φυλακισμένος και δεν ήρθατε σε μένα».

Μπερέγκοβο, Δυτική Ουκρανία | Οι τσιγγάνοι ...δεν ανεβαίνουν στον ουρανό!

Στο Μπερέγκοβο, δίπλα στην ουγγρική κοινότητα που πλειοψηφεί και στους Ουκρανούς, ζουν περίπου έξι χιλιάδες Ρομά στα περίχωρα της πόλης, σε μια περιτοιχισμένη πολιτεία από άθλιες πρόχειρες κατοικίες, λασπωμένους χωματόδρομους, δίχως ύδρευση, αποχέτευση και την πλειοψηφία των παιδιών χωρίς σχολείο. Ο καταυλισμός υπήρχε από το 1860 αλλά μεγάλωσε τον προηγούμενο αιώνα, στην δεκαετία του Τριάντα, με οικογένειες τσιγγάνων που ήρθαν από την Ουγγαρία. Το πολυεθνικό Μπερέγκοβο, όπως πολλές πόλεις που βρίσκονται πάνω σε συνοριακές γραμμές έχει πολυτάραχο παρελθόν. Τμήμα του Βασιλείου της Ουγγαρίας παλιότερα, πέρασε στην εδαφική επικράτεια της Τσεχοσλοβακίας από το 1919 ως το 1938 αλλά από το τέλος του Παγκόσμιου Πόλεμου μαζί με όλη την περιοχή της Υπερκαρπαθίας, ανήκει στην Ουκρανία. Η εθνικιστική αφύπνιση των Ούγγρων έχει μετατρέψει το σημείο σε εστία έντασης ανάμεσα στην Βουδαπέστη και το Κίεβο. Στη σκιά αυτής της αντιπαράθεσης, η κοινότητα των Ρομά, η μεγαλύτερη αστική συγκέντρωση σε όλη την Ουκρανία, έχει στοχοποιηθεί από φασιστικές συμμορίες που έχουν πολλαπλασιαστεί, ιδιαίτερα ύστερα από την εξέγερση της Μεϊντάν. Αν και το Μπερέγκοβο έγινε καταφύγιο για πολλές κυνηγημένες οικογένειες Ρομά από άλλα μέρη της χώρας, η πίεση και εδώ μεγαλώνει μέρα με τη μέρα. Στη 1 Ιουλίου στο σιδηροδρομικό σταθμό της πόλης ανακαλύφθηκε το πτώμα μιας μαχαιρωμένης στο λαιμό γυναίκας Ρομά. Περίπου τριάντα χρόνων το θύμα, ήταν μητέρα ενός παιδιού και με ένα καλάθι γυρνούσε στους δρόμους συλλέγοντας παλιοσίδερα. Οι τοπικές αρχές ακολουθώντας την πάγια τακτική των ουκρανικών κυβερνητικών υπηρεσιών απέδωσαν τον φόνο σε άγνωστα αίτια.

Μπαγκράμ, Αφγανιστάν | Τσέχοι στρατιώτες, αναλώσιμες ανθρώπινες ασπίδες

Ο εικοσιπεντάχρονος Πάτρικ Στιπάνεκ, απόφοιτος ηλεκτρολόγος -μηχανικός, με ειδίκευση την Πληροφορική, από το μικρό χωριό Μοκροούσε, στην δυτική Βοημία της Τσεχίας, κατατάχθηκε στο στρατό το 2015. Ύστερα από την βασική εκπαίδευση και μερικές μεταθέσεις, τον Ιανουάριο του 2017, εντάχθηκε στο 42ο Μηχανοκίνητο Τάγμα του Αγίου Βέντσεσλας, με έδρα το Τάμπορ και από εκεί, τον φετινό Απρίλιο, ταξίδεψε μαζί με τους συναδέλφους του στο Αφγανιστάν. Τα ξημερώματα της Κυριακής 5 Αυγούστου, συμμετέχοντας σε μια περιπολία, εννιά χιλιόμετρα μακριά από την μεγάλη αμερικάνικη βάση, στο Μπαγκράμ, στο ανατολικό Αφγανιστάν, έπεσε σε ενέδρα στους στενούς δρόμους ενός χωριού. Ο βομβιστής αυτοκτονίας, ήταν ένας δεκαοκτάρης, μέλος της αφγανικής αντίστασης στην οποία πρωταγωνιστούν οι Ταλιμπάν. Η έκρηξη ήταν φοβερή. Μαζί με τον δεκανέα Πάτρικ Στιπάνεκ, σκοτώθηκαν άλλοι δύο Τσέχοι στρατιώτες, ο αρχιλοχίας Μάρτιν Μάρσιν και ο δεκανέας Καμίλ Μπένες, και τραυματίστηκαν ένας Αμερικάνος και δύο κυβερνητικοί Αφγανοί. Λίγες ημέρες μετά, τα άψυχα σώματα των τριών στρατιωτών επέστρεψαν στην πατρίδα και έτυχαν τιμητικής υποδοχής. Ο Πάτρικ κηδεύτηκε στις 17 Αυγούστου, στην εκκλησία της Παναγίας του Ροδαρίου, στην πόλη Πλζεν, με την παρουσία εκπροσώπων της κυβέρνησης και πλήθος συνομηλίκων από τα ανέμελα χρόνια του σχολείου. Ένας δάσκαλος του Πάτρικ μίλησε γι' αυτόν σε δημοσιογράφους, έκπληκτος και συντετριμμένος για την τύχη του μικρόσωμου και ήσυχου νεαρού, για τον οποίο δεν φαντάζονταν πως θα μπορούσε να έχει τέτοιο τέλος. Η ηγεσία του στρατού, κατά το συνήθειο, υποσχέθηκε πως θα εκδικηθεί σκληρά τους δολοφόνους.

Τάραντας -Ιταλία | Αλληλεγγύη στην...Μαργαρίτα της αντίστασης!

Ήταν άνοιξη του 2010, μια ημέρα του Απρίλη, όταν στο κέντρο του Τάραντα, έξω από το Παλάτσο Λαταλιάτα, το δημαρχείο της πόλης, μια μεγάλη ομάδα ανέργων, κορυφώνοντας τις διεκδικήσεις τους για το δικαίωμα στην εργασία, έστησαν μια σκηνή, μετατρέποντάς τη σε κέντρο του αγώνα τους. Με την επωνυμία “Οργανωμένοι Άνεργοι”, η ομάδα υποστηρίχθηκε από τις τοπικές επιτροπές βάσης Slai Cobas, επικεφαλής συντονίστρια των οποίων ήταν η Μαργαρίτα Καλντεράτσι. Από εκείνη την ημέρα και για αρκετές εβδομάδες, το σημείο έγινε τόπος συνάντησης, αυτοοργάνωσης, ενότητας και κινητοποίησης όλων των ανέργων της πόλης. Αυτό δεν άρεσε στον δήμαρχο και άρχισε να στέλνει την δημοτική αστυνομία, η οποία με την βία, προσπάθησε πολλές φορές να διώξει τους διαμαρτυρόμενους και να καταστρέψει την σκηνή.

Ριάτσε, Καλαβρία | Ο Μίμο ο Κούρδος και η πόλη του μέλλοντος

Από το 1972, το μικρό χωριό στην Καλαβρία ήταν γνωστό για την ανακάλυψη δύο ορειχάλκινων αρχαιοελληνικών αγαλμάτων, εξαιρετικής τέχνης. Οι πολεμιστές του Ριάτσε έκτοτε κοσμούν το μουσείο στο Ρέτζο Καλάμπρια. Ήταν μεσοκαλόκαιρο, Ιούλιος του 1998, όταν ένα σκάφος έβγαλε στην ακτή, λίγα χιλιόμετρα νοτιοανατολικά από το Ριάτσε, εξήντα έξι άνδρες, σαράντα έξι γυναίκες και εβδομήντα δύο παιδιά. Οι περισσότεροι Κούρδοι από το Ιράκ, κυνηγημένοι οπαδοί του Εργατικού Κόμματος του Οτσαλάν. Μέχρι τότε το χωριό στην Λοκρίδα της Καλαβρίας, με τους πεντακόσιους, πάνω κάτω μόνιμους κατοίκους γερνούσε σταθερά ακολουθώντας την μοίρα του ιταλικού νότου. Οι νέοι έπαιρναν τον δρόμο προς τον Βορρά, για να βρούνε δουλειά σαν εσωτερικοί μετανάστες και στο σχολείο οι μαθητές λιγόστευαν, μέχρι που το 2000 έκλεισε. Το Ριάτσε προοριζόταν να γίνει χωριό - φάντασμα. Τότε ο Ντομένικο Λουκάνο, πρώην δάσκαλος, παλιό στέλεχος της Προλεταριακής Δημοκρατίας, με ενεργό πολιτική δράση από τα νιάτα του, αναζητώντας τρόπους να αλλάξει η κατάσταση, μαζί με μερικούς ακόμη, αναλαμβάνουν να υποδεχθούν τους πρόσφυγες στο Ριάτσε. Όχι μόνο για τους περιθάλψουν από την ταλαιπωρία του ταξιδιού αλλά για να τους εγκαταστήσουν μόνιμα, να τους βρουν δουλειά και να τους εντάξουν στην τοπική οικονομική και κοινωνική ζωή. Ήταν ένα εγχείρημα υποδοχής και ενσωμάτωσης που ξεκίνησε ως πράξη διεθνιστικής αλληλεγγύης και κατέληξε σε ένα σχέδιο με σκοπό να ζωντανέψει το Ριάτσε. Ιδρύεται ο σύλλογος "Città Futura". Εκείνες τις ημέρες ο Ντομένικο που τον φωνάζανε Μίμο, πήρε το παρατσούκλι Κούρδος.

Χουιτζόου -Κίνα | Το ισχυρό μήνυμα της νεαρής Σεν Μενγί

«Μελετήστε εκτεταμένα, διερευνήστε με ακρίβεια, συλλογιστείτε προσεκτικά, διαχωρίστε ξεκάθαρα, εξασκηθείτε ευλαβικά». Αυτό είναι το επίσημο σύνθημα του Πανεπιστημίου Σουν Γιατ-Σεν, που έχει το όνομα του ιδρυτή του Κουόμιτανγκ και πρώτου προσωρινού Προέδρου της ενωμένης Κίνας και μια ιστορία περίπου εκατό χρόνων. Με πέντε κάμπους στις πόλεις Κουανγκτσόου (Καντόνα), Σεντζέν, Ζουχάι στην παράκτια νοτιοδυτική επαρχία Γκουανγκντόνγκ, θεωρείται από τα κορυφαία εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας. Στην Γκουανγκντόνγκ και ιδιαίτερα στο Δέλτα του ποταμού Περλ, συγκεντρώνεται η μεγαλύτερη βιομηχανική ζώνη με εκατομμύρια εργάτες να δουλεύουν στις ξένες άλλα και σε κινέζικες επιχειρήσεις.

Πλατεία Λα Παθ ντε Ρικολέτα, Σαντιάγο | Χίλιες κιθάρες για τον Βίκτορ Χάρα

Η λεωφόρος Λα Παθ τελειώνει στην ομώνυμη πλατεία εμπρός σχεδόν στη μεγάλη πύλη με τις πολλές εισόδους. Σε έκταση περισσότερη από οκτακόσια στρέμματα στη Ρικολέτα, δύο χιλιόμετρα βόρεια του ιστορικού κέντρου, εκτείνεται το γενικό νεκροταφείο του Σαντιάγο. Στην απέραντη νεκρόπολη ξεχωρίζουν από την είσοδο τα τμήματα με τους πλούσιους οικογενειακούς τάφους από εκείνα με τους φτωχικούς και παρατημένους όσο περπατά κανείς προς το βάθος. Εδώ βρίσκονται πολλά από τα θύματα της φασιστικής δικτατορίας. Ανάμεσά τους, ο τάφος του Αλιέντε, άλλων δολοφονημένων αγωνιστών αλλά και πολλών αγνοούμενων. Δύο σημεία στο χώρο μνημονεύουν τον Βίκτορ Χάρα. Ένας πολύχρωμος τάφος και η κρύπτη στο διάδρομο 160 κατά μήκος του ακριανού μαντρότοιχου, μέσα στην οποία φυλάσσονται τα οστά του. Ο τάφος ξεχωρίζει από μακριά. Έχει σχεδόν πάντα φρέσκα λουλούδια, μικρά αφιερώματα, παιχνίδια, χειροτεχνίες, σύμβολα των Μαπούτσε και μια κιθάρα να στέκει μόνιμα δίπλα του. Κάθε Σεπτέμβρη, Χιλιάνοι αλλά και ξένοι κάθε ηλικίας συρρέουν στα δύο σημεία για να δείξουν το σεβασμό τους και να δώσουν υπόσχεση για συνέχιση του αγώνα.

Ινιές Μαδριγκάλ Πέρες | Αγώνας για τα κλεμμένα παιδιά του Φρανκισμού

Το πιστοποιητικό γέννησης της Ινές Μαντριγκάλ Πέρες γράφει πως είδε το φως στις 4 Ιουνίου 1969 στην κλινική Σαν Ραμόν, στη Λεωφόρο Αβάνας 143, στη Μαδρίτη. Το 1987 σε ηλικία δεκαοκτώ χρονών, η μητέρα της αποφάσισε να της πει τη μισή αλήθεια. Η Ινές έμαθε τότε πως ήταν υιοθετημένη. Για καιρό πίστευε πως οι αληθινοί γονείς της την έδωσαν γιατί δεν μπορούσαν να την αναθρέψουν. Πολύ αργότερα, το 2010, διαβάζοντας στις εφημερίδες ιστορίες για κλεμμένα μωρά την περίοδο της δικτατορίας του Φράνκο από την κλινική Σαν Ραμόν, ξαναρώτησε πιεστικά την μητέρα της για τον τρόπο που έγινε η υιοθεσία. Τότε έμαθε την άλλη μισή, πιο σκληρή, αλήθεια. Η Ινές δόθηκε με την μεσολάβηση ενός γιατρού της κλινικής με πλαστά έγγραφα που βεβαίωναν πως προηγήθηκε κανονικός τοκετός. Η θετή μητέρα της, Ινές Πέρες, ύστερα από την αποκάλυψη του μυστικού δέχθηκε την απόφαση της κόρης της να προσφύγει στα δικαστήρια ενάντια στους υπεύθυνους. Ο πρώην μαιευτήρας Εδουάρντο Βέλα είχε ήδη κατηγορηθεί πως υπήρξε κεντρικό πρόσωπο στο κύκλωμα αρπαγής βρεφών, αλλά κανείς μέχρι τότε δεν είχε ξεκινήσει νομική διαδικασία με αποδεικτικά στοιχεία. Μέχρι τον θάνατό της, τον Δεκέμβριο του 2016 σε ηλικία 93 ετών, η Ινές Πέρες κράτησε γενναία στάση δίπλα στην θετή κόρη της. Δέχθηκε να κάνει τεστ DNA, παρέδωσε τα πλαστά έγγραφα και εξιστόρησε δημόσια όσα συνέβησαν τις ημέρες της παράδοσης της μικρής. Σιδηροδρομικός στο επάγγελμα και επικεφαλής του παραρτήματος της οργάνωσης για τα κλεμμένα μωρά στη Μούρθια, η Ινές έγινε η εμβληματική μορφή του κινήματος για την αλήθεια και τη δικαίωση. Παρά την ηλικία του, ο Εδουάρντο Βέλα οδηγήθηκε στο εδώλιο του κατηγορούμενου, πρώτος και μοναδικός αυτός, για να δικαστεί για τις πράξεις του. Και μέσω αυτού «δικάστηκε» ένα εφιαλτικό καθεστώς που οργανώθηκε από την φασιστική δικτατορία με την άμεση συνέργεια της καθολικής εκκλησίας. Το δεξί του χέρι, μια καλόγρια, η Μαρία Γκόμες Βαλμπουένα, πέθανε αιφνίδια σε ηλικία 87 ετών χωρίς να έχει κάποιο εμφανές πρόβλημα υγείας, λίγες ημέρες πριν την καλέσουν να καταθέσει ως κατηγορούμενη. Η αδελφή Μαρία αποδείχθηκε πως ήταν εξέχον στέλεχος του κυκλώματος κλοπής και παράνομης υιοθεσίας για τουλάχιστον τριάντα χρόνια! Ανάμεσα στα 1960 και στα 1980 είχε πρωταγωνιστικό ρόλο σε ιδρύματα και κλινικές στη Μαδρίτη και είχε καυχηθεί πως έκανε χιλιάδες υιοθεσίες.