Ράτσακ, Κοσυφοπέδιο | Η σφαγή της αλήθειας

Ο Αμερικανός Γουίλιαμ Γουώκερ πιθανόν να είναι ο μοναδικός εν ζωή Αμερικανός διπλωμάτης του οποίου ο ανδριάντας στέκει σε μια μακρινή χώρα, ως ανταπόδοση των υπηρεσιών που θεωρείται πως της πρόσφερε. Παραβρέθηκε μάλιστα στην τελετή και έριξε την πρώτη φτυαριά τσιμέντο στη βάση του τον Ιανουάριο του 2017, όταν ο τότε πρόεδρος του Κοσυφοπεδίου, Χασίμ Θάτσι, αποκάλυψε το άγαλμα μπροστά στο μνημείο των σκοτωμένων Κοσοβάρων του Ράτσακ. Με αυτό, υπενθυμίζεται ο καθοριστικός ρόλος που έπαιξε ο εν λόγω κύριος σε όσα συνέβησαν σε αυτήν την περιοχή και λίγο αργότερα σε όλη τη χώρα. Στο αμερικάνικο προτεκτοράτο έχουν στηθεί πολλοί ανδριάντες και προτομές και ονομάστηκαν δρόμοι προς τιμήν Αμερικάνων Προέδρων, στρατιωτικών και διπλωματών, σε τέτοια έκταση που έχουν φτιαχτεί διάφορα πικρόχολα ανέκδοτα. Ανάμεσα σε αυτούς που τιμήθηκαν, ο Κλίντον, ο Μπους ο νεότερος, ο Ουέσλι Κλάρκ, ο Χόλμπρουκ, η Ολμπράιτ, ο ρεπουμπλικάνος γερουσιαστής Μπομπ Ντολ και αρκετοί άλλοι. Οι τρεις τελευταίοι έχουν εν τω μεταξύ πεθάνει. Συγκατοικούν στην κόλαση!

Γεννημένος στο Νιου Τζέρσεϊ, με σπουδές στην αρχιτεκτονική και τις πολιτικές επιστήμες σε πανεπιστήμια της Καλιφόρνια, ο Γουώκερ εντάχθηκε στο δυναμικό του αμερικάνικου υπουργείου Εξωτερικών και ξεκίνησε μια πολυσχιδή καριέρα, μεταξύ άλλων και ως υπάλληλος της CIA. Υπηρέτησε κυρίως σε διπλωματικές αποστολές κρατών της Κεντρικής και Λατινικής Αμερικής, στα χρόνια που η Ουάσιγκτον χρησιμοποίησε κάθε αθέμιτο μέσο για να εμποδίσει την εξάπλωση των επαναστατικών κινημάτων. Βολιβία, Βραζιλία, Σαλβαδόρ, Ονδούρα, Περού ήταν μερικά από τα πόστα του δραστήριου διπλωμάτη. Στην Ονδούρα συμμετείχε στην οργάνωση και την υποστήριξη των αντικομουνιστών Κόντρας σε βάρος της επαναστατημένης Νικαράγουα. Οι υπηρεσίες που πρόσφερε εκεί τον βοήθησαν να ανέβει στην ιεραρχία του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και να βρεθεί κοντά στον Έλιοτ Άμπραμς, πρωταγωνιστή στο σκάνδαλο Ιρανγκέιτ. Αργότερα, ως πρέσβης των ΗΠΑ στο Σαλβαδόρ ανάμεσα στο 1988 και το 1992, συνδέθηκε με σκοτεινές και βίαιες υποθέσεις. Μια από αυτές ήταν η μαζική δολοφονία έξι Ιησουϊτών ιερέων τον Νοέμβριο του 1989 από την ακροδεξιά παραστρατιωτική ομάδα Ατλακάτλ. Αν και έγινε προσπάθεια η σφαγή να χρεωθεί στους αριστερούς αντάρτες, η αλήθεια σύντομα αποκαλύφθηκε. Το τάγμα Ατλακάτλ, όπως και άλλα τάγματα θανάτου, είχαν εκπαιδευτεί από Αμερικανούς στρατιωτικούς στα πλαίσια της καταστολής του αντάρτικου κινήματος Φαραμπούντο Μαρτί. Οι παραστρατιωτικοί κυνηγούσαν και σκότωναν φτωχούς αγρότες, συνδικαλιστές, δημοκρατικούς και αριστερούς πολίτες, τους οποίους θεωρούσαν συμπαθούντες των ανταρτών. Η σφαγή των ιερέων είχε συγκλονίσει την χώρα, όχι όμως τον πρέσβη Γουίλιαμ Γουώκερ, ο οποίος επέδειξε παροιμιώδη αδιαφορία. «Προβλήματα διαχείρισης και ελέγχου μπορεί να υπάρχουν σε τέτοιου είδους καταστάσεις» είχε πει σε μια συνέντευξη τύπου όταν στριμώχτηκε, προσπαθώντας να υποβαθμίσει το γεγονός. Έφτασε μάλιστα στο σημείο να συμβουλεύει τον υπουργό Εξωτερικών Τζέιμς Μπέικερ πως οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν πρέπει να θέτουν σε κίνδυνο τη σχέση τους με το Ελ Σαλβαδόρ ερευνώντας προηγούμενους θανάτους, όσο αποτρόπαιοι κι αν είναι αυτοί!

Ύστερα από αυτά, αν και εντελώς άσχετος με τις ευρωπαϊκές υποθέσεις, ο Γουώκερ εμφανίστηκε στα Βαλκάνια ως επικεφαλής της αποστολής του ΟΑΣΕ για την επιτήρηση της εκεχειρίας στο Κοσσυφοπέδιο. Τον πρότεινε η Ολμπράιτ στη λεγόμενη Ομάδα Επαλήθευσης. Και αμέσως ανέλαβε δράση, αυτή τη φορά όχι για να αποσιωπήσει μια σφαγή, αλλά για να της δώσει δημοσιότητα! Ήταν 15 Ιανουαρίου του 1999 όταν ο σερβικός στρατός επιτέθηκε στο χωριό Ράτσακ, το οποίο θεωρούνταν ορμητήριο των μαχητών του κοσοβάρικου Εθνικού Απελευθερωτικού Στρατού (UCK). Εκείνη την ημέρα οι Σέρβοι στρατιωτικοί είχαν ενημερώσει ακόμη και ξένους δημοσιογράφους για την επικείμενη επιχείρηση. Ακολούθησε πολύωρη μάχη, αρκετοί από τους οχυρωμένους στο χωριό εξουδετερώθηκαν και η σέρβική πλευρά ανακοίνωσε πως αντιμετώπισε μια ομάδα τρομοκρατών, όπως συνήθιζε να αποκαλεί τα μέλη του UCK, σκοτώνοντας δεκαπέντε απ’ αυτούς. Το απόγευμα της ίδιας ημέρας, παρατηρητές του ΟΑΣΕ και δυτικοί δημοσιογράφοι που μπήκαν στο χωριό πήραν μαρτυρίες από τους χωρικούς που περιέγραφαν μια κανονική μάχη. Την επόμενη ημέρα το πρωί όμως, τα πράγματα πήραν διαφορετική τροπή. Οι Αλβανοί κατηγόρησαν τους Σέρβους πως σκότωσαν αμάχους άνδρες, αφού πρώτα τους συγκέντρωσαν από τα σπίτια τους, οδηγώντας τους σε μια ρεματιά του διπλανού λόφου. Σχεδόν αστραπιαία εμφανίστηκε ο Γουώκερ με τη συνοδεία του. Τα πτώματα φωτογραφήθηκαν, μεταφέρθηκαν και παρατάχθηκαν γρήγορα στο τζαμί του χωριού, δίχως κανέναν έλεγχο. Ο Γουώκερ από την πρώτη στιγμή αποφάνθηκε πως πρόκειται για μαζική σφαγή αμάχων από τους Σέρβους. Οι φωτογραφίες των σαράντα πέντε σκοτωμένων έφυγαν με προορισμό τα μεγάλα δυτικά ΜΜΕ, οι αποτρόπαιες εικόνες έκαναν τον γύρο του κόσμου, οι δυτικές κυβερνήσεις, με επικεφαλής τις ΗΠΑ, εξέφρασαν την οργή τους και οι διαπραγματεύσεις που εξελίσσονταν ανάμεσα στο Βελιγράδι, τους Αλβανούς και τη λεγόμενη Ομάδα Επαφής δέχθηκαν ισχυρό πλήγμα.

Τις επόμενες ημέρες στο Ράτσακ πήγαν τρεις ιατροδικαστικές ομάδες. Η Σερβική και η Λευκορώσικη ανακοίνωσαν πως οι νεκροί ήταν ένοπλοι που συμμετείχαν σε μάχη. Ισχυρίστηκαν πως βρήκαν ίχνη πυρίτιδας στα χέρια τους. Η φιλανδική ομάδα υποσχέθηκε πως θα βγάλει το πόρισμά της αργότερα. Παρόλα αυτά, σε συνέντευξη τύπου στην Πρίστινα, στις 17 Μαρτίου, η επικεφαλής της ομάδας, ιατροδικαστής Έλενα Ράντα, αν και είπε πως δεν ήταν σίγουρο πως όλοι οι νεκροί ήταν άμαχοι, μίλησε για έγκλημα κατά της ανθρωπότητας! Αποσπάσματα της έκθεσης των Φιλανδών που διέρρευσαν ενίσχυαν τις αμφιβολίες. Διαπίστωναν πως οι περισσότεροι νεκροί έφεραν τραύματα από πυροβολισμούς από απόσταση και από διαφορετικές κατευθύνσεις. Λεπτομέρειες που χάθηκαν στον θόρυβο που ήδη είχε ξεσηκωθεί. Η δουλειά είχε γίνει. Κανένας δεν άκουγε και η αντίστροφη μέτρηση είχε ξεκινήσει. Λίγες ημέρες μετά την αποκάλυψη της σφαγής, οι στρατηγοί του ΝΑΤΟ έλαβαν εξουσιοδότηση για παρέμβαση. Η Ολμπράιτ, σε συνομιλίες της με Αμερικάνους αξιωματούχους, προφήτεψε την αποτυχία των διπλωματικών πρωτοβουλιών, ενώ ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας, Γιόσκα Φίσερ, μίλησε για σημείο καμπής. Σε άρθρο της η Ουάσιγκτον Ποστ συμπέραινε πως η σφαγή στο Ράτσακ μεταμόρφωσε τη δυτική πολιτική στα Βαλκάνια, όπως σπάνια κάνουν μεμονωμένα γεγονότα. Η θηριωδία -έγραφε η πληροφορημένη εφημερίδα- έπεισε πως μια εξαετής προσπάθεια να διευθετηθεί διπλωματικά η εθνοτική σύγκρουση στο Κοσσυφοπέδιο ήταν καταδικασμένη. Όταν ο Κλίντον, δυο μήνες μετά, στις 19 Μαρτίου 1999, προανήγγελλε την ΝΑΤΟϊκή επέμβαση, μίλησε με συγκινητικά λόγια για τους νεκρούς του Ράτσακ. Πέντε ημέρες μετά ξεκίνησαν οι ΝΑΤΟϊκοί βομβαρδισμοί στη Σερβία, προκαλώντας εκατόμβες θυμάτων και ανυπολόγιστες καταστροφές.

Ενώ ο Γουώκερ ήταν ο ιθύνων νους για την παρουσίαση της σφαγής και την πολιτική χειραγώγησή της, η Έλενα Ράντα ήταν ο μοιραίος άνθρωπος που βοήθησε τον Αμερικανό να την «πουλήσει» στη διεθνή κοινή γνώμη. Αν και στο δικαστήριο της Χάγης, με κατηγορούμενο τον Μιλόσεβιτς, επέμεινε πως έκανε μια ανεπηρέαστη έρευνα, λίγα χρόνια μετά, από αφέλεια ή τύψεις, άφησε να γίνουν γνωστές μερικές αλήθειες. Το 2008, στην παρουσίαση ενός βιβλίου-βιογραφία για την ίδια, παραδέχθηκε πως αντιμετώπισε επίμονες πιέσεις από το φιλανδικό υπουργείο Εξωτερικών και είχε έντονη αντιπαράθεση με τον Γουώκερ, ο οποίος ζητούσε να γίνουν πιο αυστηρά σε βάρος των Σέρβων τα συμπεράσματα της έκθεσής της. «Οργισμένος, έσπασε το μολύβι που κρατούσε στα χέρια του και πέταξε τα κομμάτια πάνω μου», εξομολογήθηκε. Η ίδια πρόσθεσε επίσης πως η δήλωσή της για έγκλημα κατά της ανθρωπότητας δεν ήταν ένα νομικό συμπέρασμα, αλλά σχήμα λόγου που διατύπωσε βλέποντας σκοτωμένους ανθρώπους. «Θα το έλεγα ακόμη και αν έβλεπα έναν σκοτωμένο άνθρωπο», ομολόγησε! «Λυπάμαι που η δήλωσή μου ερμηνεύτηκε διαφορετικά» πρόσθεσε, αφήνοντας σύξυλους όσους την άκουγαν! Ακόμη και σήμερα η συνταξιούχος ιατροδικαστής με ειδίκευση την εξέταση οδοντοστοιχιών επιμένει πως έδρασε με αντικειμενικό και ανεξάρτητο τρόπο. Δεν αναρωτήθηκε ακόμη γιατί η πλήρης έκθεσή της, που δεν ικανοποιούσε τον Γουώκερ και άφηνε σοβαρές αμφιβολίες για την ενοχή των Σέρβων, δημοσιεύτηκε δύο χρόνια αργότερα σε ένα επιστημονικό περιοδικό, αφού πρώτα είχε μεσολαβήσει η ΝΑΤΟϊκή επέμβαση-τιμωρία της Σερβίας και του λαού της.

Πηγές και Προτάσεις

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ένα αποκαλυπτικό άρθρο του Francisco Gil-White, www.hirhome.com/yugo/ranta.htm

ΔΙΑΒΑΣΤΕ συνεντεύξεις των δύο πρωταγωνιστών της σφαγής …της αλήθειας, www.slobodnaevropa.org/a/1332376.html