Μαδρίτη, Ισπανία | Οι ζωντανοί δεν ξέχασαν τους αδικοχαμένους της πανδημίας!

Η 62χρονη Μαρία ντε Μαρ Νογκερόλ Αλβαρέζ, είναι οικογενειακή γιατρός, διευθύντρια στο κέντρο υγείας στο Κούσκο, μια λαϊκή γειτονιά της Φουενλαμπράδα, ενός δήμου νότια της Μαδρίτης. Από το 2012, όταν ο τότε υπουργός Υγείας και σημερινός υπουργός Οικονομικών στην περιφέρεια της Μαδρίτης Φερνάντεθ Λασκέτι επιχείρησε την ιδιωτικοποίηση τεσσάρων νοσοκομείων και είκοσι επτά κέντρων υγείας, η Μαρ Νογκερόλ πρωταγωνίστησε στις αντιδράσεις. Το μαζικό κίνημα εκείνων των ημερών ξεκίνησε την 1η Νοεμβρίου του 2012, όταν οι εργαζόμενοι στο νοσοκομείο Πρινσέσα έκλεισαν την κεντρική λεωφόρο έξω από το κτίριο και πραγματοποίησαν πορεία διαμαρτυρόμενοι για την επικείμενη ιδιωτικοποίηση. Η κινητοποίηση, η οποία μέσα σε δεκατέσσερις μήνες εξελίχθηκε με 22 απεργίες, πολυάριθμες διαδηλώσεις, συμβολικές καταλήψεις και δικαστικές προσφυγές, ονομάστηκε “Λευκή Παλίρροια”. Οι δρόμοι γέμισαν με λευκές μπλούζες απεργών γιατρών και νοσηλευτών, το κίνημα ξεπέρασε τα όρια της Μαδρίτης, αγκάλιασε όλη την Ισπανία και κατάφερε να νικήσει. Ο επικεφαλής της κυβέρνησης του Λαϊκού Κόμματος στην αυτόνομη περιφέρεια της Μαδρίτης Ιγνάθιο Γκονσάλεθ ύστερα από μια απορριπτική δικαστική απόφαση αναγκάστηκε να υποχωρήσει. Η Μαρ Νογκερόλ συνέχισε από την θέση της διευθύντριας να αγωνίζεται για το δικαίωμα στην δημόσια και ποιοτική περίθαλψη όλων των Ισπανών. Και όταν ήρθε η πανδημία χρειάστηκε και πάλι να συγκρουστεί με τις πολιτικές των περικοπών και της υπονόμευσης από εκείνους, σαν τον Λασκέτι, που καραδοκούσαν να δώσουν νέα κτυπήματα στο σύστημα υγείας. Έδωσε την μάχη με τον κορωνοϊό δίπλα στο ελάχιστο προσωπικό στο κέντρο υγείας, το οποίο βρίσκονταν συνεχώς στα ανθρώπινα όρια και όταν αναζήτησε τρόπους να ενισχύσει το δυναμικό του, βρέθηκε μπροστά σε πειθαρχικές διώξεις. Τέθηκε σε δεκάμηνη αργία και στέρηση μισθού με την κατηγορία πως προχώρησε σε παράτυπες συμβάσεις. Στην πραγματικότητα τιμωρήθηκε για την αγωνιστική της στάση ενάντια στις κυβερνητικές αποφάσεις και πολιτικές. «Δεν σταματήσαμε να δουλεύουμε, δεν σταματήσαμε ποτέ. Κανείς εδώ δεν κλείνει το τηλέφωνο. Το διοικητικό μας προσωπικό πρέπει να επιλέξει ανάμεσα στο να σηκώσει το τηλέφωνο ή να εξυπηρετήσει μια ουρά που περιστρέφεται γύρω από το κτίριο! », είχε πει οργισμένη. Η Μαρ Νογκερόλ δεν ανήκει σε κάποια ακραία πολιτική κατηγορία. Ανεξάρτητη, τιμητικά στην τελευταία θέση στην εκλογική λίστα, υποψήφια με την Unidas Podemos στην Φουενλαμπράδα, βρέθηκε μπροστά σε σκληρά διλλήματα. Αναγκάστηκε να αντιμετωπίσει, δίχως κρατική υποστήριξη, την πανδημία, όπως άλλωστε και χιλιάδες άλλοι γιατροί και υγειονομικοί στην Ισπανία και σε όλο τον καπιταλιστικό κόσμο. Ήταν μια σκληρή δοκιμασία μέσα από την οποία ακόμη και συντηρητικοί αλλά τίμιοι επιστήμονες, διαπίστωσαν από πρώτο χέρι το απάνθρωπο πρόσωπο του συστήματος που έχει οδηγό το κέρδος, θεωρεί φυσική κατάσταση την ανισότητα και αδιαφορεί για την ανθρώπινη ζωή.

Η επιχείρηση των ιδιωτικοποιήσεων και των περικοπών στο σύστημα υγείας στην περιφέρεια της Μαδρίτης υπήρξε μέρος ευρύτερης πολιτικής που εγκαινίασε η δεξιά κυβέρνηση Ραχόι, η οποία κέρδισε τις εκλογές του 2011. Με βασιλικό διάταγμα στις 23 Απριλίου 2012 επιχειρήθηκε η ανατροπή στην καθολικότητα της υγειονομικής περίθαλψης με την εισαγωγή εξαιρέσεων για τους ανέργους νέους Ισπανούς και τους παράτυπους μετανάστες και προβλέφθηκε η συμμετοχή των συνταξιούχων στην φαρμακευτική δαπάνη. Παρά τις υποσχέσεις για επαναφορά στην προηγούμενη κατάσταση η σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση του Πέδρο Σάντσεθ με το διάταγμα 7 του 2018 συνέχισε να επιβάλλει κριτήρια και αποκλεισμούς αφήνοντας την πόρτα ανοικτή στις τοπικές κυβερνήσεις να προχωρούν σε περικοπές. Όπως συνέβη και τώρα από την κυβέρνηση της Μαδρίτης που ελέγχει το Λαϊκό Κόμμα με πρωθυπουργό την Ισαμπέλ Ντίας Αγιούσο. Η οποία προχώρησε στην εφαρμογή μιας διαλυτικής αναδιοργάνωσης των δομών πρωτοβάθμιας φροντίδας με την συγχώνευση των SUAP ( Υπηρεσίες Επείγουσας Πρωτοβάθμιας Φροντίδας), των SAR ( Υπηρεσίες Αγροτικής Φροντίδας) - και των PACs (Σημεία Συνεχούς Εξυπηρέτησης ) στην θέση των οποίων δημιούργησε 80 Σημεία Συνεχιζόμενης Φροντίδας (PAC), με τον ίδιο αριθμό προσωπικού. Είχε προηγηθεί το κλείσιμο από τον Μάρτιο του 2020 εν μέσω πανδημίας των 37 SUAP στη Μαδρίτη, τα οποία παρά τις υποσχέσεις πως θα ξανανοίξουν, μένουν κλειστά. Αποτέλεσμα αυτής της διασποράς ήταν στις 5 Νοεμβρίου τα 39 από τα 80 PAC να μην διαθέτουν ούτε ένα γιατρό και τα υπόλοιπα υπό-στελεχωμένα να μην μπορούν να εξυπηρετήσουν τους ασθενείς. Το χάος που προκλήθηκε δεν ήταν αποτέλεσμα λανθασμένων υπολογισμών αλλά της ακολουθούμενης πολιτικής απαξίωσης της έξω-νοσοκομειακής πρωτοβάθμιας περίθαλψης και ευρύτερα του δημόσιου συστήματος υγείας.

Η κατάσταση στο υγειονομικό σύστημα της Μαδρίτης λίγο μετά την έξοδο από την πανδημία είναι πολύ κακή. Ο αριθμός των ασθενών που περιμένουν στις λίστες αναμονής των νοσοκομείων να εξεταστούν ή να χειρουργηθούν αυξήθηκε μέσα σε τρία χρόνια κατά 42%! Από 623 χιλιάδες το 2019 σε 886 χιλιάδες τον φετινό Αύγουστο! Λείπουν γιατροί σε όλες τις βαθμίδες. Η ισπανική πρωτεύουσα είναι η δεύτερη περιφέρεια στην χώρα με τον χαμηλότερο αριθμό γιατρών ανά κάτοικο στην πρωτοβάθμια περίθαλψη και αυτή με τους λιγότερους επαγγελματίες νοσηλευτές στα κέντρα υγείας. Είναι σε καλύτερη θέση συγκριτικά μόνο με τις ισπανικές κτήσεις στο Μαρόκο και το νησιώτικο σύμπλεγμα των Βαλεαρίδων! Με άλλα λόγια, στο πρωτοβάθμιο επίπεδο αναλογεί ένας γιατρός για 1450 και μια νοσοκόμα για κάθε 2000 Μαδριλένους. Οι δαπάνες υγειονομικής περίθαλψης στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα είναι οι χαμηλότερες στην χώρα, αρκετά κάτω από τον εθνικό μέσο όρο. Έτσι δεν είναι καθόλου περίεργο που οι συμβάσεις ιδιωτικής ασφάλισης στη Μαδρίτη αυξήθηκαν τα τελευταία χρόνια. Από 34,34% στον γενικό πληθυσμό το 2018, σε 38,11% το 2021. Αν και γίνεται μια προσπάθεια να χρεωθεί αυτή η τραγική κατάσταση αποκλειστικά στην Δεξιά που ελέγχει την τοπική κυβέρνηση εδώ και εικοσιπέντε χρόνια και ιδιαίτερα στην φιλόδοξη σημερινή πρωθυπουργό Ισαμπέλ Ντίας Αγιούσο, ίδιες ευθύνες φέρουν και οι σοσιαλδημοκρατικές κυβερνήσεις, μαζί με την σημερινή, που κυβέρνησαν την Ισπανία και ακολούθησαν παρόμοιες πολιτικές κατεδάφισης του αποκαλούμενου κράτους πρόνοιας.

Sanidad publica universal gratuita y de calidad! Υγεία, δημόσια, δωρεάν, καθολική και ποιοτική! Το σύνθημα που κυριάρχησε στους δρόμους και στις απεργιακές συγκεντρώσεις. Οι Μαδριλένοι όχι μόνο δεν ξέχασαν όσα συνέβησαν με την κρατική διαχείριση της πανδημίας και αυτά που τράβηξαν οι συνάνθρωποι τους αλλά φαίνεται πως βγάλανε χρήσιμα συμπεράσματα! Λόγου χάρη πως η υπόθεση της υγείας του λαού αποτελεί διαχρονικό επίδικο απέναντι στην κρατική καπιταλιστική εξουσία και πως χρειάζεται διαρκής αγώνας για την διεκδίκηση της. Και το απέδειξαν πλημμυρίζοντας τους δρόμους. Κυριακή 13 Νοεμβρίου, λίγο πριν τις 12 το μεσημέρι. Χιλιάδες Μαδριλένοι κάθε ηλικίας συρρέουν από τέσσερις διαφορετικές κατευθύνσεις. Από το Νουέβος Μινιστέριος, την Όπερα, το Νοσοκομείο Πρινσέσα και τον σταθμό Ατότσα. Προορισμός η Πλάζα Θιμπέλες. Η λεωφόρος Πασέο ντελ Πράδο γεμίζει ασφυκτικά. Το πλήθος ξεχειλίζει στους γύρω δρόμους. Μόνο 200 χιλιάδες είδαν οι κυβερνητικές αρχές, για 600 χιλιάδες μίλησαν οι διοργανωτές. Συνδικάτα, κοινωνικές και πολιτικές οργανώσεις και ποικίλες συλλογικότητες μέσα σε μια θάλασσα κόσμου. Πριν το διάβασμα του μανιφέστου της κινητοποίησης και τα συνθήματα, έγινε συγκινητική αναφορά στους απόντες. Τους χιλιάδες αδικοχαμένους της πανδημίας. Τους 7.291 ηλικιωμένους που πέθαναν στα σπίτια τους ή σε γηροκομεία χωρίς να μεταφερθούν σε νοσοκομείο. «Δεν ήταν θάνατοι, ήταν δολοφονίες!» φώναξαν οι διαδηλωτές. Αν και τα ρεφορμιστικά συνδικάτα έσπευσαν για μια ακόμη φορά να συναινέσουν σε μια συμφωνία με την κυβέρνηση αποσπώντας υποσχέσεις που οι περισσότεροι υγειονομικοί τις αποκαλούν «έμπλαστρα », ριζοσπαστικές συνδικαλιστικές οργανώσεις συνεχίζουν τις κινητοποιήσεις. Η εντυπωσιακή λαϊκή παρέμβαση έδωσε δύναμη για να αντέξουν οι αγώνες στην μακρόχρονη και δύσκολη αναμέτρηση για την υπεράσπιση της υγείας του λαού.

Πηγές και προτάσεις

ΔΙΑΒΑΣΤΕ μια συνέντευξη της Μαρ Νογκερόλ www.elsaltodiario.com/sanidad-publica/mar-noguerol-medica-castigado-por-ser-defensora-sanidad-publica

ΔΕΙΤΕ εικόνες από την ιστορική κινητοποίηση της 13ης Νοεμβρίου www.elsaltodiario.com/sanidad-publica/madrid-sanidad-publica-imagenes-manifestacion-historica