2 Σεπ 2022

Αργεντινή | Κηδείες και φαντάσματα εν μέσω βαθιάς κοινωνικής κρίσης


Την Παρασκευή 19 Αυγούστου, οι αναγνώστες της πρωινής εφημερίδας Diario La Nación στο Μπουένος Άιρες, διάβασαν μια ασυνήθιστη αναγγελία θανάτου στην στήλη των κοινωνικών συμβάντων: «VITAL, Minimo S. q.e.p.d – Με βαθύ αίσθημα οδύνης, μέλη της οικογένειας και εργαζόμενοι όλης της χώρας γνωστοποιούμε τον θάνατο του S.M.V.M. Η σορός του θα τεθεί σε προσκύνημα στη Λεωφόρο ντι Μάγιο, αριθ. 395. Ζητάμε την ευρεία συμμετοχή όλων όσων επιθυμούν να είναι διπλά μας και να συμπορευθούν σε αυτή τη θλιβερή στιγμή της ιστορίας μας». Salario Mínimo, Vital y Móvil, γνωστός με το ακρωνύμιο S.M.V.M, ονομάζεται στην Αργεντινή ο κατώτατος μισθός, ο οποίος είναι συνδεδεμένος με το ελάχιστο οικονομικό επίπεδο διαβίωσης.
Πρωινό της Δευτέρας 22 Αυγούστου. Οι κοινωνικές και πολιτικές οργανώσεις που καλούσαν στην εκδήλωση διαμαρτυρίας ήταν συνεπείς στο ραντεβού τους. Εκατοντάδες διαδηλωτές, ιδιαίτερα νεαρής ηλικίας, συγκεντρώθηκαν γύρω από ένα αυτοσχέδιο φέρετρο, διακοσμημένο με λουλούδια. Ο μισθός πέθανε! έγραφε ένα τεράστιο μαύρο πανό. Γύρω στις μία η νεκρώσιμη πομπή ξεκίνησε σιγά-σιγά εν μέσω συνθημάτων. Το φέρετρο και τα στεφάνια κρατούσαν νέοι και νέες, μερικές ντυμένες στα μαύρα. Μέσω της λεωφόρου ντι Μάγιο έφτασαν στην ομώνυμη πλατεία. Ύστερα από μια σύντομη στάση πήραν τον δρόμο για το κτίριο του Υπουργείου Εργασίας. Εκεί έγινε η συμβολική ταφή σε ένα σκάμμα με χώμα εν μέσω νέων διαμαρτυριών. Την ίδια ώρα μέσα στο κτίριο συνεδρίαζε η αρμόδια επιτροπή για τον κατώτατο μισθό με την συμμετοχή των επίσημων συνδικάτων και εκπροσώπων των εργοδοτών. Στην απόφαση της που υπογράφει ο υπουργός Εργασίας Κλαούντιο Μορόνι, ο κατώτατος μισθός πρόκειται να αυξηθεί στο τρίμηνο Σεπτεμβρίου-Νοεμβρίου κατά 21%. Το Σεπτέμβρη θα είναι 51200 πέσος και τον Νοέμβρη θα φτάσει τα 57900 πέσος. Για τους μεροκαματιάρηδες η ελάχιστη ωριαία αμοιβή θα είναι 256 πέσος τον Σεπτέμβριο και 289,5 τον Νοέμβριο. Για μετά...Κύριος οίδε ! Οι αυξήσεις φυσικά είναι αποκλειστικά ονομαστικές και μικρότερες τουλάχιστον κατά 50% από τον ξέφρενο ρυθμό του πληθωρισμού των τελευταίων μηνών. Μόνο τον Ιούλιο ο σχετικός δείκτης αυξήθηκε κατά 7,4%, η μεγαλύτερη μηνιαία αύξηση εδώ και είκοσι χρόνια, δηλαδή από την εποχή της πλήρους κατάρρευσης του 2001-2002. Σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικής (INDEC) ο πληθωρισμός αθροιστικά από την αρχή του χρόνου τρέχει με ποσοστό 71% και οι τιμές σε βασικά αγαθά και υπηρεσίες που καθορίζουν το ελάχιστο κόστος επιβίωσης αυξήθηκαν κατά 46%. Το 2021 ο ίδιος δείκτης έκλεισε με άνοδο 51%. Μέχρι το τέλος του χρόνου οι εκτιμήσεις προβλέπουν πληθωρισμό που θα φτάσει το 90% έως 100%. Έτσι μπορεί να γίνει απόλυτα κατανοητό πως οι αυξήσεις που ανακοίνωσε η επιτροπή ήταν απλά ….τα κόλλυβα για την κηδεία που έκαναν οι διαδηλωτές στον δρόμο! Όπως είναι φυσικό τα ανεξάρτητα και ταξικά συνδικάτα αντέδρασαν. Θεωρούν πως το λιγότερο που θα έπρεπε να αποφασιστεί ήταν ο διπλασιασμός του κατώτατου μισθού για να φτάσει τα 105.000 πέσος. Επίπεδο το οποίο πριν λίγο καιρό θεωρούνταν το ελάχιστο κόστος επιβίωσης για μια τετραμελή οικογένεια. Η πληθωριστική έκρηξη είναι τόσο ραγδαία που σήμερα και αυτό το ποσό είναι κάτω από το όριο.

Πιασμένη στην παγίδα του εξωτερικού χρέους για μια ακόμη φορά η Αργεντινή πληρώνει τα αποτελέσματα μιας οικονομίας η οποία είναι προσανατολισμένη στην παραγωγή και την εξαγωγή πρώτων υλών, στις μεγάλες εισαγωγές βιομηχανικών και καταναλωτικών προϊόντων και φυσικά κάτω από τον πλήρη έλεγχο που ασκούν, ιδιαίτερα στον πρωτογενή τομέα, ισχυρά ξένα και ντόπια μονοπώλια. Ενώ θα περίμενε κανείς πως οι ελλείψεις στην διατροφική αλυσίδα που παρατηρήθηκαν διεθνώς στον καιρό της πανδημίας και οι μεγάλες αυξήσεις των τιμών σε βασικά γεωργικά προϊόντα θα βοηθούσαν τους Αργεντινούς να ανεβάσουν το εισόδημα τους συνέβη ακριβώς το αντίθετο. Οι μεγάλοι γαιοκτήμονες και τα καπιταλιστικά αγροκτηνοτροφικά συγκροτήματα όταν δεν κατακρατούν για λόγους κερδοσκοπίας την παραγωγή, την εξάγουν βγάζοντας παράλληλα τα κέρδη τους στο εξωτερικό και κάνοντας ληστρικό παιγνίδι με την πολιτική τιμών. Υποτιμολογούν τις εξαγωγές και υπερτιμολογούν τις εισαγωγές λιπασμάτων, φαρμάκων και μηχανημάτων. Οι μεγαλο-καπιταλιστές αποφεύγουν να κάνουν επενδύσεις στον δευτερογενή τομέα με αποτέλεσμα η χώρα να πληρώνει ακριβά τις εισαγωγές βασικών και διαρκών καταναλωτικών ειδών αλλά και εξοπλισμού και εφοδίων για τον πρωτογενή τομέα. Είναι χαρακτηριστικό πως σαν αποτέλεσμα των υψηλών τιμών στα αγροτικά εξαγωγικά προϊόντα τα τελευταία τρία χρόνια υπολογίζεται πως μπήκαν στην χώρα 31 δις δολάρια το μεγαλύτερο τμήμα των οποίων εξατμίστηκαν μέσω της φυγής των κεφαλαίων στο εξωτερικό. Τα κύρια αγροτικά προϊόντα που παράγει η Αργεντινή ανήκουν στον κλάδο του φυτικού λαδιού (σόγια, ηλίανθος και τα παράγωγά του) και στον κλάδο των δημητριακών (κριθάρι, καλαμπόκι και σιτάρι). Το μερίδιο και των δύο παραγωγών στις συνολικές εξαγωγές είναι περίπου 45% του συνόλου. Τα τρία πιο εξαγόμενα προϊόντα είναι: σογιάλευρα, καλαμπόκι και σογιέλαιο. Η τελευταία έκθεση του χρηματιστηρίου του Ροζάριο δείχνει ότι το 90% των εξαγωγών του κλάδου, και επομένως το μεγαλύτερο ποσό συναλλάγματος, βρίσκεται στα χέρια δέκα εταιρειών εθνικής (4) και ξένης (6) προέλευσης: Cargill (ΗΠΑ), Cofco (Κίνα), Oleaginosa Moreno, ADM (ΗΠΑ), Bunge (ΗΠΑ), AGD, Dreyfus (Γαλλία), ACA, Molinos, Amaggi (Βραζιλία). Οι τρεις πρώτες συγκεντρώνουν σχεδόν το 40% των συνολικών εξαγωγών. Τα στοιχεία για το πρώτο εξάμηνο του 2022 κάνουν λόγο για ρεκόρ τιμολόγησης και συναλλαγματικών κερδών για αυτά τα είδη. Ανάλογο παιγνίδι γίνεται και σε άλλους τομείς όπως στον εξορυκτικό στον οποίο οι αυξημένες τιμές στο φυσικό αέριο και στο λίθιο έδωσαν την ευκαιρία στα μονοπώλια για εξαγωγικά υπερκέρδη. Όπως και οι προηγούμενες κυβερνήσεις έτσι και αυτή του σημερινού προέδρου Αλμπέρτο Φερνάντες, με την νομισματική πολιτική της ευνοεί την αποθησαύριση αυτών των υπερκερδών για λογαριασμό των μονοπωλιακών ομίλων.

Ενώ λοιπόν μια ελάχιστη μειοψηφία κερδίζει με πολλούς τρόπους από την διεθνή και εσωτερική οικονομική, ενεργειακή και διατροφική κρίση η πλειοψηφία των Αργεντινών είναι βυθισμένοι στην κυριολεξία σε μια διαρκή μάχη για την καθημερινή επιβίωση. Σε μια χώρα με τεράστιες πλουτοπαρωγικές πηγές εκατομμύρια άνθρωποι κάθε νύχτα πέφτουν για ύπνο πεινασμένοι, πολλά παιδιά υποσιτίζονται και ζουν κάτω από το έσχατο όριο φτώχειας. Σε όλες τις μετρήσεις, ο αριθμός των φτωχών αυξάνεται. Η Αργεντινή έχει 16,1 εκατομμύρια φτωχούς σε 45,4 εκατομμύρια πληθυσμό.Σύμφωνα με τα στοιχεία του Indec, το δεύτερο εξάμηνο του 2021 η φτώχεια ήταν 37% και εκτιμήσεις θεωρούν πως το ποσοστό αυτό μέσα στο 2022 ξεπέρασε το 40%. Με ένα μεγάλο ποσοστό μαύρης οικονομίας και αυξημένης ανεργίας στους νέους, η διαχείριση της πανδημίας αύξησε την κοινωνική περιθωριοποίηση και τις ανισότητες. Το νέο κύμα της πληθωριστικής κρίσης σε συνδυασμό με τις δεσμεύσεις προς το ΔΝΤ έχουν βάλει την πλειοψηφία των Αργεντινών στο κέντρο μιας σκληρής κοινωνικής καταιγίδας.

Σε λιγότερους από δυο μήνες τρεις υπουργοί Οικονομικών κάθισαν στην ηλεκτρική καρέκλα για να διαχειριστούν την εξελισσόμενη κρίση και τα παζάρια με το ΔΝΤ, δηλαδή με την Ουάσιγκτον. Ο Μαρτίν Γκουζμάν ο οποίος διαπραγματεύτηκε με το ΔΝΤ την αναχρηματοδότηση του χρέους ύψους 45 δις δολαρίων με βαρείς όρους και εντολή για δραστικές περικοπές στις κοινωνικές δαπάνες παραιτήθηκε κάτω από την λαϊκή κατακραυγή. Για σαράντα ημέρες ανέλαβε η Σιλβίνα Μπατάκις η επονομαζομενη και La Griega η οποία απέτυχε την βελτίωση των όρων για να την διαδεχθεί ο μέχρι πρότινος πρόεδρος της βουλής Σέρχιο Μάσα, ως υπερ-υπουργός. Οι συνεχείς αλλαγές απηχούν εκτός από τα αδιέξοδα διαχείρισης της κρίσης και την αυξανομένη αντιπαράθεση στους κόλπους του στρατοπέδου των Περονιστών. Η αντιπρόεδρος Κριστίνα Φερνάντες ντε Κίρχνερ* κάνει ανταρτοπόλεμο στον πρόεδρο από δήθεν φιλολαϊκές θέσεις ενώ ως απάντηση εισέπραξε πρόσφατα απειλές για φυλάκιση για τις δικαστικές διώξεις για διαφθορά που αντιμετωπίζει.

Η κηδεία του κατώτατου μισθού στην πρωτεύουσα δεν ήταν η μοναδική εργατική αντίδραση. Ανάλογες εκδηλώσεις έγιναν στις 22 Αυγούστου σε αρκετές μεγάλες πόλεις. Αλλά και ευρύτερα οι εργατικές και λαϊκές αντιδράσεις πληθαίνουν, πυκνώνουν οι απεργίες και οι διαδηλώσεις. «Μια μόνο σπίθα μπορεί να βάλει φωτιά στο λιβάδι» έγραφε ένας γνωστός δημοσιογράφος από την σύνταξη της καθεστωτικής εφημερίδας Clarín στις 21 Αυγούστου. Το φάντασμα της μεγάλης λαϊκής εξέγερσης του Δεκεμβρίου του 2001 πλανάται και πάλι πάνω από την μεγάλη λατινοαμερικάνικη χώρα.
  •  Είχε δοθεί το κείμενο για δημοσίευση όταν έγινε γνωστή η αποτυχημένη απόπειρα ενάντια στην Κριστίνα Κίρχνερ. Αν και είναι πρόωρο και παρακινδυνευμένο να αποδοθεί σε κάποια πλευρά η ενέργεια, σίγουρο είναι πως ενισχύει την πολιτική θέση της πρώην πρόεδρου και δίνει νέα διάσταση στις ενδοαστικές διαμάχες οι οποίες κλιμακώνονται στο έδαφος της κρίσης και των φόβων της ολιγαρχίας για ανεπιθύμητες εξελίξεις.
Πηγές και προτάσεις

ΔΙΑΒΑΣΤΕ μια ανάλυση της κομμουνιστικής εφημερίδας Hoy στις 23/08/2022. pcr.org.ar/nota/que-paguen-los-que-saquean-nuestras-riqueza

ΕΠΙΣΚΕΦΤΕΙΤΕ τις σελίδες και τα στατιστικά στοιχεία του Εθνικού Ινστιτούτου Στατιστικής (INDEC) www.indec.gob.ar

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου