Η Μοχέντζο-ντάρο αναδύθηκε από το χώμα και την προϊστορία το 1922. Σε ελεύθερη απόδοση από τα Σίντι σημαίνει, Λόφος των Νεκρών. Βρίσκεται στην σημερινή επαρχία Σιντ, στο νοτιοανατολικό Πακιστάν. Στα κάτω μέρος της κοιλάδας του Ινδού, στην δυτική όχθη του ποταμού, μια ακμάζουσα πόλη της τρίτης και δεύτερης προχριστιανικής χιλιετίας, στην εποχή του χαλκού, σύγχρονη των πυραμίδων της Αιγύπτου, κοιτίδα του ανθρώπινου πολιτισμού στην νότια Ασία. Αντάξια της ανθρώπινης εποποιίας στην Μεσοποταμία και στην περιοχή του Νείλου. Σύμβολο της προαιώνιας αναμέτρησης με την φύση, απόδειξη της ευεργετικής επίδρασης μέσω της τιθάσευσης των ποταμών, της ανακάλυψης της συστηματικής γεωργίας και της εξημέρωσης των ζώων. Πόλη ατείχιστη, δίχως ανάκτορα και εμφανή σημάδια ανώτερης θρησκευτικής η κοσμικής εξουσίας, σημείο συγκέντρωσης του γεωργικού πλεονάσματος, με μεγάλες αποθήκες για το σιτάρι και το κριθάρι και αποδεδειγμένη χρήση του βαμβακιού, έχοντας εντυπωσιακά εξελιγμένο αποχετευτικό δίκτυο, συστήματα διαχείρισης του νερού και πρωτοφανή για την εποχή μαζική χρήση πηγαδιών. Γραφή και πολιτισμός ύστερα από μια υπερχιλιετή ανάπτυξη χάθηκαν ανεξήγητα στην αχλή του χρόνου, περίπου στα 1800 π.χ. Εκτός από την εξέχουσα Μοχέντζο-ντάρο των δεκάδων χιλιάδων κατοίκων και την ισάξια αλλά ακόμη ανεξερεύνητη Χαράπα, ο πολιτισμός στην κοιλάδα του Ινδού περιλάμβανε ένα πυκνό δίκτυο μικρότερων πόλεων και οικισμών, η ζωή των οποίων στηρίζονταν στην γεωργία, την κτηνοτροφία αλλά και στις ανταλλαγές με μακρινούς τόπους. Οι αρχαιολόγοι, οι υδρολόγοι και οι ιστορικοί συνεχίζουν διαφωνούν για τις αιτίες αυτής της ξαφνικής πτώσης. Άλλοι την αποδίδουν σε μια βιβλική πλημμύρα που προκάλεσε ο Ινδός και άλλοι στις αλλαγές στο φυσικό περιβάλλον που προκάλεσαν οι ανθρώπινες δραστηριότητες. Το μυστήριο εξακολουθεί να απασχολεί τους επιστήμονες.
Τμήματα της Μοχέντζο-ντάρο πλημμύρισαν στην διάρκεια του τελευταίου καταστροφικού διμήνου που προκάλεσαν οι πρωτοφανούς έντασης μουσώνες στην Σιντ,στο Μπαλουχιστάν και σε άλλες περιοχές στο Πακιστάν. Η είδηση έκανε τον γύρο του κόσμου και προξένησε ανησυχία στους διεθνείς οργανισμούς. Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ επισκέφτηκε τον χώρο και υποσχέθηκε υλική βοήθεια για να προστατευτεί ένα μνημείο που αποτελεί παγκόσμια κληρονομιά. Αρχαιολόγοι και ντόπιοι επιμένουν πως από την δεκαετία το 1920, όταν βγήκε στο φως η πόλη, δεν είχε συμβεί άλλη φορά τέτοιο πράγμα. Ύστερα από μια πολύμηνη ξηρασία, έπεσε στη γη τον Ιούλιο και τον Αύγουστο οκτώ φορές μεγαλύτερη ποσότητα νερού, από όση συνήθως βρέχει σε ένα χρόνο! Η Σιντ επλήγη ιδιαίτερα με το μεγαλύτερο τμήμα της στην ύπαιθρο αλλά και σε πόλεις να έχει πλημμυρήσει. Το 80% των καλλιεργειών της επαρχίας έχει καταστραφεί, εκατοντάδες είναι οι πνιγμένοι μεταξύ αυτών πολλά παιδιά, εκατομμύρια άνθρωποι έμειναν άστεγοι, υπάρχει έλλειψη τροφίμων και οι υδατογενείς ασθένειες εξαπλώνονται απειλητικά. Ο κατακλυσμός έγινε χειρότερος μιας και δεν εμποδίστηκε από κανάλια και φράγματα τα οποία στο Πακιστάν της υπανάπτυξης, διαφθοράς και ανισότητας δεν αποτελούν προτεραιότητες. Στην Λάρκανα,τη γειτονική πόλη το στάσιμο νερό ξεπέρασε το ένα μέτρο επί βδομάδες, αντίθετα με την Μοχέντζο-ντάρο στην οποία το αποχετευτικό δίκτυο ηλικίας 5000 χρόνων μπόρεσε να λειτουργήσει, γλυτώνοντας την από μεγαλύτερη καταστροφή. Τα νερά έφτασαν μέχρι τις μεσοαστικές συνοικίες στο Καράτσι! Κανένας ζωντανός δεν θυμάται κάτι ανάλογο. Σχεδόν το ένα τρίτο της χώρας βρέθηκε κάτω από το νερό, δρόμοι, γέφυρες, σχολικά κτίρια και άλλες δημόσιες υποδομές καταστράφηκαν και περίπου 33 εκατομμύρια Πακιστανοί, το 15% του συνολικού πληθυσμού, επλήγησαν. “Γυρίσαμε 50 χρόνια πίσω!” είπε ένας αγρότης από την Σιντ, του οποίου τα χωράφια με βαμβάκι και ζαχαροκάλαμο λίγο πριν την συγκομιδή εξαφανίστηκαν κάτω από τα νερά.
Πληγωμένη από την πανδημία, με ένα πληθωρισμό να καλπάζει και κατακόρυφη αύξηση του εξωτερικού χρέους η οικονομία της χώρας δέχθηκε ένα ακόμη συντριπτικό κτύπημα, οι επιπτώσεις του οποίου είναι πολύ δύσκολο να αποτιμηθούν και θα προκαλέσουν το επόμενο διάστημα αλυσιδωτά προβλήματα. Με το 65% του πληθυσμού να είναι άμεσα εξαρτημένο από το γεωργικό εισόδημα και ο αγροτικός τομέας να εισφέρει το 25% του ετήσιου ΑΕΠ ο κίνδυνος μιας μεγάλης επισιτιστικής κρίσης συνδυάζεται με την προοπτική μιας σημαντικής πτώσης του μεταποιητικού τομέα και των εξαγωγών. Η επαρχία Σιντ προμηθεύει την πρώτη ύλη για την μισή ποσότητα ψωμιού που καταναλώνει ο πληθυσμός καθημερινά και για το 1/3 της παραγωγής βαμβακιού που χρησιμοποιείται για την κλωστοϋφαντουργία, τομέας που απασχολεί εκατομμύρια εργάτες. Επίσης παράγει μεγάλες ποσότητες ζαχαροκάλαμου και ρυζιού οι οποίες εξάγονται αλλά και συμπληρώνουν την εσωτερική διατροφική αλυσίδα. Ήδη στα παζάρια στην Λαχώρη και στο Καράτσι οι τιμές στα λαχανικά, στα φρούτα, στις ντομάτες και τα κρεμμύδια έχουν απογειωθεί, προμηνύματα της κρίσης που κτυπά την πόρτα της χώρας.
Και το 2010 η χώρα έζησε πλημμύρες αλλά τώρα η έκταση της καταστροφής είναι πολύ μεγαλύτερη. Και μια σειρά συνδυασμένοι παράγοντες προμηνύουν πως αυτή την φορά έρχεται μια τέλεια καταιγίδα! Φυσική και κοινωνική. Παγετώνες στον βορρά που λιώνουν με γοργούς ρυθμούς και σύννεφα στον ουρανό που κουβαλούν τεράστιες ποσότητες νερού εξαιτίας της αύξησης της μέσης θερμοκρασίας στην ατμόσφαιρα. Το Πακιστάν αν και ευθύνεται για λιγότερο από το 1% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου είναι το όγδοο στη λίστα των χωρών που θεωρούνται περισσότερο ευάλωτες σε ακραία καιρικά φαινόμενα. Ένα στρατοκρατικό καθεστώς το οποίο εξυπηρετεί μια μειοψηφία κομπραδόρων καπιταλιστών και μεγάλων γαιοκτημόνων, βουτηγμένο στην διαφθορά. Μια ελίτ διαιρεμένη σε τοπικά φέουδα που σπαράσσεται από εσωτερικές αντιθέσεις. Μια πολιτική κρίση που κορυφώθηκε με την αποπομπή του πρωθυπουργού Ίμραν Χαν τον περασμένο Απρίλιο, από την ηγεσία του στρατού και πιθανόν την συνδρομή των ΗΠΑ και η οποία έχει επεκταθεί στους δρόμους με ογκώδεις συγκεντρώσεις οπαδών του Χαν. Και τέλος το ΔΝΤ το οποίο ενέκρινε μεν μια δόση ρευστότητας ύψους 1,1 δις δολαρίων αλλά απαίτησε σκληρά μέτρα λιτότητας για να υπάρξει πλεονασματικός προϋπολογισμός με πρώτο την φορολογία στα καύσιμα, γεγονός που οδήγησε σε μαζικές αντιδράσεις. Την ίδια στιγμή οι υπολογισμοί μόνο για το άμεσο και έμμεσο κόστος των πλημμυρών ξεπερνούν τα 30 δις δολάρια με τα συναλλαγματικά αποθέματα να μειώνονται δραματικά.
Ο Ινδός ποταμός για το Πακιστάν έχει υπαρξιακή σημασία. Η κλιματική μεταβολή και οι ανθρώπινες παρεμβάσεις στην κοίτη του, τον μετατρέπουν όλο και συχνότερα σε παράγοντα καταστροφής. Πέντε χιλιάδες χρόνια πριν ο άνθρωπος ήταν απόλυτα εξαρτημένος από τις δυνάμεις της φύσης όταν ξεκινούσε να τις υποτάξει. Σήμερα δεν υπάρχει καμιά δικαιολογία για τον εφιάλτη που έρχεται εξαιτίας του άναρχου και άλογου καπιταλισμού που κυνηγά το κέρδος θυσιάζοντας την ζωή και το μέλλον του πλανήτη!
Πηγές και προτάσεις
ΔΙΑΒΑΣΤΕ μια πρόσφατη ανάλυση για την πολιτική κρίση στο Πακιστάν της Ε.Γιαννοπούλου στο Δελτίο αριθμ. 5 του Ινστιτούτο Εναλλακτικών Πολιτικών, www.enainstitute.org ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΕΙΣΤΕ την συνέντευξη του Ταρίκ Αλί στο Democracy Now!, www.democracynow.org/2022/8/23/tariq_ali_terrorism_charges_imran_khan
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου