Το Βρινταβάν , για εκατομμύρια Ινδούς πιστούς του Κρίσνα είναι τόπος που μπορεί κανείς να έρθει πιο κοντά στους θεούς, σε ένα καταπράσινο και γαλήνιο περιβάλλον στις όχθες του Γιαμούνα, περίπου εκατόν πενήντα χιλιόμετρα στα νότιο-ανατολικά του Δελχί. Δώδεκα χιλιόμετρα από την δίδυμη ιερή πόλη Μαθούρα , η οποία θεωρείται ο τόπος γέννησης του θεού, στο κρατίδιο Ουτάρ Πραντές στην βόρεια Ινδία, η πόλη των εξήντα περίπου χιλιάδων κατοίκων, έχει πάνω από πέντε χιλιάδες ναούς και στα αιωνόβια δάση που την περιβάλλουν πιστεύεται πως ο Κρίσνα ενηλικιώθηκε παίζοντας με τους φίλους του , κλέβοντας τα ρούχα των κοριτσιών που έκαναν μπάνιο και παλεύοντας με τους δαίμονες. Όποιος ζήσει και κυρίως πεθάνει σε αυτήν την πόλη, πιστεύεται πως καταφέρνει να σπάσει τον κύκλο της ζωής και του θανάτου και κερδίζει μόνιμη και ευτυχισμένη κατοικία στον ουρανό.
Αυτήν την πόλη και τους περιβόλους των ναών της, αναγκάστηκαν να διαλέξουν για καταφύγιο, εδώ και αιώνες οι γυναίκες που χάνοντας τους συζύγους τους και μένοντας χήρες, θεωρούνται απόβλητες από τους συγγενείς τους , μιας και οι παραδόσεις και οι δοξασίες τις θεωρούν υπεύθυνες για τον θάνατο και βάρος για τα φτωχά νοικοκυριά. Παλιότερα η έπρεπε να ακολουθήσουν στον θάνατο τον άντρα τους η να παντρευτούν τον αδερφό του. Παρά τις κοινωνικές αλλαγές των τελευταίων δεκαετιών , ιδιαίτερα στην ύπαιθρο, αυτές οι γυναίκες αντιμετωπίζονται περίπου με τον ίδιο τρόπο. Γύρω στις είκοσι χιλιάδες υπολογίζονται οι χήρες που ζούνε σαν φαντάσματα στους δρόμους της πόλης, οι πιο πολλές σε μικρές κοινότητες και στοιβαγμένες σε μικρά άθλια δωμάτια. Τυλιγμένες με λευκά σάρια και συνήθως με ξυρισμένο κεφάλι ζητιανεύουν η για λίγες ρουπίες τραγουδούν θρησκευτικούς ύμνους και απευθύνουν ικεσίες και προσευχές στους θεούς, για λογαριασμό των χιλιάδων επισκεπτών που κατακλύζουν τους ναούς της πόλης.
Γραμμένο πριν χίλια περίπου χρόνια το Skanda Purana, ένα από τα δεκαοκτώ, και το μεγαλύτερο σε έκταση, ινδικό θρησκευτικό κείμενο, περιγράφει τις χήρες γυναίκες σαν μια από τις πιο άτυχες καταστάσεις που μπορεί να συμβούν στην ζωή του άνθρώπου . Από τότε ελάχιστα πράγματα έχουν αλλάξει στις κατώτερες κοινωνικά ομάδες της χώρας όσο αφορά την αντιμετώπιση αυτών των γυναικών. Υποκινούμενος από την απόλυτη ένδεια και την γενικευμένη αμορφωσιά, ο εξοστρακισμός αυτών των γυναικών ντύνεται με θρησκευτικές δοξασίες και προλήψεις και όχι λίγες φορές είναι σκληρός και απάνθρωπος. Ακόμα και οι σκιές αυτών των γυναικών, σύμφωνα με τις διαδεδομένες προλήψεις, φέρνουν ατυχία σε όσους πέσουν επάνω τους. Το υποτιθέμενο καταφύγιο στο Βρινταβάν, θρησκευτικά μπορεί να συνδέεται με τα πονηρά παιδικά παιγνίδια του Κρίσνα που παραπλάνησε χιλιάδες νεαρές γυναίκες, αλλά οι χήρες που αφιερώνονται στον θεό ούτε χαρούμενες και ανέμελες κοπέλες είναι όπως λέει ο μύθος ούτε έρχονται κυρίως για να τον υπηρετήσουν και να βρούνε τον δρόμο προς τον ουρανό. Έρευνες έδειξαν πως οι χήρες , οι περισσότερες από τα χωριά του Ουταρ Πραντές και της Δυτικής Βεγγάλης, παντρεμένες οι πιο πολλές σε άγουρη ηλικία, στην ουσία διώχτηκαν από τα σπίτια και τις οικογένειες τους για να μην είναι οικονομικό βάρος. Και όσες διαλέγουν το Βρινταβάν η άλλα θρησκευτικά κέντρα το κάνουν κυρίως για λόγους βιοπορισμού Οι μελέτες αυτές μάλιστα επισημαίνουν πως η διεύρυνση των κοινωνικών ανισοτήτων και οι πολιτικές καταστροφής της παραδοσιακής αγροτικής οικονομίας που συνοδεύουν την Ινδία στην είσοδο της στον 21ο αιώνα , έχουν αυξήσει τα περιστατικά εξοστρακισμού αυτών των γυναικών, που υπολογίζονται σε σαράντα εκατομμύρια σε όλη την χώρα.
* Η ζωή τεσσάρων γυναικών που είναι χήρες και ζουν στον ναό της ιερής πόλης Βαρανάσι διαταράσσεται, όταν μια από αυτές θα προσπαθήσει να ξεφύγει από τον κοινωνικό αποκλεισμό που επιβάλει η ινδική κοινωνία στις γυναίκες της ίδιας κατηγορίας. Είναι το θέμα του φιλμ « Water» ,( συμπαραγωγή Ινδίας και Καναδά, 2006) της Ντίπα Μέχτα, που έκανε αίσθηση διεθνώς, δημοσιοποίησε την ζωή αυτών των γυναικών και προτάθηκε για Όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας το 2007. Επίσης σημαντική προσφορά για να βγούνε αυτές οι γυναίκες από την αφάνεια πρόσφερε η φωτογραφική δουλειά του Fazal Sheikh, που συγκεντρώθηκε μαζί με κείμενα στο βιβλίο του που κυκλοφόρησε το 2005 , με τον τίτλο « Moksha» και του έδωσε το βραβείο Henri Cartier – Bresson.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου