Στο ομώνυμο πάρκο που περιβάλλει το μπαρόκ παλάτι Μαρίνσκι, κοντά στις όχθες του Δνείπερου, ένα από τα μνημεία που έγιναν στόχος βανδαλισμών από τους φασίστες, στα πρόσφατα αιματηρά γεγονότα, ήταν και αυτό που είναι αφιερωμένο στην εξέγερση του Γενάρη του 1918. Προς τιμήν αυτής της εργατικής εξέγερσης που τάχθηκε με την μεριά των Μπολσεβίκων, υπάρχουν και άλλα μνημεία στην πόλη και ένας σταθμός του μετρό που μνημονεύουν, μέχρι σήμερα, το ηρωικό επίκεντρό της: το εργοστάσιο, δηλαδή, από όπου ξεκίνησε και στο οποίο εντέλει καταπνίγηκε.
Το οπλουργείο «Αρσεναλ», που ξεκίνησε να λειτουργεί το 1764, ήταν στις αρχές του εικοστού αιώνα ένα από τα μεγάλα βιομηχανικά συγκροτήματα στην συνοικία Περτσέσκ του Κιέβου. Οι εργάτες είχαν ισχυρή οργάνωση και μεγάλο μπολσεβίκικο πυρήνα και στις 29 του Γενάρη του 1918, ξεσηκώθηκαν και μετέτρεψαν το «Αρσεναλ» σε ορμητήριο μιας γενικής εξέγερσης σε όλη την πόλη. Μαζί τους συντάχθηκαν οι εργάτες από όλα τα μεγάλα εργοστάσια και στρατιώτες από τρία συντάγματα του ουκρανικού στρατού. Το γεγονός που είναι γνωστό ως η εξέγερση του Γενάρη κράτησε για λιγοστές ημέρες και οι επαναστάτες κύκλωσαν την έδρα της Τσεντράλναγια Ράντα, θέλοντας με αυτόν τον τρόπο να διευκολύνουν την είσοδο του Κόκκινου στρατού στην πόλη. Όλα έγιναν στην κορύφωση του πολέμου ενάντια στους Λευκούς και της αναμέτρησης με την αστική κυβέρνηση της Ουκρανίας, που σε συνεργασία με την Πολωνία και τα ιμπεριαλιστικά κράτη ήθελε να συγκροτήσουν έναν αντικομμουνιστικό προμαχώνα. Η εξέγερση καταπνίγηκε στο αίμα στις 3 του Φλεβάρη, λίγο πριν οι ένοπλοι μπολσεβίκοι προλάβουν να μπουν στα περίχωρα του Κιέβου. Στο προαύλιο του εργοστασίου οι στρατιώτες του Σιμόν Πετλιούρα σκότωσαν τουλάχιστον τριακόσιους εργάτες, οι περισσότεροι από τους οποίους ήταν νεαρά παιδιά.
Το εργοστάσιο Αρσεναλ στα πρώτα χρόνια της σοβιετικής εξουσίας κατασκεύαζε βαρύ αντιαεροπορικό και αντιαρματικό οπλισμό. Μόλις ξέσπασε η γερμανική επίθεση, μεταφέρθηκε στο Πέρμ στα Ουράλια, για να δουλέψει ασταμάτητα, βοηθώντας στην νίκη, στον μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο. Επαναλειτούργησε στο Κίεβο μετά τον πόλεμο με χιλιάδες εργαζόμενους, κατασκευάζοντας φωτογραφικές μηχανές, οπτικομετρικό υλικό και προϊόντα υψηλής τεχνολογίας για τα στρατιωτικά αεροπλάνα και το διαστημικό πρόγραμμα της ΕΣΣΔ. Το 1999 έκλεισε οριστικά εν μέσω μαζικών διαμαρτυριών των απολυμένων εργατών, πως αυτό έγινε με σκοπό να λεηλατηθεί η ακίνητη περιουσία του από τους ολιγάρχες. Τώρα στο παλιό κτίριο στεγάζεται ένα μουσείο ενώ συνεχίζεται η αντιπαράθεση για τις μορφές αξιοποίησής του.
Η εξέγερση στο Αρσεναλ και στις εργατικές γειτονιές του Κιέβου και η σύγκρουση που ακολούθησε ήταν μια ταξική αναμέτρηση, που συνένωσε τους καταπιεσμένους ανεξάρτητα από καταγωγή, γλώσσα και θρησκεία. Αντίπαλοί τους ήταν οι ενωμένοι σε ένα μέτωπο αστοί, κουλάκοι, διάφοροι αντιδραστικοί και τσαρικοί, μαζί με τους ιμπεριαλιστές που ήθελαν να καταπνίξουν την πρώτη σοσιαλιστική επανάσταση και το εργατικό κίνημα στις πόλεις της Ουκρανίας. Ένα εργατικό κίνημα που μαζί με τους αγρότες στην ύπαιθρο είχαν μεγάλη ιστορία αγώνων από την αυγή του Εικοστού αιώνα. Και ύστερα από την επανάσταση του Οκτώβρη, απέκτησαν καινούρια επαναστατική δυναμική.
Εκατό περίπου χρόνια μετά, τα μνημεία που έχουν φτιαχτεί για να τιμηθεί εκείνη η ταξική εποποιία στο Αρσεναλ αντιμετωπίστηκαν με εκδικητική μανία από τους επιγόνους των αντιδραστικών αλλά δυστυχώς και από ένα κόσμο που αγνοεί την αληθινή ιστορία. Θεωρήθηκε πως εκπροσωπούν το καθεστώς του ανύπαρκτου σοσιαλισμού των ύστερων μεταπολεμικών δεκαετιών και του μεγαλορώσικου εθνικισμού. Όπως και παντού σχεδόν στον κόσμο, η μεγάλη υποχώρηση του εργατικού κινήματος και οι επιπτώσεις της ήττας των πρώτων σοσιαλιστικών εγχειρημάτων έχουν δώσει χώρο στις αντιδραστικές δυνάμεις και ιδεολογίες. Οι κυρίαρχοι, ιμπεριαλιστές και καπιταλιστές, τις ξανα-χρησιμοποιούν για να γυρίσουν το ρολόι της ιστορίας πίσω. Ακριβώς τα αποτελέσματα αυτής της μεγάλης οπισθοδρόμησης βλέπουμε να εκτυλίσσονται ζωντανά μπροστά μας, στην δύστυχη Ουκρανία. Και τα εργατικά και κομμουνιστικά μνημεία του Κιέβου, μνημεία της ταξικής συναδέλφωσης και της κοινής απελευθερωτικής προσπάθειας, θυμίζουν πως μόνο μέσα από αυτούς τους δρόμους, η χώρα και οι άνθρωποι της θα βγουν από το σκοτεινό παρόν. Αν και στήθηκαν για το παρελθόν, δείχνουν το μέλλον.
ΔΕΙΤΕ την ομώνυμη κλασσική, βουβή, ταινία του Αλεξάντρ Ντοβτσένκο, που αναφέρεται στην εξέγερση www.youtube.com/watch?v=iIq0UDHvqic και ένα χρονικό του εργοστασίου www.youtube.com/watch?v=5J4BmbapbCIe
ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ την ιστοσελίδα του εργοστασίου, αν και τις τελευταίες ώρες δείχνει να είναι πεσμένη www.zavodarsenal.kiev.ua. Η εικόνα είναι η γνωστή ομώνυμη σύνθεση-τοιχογραφία του Μεξικανού Ντιέγκο Ριβέρα (1928)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου