Ντέρνα, Λιβύη | Το προαίσθημα του ποιητή και οι ένοχοι για την καταστροφή

O Μουσταφά αλ-Τραμπελσί,  γνωστός ποιητής  και ακτιβιστής, απόφοιτος του πανεπιστήμιου   Ομάρ Αλ Μουχτάρ    χάθηκε στον κατακλυσμό της   Ντέρνα.  Κατά πως έγραψε ο  Γκάρντιαν,   τέσσερις  ημέρες νωρίτερα είχε συμμετάσχει  σε μια συζήτηση που έγινε στο Σπίτι του Πολιτισμού με θέμα το κίνδυνο πλημμύρας  και την κατάσταση των φραγμάτων. Όταν  το απόγευμα της Κυριακής  10 Σεπτεμβρίου  η καταιγίδα Ντάνιελ   έφτασε στις ανατολικές ακτές της Λιβύης  και προχωρώντας  άρχισε να κτυπάει  την Ντέρνα ο Μουσταφά  πρόλαβε να γράψει μερικά λόγια στο διαδίκτυο : «Οι σκηνές είναι τρομακτικές και τα πράγματα θα μπορούσαν να κλιμακωθούν σε καταστροφή… ο  Θεός να προστατεύει  την Ερυθρά Ημισέληνο και τους εθελοντές που αποδεικνύουν ότι σε κάθε κρίση που περνά η χώρα μας  βοηθούν αληθινά  στην  απουσία μιας αποτυχημένης πολιτείας. Είθε ο Θεός να βοηθήσει τις οικογένειες σε όλη την αγαπημένη μας χώρα».  Τελικά ο  θεός του Μουσταφά  όπως συμβαίνει συνήθως  δεν βοήθησε ούτε αυτόν, ούτε τους συμπατριώτες του. Η Ντέρνα των εκατό χιλιάδων κατοίκων,  που βρίσκεται στην θέση της αρχαίας  Δάρνης, στην περιοχή  που οι  παλιοί ονόμαζαν  Μπαρμπαριά, εκεί που το πολεμικό Ναυτικό των  ΗΠΑ και Αμερικάνοι πεζοναύτες έκαναν  την πρώτη  μακρινή πολεμική  επέμβαση  το 1805  στο όνομα της ελεύθερης  ναυσιπλοΐας, μετατράπηκε σε ένα σωρό ερειπίων και λάσπης. Εκεί  θάφτηκαν χιλιάδες κάτοικοι της.

Κατάρ, Μουντιάλ | Κόκκινες κηλίδες πάνω στο χορτάρι

Είχε πάει να δουλέψει στο Κατάρ αφήνοντας πίσω γυναίκα, δυο παιδιά, τους άρρωστους γονείς του και πολλά χρέη. Τα τελευταία δανεικά, 6500 δολάρια, τα πήρε από έναν τοκογλύφο για τα έξοδα της πρόσληψης και του ταξιδιού. Όσα περίσσεψαν τα έδωσε για προίκα στην αδερφή του. Ο 28χρονος Ραμ Κουμάρ από το νότιο Νεπάλ για επτά μήνες δούλευε σε μια κατασκευαστική εταιρία, χωρίς ανάπαυση, κάνοντας υπερωρίες, σε συνθήκες αφόρητης ζέστης, ανοίγοντας χαντάκια για ηλεκτρικά καλώδια. Το μηνιάτικο, περίπου 250 δολάρια, το έστελνε σχεδόν όλο στην οικογένεια. Στο τηλέφωνο, όταν μιλούσε με την γυναίκα του, παραπονιόνταν πως ο επιστάτης δεν τους άφηνε να κάνουν ούτε διάλλειμα. Μπροστά στην κακουχία, στην απογοήτευση από τον χαμηλό μισθό και την αυξανόμενη πίεση από τους τοκογλύφους, δεν άντεξε. Αυτοκτόνησε στις 16 Σεπτεμβρίου του 2020 μέσα στον εργατικό καταυλισμό. Ο νεαρός Νεπαλέζος προστέθηκε στον κατάλογο των ανθρώπινων απωλειών για την κατασκευή των έργων ενόψει του Παγκόσμιου Πρωταθλήματος Ποδοσφαίρου στο πλούσιο εμιράτο του Περσικού Κόλπου. Στα δώδεκα χρόνια που μεσολάβησαν ανάμεσα στην ανάθεση των αγώνων στο Κατάρ μέχρι σήμερα περισσότεροι από δεκαπέντε χιλιάδες ξένοι εργάτες δεν γύρισαν ζωντανοί στις οικογένειες τους. Εργατικά ατυχήματα, θάνατοι από ασθένειες που προκλήθηκαν από τις σκληρές συνθήκες εργασίας και διαμονής και αυτοκτονίες είναι η πλειοψηφία των περιστατικών. Η πλειοψηφία τους δεν πήρε ούτε ένα δολάριο αποζημίωση από τις αρχές του εμιράτου ή τις εταιρίες στις οποίες δούλευαν.

Μελίγια, βορειοδυτική Αφρική | Η ανθρωποσφαγή την ημέρα του Σαν Χουάν

Φιέστα και μαγεία, από την μια πλευρά. Με ρίζες στις παγανιστικές τελετουργίες οι φωτιές του Σαν Χουάν το βράδυ στις 23 προς 24 Ιουνίου είναι έθιμο εξαπλωμένο στην Ισπανία και σε όλο τον καθολικό κόσμο. Για τον εορτασμό της Ημέρας του Σαν Χουάν, οι Ισπανοί ανάβουν φωτιές στις πλατείες πόλεων και χωριών. Συγκεντρώνουν φρεσκοκομμένα ξύλα, παλιά έπιπλα και δημιουργούν κατασκευές με συμβολισμούς. Σε αρκετές περιοχές υπάρχει η συνήθεια να πηδούν πάνω από τις φλόγες και σε μερικές, όπως στο Σαν Πέδρο Μανρίκε, στην Σόρια της Καστίλλης περπατούν στα κάρβουνα της βελανιδιάς. Η μέρα η οποία έχει συνδεθεί στα χριστιανικά χρόνια με την γέννηση του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή μεταφέρει το προαιώνιο έθιμο της γιορτής του θερινού ηλιοστασίου στο βόρειο ημισφαίριο, στην κορύφωση της γεωργικής συγκομιδής.

Τζουντούμπα, Τυνησία | Η θυσία του ασκούμενου γιατρού που συγκλόνισε τη χώρα!

Ήταν Πέμπτη 3 Δεκεμβρίου 2020, επτάμισι το απόγευμα. Τελείωνε μια εξοντωτική εφημερία 24 ωρών. Ο 27χρονος ασκούμενος χειρούργος θα έπρεπε κανονικά να παραδώσει, αν δεν τον καλούσαν εκτάκτως για βοήθεια για ένα νέο σοβαρό περιστατικό, αλλά και για έναν ασθενή που σήκωσε, ξαφνικά, υψηλό πυρετό. Έτρεξε βιαστικά προς το ασανσέρ για να ανέβει στο θάλαμο νοσηλείας. Μερικές νοσοκόμες, που στέκονταν μπροστά, παραμέρισαν. Άνοιξε βιαστικά την πόρτα δίχως να προσέξει και, σχεδόν ακαριαία, όλα τριγύρω του σκοτείνιασαν. Ο θάλαμος του ανελκυστήρα δεν ήταν στη θέση του και το σώμα του έπεσε με γδούπο στο κενό φρεάτιο από ύψος δέκα μέτρων! Ο Μπαντρεντίν Αλάουι, νεαρός γιατρός από την Κασερίν, που είχε βάρδια στο νοσοκομείο της Τζουντούμπα, μιας πόλης στη βορειοδυτική Τυνησία, πέρασε στη στιγμή στο βασίλειο της σιωπής. Οι υπεύθυνοι κάτι πήγαν να ψελλίσουν για ατύχημα... για κακιά ώρα... αλλά δεν πρόλαβαν. Ένα τεράστιο κύμα αγανάκτησης και οργής πλημμύρισε τους ανθρώπους σε όλη την χώρα. Στην πρώτη γραμμή οι υγειονομικοί. “Ο Μπαντέρ δεν πέθανε! Ο Μπαντέρ δολοφονήθηκε!” έγραψε η Νάντια Ντραέφ, μια αναισθησιολόγος στο ίδιο νοσοκομείο, περιγράφοντας την άθλια κατάσταση που ζούσαν για καιρό. Αφημένο στην τύχη του, όπως και τα υπόλοιπα περιφερειακά νοσοκομεία, που αποδείχτηκαν πλήρως ανέτοιμα να αντιμετωπίσουν την πανδημία. Στο νοσοκομείο της Τζουντούμπα λειτουργούσε αγκομαχώντας ο ένας μόνο από τους επτά ανελκυστήρες, για τους οποίους οι εργαζόμενοι ζητούσαν μάταια να επισκευαστούν. Αλλά όχι μόνο αυτό! Έλειπαν ιατρικές συσκευές, αναπνευστήρες, φαρμακευτικό υλικό και τα ασθενοφόρα χάλαγαν συνέχεια.

Μπαμπ ελ-Ουέντ, Αλγέρι | Όλα ξεκινάνε από εδώ….

Η Μπαμπ ελ-Ουέντ ήταν μια από τις πέντε πύλες στο οθωμανικό Αλγέρι. Λέγεται πως η κάθε μια από αυτές εκπροσωπούσε μια πτυχή της ιστορίας της πόλης. Η πύλη του ποταμιού, όπως έμεινε γνωστή, με την γύρω περιοχή, μια κοιλάδα με ρέματα και λατομεία, στη δυτική άκρη του κόλπου, στα χρόνια της αποικιοκρατίας μετατράπηκε σε μια πολύβουη εμπορική γειτονιά. Σε αυτήν κατοικούσαν εργάτες και ψαράδες, με καταγωγή κυρίως από την Ευρώπη, χριστιανοί οι περισσότεροι και αρκετοί Εβραίοι. Από το 1830, όταν ξεκίνησε η γαλλική κατοχή, η Μπαμπ ελ-Ουέντ έγινε μια πολυεθνική γειτονιά, υπόδειγμα για πολλούς επιτυχημένης συμβίωσης και γέννησης μιας νέας πολιτιστικής ταυτότητας. Ναπολιτάνοι ψαράδες, κτίστες από την Λομβαρδία, αμαξάδες από τις Βαλεαρίδες, τυροκόμοι από την Μάλτα, εργάτες γης από την Ανδαλουσία και την Καταλονία, πρώην στρατιώτες του αποικιακού στρατού και φτωχοί μετανάστες από την Γαλλία ξεκίνησαν μια νέα ζωή εδώ.

Ράιντα-Υεμένη Η εξόριστη Σέφερ Τορά

Η Τορά για τους πιστούς Εβραίους είναι η θεϊκή οδηγία, η συλλογή των σπουδαιότερων κειμένων της Ιουδαϊκής θρησκείας, τα πέντε βιβλία που υπαγόρευσε ο Θεός στον Μωυσή. Γραμμένo σε δέρμα ζώου ή πάπυρο, σε μορφή κυλίνδρου το Σέφερ Τορά, όταν αυτό μάλιστα έχει ηλικία μερικών εκατοντάδων χρόνων αποτελεί το πολυτιμότερο κειμήλιο της κοινότητας, το ιερότερο αντικείμενο της συναγωγής. Μια τέτοια Τορά, ηλικίας τουλάχιστον εξακοσίων χρόνων πήραν κρυφά μαζί τους οι δεκαεννέα Εβραίοι Υεμενίτες, οι οποίοι μεταφέρθηκαν με μυστική επιχείρηση που οργάνωσαν από κοινού το Ισραήλ και αμερικάνικες εβραϊκές οργανώσεις από την Σαναά στο Τελ-Αβίβ, τον φετινό Μάρτη. Την Τορά κουβαλούσε ο ραβίνος Σαλμάν Νταχαρί από την Ράιντα μια πόλη στην βορειοδυτική Υεμένη. Η οικογένεια του ραβίνου ήταν οι τελευταίοι Υεμενίτες Εβραίοι που εγκατέλειψαν την πόλη, στην οποία για αιώνες ζούσε μεγάλη εβραϊκή κοινότητα. Η είδηση της κρυφής μεταφοράς της Τορά στο Ισραήλ, εξόργισε την κυβέρνηση των σιιτών Χούτι, η οποία κατηγόρησε το Τελ-Αβίβ ως υπεύθυνο για την αρπαγή ενός εθνικού κειμηλίου, ζήτησε την επιστροφή του και προχώρησε σε συλλήψεις και ανακρίσεις. Μερικές δεκάδες άλλοι Εβραίοι κυρίως από την Σαναά, αρνήθηκαν να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους και βρίσκονται υπό την προστασία κυβερνητικών δυνάμεων στην συνοικία με τις ξένες πρεσβείες.

Αλεξάνδρεια, Αίγυπτος Εργατική αντίσταση, στρατιωτική καταστολή

Στις 22 του περασμένου Μάη η πλειοψηφία των δυόμισι χιλιάδων εργατών στα ναυπηγεία της Αλεξάνδρειας στην Αίγυπτο ξεκίνησαν καθιστική διαμαρτυρία, μέσα στις εγκαταστάσεις της επιχείρησης. Χωρίς να σταματήσουν την παραγωγή, άρχισαν την κινητοποίηση μετά το τέλος του ωραρίου και για όλη την διάρκεια της νύχτας. Με τον ίδιο τρόπο την επανέλαβαν και την επόμενη ημέρα και είχαν σκοπό να συνεχίσουν αν δεν καταλάμβαναν στην κυριολεξία τα ναυπηγεία στις 24 Μαΐου οι ειδικές δυνάμεις της αστυνομίας. Η εργοδοσία κήρυξε λοκ-άουτ, ο στρατιωτικός εισαγγελέας της Αλεξάνδρειας κατηγόρησε εικοσιτέσσερις συνδικαλιστές ως πρωταίτιους που παραβίασαν τον άρθρο 124 του ποινικού κώδικα και δεκατρείς από αυτούς κλείστηκαν από τότε στα βρώμικα κελιά της αστυνομικής διεύθυνσης της πόλης. Η δίκη ξεκίνησε τον Ιούλιο και ύστερα από αναβολές, αναμένεται στις 18 Σεπτεμβρίου η ετυμηγορία. Οι ποινές που προβλέπονται για δημοσίους υπαλλήλους όταν θεωρηθεί πως απέφυγαν εσκεμμένα την εκτέλεση των καθηκόντων τους είναι φυλάκιση από τρεις μήνες έως ένα έτος και πρόστιμο πεντακόσιες λίρες. Παρά το γεγονός πως δεν είναι ένστολοι αντιμετωπίζονται ως τέτοιοι μιας και εργάζονται σε επιχείρηση συμφερόντων του αιγυπτιακού πολεμικού ναυτικού.

Φες, Μαρόκο Σκληροτράχηλοι … «μπασίστες»!

Το Πανεπιστήμιο Sidi Mohamed Ben Abdellah στη Φες, που φέρει το όνομα σουλτάνου που κυβέρνησε τον 17ο αιώνα, είναι από τα μεγαλύτερα στο Μαρόκο με σχεδόν εβδομήντα χιλιάδες φοιτητές. Οι πρώτες σχολές ιδρύθηκαν τη δεκαετία του Πενήντα, στα χρόνια της ανεξαρτησίας, και εγκαταστάθηκαν σε παλιούς στρατώνες της γαλλικής αποικιοκρατικής κατοχής. Απέχει τρία χιλιόμετρα από το κέντρο της πόλης και διαθέτει τρεις επιστημονικές κατευθύνσεις και πολλές ειδικότητες. Το πανεπιστήμιο είναι γνωστό σαν το τελευταίο μεγάλο οχυρό της επαναστατικής Αριστεράς και η σχολή θετικών επιστημών και τεχνολογίας, το προπύργιό της.

Αλ Αρακίμπ, έρημος Νεγκέβ Το σχέδιο Prawer, η Νάκμπα των βεδουίνων

Το Αλ-Αρακίμπ, ένα μικρό χωριό βεδουίνων στην έρημο Νεγκέβ (Αλ Ναγκάμπ στα αραβικά), θα έπρεπε να ήταν καταχωρημένο στη λίστα Γκίνες αν δεν το εμπόδιζε η τακτική των συντακτών της να μην αναμιγνύονται σε επικίνδυνες πολιτικές υποθέσεις. Έχει κατεδαφιστεί και έχει ξαναφτιαχτεί σαράντα εννέα φορές χάρη σε δύο παράγοντες. Στη συστηματική προσπάθεια των ισραηλινών αρχών να διώξουν από εκεί τους τριακόσιους κατοίκους του και στο ότι, όπως όλοι σχεδόν οι καταυλισμοί των Βεδουίνων, είναι φτιαγμένο με ελαφριά υλικά, γεγονός που επιτρέπει το γρήγορο ξανακτίσιμό του.
Η τελευταία φορά που οι μπουλντόζες του στρατού ισοπέδωσαν τα σαράντα σπίτια του αλ- Αρακίμπ ήταν τον φετινό Απρίλη. Στη θέση του από το 2005 το Εβραϊκό Ταμείο για τη φύση σχεδιάζει να φυτέψει χιλιάδες δένδρα, δημιουργώντας το «δάσος των πρέσβεων» προς τιμή του διπλωματικού σώματος που είναι διαπιστευμένο στο Τελ Αβίβ. Μόνο το νεκροταφείο του χωριού στέκει ακόμη ανέπαφο, αποτελώντας πολλές φορές καταφύγιο για τα υπάρχοντα των ζωντανών, όταν εμφανίζονται οι μπουλντόζες. Η μεγάλη βεδουίνικη οικογένεια των αλ-Τούρι, που πλειοψηφεί στο χωριό, έχει θαμμένους τους προγόνους της σε αυτό από το 1907.

Ιντλίμπ –Συρία Νεκρές πόλεις, άνθρωποι σε σπηλιές

 

Το Ιντλίμπ βρίσκεται στο κέντρο μιας εύφορης λεκάνης στην μέση του δρόμου, ανάμεσα στο Χαλέπι και την Λατάκεια. Πρωτεύουσα της ομώνυμης βορειοδυτικής επαρχίας είναι η έδρα του κυβερνήτη και πριν τον συριακό εμφύλιο, μαζί με τα περίχωρα, ξεπερνούσε τις εκατόν τριάντα χιλιάδες κατοίκους. Αν και ζούσε για αιώνες στην σκιά του γειτονικού, μεγάλου αστικού και εμπορικού κέντρου που ήταν το Χαλέπι, το Ιντλίμπ υπήρξε, από την αρχαιότητα, πλούσια γεωργική περιοχή. Ευνοημένη από το κλίμα και το έδαφος ήταν ένα από τα μεγαλύτερα κέντρα ελαιοπαραγωγής και βαμβακιού, από τα πρώτα ρωμαϊκά χρόνια, παρασκευής σαπουνιού αλλά και βαμβακερών υφασμάτων. Κοντά στο Ιντλίμπ, ανακαλύφθηκε η αρχαία πόλη Έμπλα, που άκμασε στα τέλη της τρίτης προχριστιανικής χιλιετίας. Εκεί οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν είκοσι χιλιάδες πήλινες επιγραφές στην γλώσσα των Σουμερίων, ανάκτορα και άλλους αρχαιολογικούς θησαυρούς. Στους λόφους με τα ασβεστολιθικά πετρώματα, σε όλη σχεδόν την επαρχία, είναι διάσπαρτοι επτακόσιοι περίπου μικροί οικισμοί, εκατό μικρές πόλεις, εγκαταστάσεις, πρωτοχριστιανικές εκκλησίες, μοναστήρια και οχυρά, που χρονολογούνται κυρίως από τα βυζαντινά χρόνια. Ερειπωμένες και εγκαταλειμμένες είναι οι Νεκρές Πόλεις, όπως είναι γνωστές στους αρχαιολόγους και στους τουριστικούς οδηγούς και οι οποίες ένωναν τους δρόμους των καραβανιών που κατευθύνονταν προς την Δύση. Στα θεμέλια τους, το προσεκτικό μάτι μπορεί να δει ίχνη παλιότερων εγκαταστάσεων των ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων, τάφους αρχόντων και ναούς παλιών θεών.

Μαχάλα Αλ Κούμπρα, Αίγυπτος Το εργοστάσιο

Είναι σίγουρα υπερβολή να ισχυριστεί κανείς πως το εργοστάσιο κλωστοϋφαντουργίας Μισρ είναι μια μικρογραφία της Αιγύπτου. Η γη του Νείλου και η κοινωνία των ανθρώπων της είναι πολύ πλούσια σε όψεις και αντιθέσεις. Είναι αλήθεια, όμως, πως η μεγαλύτερη και ιστορικότερη βιομηχανική μονάδα είναι στενά δεμένη με την πολυκύμαντη νεότερη αιγυπτιακή ιστορία και τους κοινωνικούς αγώνες που την επηρέασαν. Απλωμένη σε μια έκταση χιλίων στρεμμάτων στο κέντρο του Δέλτα του Νείλου, στη βιομηχανική πόλη Μαχάλα Αλ Κούμπρα, περίπου εκατόν είκοσι χιλιόμετρα βόρεια του Καΐρου, περιφραγμένη με ψηλούς τοίχους, περιλαμβάνει χιλιάδες αδράχτια, μηχανές ύφανσης και βαφής, μονάδες ραφής, κοιτώνες, αποθήκες, μέχρι και γήπεδο ποδοσφαίρου.

Θεωρείται η μεγαλύτερη μεταποιητική επιχείρηση στη Μέση Ανατολή και την Αφρική και στις δόξες της απασχολούσε έως και τριάντα χιλιάδες εργάτες. Το εργοστάσιο άρχισε να κτίζεται το 1927, με την ισχυρή συμβολή της Τράπεζας του Μισιριού, που ανέλαβε ύστερα από την ανεξαρτησία του 1922 να δημιουργήσει την αγροτοβιομηχανική υποδομή της χώρας. Οι πρώτοι εργαζόμενοι ήταν φελάχοι που παράλληλα με τις αγροτικές εργασίες συμπλήρωναν το εισόδημά τους κάνοντας μεροκάματα. Στα χρόνια που ακολούθησαν στο εργοστάσιο, όπου οι μηχανές δούλευαν όλο το εικοσιτετράωρο, διαμορφώθηκε ένα μορφωμένο, απαιτητικό και ταξικά αρκετά συνειδητό εργατικό δυναμικό, που μετέφερε από γενιά σε γενιά συνδικαλιστικές εμπειρίες και μια αριστερή κοσμική πολιτική συνείδηση. Η πρώτη απεργία που ξέσπασε στο εργοστάσιο ήταν στα 1938.

Τζιμπουτί, Υεμένη Δάκρυα στον πέρασμα των εξήντα χιλιάδων χρόνων

Η Haradh, μια μικρή σκονισμένη πόλη στα βορειοδυτικά της Υεμένης, είναι κοντά στα σύνορα με την Αραβία των Σαούντ και το μοναδικό πια επίσημο σημείο για να περάσει κανείς στο πλούσιο βασίλειο. Ειδικά από τότε που το Ριάντ αποφάσισε να σφραγίσει τα νότια σύνορά του, φτιάχνοντας ένα τείχος από εμπόδια και συρματοπλέγματα στην έρημο από το φόβο της δράσης των ισλαμιστών, όπως δικαιολογήθηκε. Αυτό σε κανονικούς καιρούς θα ήταν προνόμιο, αλλά σήμερα είναι μεγάλη ατυχία, μιας και η πόλη έχει γίνει μια απέραντη αποθήκη απελπισμένων ανθρώπων που βρίσκονται στη μέση του… πουθενά. Υεμενίτες πρόσφυγες από τον εμφύλιο αλλά και Σομαλοί, Αιθίοπες και άλλοι δυστυχισμένοι Αφρικανοί που εμποδίζονται να περάσουν στα βασίλεια και εμιράτα της φανταστικής ευδαιμονίας ή έχουν απελαθεί κακήν-κακώς από τους σκληρούς σαουδάραβες αστυνομικούς και στρατιώτες που περιπολούν στα σύνορα και κυνηγούν στην έρημο όσους καταφέρνουν να περάσουν παράνομα. Σε αυτήν την έρημο, αρκετοί έχουν χάσει τη ζωή τους κάτω από τον καυτό ήλιο, ενώ άλλοι δεν καταφέρνουν να παραπλανήσουν τα αποσπάσματα, τα οποία πάνω στα γρήγορα 4Χ4 τους προλαβαίνουν και τους συλλαμβάνουν. Μια από τις διαδεδομένες μέθοδες παραπλάνησης είναι το δέσιμο των παπουτσιών ανάποδα, αλλά και αυτό μερικές φορές δεν πετυχαίνει. Η Haradh, δηλαδή, είναι ένα από τα πολλά ανάλογα κομβικά σημεία στον παγκόσμιο χάρτη των μεταναστευτικών ροών, όπως λέγονται επιστημονικά και ουδέτερα τα κύματα των απελπισμένων που οδηγούνται σε αναγκαστική μετανάστευση και προσφυγιά εξαιτίας των πολέμων και της φτώχειας.

Αχμέντ Φαρχάν Ο φτωχός ψαράς που έγινε σαχίντ της εξέγερσης

Δεν είναι πλήρως διακριβωμένο αν ο Αχμέντ Φαρχάν βρέθηκε στο λάθος σημείο την λάθος στιγμή ή συμμετείχε σε αντικυβερνητική διαδήλωση λίγες ώρες μετά την εισβολή των στρατιωτών του Οίκου των Σαούντ, στο Μπαχρέιν. Φίλοι και συγγενείς επιμένουν μέχρι σήμερα πως εκείνες τις πρωινές ώρες, στις 15 του Μάρτη, πήγε με το αυτοκίνητο του σε βενζινάδικο για ανεφοδιασμό έχοντας αναρτημένη την σημαία της χώρας του. Κάπου εκεί τον βρήκε μια σφαίρα στο κεφάλι και ο Αχμέντ έγινε ένας από τους πιο γνωστούς σαχίντ στην εξεγερμένη χώρα και την φωτογραφία του συνεχίζουν να την κρατάνε στα χέρια τους οι οργισμένοι διαδηλωτές. Αυτόπτες μάρτυρες που έτρεξαν να το μεταφέρουν, μάταια, στο νοσοκομείο, ισχυρίζονται πως οι πυροβολισμοί ρίχτηκαν από μια ομάδα μασκοφόρων με πολιτικά ρούχα, που στην πραγματικότητα ήταν σαουδάραβες στρατιώτες.

Μοχάμεντ Μπουαζίζι Ο άνθρωπος-δαυλός της αραβικής εξέγερσης.

Την Παρασκευή στις 17 του Δεκέμβρη, γύρω στις ένδεκα το πρωί, οι δρόμοι στην μικρή τυνησιακή πόλη Sidi Bouzid, των σαράντα χιλιάδων κατοίκων είχαν την συνηθισμένη πολύβουη κίνηση ύστερα από την καθιερωμένη προσευχή στα τζαμιά και τίποτε δεν προμήνυε όσα θα ακολουθούσαν. Στην τακτική περιπολία της η δημοτική επιθεωρήτρια Faida Hamdi, φημισμένη για την αυστηρότητα της, μαζί με μια ομάδα αστυνομικών, πλησίασε τον πλανόδιο μανάβη Μοχάμεντ Μπουαζίζι, στο κέντρο της πόλης, που εκείνη την ώρα πουλούσε μανταρίνια, μήλα και αχλάδια μέσα από τα τελάρα του. Ο νεαρός που είχε και παλιότερα κυνηγηθεί από την δημοτική αστυνομία δεν το έβαλε στα πόδια. Χρεωμένος από το προηγούμενο βράδυ για να αγοράσει το εμπόρευμα, έμεινε στην θέση του ενώ δεν ήθελε ή δεν μπορούσε να δώσει μπαξίσι για να τον αφήσουν ήσυχο. Όταν η σκληρή Hamdi διαπίστωσε πως δεν είχε άδεια πλανόδιου μικροπωλητή του ανακοίνωσε πως θα του βάλει πρόστιμο δέκα δηνάρια και θα κατάσχει το εμπόρευμα και την ζυγαριά του. Από εκείνη την στιγμή και μετά υπάρχει η συνηθισμένη σύγχυση για τα όσα διαδραματίστηκαν. Αρκετοί επιμένουν με πειστικότητα πως στην αντίδραση του Μοχάμεντ η επιθεωρήτρια απάντησε με ένα χαστούκι ενώ άλλοι ισχυρίζονται πως ο οργισμένος νέος διώχτηκε με σκαιότητα όταν πήγε στο αστυνομικό τμήμα για να πάρει πίσω το εμπόρευμα του. Την ίδια σκληρή στάση αντιμετώπισε και στο γραφείο του τοπικού κυβερνήτη που προσέφυγε. Η προσβολή ήταν διπλή και πολύ βαριά και όχι μόνο γιατί έτυχε το χαστούκι να το δώσει γυναίκα. Από εκεί και μετά –όπως είναι φυσικό σε τέτοια γεγονότα που από μικρά γίνονται γρήγορα πολύ μεγάλα- οι φήμες και η πραγματικότητα μπλέκονται αξεδιάλυτα. Ο 26χρονος Μοχάμεντ σέρνοντας το ξύλινο καρότσι του ξαναβρέθηκε μπροστά στο κυβερνείο και λίγο μετά οι περαστικοί τον είδαν να τυλίγεται στις φλόγες. Όλα συνέβησαν μέσα σε μιάμιση ώρα και οι υπάλληλοι με το ασθενοφόρο που έφτασαν είδαν ένα αποκρουστικό θέαμα ενός ανθρώπου με βαριά εγκαύματα σε όλο το σώμα του. 

Τζιμπουτί, Υεμένη Δάκρυα στο πέρασμα των εξήντα χιλιάδων χρόνων

Η Haradh, μια μικρή σκονισμένη πόλη στα βόρειο-δυτικά της Υεμένης είναι κοντά στα σύνορα με την Αραβία των Σαούντ και το μοναδικό πια επίσημο σημείο για να περάσει κανείς στο πλούσιο βασίλειο. Ειδικά από τότε που το Ριάντ αποφάσισε να σφραγίσει τα νότια σύνορα του φτιάχνοντας ένα τείχος από εμπόδια και συρματοπλέγματα στην έρημο από τον φόβο της δράσης των ισλαμιστών όπως δικαιολογήθηκε. Αυτό σε κανονικούς καιρούς θα ήταν προνόμιο αλλά σήμερα είναι μεγάλη ατυχία, μιας και η πόλη έχει γίνει μια απέραντη αποθήκη απελπισμένων ανθρώπων που βρίσκονται στην μέση του… πουθενά. Υεμενίτες πρόσφυγες από τον εμφύλιο αλλά και Σομαλοί, Αιθίοπες και άλλοι δυστυχισμένοι Αφρικανοί που εμποδίζονται να περάσουν στα βασίλεια και εμιράτα της φανταστικής ευδαιμονίας ή έχουν απελαθεί κακήν-κακώς από τους σκληρούς Σαουδάραβες αστυνομικούς και στρατιώτες που περιπολούν στα σύνορα και κυνηγούν στην έρημο όσους καταφέρνουν να περάσουν παράνομα. Σε αυτήν την έρημο αρκετοί έχουν χάσει την ζωή τους κάτω από τον καυτό ήλιο ενώ άλλοι δεν καταφέρνουν να παραπλανήσουν τα αποσπάσματα, τα οποία πάνω στα γρήγορα 4Χ4 τους προλαβαίνουν και τους συλλαμβάνουν. Μια από τις διαδεδομένες μέθοδες παραπλάνησης είναι το δέσιμο των παπουτσιών ανάποδα αλλά και αυτό μερικές φορές δεν πετυχαίνει. Η Haradh, δηλαδή είναι ένα από τα πολλά ανάλογα κομβικά σημεία στο παγκόσμιο χάρτη των μεταναστευτικών ροών, όπως λέγονται επιστημονικά και ουδέτερα τα κύματα των απελπισμένων που οδηγούνται σε αναγκαστική μετανάστευση και προσφυγιά εξαιτίας των πολέμων και της φτώχειας.

Κάιρο- Αίγυπτος. Οι άνθρωποι των σκουπιδιών

Η Manshiyet Nasr βρίσκεται στην νοτιοανατολική άκρη του Καΐρου, στις παρυφές των  μεγάλων όγκων από βράχια, τους γνωστούς στους τουριστικούς οδηγούς λόφους Muqattam. Από ψηλά, οι τουρίστες που επισκέπτονται τους εντυπωσιακούς χώρους των κοπτικών εκκλησιών, μπορούν εύκολα να δούνε να απλώνεται  μπροστά τους μια τεράστια παραγκούπολη χτισμένη με λαμαρίνες η πλιθιά, πνιγμένη στην κυριολεξία στα σκουπίδια. Στα στενά σοκάκια της συνοικίας, στις ταράτσες, στις αυλές, μέσα στα σπίτια  και σε κάθε ελεύθερο χώρο, ξεχωρίζουν μεγάλοι όγκοι διαλεγμένων απορριμμάτων και υλικών για ανακύκλωση ενώ  χιλιάδες άνθρωποι ολημερίς κινούνται κουβαλώντας με κάρα η με τα χέρια τους  την πολύτιμη γι αυτούς πραμάτεια.  Η Manshiyet Nasr, είναι το βασίλειο των Zabbaleen, των ανθρώπων που για δεκαετίες τώρα είναι το συνώνυμο των σκουπιδιών που παράγει η πόλη- τέρας της Αιγύπτου.

Σίντι Σάλεμ- Αλγερία. Τα χαρτιά μου καίω!

Το Σίντι-Σάλεμ είναι μια δορυφορική πόλη, πενήντα χιλιάδων κατοίκων περίπου, στην Άναμπα στο βορειοανατολικό άκρο της  Αλγερίας στα σύνορα με την Τυνησία.  Παρά το γεγονός πως η Άναμπα αποτελούσε το μεγαλύτερο βιομηχανικό κέντρο της χώρας, τα τελευταία χρόνια και αυτή όσο και οι γύρω περιοχές μαστίζονται από μεγάλη ανεργία που έχει αυξήσει κατακόρυφα την παραβατικότητα με αποτέλεσμα η πόλη να παρομοιάζεται με ένα αλγερίνικο Σικάγο. Ανάλογα  και  στο Σίντι-Σάλεμ που από παλιά ήταν φτωχικό, τώρα η κατάσταση  έχει επιδεινωθεί και τα κοινωνικά αδιέξοδα  έχουν κυριεύσει τους κατοίκους του.  Όπως και στην υπόλοιπη Αλγερία  έτσι και εδώ αυτοί που βρίσκονται σε μεγάλη  απόγνωση είναι οι νέοι, μιας και ο πληθυσμός της χώρας είναι σε  μεγάλα ποσοστά νεανικός.

Σοναπούρ- Ντουμπάι. Το βρώμικο μυστικό

 

Το Σοναπούρ είναι μια από τις  πολλές  εκείνες  αθέατες  τοποθεσίες στον πλανήτη που πληροί απόλυτα την έννοια του οξύμωρου. Σοναπούρ θα πει, ηλιόλουστο μέρος   στα ινδικά,  αλλά κανένας επίσημος χάρτης η τουριστικός οδηγός  στο Ντουμπάι δεν το  αναφέρει. Περίπου ενενήντα λεπτά με το αυτοκίνητο από το κέντρο της πόλης, κρυμμένο μέσα στους αμμόλοφους στον δρόμο για το εμιράτο  Sarjah,  το Σοναπούρ είναι ένα τεράστιο γκέτο με κτίρια-κοιτώνες στους οποίους στριμώχνονται έως και πεντακόσιες χιλιάδες ψυχές, σε άθλιες συνθήκες.  Για να βρεις το Σοναπούρ ο ασφαλέστερος τρόπος είναι να ακολουθήσεις τα λεωφορεία που πηγαινοφέρνουν καθημερινά τους χιλιάδες μετανάστες εργάτες στα εργοτάξια του εμιράτου και όταν φτάσεις εκεί θα συναντήσεις  το πιο  βρώμικο μυστικό του λεγόμενου οικονομικού θαύματος του Ντουμπάι. Ανάμεσα στα στενά χωμάτινα σοκάκια, στους ανοικτούς προχειροφτιαγμένους υπονόμους, στα βουνά από  σκουπίδια  και στα  άθλια κτίρια που το συνθέτουν, χιλιάδες νέοι άνδρες από  την Ινδία, το Πακιστάν, το Νεπάλ το Μπαγκλαντές και άλλες ασιατικές και αφρικανικές  χώρες, ζούνε για να δουλεύουν ολημερίς στα φαραωνικά τεχνικά έργα και τις οικοδομικές κατασκευές.

Σχεδόν όλοι, έφτασαν στο Ντουμπάι σταδιακά εδώ και πάνω από δεκαπέντε χρόνια, στρατολογημένοι από γραφεία εργασίας στις χώρες τους, πληρώνοντας τουλάχιστον δύο χιλιάδες δολάρια και αναγκασμένοι με τους πρώτους μισθούς πείνας να ξεπληρώσουν τους ατζέντηδες και τους δανειστές τους. Στα περισσότερα συμβόλαια που υπέγραφαν με κλειστά μάτια, παρακινημένοι από την πείνα και την ανέχεια, δεχόντουσαν να δουλεύουν σαν σκλάβοι, με ωράρια ογδόντα ωρών τουλάχιστον την βδομάδα, ημέρα και  νύχτα, για οκτώ με δέκα δολάρια ημερήσια αμοιβή και αναγκασμένοι να μείνουν στον ίδιο εργοδότη το λιγότερο δύο χρόνια από την πρόσληψη τους. Χωρίς το δικό τους αίμα και τον ιδρώτα, στις σκαλωσιές των θεόρατων κτιρίων και κάτω από θερμοκρασίες πενήντα βαθμών Κελσίου, με τρομερή συχνότητα εργατικών θανάτων, τραυματισμών και ασθενειών, τίποτε δεν θα μπορούσε να χτιστεί στο εμιράτο που φιλοδοξούσε να γίνει παγκόσμιο κέντρο ακριβού τουρισμού και υπηρεσιών στην περιοχή του Κόλπου.

Το 2006 και το 2007, ήταν οι χρονιές,   που οι λιγοστές ειδήσεις των διεθνών ΜΜΕ  από το εμιράτο,  άρχισαν να δείχνουν πως οι σιωπηλοί αυτοί σκλάβοι, είχαν αρχίσει να οργίζονται και να αντιδρούν. Η διάψευση του ονείρου για μια αξιοπρεπή και καλά πληρωμένη δουλειά σε συνδυασμό με την πτώση του δολαρίου, παρακίνησε αρκετούς να ξεσηκωθούν. Σε διάφορα εργοτάξια καταγράφτηκαν απεργίες και συγκρούσεις με κορυφαίες τις συγκρούσεις στην ζώνη του λιμανιού Jebel Ali τον Οκτώβρη του 2007  και την μεγάλη απεργία σαράντα χιλιάδων εργατών,  μαζί με αυτούς που έχτιζαν τον ουρανοξύστη Barj Dubai στα τέλη του ίδιου χρόνου.  Σε απάντηση δικαστήριο  του εμιράτου αποφάσισε να απελάσει τους περισσότερους από τους πρωτεργάτες και να σκληρύνει τους ελέγχους και την αστυνομική καταπίεση στα έργα και γύρω από τους κοιτώνες στο Σοναπούρ.

Στις αρχές του Γενάρη εγκαινιάστηκε από τον σεϊχη Μοχάμαντ μπεν Ραχίντ αλ Μακτούμ ο ψηλότερος ουρανοξύστης στον κόσμο, με επισημότητα και οργανωμένους πανηγυρισμούς. Πήρε το όνομα "Μπουρζ Χαλίφα", προς τιμή του αρχηγού των Ενωμένων Εμιράτων,    σεϊχη Χαλίφα μπεν Ζαγιέντ αλ-Ναχιάν και αποτελεί πλέον το αρχιτεκτονικό καμάρι του εμιράτου. Χιλιάδες φωτογραφίες και βίντεο ταξίδεψαν σε όλο τον κόσμο με εικόνες του κτιρίου από το έδαφος αλλά και άλλες, με την θέα που κόβει την ανάσα από το ύψος των οκτακοσίων και πλέον μέτρων που υψώνεται. Καμία όμως από τις κάμερες και τις φωτογραφικές μηχανές   δεν αναζήτησε να αποτυπώσει το ταπεινό Σοναπούρ και τους νέους  άνδρες εργάτες που έχτισαν με τα χέρια τους αυτή την σύγχρονη πυραμίδα.

* Η στήλη επανήλθε σε ένα θέμα που είχε παρουσιάσει τον Απρίλιο του 2006, παρακινημένη από ένα κείμενο του Άρη Χατζηστεφάνου στο ένθετο  κυριακάτικο περιοδικό της «Καθημερινής» στις 13 του περασμένου Δεκέμβρη που εκτός των άλλων περιέγραφε την απόγνωση των χιλιάδων εργατών που –ύστερα από το πρόσφατο οικονομικό κραχ στο εμιράτο- απολύονται μαζικά και αναγκάζονται να γυρίσουν στις πατρίδες τους.  Για αυτήν την σκοτεινή πλευρά του  εμιράτου εκπληκτικές είναι οι φωτογραφίες της Matilde Gattoni στην ηλεκτρονική

διεύθυνση  http://www.matildegattoni.com/flash/lager/sonapur.html

ΕΙΚΟΝΕΣ… ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ

Εργάτης στα ναυπηγεία NAGISA στην Χιχόν της Ισπανίας, μπροστά από φλεγόμενο οδόφραγμα. Οι εργαζόμενοι απεργούν και διαμαρτύρονται για τις επερχόμενες μαζικές απολύσεις, μετά την απόφαση της εταιρείας να βάλει λουκέτο τον επόμενο χρόνο.

Απεργοί εργάτες ορυχείων στον κεντρικό Ατλα, στο Μαρόκο διαδηλώνουν. Στο ορυχείο Jbel Awam, διακόσιοι εργάτες απεργούσαν από τις 4 του Ιούλη, ζητώντας καλύτερες αμοιβές και ασφαλείς συνθήκες εργασίας για να αποφεύγονται τα ατυχήματα που γίνονται σχεδόν με συχνότητα δεκαπέντε τον μήνα. Τα χαράματα της 14 του Σεπτέμβρη, αστυνομικές δυνάμεις επιτέθηκαν στον καταυλισμό τους και συνέλαβαν 29 από αυτούς.

Το πανό γράφει πως το τείχος είναι τρομοκρατία. Άοπλοι Ιρακινοί διαμαρτύρονται μπροστά σε πάνοπλους Αμερικάνους στην Βαγδάτη, ενάντια στην κατασκευή τείχους ανάμεσα σε δύο συνοικίες της πόλης, για λόγους… ασφαλείας!

*Η στήλη βρέθηκε απροετοίμαστη στις χρονικές απαιτήσεις της έκδοσης. Έχασε τον βηματισμό της εξαιτίας της παρεμβολής των εκλογών. Για τους φανατικούς αναγνώστες της και με την βοήθεια των ειδησεογραφικών πρακτορείων αυτήν την φορά κάλυψε τον χώρο της, με μερικές από τις πολλές εικόνες της αντίστασης που εκτυλίσσεται καθημερινά σε πολλές αθέατες γωνιές του κόσμου

Μαρακές-Μαρόκο. Από που παίρνουν ζωή τα δέρματα;

 

Αν και όχι τόσο φημισμένα όσα αυτά της Φεζ, τα κατεργασμένα δέρματα από το Μαρακές  και τα προϊόντα που φτιάχνονται από αυτά   δεν υστερούν  διόλου σε ομορφιά και ποικιλία. Το Μαρόκο  θεωρείται  διεθνώς πως παράγει μαλακά και πολλή καλής ποιότητας δέρματα.  Σε όλα  σχεδόν τα τουριστικά πακέτα , η επίσκεψη στα βυρσοδεψεία της πόλης   συμπεριλαμβάνεται,  με την υπόμνηση πως αποτελεί σημαντική ατραξιόν.   Μπαίνοντας από την πύλη Bab Debbagh στην παλιά πόλη,  την Μεντίνα,   και προχωρώντας σε βορειοανατολική κατεύθυνση  από την μεγάλη πλατεία  Djemaa El-fna , μέσα σε  έναν λαβύρινθο από  στενά δρομάκια, στα εξωτερικά όρια της πόλης , πέρα  από τα παλιά τείχη, συναντάς την περιοχή με τα παραδοσιακά  βυρσοδεψεία. Ανάμεσα στα παλιά σπίτια η μέσα σε αυλές και ανοικτούς χώρους , αμέτρητες πέτρινες στέρνες , τοποθετημένες η μια δίπλα στην άλλη, δημιουργούν μια εντυπωσιακή εικόνα με τα έντονα διαφορετικά χρώματα που περιέχει η κάθε μια. Απαραίτητο πάντα ένα κλαδάκι δυόσμο η άλλου αρωματικού φυτού , για να αντέξει κανείς την αφόρητη δυσοσμία.

Η επεξεργασία των δερμάτων διαρκεί  περίπου είκοσι ημέρες και είναι περίπου ίδια εδώ  και αιώνες. Γίνεται αποκλειστικά με το ανθρώπινο σώμα και την δύναμη των μυών του.  Αφού αφαιρεθούν οι τρίχες και τα υπολείμματα της σάρκας του ζώου, τα δέρματα βαπτίζονται διαδοχικά αρκετές φορές  σε νερό και αίμα για να καθαριστούν και ύστερα να αναζωογονηθούν και να μαλακώσουν. Κατόπιν  μεταφέρονται στις στέρνες που περιέχουν τις χρωστικές ουσίες, οι πιο συνηθισμένες από τις οποίες είναι το  σαφράνι,  η χένα,  η  παπαρούνα και το ρόδι. Σε αυτές παίρνουν το έντονο χρωματισμό τους και ύστερα αλείφονται με λάδι για να αποκτήσουν λάμψη και μαλακή αφή. Δεν λείπουν φυσικά στα διάφορα στάδια και οι χημικές ουσίες που κάνουν δυνατή την επίσπευση της επεξεργασίας. Απλώνονται και τεντώνονται  με τα χέρια και τα πόδια για να πάρουν την τελική μορφή τους και να δοθούν στα εργαστήρια που κάνουν τα δερμάτινα είδη. Πίσω όμως από την εντυπωσιακή εικόνα για τους δυτικούς τουρίστες κρύβεται μια σκληρή πραγματικότητα.

Όπως και τα βυρσοδεψεία έτσι και οι άνθρωποι που δουλεύουν σε αυτά, από τα παλιά χρόνια, αντιμετωπίζονταν σαν μια αναγκαία αλλά και απόβλητη περίπτωση. Τα βυρσοδεψεία έπρεπε να βρίσκονται στην άκρη της πόλης και οι  εργάτες σε αυτά , μια κατώτερη ομάδα ανθρώπων. Αυτό ελάχιστα άλλαξε μέχρι σήμερα. Σε σημείο  που να αποτελεί  διαδεδομένη λαϊκή δοξασία πως οι εργάτες στα βυρσοδεψεία είναι απεσταλμένοι του διαβόλου , οι οποίοι με την βοήθεια του δίνουν ζωή στα δέρματα!

Όπως και στο υπόλοιπο Μαρόκο , οι βυρσοδέψες σχεδόν πάντα προέρχονται από μια κατώτερη κοινωνικά ομάδα, οι νέοι «κληρονομούν» από τους γονείς την θέση μέσα στις στέρνες   και οι εργάτες συνήθως  μένουν σε σπίτια δίπλα στα βυρσοδεψεία με αντίτιμο λιγοστά ντιρχάμ για  μεροκάματο.

Έως και είκοσι χρόνια , κατά μέσο όρο , είναι λιγότερη η ζωή αυτών των εργατών. Η σκληρή εργασία των δώδεκα τουλάχιστον ωρών καθημερινά, τον χειμώνα σε συνθήκες κρύου και το καλοκαίρι κάτω από τον καυτό ήλιο, τα χημικά που χρησιμοποιούνται και η μεγάλη καταπόνηση του σώματος, ιδιαίτερα μέσα στις στέρνες για το πλύσιμο και την βαφή, σε συνδυασμό με τις μίζερες συνθήκες ζωής, φέρνουν αυτό το αποτέλεσμα. Αρκετοί μάλιστα θεωρούν τυχερούς αυτούς που πεθαίνουν γρήγορα μιας και πολλοί βασανίζονται για χρόνια από αναπηρίες και αναγκαστικούς ακρωτηριασμούς των εξαιτίας της σκληρής δουλειάς, χωρίς την δυνατότητα αυτοσυντήρησης εξαιτίας της μεγάλης φτώχειας.

* Χαμηλά στην βαθμολόγηση του ΟΗΕ για την ανθρώπινη ανάπτυξη το Μαρόκο, (στην 123^η θέση από τις 177 χώρες του καταλόγου) παρουσιάζει   έντονες κοινωνικές και περιφερειακές ανισότητες. Το 35% των Μαροκινών ζούνε χωρίς ηλεκτρικό και τρεχούμενο νερό στα σπίτια τους και τουλάχιστον δύο στους δέκα βρίσκονται  κάτω από το επίσημο όριο της φτώχειας. Στο Μαρακές ακόμη υπάρχει έντονη η ανάμνηση της εξέγερσης για το ψωμί τον Γενάρη του 1984 με τους 110 νεκρούς διαδηλωτές καθώς τα κοινωνικά προβλήματα για την πλειοψηφία  παραμένουν μεγάλα.