Τάαλ, Λουζόν, Φιλιππίνες | Το ηφαίστειο και οι άνθρωποι

Το Τάαλ, στο Λουζόν, πολύ κοντά στην πρωτεύουσα Μανίλα, είναι ένα από τα ενεργά ηφαίστεια, επίφοβο για νέες καταστροφικές εκρήξεις στην ηφαιστειογενή νησιώτικη χώρα του Ειρηνικού. Από το 1572 που ξεκινούν οι ιστορικές καταγραφές το Τάαλ παραμένει ζωντανό και απειλητικό προξενώντας μερικές φορές μεγάλες καταστροφές. Από τις μεγαλύτερες ήταν αυτή του Ιανουαρίου του 1911, όταν η έκρηξη γέννησε εκατοντάδες σεισμούς, σκόρπισε την στάχτη σε μια ακτίνα δυο χιλιάδων χιλιομέτρων και σκότωσε περισσότερους από χίλιους ανθρώπους. Τότε οι κοινότητες των φτωχών αγροτών που βρίσκονταν κοντά στο ηφαίστειο, στις όχθες των λιμνών που περιέβαλλαν τον κρατήρα, αναγκάστηκαν να μεταναστεύσουν βόρεια. Εγκαταστάθηκαν στο σημερινό Σίτιο Μπουντόγκ στο Κανλουμπάνγκ της επαρχίας Λαγκούνα. Εκεί ξεκίνησαν να καλλιεργούν καρύδες, καφέ, καλαμπόκι, ρύζι και διάφορα λαχανικά ξεχερσώνοντας και ξεβοτανίζοντας τη γη.

Τσεντσόου, Κίνα | Το σπάσιμο του «βρόχου» στο κάτεργο της Foxconn

Στην φωτογραφία κινητοποίηση φοιτητών στο Πεκίνο στην οποία ανάμεσα στις λευκές σελίδες εμφανίστηκαν φωτογραφίες του προέδρου Μάο!

Είχε τελειώσει την νυχτερινή βάρδια και κοιμόνταν στον κοιτώνα όταν το μεσημέρι της 29ης Οκτωβρίου την ξύπνησε το κινητό τηλέφωνο. Από το σπίτι την ενημέρωσαν για τις πληροφορίες που κυκλοφορούσαν στο διαδίκτυο για επικείμενη επιβολή σκληρών περιορισμών στην πόλη για την αντιμετώπιση του νέου κύματος κορονοιού. Εδώ και μέρες μέσα στο μεγάλο εργοστάσιο που δούλευε το κλίμα ήταν βαρύ. Είχε εφαρμοστεί το λεγόμενο σύστημα «κλειστού βρόχου» στα μέσα Οκτωβρίου. Πλήρης απομόνωση από το έξω κόσμο. Τα αιτήματα για άδειες απορρίπτονταν το ένα μετά το άλλο και οι φόβοι για εξάπλωση των μολύνσεων και παράταση του αποκλεισμού για πολλές εβδομάδες μεγάλωναν.Το τηλεφώνημα λειτούργησε σαν επικρουστήρας στον μηχανισμό του πανικού. « Αν δεν έφευγα τώρα, δεν θα μπορούσα να το κάνω αργότερα!» δήλωσε εκ των υστέρων η εργάτρια που απέφυγε να δώσει το όνομα της στα κοινωνικά δίκτυα, αφηγούμενη την προσωπική περιπέτεια της. Με καταγωγή από την περιοχή της περιφέρειας Καιφένγκ, κοντά στην Τσεντσόου (Τζέγκτζου ), την πρωτεύουσα της κεντρικής επαρχίας Χενάν, μητέρα δύο παιδιών, με σύζυγο άνεργο η εργάτρια από την Yushi (ένας δήμος της Καιφένγκ) τα τελευταία χρόνια πήγαινε συχνά να δουλέψει στο μεγάλο εργοστάσιο της Foxconn στις περιόδους αιχμής. Η Foxconn όπως και άλλες κατασκευαστικές εταιρίες υψηλής τεχνολογίας, υπεργολάβοι δυτικών πολυεθνικών, σταμάτησαν να περιμένουν τους εσωτερικούς μετανάστες να έρθουν να δουλέψουν στην παραλιακή ζώνη της Κίνας και μετανάστευσαν οι ίδιες στην κινεζική ενδοχώρα αναζητώντας πιο φθηνή εργασία. « Φτιάχνεις μια φωλιά και περιμένεις τα πουλιά»! είχε πει ένας Κινέζος αξιωματούχος στην Χενάν, εξηγώντας την πολιτική προσέλκυσης ξένων επενδύσεων με την δημιουργία υποδομών, διευκολύνσεων και κυρίως με την δυνατότητα συγκέντρωσης χιλιάδων φθηνών εργατών από την επαρχία.

Μαδρίτη, Ισπανία | Οι ζωντανοί δεν ξέχασαν τους αδικοχαμένους της πανδημίας!

Η 62χρονη Μαρία ντε Μαρ Νογκερόλ Αλβαρέζ, είναι οικογενειακή γιατρός, διευθύντρια στο κέντρο υγείας στο Κούσκο, μια λαϊκή γειτονιά της Φουενλαμπράδα, ενός δήμου νότια της Μαδρίτης. Από το 2012, όταν ο τότε υπουργός Υγείας και σημερινός υπουργός Οικονομικών στην περιφέρεια της Μαδρίτης Φερνάντεθ Λασκέτι επιχείρησε την ιδιωτικοποίηση τεσσάρων νοσοκομείων και είκοσι επτά κέντρων υγείας, η Μαρ Νογκερόλ πρωταγωνίστησε στις αντιδράσεις. Το μαζικό κίνημα εκείνων των ημερών ξεκίνησε την 1η Νοεμβρίου του 2012, όταν οι εργαζόμενοι στο νοσοκομείο Πρινσέσα έκλεισαν την κεντρική λεωφόρο έξω από το κτίριο και πραγματοποίησαν πορεία διαμαρτυρόμενοι για την επικείμενη ιδιωτικοποίηση. Η κινητοποίηση, η οποία μέσα σε δεκατέσσερις μήνες εξελίχθηκε με 22 απεργίες, πολυάριθμες διαδηλώσεις, συμβολικές καταλήψεις και δικαστικές προσφυγές, ονομάστηκε “Λευκή Παλίρροια”.

Κατάρ, Μουντιάλ | Κόκκινες κηλίδες πάνω στο χορτάρι

Είχε πάει να δουλέψει στο Κατάρ αφήνοντας πίσω γυναίκα, δυο παιδιά, τους άρρωστους γονείς του και πολλά χρέη. Τα τελευταία δανεικά, 6500 δολάρια, τα πήρε από έναν τοκογλύφο για τα έξοδα της πρόσληψης και του ταξιδιού. Όσα περίσσεψαν τα έδωσε για προίκα στην αδερφή του. Ο 28χρονος Ραμ Κουμάρ από το νότιο Νεπάλ για επτά μήνες δούλευε σε μια κατασκευαστική εταιρία, χωρίς ανάπαυση, κάνοντας υπερωρίες, σε συνθήκες αφόρητης ζέστης, ανοίγοντας χαντάκια για ηλεκτρικά καλώδια. Το μηνιάτικο, περίπου 250 δολάρια, το έστελνε σχεδόν όλο στην οικογένεια. Στο τηλέφωνο, όταν μιλούσε με την γυναίκα του, παραπονιόνταν πως ο επιστάτης δεν τους άφηνε να κάνουν ούτε διάλλειμα. Μπροστά στην κακουχία, στην απογοήτευση από τον χαμηλό μισθό και την αυξανόμενη πίεση από τους τοκογλύφους, δεν άντεξε. Αυτοκτόνησε στις 16 Σεπτεμβρίου του 2020 μέσα στον εργατικό καταυλισμό. Ο νεαρός Νεπαλέζος προστέθηκε στον κατάλογο των ανθρώπινων απωλειών για την κατασκευή των έργων ενόψει του Παγκόσμιου Πρωταθλήματος Ποδοσφαίρου στο πλούσιο εμιράτο του Περσικού Κόλπου. Στα δώδεκα χρόνια που μεσολάβησαν ανάμεσα στην ανάθεση των αγώνων στο Κατάρ μέχρι σήμερα περισσότεροι από δεκαπέντε χιλιάδες ξένοι εργάτες δεν γύρισαν ζωντανοί στις οικογένειες τους. Εργατικά ατυχήματα, θάνατοι από ασθένειες που προκλήθηκαν από τις σκληρές συνθήκες εργασίας και διαμονής και αυτοκτονίες είναι η πλειοψηφία των περιστατικών. Η πλειοψηφία τους δεν πήρε ούτε ένα δολάριο αποζημίωση από τις αρχές του εμιράτου ή τις εταιρίες στις οποίες δούλευαν.

Αμάσρα, Τουρκία | Τα κέρδη των αφεντικών και η μοίρα των ανθρακωρύχων

Ανθρακωρυχείο Αμάσρα. Όλα έγιναν σε δέκα λεπτά! Παρασκευή 14 Οκτωβρίου. Βάρδια 16:00-24:00. 110 ανθρακωρύχοι σε βάθος 250 έως 350 μέτρα σε διαφορετικές στοές. Τοπική ώρα 17:59. Πρώτη προειδοποίηση για ανησυχητική αύξηση του μεθανίου στις στοές. Ένα λεπτό αργότερα το σύστημα μπαίνει σε συναγερμό. Εντολή για εκκένωση. 18:05 σταματά η παροχή του ηλεκτρικού ρεύματος. Σκοτάδι. Κόκκινα και κίτρινα φώτα αναβοσβήνουν γρήγορα. Τα επίπεδα του μεθανίου ανεβαίνουν απειλητικά. Απελπισμένη μάχη με τον χρόνο. Στις 18:10 μια τρομακτική έκρηξη προλαβαίνει όσους δεν ανέβηκαν σε ασφαλές επίπεδο. Ένα τεράστιο σύννεφο σκόνης πνίγει τις στοές και απλώνεται σιγά-σιγά στην ατμόσφαιρα πάνω από το ορυχείο. Σιωπή. Και ύστερα κραυγές για βοήθεια. Ο ήχος των ασθενοφόρων δεν άργησε να ακουστεί. Μια νέα ανθρώπινη θυσία στον ματωμένο βωμό του κέρδους είχε ολοκληρωθεί. Απολογισμός: 41 νεκροί ανθρακωρύχοι και πολλοί τραυματίες. Όλη η περιοχή που ανήκει στην επαρχία Μπαρτίν στην βόρεια Τουρκία στα παράλια της Μαύρης Θάλασσας βυθίστηκε στο πένθος.

Κολομβία | Ανάπτυξη του καπιταλισμού… με το αριστερό χέρι!

To Εθνικό Μουσείο της Κολομβίας βρίσκεται στην ανατολική πλευρά της Μπογκοτά. Εκεί η Ντόρις Σαλσέδο, στα ερείπια κτιρίου της αποικιακής εποχής έστησε το αντι-μνημείο της, μια σύνθεση με όνομα «Θραύσματα, Χώρος Τέχνης και Μνήμης». Το δάπεδο αποτελείται από 1296 μεταλλικές πλάκες, διάστασης 60Χ60 εκατοστών. Το υλικό τους προήλθε από λιώσιμο των μεταλλικών μερών 37 τόνων διαφόρων τύπων ατομικών όπλων, κυρίως AK-47. Είναι αυτά που παρέδωσαν 13049 γκεριγέρος, μέλη των FARC, των Επαναστατικών Ένοπλων Δυνάμεων της Κολομβίας, του πιο ιστορικού και μεγαλύτερου αριστερού αντάρτικου στην χώρα. Τα όπλα συγκεντρώθηκαν βάση της συμφωνίας του 2016 ανάμεσα στην κυβέρνηση της Κολομβίας και την ηγεσία των ανταρτών με την μεσολάβηση της Κούβας. Από το 2017 σε αυτό τον χώρο, που συνδυάζει – σύμφωνα με την Κολομβιανή εικαστικό- τις έννοιες της επιφάνειας, της σιωπής, του κενού και της καταστροφής έχουν παρουσιαστεί πολλές εκθέσεις καλλιτεχνών με θέμα τα τραύματα του πολύχρονου εμφύλιου στην χώρα. Αυτόν τον χώρο, διόλου τυχαία διάλεξαν ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μπλίνκεν και η νέα αντιπρόεδρος η αφρο-κολομβιανή Φράνσια Ελένα Μάρκες για να συνυπογράψουν το λεγόμενο Εθνικό Κεφάλαιο των Ειρηνευτικών Συμφωνιών του 2016. Δηλαδή τις ανεκπλήρωτες προβλέψεις που αφορούν τα δικαιώματα στην πολιτι-κοινωνική ζωή, στην εκπαίδευση κλπ των αφρο-κολομβιανών και των ιθαγενικών κοινοτήτων της χώρας. Μια υπογραφή συμβολικού χαρακτήρα που όμως επιτρέπει την Ουάσινγκτον να προβληθεί ως εγγυήτρια εθνοτικών και μειονοτικών δικαιωμάτων! Ο Μπλίνκεν μάλιστα σε ένα ρεσιτάλ υποκρισίας δήλωσε συγκινημένος που βρίσκεται σε ένα χώρο που θυμίζει τις απώλειες, τις εξαφανίσεις και τις κακοποιήσεις στην διάρκεια των πενήντα χρόνων του εμφυλίου. Ήταν τόσο πετυχημένη η αντιστροφή ρόλων και λόγων, που μια δημοσιογράφος παρασυρμένη από το κλίμα σχολίασε με ενθουσιασμό την σύμπτωση πως και οι δύο υπέγραψαν με το αριστερό χέρι!

Ιράν | Η σύντομη ζωή της Μάσχα Αμινί και η μακραίωνη μάχη για την κοινωνική και γυναικεία χειραφέτηση

Πήγαινε ή επέστρεφε από ένα περίπατο στο πάρκο Ταλεγκανί, στην βορειοανατολική Τεχεράνη όταν την συνέλαβαν κοντά στον γειτονικό σταθμό του μετρό; Για την Μάχσα Αμινί και τα όσα ακολούθησαν στους δρόμους των ιρανικών πόλεων δεν έχει καμιά σημασία. Για όσους δίνουν βάση στους συμβολισμούς αλλά και για τους Ιρανούς που έζησαν την ανατροπή του Σάχη η σύμπτωση δεν πέρασε απαρατήρητη. Έγινε αφορμή για συνειρμούς και ξύπνησε μνήμες για την ταραγμένη και γεμάτη ελπίδες πρώτη περίοδο της νίκης, που την άρπαξαν το ιερατείο και οι οπισθοδρομικές αστικές και φεουδαρχικές δυνάμεις.

Σιντ, Πακιστάν | Ο δίμηνος κατακλυσμός και η καταιγίδα στον ορίζοντα

Η Μοχέντζο-ντάρο αναδύθηκε από το χώμα και την προϊστορία το 1922. Σε ελεύθερη απόδοση από τα Σίντι σημαίνει, Λόφος των Νεκρών. Βρίσκεται στην σημερινή επαρχία Σιντ, στο νοτιοανατολικό Πακιστάν. Στα κάτω μέρος της κοιλάδας του Ινδού, στην δυτική όχθη του ποταμού, μια ακμάζουσα πόλη της τρίτης και δεύτερης προχριστιανικής χιλιετίας, στην εποχή του χαλκού, σύγχρονη των πυραμίδων της Αιγύπτου, κοιτίδα του ανθρώπινου πολιτισμού στην νότια Ασία. Αντάξια της ανθρώπινης εποποιίας στην Μεσοποταμία και στην περιοχή του Νείλου. Σύμβολο της προαιώνιας αναμέτρησης με την φύση, απόδειξη της ευεργετικής επίδρασης μέσω της τιθάσευσης των ποταμών, της ανακάλυψης της συστηματικής γεωργίας και της εξημέρωσης των ζώων. Πόλη ατείχιστη, δίχως ανάκτορα και εμφανή σημάδια ανώτερης θρησκευτικής η κοσμικής εξουσίας, σημείο συγκέντρωσης του γεωργικού πλεονάσματος, με μεγάλες αποθήκες για το σιτάρι και το κριθάρι και αποδεδειγμένη χρήση του βαμβακιού, έχοντας εντυπωσιακά εξελιγμένο αποχετευτικό δίκτυο, συστήματα διαχείρισης του νερού και πρωτοφανή για την εποχή μαζική χρήση πηγαδιών. Γραφή και πολιτισμός ύστερα από μια υπερχιλιετή ανάπτυξη χάθηκαν ανεξήγητα στην αχλή του χρόνου, περίπου στα 1800 π.χ. Εκτός από την εξέχουσα Μοχέντζο-ντάρο των δεκάδων χιλιάδων κατοίκων και την ισάξια αλλά ακόμη ανεξερεύνητη Χαράπα, ο πολιτισμός στην κοιλάδα του Ινδού περιλάμβανε ένα πυκνό δίκτυο μικρότερων πόλεων και οικισμών, η ζωή των οποίων στηρίζονταν στην γεωργία, την κτηνοτροφία αλλά και στις ανταλλαγές με μακρινούς τόπους. Οι αρχαιολόγοι, οι υδρολόγοι και οι ιστορικοί συνεχίζουν διαφωνούν για τις αιτίες αυτής της ξαφνικής πτώσης. Άλλοι την αποδίδουν σε μια βιβλική πλημμύρα που προκάλεσε ο Ινδός και άλλοι στις αλλαγές στο φυσικό περιβάλλον που προκάλεσαν οι ανθρώπινες δραστηριότητες. Το μυστήριο εξακολουθεί να απασχολεί τους επιστήμονες.

Αργεντινή | Κηδείες και φαντάσματα εν μέσω βαθιάς κοινωνικής κρίσης

Την Παρασκευή 19 Αυγούστου, οι αναγνώστες της πρωινής εφημερίδας Diario La Nación στο Μπουένος Άιρες, διάβασαν μια ασυνήθιστη αναγγελία θανάτου στην στήλη των κοινωνικών συμβάντων: «VITAL, Minimo S. q.e.p.d – Με βαθύ αίσθημα οδύνης, μέλη της οικογένειας και εργαζόμενοι όλης της χώρας γνωστοποιούμε τον θάνατο του S.M.V.M. Η σορός του θα τεθεί σε προσκύνημα στη Λεωφόρο ντι Μάγιο, αριθ. 395. Ζητάμε την ευρεία συμμετοχή όλων όσων επιθυμούν να είναι διπλά μας και να συμπορευθούν σε αυτή τη θλιβερή στιγμή της ιστορίας μας». Salario Mínimo, Vital y Móvil, γνωστός με το ακρωνύμιο S.M.V.M, ονομάζεται στην Αργεντινή ο κατώτατος μισθός, ο οποίος είναι συνδεδεμένος με το ελάχιστο οικονομικό επίπεδο διαβίωσης.

Σρι Λάνκα | Θυμός και εξέγερση στο μαργαριτάρι του Ινδικού

Σημείο Μηδέν. Οι χιλιομετρικές αποστάσεις στην Σρι Λάνκα υπολογίζονται σε αναφορά με την μεγαλύτερη πόλη και οικονομική της πρωτεύουσα. Στο Κολόμπο η αρχή για την μέτρηση είναι το προεδρικό μέγαρο. Στέκεται κοντά στην ακτή, τριγυρισμένο από καταπράσινους κήπους, γεμάτο πολυτέλεια. Κτισμένο στην εκπνοή του 18ου αιώνα από τον τελευταίο Ολλανδό κυβερνήτη του νησιού, χρησιμοποιήθηκε ύστερα από βελτιώσεις ως έδρα της βρετανικής αποικιακής εξουσίας. Το βασιλικό σπίτι, όπως το ονόμαζαν οι ντόπιοι, έγινε η προεδρική κατοικία το 1972, όταν ιδρύθηκε η Δημοκρατία της Σρι Λάνκα και ολοκληρώθηκε και τυπικά η ανεξαρτησία. Παρ ΄ όλα αυτά παρέμεινε απρόσιτο όπως και στα χρόνια της αποικιοκρατίας, διαχρονικό έμβλημα της εξουσίας της πλούσιας κοινωνικής μειοψηφίας κάθε εποχής. Γι αυτό όταν οι διαδηλωτές το κατέλαβαν η BM Τσαντραγάθι πήρε την κόρη της και τα τρία εγγόνια της και έτρεξε εκεί. Η εξήντα ενός ετών πωλήτρια μαντηλιών, όπως συστήθηκε σε ξένους δημοσιογράφους καθισμένη σε ένα βελούδινο καναπέ στο πρώτο όροφο, ήθελε να τους δείξει μέσα σε ποια πολυτέλεια ζούσαν οι κυβερνήτες της χώρας ενώ η ίδια και η οικογένεια της πάλευαν μέσα στην φτώχεια. «Μας κορόιδευαν! Δεν έχω ξαναδεί τέτοιο μέρος στη ζωή μου» μονολογούσε. Μαζί με την Τσαντραγάθι ήταν πολλοί αυτοί που μπήκαν μέσα από οργή και περιέργεια, κοιμήθηκαν σε μαλακά κρεβάτια και αστραφτερά δάπεδα, έφαγαν από την συλλογική κουζίνα στον κήπο, έπαιξαν πιάνο, έβγαλαν σέλφις, έκαναν ντους και μερικοί βούτηξαν στην πισίνα. Οι διαδηλωτές όπως και στo γειτονικό πρωθυπουργικό γραφείο, τον Ναό των Δένδρων όπως ονομάζεται, σεβάστηκαν τα ιστορικά κτίρια, απέφυγαν τους βανδαλισμούς και με οργανωμένο τρόπο προστάτευσαν και καθάρισαν τους χώρους. Ακόμη και κρυμμένα χρήματα που ανακάλυψαν τα παρέδωσαν στο προσωπικό ασφαλείας. Σε αντίθεση με την κατοικία του προσωρινού πρωθυπουργού η οποία πυρπολήθηκε. Πρόεδρος, πρωθυπουργός, υπουργός οικονομικών, παλιότερα Υπουργός Άμυνας ήταν μερικά από τα αξιώματα που κατείχαν τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια μέλη της οικογένειας Ρατζαπάκσα. Στην τελευταία κυβέρνηση υπήρχαν επτά! Ισχυροί γαιοκτήμονες και πολιτικοί παράγοντες από τον νότο, με ιστορία σχεδόν εκατό χρόνων, οι Ρατζαπάκσα ηγήθηκαν του αιματηρού πολέμου ενάντια στους Ταμίλ στον βορρά, αποκτώντας πολιτική ισχύ και επιρροή στην κορυφή του καθεστώτος.

Μελίγια, βορειοδυτική Αφρική | Η ανθρωποσφαγή την ημέρα του Σαν Χουάν

Φιέστα και μαγεία, από την μια πλευρά. Με ρίζες στις παγανιστικές τελετουργίες οι φωτιές του Σαν Χουάν το βράδυ στις 23 προς 24 Ιουνίου είναι έθιμο εξαπλωμένο στην Ισπανία και σε όλο τον καθολικό κόσμο. Για τον εορτασμό της Ημέρας του Σαν Χουάν, οι Ισπανοί ανάβουν φωτιές στις πλατείες πόλεων και χωριών. Συγκεντρώνουν φρεσκοκομμένα ξύλα, παλιά έπιπλα και δημιουργούν κατασκευές με συμβολισμούς. Σε αρκετές περιοχές υπάρχει η συνήθεια να πηδούν πάνω από τις φλόγες και σε μερικές, όπως στο Σαν Πέδρο Μανρίκε, στην Σόρια της Καστίλλης περπατούν στα κάρβουνα της βελανιδιάς. Η μέρα η οποία έχει συνδεθεί στα χριστιανικά χρόνια με την γέννηση του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή μεταφέρει το προαιώνιο έθιμο της γιορτής του θερινού ηλιοστασίου στο βόρειο ημισφαίριο, στην κορύφωση της γεωργικής συγκομιδής.

Γκουαράντα, Εκουαδόρ | Η νύφη των Άνδεων βγήκε στους δρόμους

Γκουαράντα, πρωτεύουσα της επαρχίας Μπολιβάρ. Στην καρδιά του Εκουαδόρ. Φωλιασμένη σε μια βαθιά κοιλάδα, στην δυτική Κορδιλιέρα των Άνδεων σε υψόμετρο 2668 μέτρων, διακόσια είκοσι χιλιόμετρα απόσταση από το Κίτο. Μια εμπορική πόλη, τριάντα χιλιάδων, κυρίως ιθαγενών Κέτσουα και μιγάδων (Μεστίζος), περιτριγυρισμένη από επτά λόφους. Πέμπτη 16 Ιουνίου, τέταρτη ημέρα της μεγάλης απεργίας που κήρυξε η Conaie η Συνομοσπονδία Αυτοχθόνων Εθνοτήτων του Ισημερινού από τις 13 Ιουνίου. Πάνω από δέκα χιλιάδες στους δρόμους. Πολλοί ήρθαν με λεωφορεία ή με τα πόδια από κοινότητες της επαρχίας. Γυναίκες και άνδρες κάθε ηλικίας. Μαζί με τα παιδιά και τα εγγόνια. Μια βουερή, πολύχρωμη, οργισμένη διαδήλωση, από τις εκατοντάδες που πραγματοποιούνται αυτές τις ημέρες σε όλη την χώρα, στα πλαίσια της Πάρο Νασιονάλ, το επίκεντρο της οποίας έχει μεταφερθεί στις φτωχογειτονιές και στο κέντρο της πρωτεύουσας. Την εικόνα στην πρώτη γραμμή της διαδήλωσης, αιχμαλώτισε ο φακός της Carolina Calero Larrea, μιας ανθρωπολόγου και ερασιτέχνη φωτογράφου που ζει στην πόλη. Οι γυναίκες και πάλι βρίσκονται μπροστά. Οι διαδηλώσεις στην Γκουαράντα κορυφώθηκαν την Κυριακή στις 20, όταν οι διαδηλωτές αποχαιρέτησαν εκείνους, κυρίως νέους, που ξεκίνησαν να ταξιδέψουν για την μεγάλη συγκέντρωση στο Κίτο.

Ρωσία, Ουκρανία | Ποιο στρατόπεδο να διαλέξουν οι Αντρέι

Μικτές ρωσο-ουκρανικές οικογένειες. Ηλικιωμένα αλλά και νέα ζευγάρια. Κοντινοί και μακρινοί συγγενείς από τις δυο πλευρές των συνόρων. Συμπέθεροι και ξαδέρφια από το παλιό Λένινγκραντ, την Μόσχα, το Χάρκοβο και το Κίεβο. Ακροβάτες σε αλλόκοτη και παράλογη σκηνή. Συνειδήσεις διχασμένες, καρδιές σπασμένες. Όλοι σχεδόν δεν ήθελαν να το πιστέψουν. Θεωρούσαν πως κάτι θα γίνονταν την τελευταία στιγμή και η απειλή του πολέμου θα απομακρύνονταν. Όταν ξεκίνησε η ρώσικη εισβολή επικράτησε σοκ και φόβος για αγαπημένα πρόσωπα. Όσο περνούσε ο καιρός και ο αιματηρός κύκλος της καταστροφής μεγάλωνε, οι περισσότεροι βυθίστηκαν στην σιωπή. Λιγότεροι πήραν θέση με βαριά καρδιά. Όσοι δημοσιογράφοι τους πλησίασαν, άλλοι για να τους αξιοποιήσουν στην αντιμαχόμενη προπαγάνδα και άλλοι για να ρωτήσουν με σεβασμό γι αυτά που βιώνουν, εισέπραξαν τις πιο πολλές φορές την ίδια απάντηση: “Αποφεύγουμε να μιλάμε γι αυτά”! Σε αντίθεση με την Ζόγια μια 25χρονη υπάλληλο σε εταιρία καλλυντικών στην σημερινή Αγία Πετρούπολη, που αρνήθηκε δώσει τα πλήρη στοιχεία της. Από μητέρα Ρωσίδα και πατέρα Ουκρανό, μεγάλωσε κοντά στην Μόσχα αλλά έμαθε ουκρανικά από την γιαγιά της, ακούγοντας τραγούδια και διαβάζοντας ποιήματα. «Αυτή η σύγκρουση είναι όπως όταν η μαμά και ο μπαμπάς σου τσακώνονται. Δεν μπορείς να διαλέξεις έναν από αυτούς γιατί τους αγαπάς και τους δύο», δήλωσε.

Τορέζ, Ντονέτσκ | Ο τυφλός ανθρακωρύχος

Αφότου ξεκίνησε η συστηματική εκμετάλλευση του, στις τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα, το ορυκτό κάρβουνο έγινε συνώνυμο του Ντονμπάς, δηλαδή της μεγάλης ανθρακοφόρας λεκάνης την οποία διασχίζει ο ποταμός Ντονέτς. Μια περιοχή εξήντα χιλιάδων τετραγωνικών χιλιόμετρων. Το δυτικό Ντονμπάς βρίσκεται στα όρια της σημερινής ανατολικής Ουκρανίας, κυρίως στις περιφέρειες Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ. Στην τσαρική Ρωσία οι συνθήκες εργασίας για τους μεταλλωρύχους ήταν άθλιες. Στα ορυχεία του Ουαλλού Τζον Τζέιμς Χιουζ οι εργάτες δούλευαν καθημερινά ακροβατώντας στην κυριολεξία μεταξύ ζωής και θανάτου. Έσκαβαν και κουβαλούσαν ολημερίς, επτά ημέρες την βδομάδα. Τις νύχτες του χειμώνα κούρνιαζαν στις στοές των ορυχείων και το καλοκαίρι κοιμόνταν κάτω από τα αστέρια. Αργότερα άρχισαν να φτιάχνουν μικρά καταλύματα γι αυτούς και τις οικογένειες τους. Ο Τζον Τζέιμς Χιουζ θεωρείται ο ιδρυτής του Ντόνετσκ. Οικισμοί εργατών στα ιδιόκτητα ανθρακωρυχεία του μαζί με αυτούς στην γειτονική Ολεξαντρόβκα ενώθηκαν με δική του πρωτοβουλία. Ήταν το 1869. Η παρουσία Σκοτσέζων, Εγγλέζων και Ουαλλών αφεντικών στην περιοχή χρονολογείται από τα χρόνια του Μεγάλου Πέτρου όταν ύστερα από ένα ταξίδι στην Ευρώπη αποφάσισε να καλέσει επαγγελματίες για αναζήτηση κοιτασμάτων άνθρακα. Με το ξέσπασμα της Οκτωβριανής Επανάστασης οι απόγονοι του Χιουζ μαζί με τα μεγαλοστελέχη της εταιρίας επέστρεψαν στην Αγγλία. Το 1919 η σοβιετική εξουσία προχώρησε στη εθνικοποίηση. Η πόλη του Χιουζ το 1924 ονομάστηκε Στάλινο και το 1961 πήρε το σημερινό της όνομα. Τον Χιουζ τον θυμήθηκε για ευνοήτους λόγους το νέο, ύστερα από την διάλυση της ΕΣΣΔ, καθεστώς της Ουκρανίας και του έστησε ανδριάντα μπροστά στο Εθνικό Τεχνικό Πανεπιστήμιο του Ντονέτσκ!

Αζοφστάλ, Μαριούπολη | Τι ακριβώς δήλωσε η Ναταλία Ουσμάνοβα;

Η τριανταεπτάχρονη Ναταλία Ουσμάνοβα κατάφερε να βγει μαζί με την οικογένεια της από τα υπόγεια του χαλυβουργικού συγκροτήματος Αζοφστάλ την 1η Μαΐου. Ήταν ανάμεσα στις τελευταίες ομάδες αμάχων που απεγκλωβίστηκαν, ύστερα από την παρέμβαση του ΟΗΕ, από την Παρασκευή 29 Απριλίου ως την 8 Μαΐου και τον εξαναγκασμό του Ουκρανού προέδρου να δώσει εντολή στους πολιορκημένους στρατιώτες του να επιτρέψουν και να συνδράμουν την επιχείρησης διάσωσης.

Ράτσακ, Κοσυφοπέδιο | Η σφαγή της αλήθειας

Ο Αμερικανός Γουίλιαμ Γουώκερ πιθανόν να είναι ο μοναδικός εν ζωή Αμερικανός διπλωμάτης του οποίου ο ανδριάντας στέκει σε μια μακρινή χώρα, ως ανταπόδοση των υπηρεσιών που θεωρείται πως της πρόσφερε. Παραβρέθηκε μάλιστα στην τελετή και έριξε την πρώτη φτυαριά τσιμέντο στη βάση του τον Ιανουάριο του 2017, όταν ο τότε πρόεδρος του Κοσυφοπεδίου, Χασίμ Θάτσι, αποκάλυψε το άγαλμα μπροστά στο μνημείο των σκοτωμένων Κοσοβάρων του Ράτσακ. Με αυτό, υπενθυμίζεται ο καθοριστικός ρόλος που έπαιξε ο εν λόγω κύριος σε όσα συνέβησαν σε αυτήν την περιοχή και λίγο αργότερα σε όλη τη χώρα. Στο αμερικάνικο προτεκτοράτο έχουν στηθεί πολλοί ανδριάντες και προτομές και ονομάστηκαν δρόμοι προς τιμήν Αμερικάνων Προέδρων, στρατιωτικών και διπλωματών, σε τέτοια έκταση που έχουν φτιαχτεί διάφορα πικρόχολα ανέκδοτα. Ανάμεσα σε αυτούς που τιμήθηκαν, ο Κλίντον, ο Μπους ο νεότερος, ο Ουέσλι Κλάρκ, ο Χόλμπρουκ, η Ολμπράιτ, ο ρεπουμπλικάνος γερουσιαστής Μπομπ Ντολ και αρκετοί άλλοι. Οι τρεις τελευταίοι έχουν εν τω μεταξύ πεθάνει. Συγκατοικούν στην κόλαση!

Αζοφστάλ, Μαριούπολη | Ο φευγάτος “πατριώτης” καπιταλιστής, το βομβαρδισμένο εργοστάσιο, και οι εργάτες που έμειναν…

Είτε για καλό, είτε για κακό, το μεταλλουργικό συγκρότημα Αζοφστάλ είναι δεμένο με την ιστορία της Μαριούπολης, τις περιπέτειες της πόλης και των ανθρώπων της, εδώ και ενενήντα χρόνια. Ήταν Απρίλιος του 1930 όταν ξεκίνησαν οι εργασίες σχεδιασμού, η κατασκευή αποθηκών, η εγκατάσταση ηλεκτροδότησης και η τοποθέτηση σιδηροδρομικών γραμμών σε μια μεγάλη έκταση νοτιοανατολικά, στα περίχωρα της πόλης, στις εκβολές του ποταμού Κάλμιους στην Αζοφική θάλασσα. Το 1931 άρχισε η κατασκευή του καναλιού που συνδέει το εργοστάσιο με την θάλασσα. Η πρώτη υψικάμινος άναψε στις 12 Αυγούστου 1933. Ήταν μια εποποιία εντατικής εργασίας και τεχνικών επιτευγμάτων η οποία πραγματοποιήθηκε σε απίστευτα σύντομο χρόνο Σκοπός να αξιοποιηθούν στο μέγιστο δυνατό βαθμό τα σιδηρομεταλλεύματα της χερσονήσου του Κερτς και ο άνθρακας του Ντονμπάς σε μια θέση πλεονεκτική για την μεταφορά των πρώτων υλών αλλά και την εξαγωγή με πλοία των τελικών προϊόντων από χάλυβα Σιδεροδοκοί, σιδηροτροχιές, τμήματα για γέφυρες, λιμενικά έργα, εξέδρες πετρελαίου, αγωγοί, φωσφορούχα λιπάσματα, είναι μερικά από τα προϊόντα που έστελνε το εργοστάσιο σε όλη την Σοβιετική Ένωση για την βιομηχανία και τις υποδομές Από τις πρώτες ημέρες της γερμανικής εισβολής προσανατολίστηκε στην παραγωγή αμυντικού και πολεμικού υλικού. Όταν οι Γερμανοί κατέλαβαν την Μαριούπολη τον Οκτώβριο του 1941 το εργοστάσιο παραδόθηκε στο γερμανικό τραστ Κρουπ αλλά χάρη στην δράση των εργατών που έκαναν σαμποτάζ δεν λειτούργησε κατά το μεγάλο μέρος του Οι σοβιετικοί τεχνικοί είχαν προλάβει να μεταφέρουν ότι ήταν δυνατόν να μετακινηθεί σε άλλα μεταλλουργικά συγκροτήματα στα Ουράλια. Τον Σεπτέμβριο του 1943 οι κατακτητές φεύγοντας κυνηγημένοι από την στρατιά του νότιου Μετώπου του Κόκκινου Στρατού, ανατίναξαν τις τέσσερις υψικαμίνους, τον σταθμό ηλεκτροπαραγωγής και κατέστρεψαν το σιδηροδρομικό δίκτυο. Στα χρόνια του Μεγάλου Πατριωτικού αντιφασιστικού αγώνα χιλιάδες μεταλλουργοί πολέμησαν ηρωικά. Από τους έξι χιλιάδες εργάτες του Αζοφστάλ που πήγαν στο μέτωπο εκατοντάδες δεν γύρισαν. Το μνημείο με τα ονόματα 458 από αυτούς στέκει μέχρι σήμερα στην ανατολική πλευρά του συγκροτήματος.

Κίεβο, Ουκρανία | Όταν σωπαίνουν τα βαλς

Οι καστανιές στο Κίεβο ήρθαν από τον νότο. Υπάρχουν αρκετές εκδοχές για τον τρόπο που έφτασαν. Η πιο γνωστή μιλά για αξιωματικούς του τσαρικού στρατού οι οποίοι μετέφεραν τα πρώτα δένδρα ύστερα από κάποια πολεμική εκστρατεία στα Βαλκάνια στις αρχές του 19ου αιώνα. Σύμφωνα με αυτήν την ιστορία, στην σημερινή λεωφόρο Ταράς Σεφτσένκο στην μνήμη του μεγάλου Ουκρανού ποιητή, η οποία διασχίζει την δυτική πλευρά του Κιέβου που χωρίζει ο Δνείπερος, φυτεύτηκαν οι πρώτες καστανιές. Εκείνη την εποχή ήταν ένας μικρότερος δρόμος με άλλο όνομα. Ο τότε κυβερνήτης περίμενε τον τσάρο και ήθελε να τον εντυπωσιάσει. Δεν άρεσαν όμως στον Νικόλαο Α΄ και διέταξε να τις ξεριζώσουν σε μια νύκτα. Οι κάτοικοι πήραν τα δένδρα και τα φύτεψαν στις αυλές και στις γειτονιές. Από τότε οι καστανιές βρίσκονταν παντού. Στα πάρκα, στις δενδροστοιχίες των δρόμων, στον βοτανικό κήπο, σε τέτοιο σημείο που το Κίεβο ονομάστηκε η πόλη των καστανιών, άνθη της οποίας κοσμούσαν τον θυρεό της πόλης στην σοβιετική εποχή. Ακόμη και σήμερα όταν ανθίζουν την άνοιξη βάφουν με ζωηρά άσπρα και ροζ χρώματα όχι μόνο την παλιά πόλη αλλά και αρκετά πράσινα τμήματα του νέου Κίεβου. Η τελευταία Κυριακή του Μαΐου, όταν οι καστανιές βρίσκονται στην πλήρη ανθοφορία τους το Κίεβο γιορτάζει! 

Σαρτανά, Ντονέτσκ | Η Πένθιμη Μητέρα ακίνητη, θρηνεί

Το πάρκο μπροστά στην εκκλησία του Άγιου Γεωργίου στην νοτιοανατολική πλευρά της Σαρτανά προς την μεριά του ποταμού Κάλμιους, ο οποίος την περιτριγυρίζει από ανατολικά, φιλοξενεί μερικά μνημεία που αφηγούνται την ιστορία της και τις θυσίες των ανθρώπων της. Δεσπόζει το άγαλμα της Πένθιμης Μητέρας -Πατρίδας μια μορφή που την συναντάς συχνά σε μνημεία της σοβιετικής εποχής. Σε ένα σύμπλεγμα στο οποίο είναι χαραγμένα τα ονόματα 344 σοβιετικών στρατιωτών που σκοτώθηκαν πολεμώντας στις τάξεις του Κόκκινου στρατού, στον μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο ενάντια στους ναζί εισβολείς. Απέναντι έχει τοποθετηθεί ένας γρανιτένιος σταυρός και μια αναθηματική πλάκα με τα ονόματα των δώδεκα κατοίκων, διαφορετικών ηλικιών, οι οποίοι σκοτώθηκαν στον σχεδόν οκταετή εμφύλιο πόλεμο στους βομβαρδισμούς με στόχο τα σπίτια και τους δρόμους της Σαρτανά. Οι επτά από αυτούς έχασαν την ζωή τους στις 14 Οκτωβρίου του 2014, όταν ένας όλμος έπεσε σε συγκεντρωμένους στην διάρκεια μιας κηδείας. Έξι από τα θύματα ήταν ελληνικής καταγωγής. Ποτέ δεν αποδείχτηκε ποιος ήταν ο υπεύθυνος. Οι πολιτοφυλακές των ρωσόφωνων κατηγόρησαν τις παραστρατιωτικές ουκρανικές ομάδες. Οι ουκρανικές αρχές επέρριψαν την ευθύνη στους αποσχιστές τρομοκράτες, όπως τους ονομάζουν. Σε άλλο σημείο της Σαρτανά στέκει επιβλητικός ένας στρατιώτης του σοβιετικού στρατού, τον καιρό του Εμφυλίου ενάντια στους Λευκούς και τους ξένους εισβολείς, θυμίζοντας πως η περιοχή έγινε θέατρο σκληρών συγκρούσεων στα πρώτα μετεπαναστατικά χρόνια. Σε αντίθεση με άλλες περιοχές ακόμη και στην ανατολική Ουκρανία, στην Σαρτανά οι κάτοικοι σεβάστηκαν και υπεράσπισαν τα σοβιετικά μνημεία, από το κύμα της λεγόμενης από-κομουνιστικοποίησης.

Γκρανίτνογε, Ντονέτσκ | Το μετέωρο βήμα και η αγωνία ενός συνοριακού χωριού

Γκρανίτνογε. Το παλιό όνομα του, όταν ιδρύθηκε στα τέλη του 18ου αιώνα, ήταν Στάραγια Καράν. Στην δυτική όχθη του ποταμού Κάλμιους, σε μια περιοχή που μαρτυρά την ανθρώπινη παρουσία από την εποχή του χαλκού, εν μέσω μιας συστάδας οικισμών, οι κάτοικοι των οποίων στην πλειοψηφία τους είναι Ελληνικής καταγωγής, αγρότες και κτηνοτρόφοι, προερχόμενοι κυρίως από την Κριμαία. Στις αρχές του 20ου αιώνα, μερικά χρόνια πριν την Οκτωβριανή Επανάσταση στο χωριό βασίλευε η φτώχεια, η εξαθλίωση και η αμορφωσιά. Οι φτωχοί αγρότες κατείχαν μόνο 170 στρέμματα γης ενώ οι κουλάκοι έλεγχαν σχεδόν όλη την καλλιεργούμενη γη του χωριού. Είχαν στην ιδιοκτησία τους 14 χιλιάδες στρέμματα! Ένα στα δυο παιδιά που γεννιούνταν πέθαινε πριν φτάσει πέντε χρονών, η ελονοσία και η χολέρα θέριζαν, γιατρός δεν υπήρχε και το μικρό σχολείο ίσα που μπορούσε να χωρέσει μερικές δεκάδες παιδιά που έρχονταν μόνο όταν δεν υπήρχαν αγροτικές δουλειές. Σχεδόν ο μισός πληθυσμός ήταν αναλφάβητος. Στα 1888, από τις 1079 γυναίκες του χωριού, μόνο οι 49 γνώριζαν ανάγνωση και γραφή, ενώ το 1885 από τα 105 αγόρια και τα 37 κορίτσια που πήγαν στον σχολειό μόνο 5 κατάφεραν να το τελειώσουν! Αν και δεν ήταν λίγες οι φορές που οι μουζίκοι ξεσηκώθηκαν παρακινημένοι από την πείνα και τα επαναστατικά κηρύγματα των εργατών του Ντονμπάς έπρεπε να έρθει η σοβιετική εξουσία για να αρχίσει να γίνεται ανθρώπινη η ζωή. Οι μπολσεβίκοι έδωσαν αμέτρητες μάχες μέχρι να νικήσουν. Πρώτα ενάντια στα αυστρο-γερμανικά στρατεύματα, τους αντιδραστικούς Κοζάκους και τους λευκούς του Ντενίκιν. Και μετά ενάντια στα στρατεύματα του Βράνγκελ. Από το 1921 άρχισε η περίοδος ειρήνης και οικοδόμησης, η καθολική εκπαίδευση, το πρόγραμμα αλφαβητισμού, το συνεταιριστικό κίνημα και στην συνέχεια η κολεκτιβοποίηση, όχι χωρίς προβλήματα,αντιδράσεις και αποτυχίες. Όταν στις 13 Οκτωβρίου 1941 οι Γερμανοί εισβολείς κατέλαβαν την περιοχή, οι περισσότεροι κάτοικοι του χωριού, ιδιαίτερα οι νέοι αντιστάθηκαν πληρώνοντας βαρύ φόρο αίματος. Άλλοι, από την πρώτη ημέρα, πολέμησαν και σκοτώθηκαν στις γραμμές του Κόκκινου Στρατού. Με την οριστική νίκη το χωριό χρειάστηκε να οικοδομηθεί σχεδόν από την αρχή. Εκείνα τα χρόνια άλλαξε και το όνομα του και πήρε το σημερινό: Γκρανίτνογε. Πιθανόν εξαιτίας του γειτονικού λατομείου γρανίτη.