Στις παρυφές του Ινδοκούς, εκατόν πενήντα χιλιόμετρα βόρεια της Καμπούλ, η κοιλάδα του Παντσίρ συγκεντρώνει την μεγαλύτερη κοινότητα Τατζίκων στην χώρα. Από τις τριακόσιες χιλιάδες περίπου κατοίκους στα χωριά, τις κωμοπόλεις και την πρωτεύουσα της ομώνυμης επαρχίας, την Μπαζαράκ, το 95% είναι Τατζίκοι με ελάχιστες κοινότητες Χαζάρων, Παστούνων και Νουριστανών που συμπληρώνουν το υπόλοιπο ποσοστό. Το Παντσίρ, που στα νταρί, σημαίνει πέντε λιοντάρια, έγινε γνωστό στα χρόνια του αντικατοχικού αγώνα ενάντια στους Σοβιετικούς, σαν ορμητήριο του τατζίκου οπλαρχηγού Μασούντ, του επονομαζόμενου Λιονταριού του Παντσίρ, που δολοφονήθηκε λίγο πριν το Αφγανιστάν δεχθεί την επίθεση των Αμερικάνων. Απομονωμένος γεωγραφικά και εθνοτικά πιο ομοιογενής, ο πληθυσμός της κοιλάδας κατάφερε να αντισταθεί με επιτυχία στους Σοβιετικούς και στους Ταλιμπάν σε αντίθεση με τους Αμερικάνους που δεν χρειάστηκε να πολεμήσουν μιας και η ηγεσία των Τατζίκων στα πλαίσια της Βόρειας Συμμαχίας υποστήριξαν την επέμβαση. Όσοι έχουν ταξιδέψει στο Παντσίρ, μιλάνε εντυπωσιασμένοι για τις δυνατότητες μιας εύφορης λωρίδας γης και για τους καρπούς που η φύση θα μπορούσε να δώσει απλόχερα αν η καταστροφή από τις ξένες επεμβάσεις δεν διέλυε τις κοινωνικές και οικονομικές δομές και αυτής της περιοχής.
Δεν είναι, όμως, τα μοναδικά δώρα της φύσης στους ανθρώπους της περιοχής. Στις απόκρημνες όχθες του ποταμού Παντσίρ και των παραποτάμων του , που διασχίζουν την κοιλάδα και στις άγριες ψηλές πλάγιες του Ινδοκούς, σε υψόμετρο που πολλές φορές ξεπερνάει τα δύο χιλιόμετρα, εδώ και χιλιάδες χρόνια είναι γνωστό πως οι βράχοι κρύβουν στα σπλάχνα τους σημαντικά κοιτάσματα από σμαράγδια. Το σμαράγδι της Βακτριανής , γνωστό τουλάχιστον από τα χρόνια του ομώνυμου ελληνιστικού βασιλείου, θεωρείται πολύ υψηλής ποιότητας για την αντοχή και τον ισχυρό πράσινο χρωματισμό του, ενώ ορισμένοι ισχυρίζονται πως και τα σμαράγδια που ανακαλύφτηκαν σε φαραωνικούς τάφους προέρχονται από εκεί. Την δεκαετία του Εβδομήντα οι Σοβιετικοί αποτύπωσαν αρκετά σημεία με πλούσια κοιτάσματα ενώ αρκετοί δυτικοί κυνηγοί πολύτιμων λίθων έχουν περιγράψει τις δυνατότητες των αυτοσχέδιων ορυχείων που εκμεταλλεύονται οι κάτοικοι, με φτωχά τεχνικά μέσα. Στα τρία- τέσσερα γνωστά ορυχεία μερικές εκατοντάδες νεαροί Αφγανοί, με δυναμίτες και αξίνες συνεχίζουν ως τα σήμερα να ψάχνουν μια καλύτερη τύχη. Σε υψόμετρο 2690 μέτρων το Μπισμάλ είναι το πιο φημισμένο ορυχείο , με δαιδαλώδεις στοές και εκεί που για πρώτη φορά στην σύγχρονη εποχή , οι άνθρωποι στο Παντσίρ ξανά-ανακάλυψαν τις πράσινες πολύτιμες πέτρες Οι πιο πολλοί από τους χίλιους πεντακόσιους περίπου εργάτες, ζούνε για καιρό μέσα σε αυτοσχέδιες κατασκευές και σπηλιές και κατεβαίνουν στα χωριά μόνο για ανεφοδιασμό η για να πουλήσουν τις πολύτιμες πέτρες. Είναι γνωστό από την εποχή των Σοβιετικών πως στην μαύρη αγορά στο Πεσαβάρ και στην Καμπούλ , οι πράσινες πέτρες, δίνονται σε εξευτελιστικές τιμές άλλοτε για να χρηματοδοτήσουν τον ανταρτοπόλεμο και άλλοτε για να αγοραστούν τα πενιχρά μέσα επιβίωσης των νεαρών που σκάβουν στα βουνά.
Ο ορυκτός πλούτος του Αφγανιστάν ήταν γνωστός από πολύ παλιότερα. Ξαναήρθε στην επικαιρότητα από μια εσωτερική έκθεση του αμερικάνικου Πενταγώνου, που διέρρευσε για προφανείς λόγους στα δυτικά ΜΜΕ, σε μια στιγμή κρίσης στην ηγεσία του αμερικάνικου κατοχικού στρατού και ενίσχυσης των αμφιβολιών για την επιτυχή στρατιωτική δράση ενάντια στους Ταλιμπάν. Στην έκθεση, είναι ορατή η προσπάθεια να σχετιστούν οι προσδοκίες για εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου με τα σχέδια να αποσταλούν και άλλες χιλιάδες μελλοθάνατοι στρατιώτες, σε μια χώρα που έχει χαρακτηριστεί σαν ο ιστορικός τάφος μεγάλων αυτοκρατοριών. Άλλωστε οι Ταλιμπάν, όπως και παλιότερα έτσι και τώρα, έσπευσαν να ανακοινώσουν πως θα αντιμετωπίσουν με τον ίδιο τρόπο που υποδέχονται τους πεζοναύτες και κάθε επίδοξο επενδυτή. Τα σμαράγδια όπως και το μέλλον της χώρας θα παραμένουν θαμμένα όσο οι Δυτικοί θα συνεχίζουν να δίνουν μια ιστορικά χαμένη μάχη.
* Διαβάστε μια έκθεση αμερικάνων γεωλόγων για τα αφγανικά σμαράγδια: http://www.globalgemsandgeology.com/articles/emeralds_of_afghanistan.pdf. Δείτε μια σειρά φωτογραφιών από τα ανθρακωρυχεία στο Αφγανιστά:
http://izismile.com/2009/04/07/miners_in_afghanistan_12_photos.html. Δείτε επίσης ένα μικρό βίντεο από το ορυχείο στο Μπισμάλ: http://vids.myspace.com/index.cfm?fuseaction=vids.individual&videoid=6040079#pm_cmp=vid_OEV_P_P
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου