13 Ιαν 2024

Κατεχόμενη Παλαιστίνη | Ισραηλινός μιλιταρισμός: Άρνηση, κρίση και ιστορικό αδιέξοδο

Όταν στις αρχές του περασμένου Σεπτεμβρίου, 230 νεαροί Ισραηλινοί επιχείρησαν να οργανώσουν μια εκδήλωση την πρώτη ημέρα του σχολικού έτους στην οποία θα παρουσίαζαν δημόσια την άρνηση τους να υπηρετήσουν στο στρατό, στο κτίριο του ιστορικού και θεωρούμενου ως αριστοκρατικού γυμνάσιου Herzliya στο Τελ Αβίβ, αντιμετώπισαν την οργισμένη κυβερνητική αντίδραση. Στο κείμενο τους έγραφαν πως δεν θα πήγαιναν στον στρατό όσο αυτός ελέγχονταν από την δικτατορική - όπως την χαρακτήριζαν - κυβέρνηση Νετανιάχου, και αυτός συνέχιζε να δρα στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη. Είχαν ανακοινώσει πως θα έκαναν την παρουσίαση σε συνδυασμό με αντιπολεμικά μαθήματα στις αίθουσες του Herzliya προσκαλώντας την «Breaking the Silence» (Σπάζοντας την Σιωπή) και εκπροσώπους Παλαιστινίων από την γειτονιά Σέιχ Τζάρα της ανατολικής Ιερουσαλήμ γεγονός που έβαλε στο στόχαστρο και τον διευθυντή του γυμνασίου, Ζεβ Ντεγκάνι. Η εκδήλωση εν τέλει έγινε στον περίβολο του ιδρύματος και ο διευθυντής λίγες ημέρες αργότερα παραιτήθηκε σε ένδειξη αλληλεγγύης στους μαθητές. Ο Ντεγκάνι στα δεκαπέντε χρόνια που κατείχε αυτή τη θέση είχε γίνει κόκκινο πανί για τους Υπουργούς Παιδείας εξαιτίας των θέσεων που έπαιρνε ενάντια στην κατοχή και τον εκφασισμό της ισραηλίτικης εκπαίδευσης. Εκείνες τις ημέρες κανένας από τους τολμηρούς νεαρούς δεν μπορούσε να φανταστεί σε πόσο σκληρές συνθήκες θα καλούνταν να υλοποιήσουν την άρνηση τους.


Ο 18χρονος Ταλ Μίτνικ ήταν από τους πρωτεργάτες εκείνης της πρωτοβουλίας μαζικής άρνησης. Τότε σε ένα αφιέρωμα του διαδικτυακού περιοδικού +972 έλεγε: «Εγώ και άλλοι νέοι συνειδητοποιήσαμε ότι η δικτατορία που υπάρχει στο Ισραήλ και η δικτατορία που υπάρχει εδώ και δεκαετίες στα κατεχόμενα είναι αξεχώριστες καταστάσεις. Ο μεγάλος στόχος των πολιτικών και των εποίκων είναι να ενισχύσουν την κατοχή και την καταπίεση εντός του Ισραήλ και στα κατεχόμενα και να προσαρτήσουν την Δυτική Όχθη… Για πολλούς από εμάς, οι διαδηλώσεις ενάντια στις επιχειρούμενες αλλαγές της κυβέρνησης Νετανιάχου ήταν μια αφύπνιση. Δεν ήμουν πολιτικά ενεργός πριν από τις διαδηλώσεις. Με έκαναν να καταλάβω τι σημαίνει να διαδηλώνεις ως κληρωτός μαζί με εκατοντάδες άλλους πριν από τη στράτευση και να λες «δεν θα υπηρετήσουμε»! Λίγο καιρό μετά απέδειξε πως πράγματι εννοούσε αυτά που είχε διακηρύξει. Δεν κλονίστηκε ούτε από το κύμα υστερίας που επικράτησε μετά τα γεγονότα της 7ης Οκτωβρίου, όταν οι Παλαιστίνιοι μαχητές πραγματοποίησαν την μαζική έξοδο από την πολιορκημένη Γάζα. Έγινε ο πρώτος αντιρρησίας συνείδησης ο οποίος φυλακίστηκε από την έναρξη του βάρβαρου πολέμου που κήρυξε το σιωνιστικό καθεστώς σε βάρος των Παλαιστινίων στην Λωρίδα. «Αρνούμαι να πιστέψω ότι περισσότερη βία θα φέρει ασφάλεια. Αρνούμαι να συμμετάσχω σε έναν πόλεμο εκδίκησης», δήλωσε ο Μίτνικ ανακοινώνοντας την απόφαση του έξω από το κέντρο κατάταξης Τελ Χασομέρ πολύ κοντά στα λεγόμενα σύνορα της Γάζας. Λίγες ημέρες μετά συνελήφθη και τώρα βρίσκεται στις στρατιωτικές φυλακές Neve Tzedek κοντά στη Νετάνια εκτίοντας ποινή κράτησης 30 ημερών. Αν μετά από αυτές συνεχίζει να επιμένει δεν αποκλείεται η φυλάκιση του να παραταθεί.

Το μειοψηφικό, αλλά θαρραλέο κίνημα αρνητών στράτευσης στον σιωνιστικό στρατό κατοχής έχει μια ιστορία περίπου σαράντα χρόνων. Η μεγάλη αρχή έγινε το 1982 όταν χιλιάδες έφεδροι αντιστάθηκαν στην στράτευση κατά την διάρκεια της εισβολής του Ισραήλ στον Λίβανο και τουλάχιστον 160 από αυτούς φυλακίστηκαν. Σημαντικοί ήταν οι αριθμοί αφότου ξέσπασε η πρώτη Ιντιφάντα το 1987. Το 2003 σε μια ακόμη κορύφωση της ισραηλινής επιθετικότητας, επί κυβέρνησης του εγκληματία Σαρόν, 27 πιλότοι της πολεμικής αεροπορίας και 15 στρατιώτες της επίλεκτης μονάδας Σαγιερέτ Ματκάλ δηλώσαν πως αρνούνται να συμμετάσχουν σε επιθέσεις και στοχευμένες δολοφονίες Παλαιστίνιων αγωνιστών στα κατεχόμενα. Είχε προηγηθεί η δήλωση, 52 έφεδρων αξιωματικών και στρατιωτών τον Ιανουάριο του 2002 οι οποίοι αρνήθηκαν να υπηρετήσουν στη Δυτική Όχθη και τη Γάζα. Πρόσφατα στην διάρκεια των κινητοποιήσεων ενάντια στην δικαστική μεταρρύθμιση της κυβέρνησης Νετανιάχου 700 έφεδροι έκαναν δήλωση άρνησης στράτευσης ως κίνηση διαμαρτυρίας γι αυτό που θεώρησαν ως κατάλυση της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Παρά το γεγονός πως μέχρι τώρα αυτές οι κινήσεις δεν μπόρεσαν να επηρεάσουν ιδιαίτερα την πολιτική του σιωνιστικού κράτους, είναι χαρακτηριστικό πως οι αντιδράσεις και οι αρνήσεις συνήθως ακολουθούν τις κρίσεις που δημιουργεί η παλαιστινιακή και αραβική αντίσταση στο εσωτερικό της ισραηλινής κοινωνίας όταν η τελευταία αποκτά μαζικά και αποφασιστικά χαρακτηριστικά. Το ίδιο ισχύει, σε άλλη διάσταση και μέσα στους στρατιωτικοπολιτικούς μηχανισμούς του κατοχικού κράτους, ιδιαίτερα στον στρατό, μιας και αυτός στην πλειοψηφία του αποτελείται από κληρωτούς και εφέδρους. Πριν τον Μίτνικ ένας άλλος νεαρός από τον Μάρτιο του 2023, ο 18χρονος Γιουβάλ Νταγκ υπήρξε σύμβολο του κινήματος. Φυλακίστηκε επανειλημμένα επειδή αρνήθηκε να ανταποκριθεί στις διαδοχικές κλήσεις να στρατευτεί, υιοθετήθηκε ως κρατούμενος για τις ιδέες του από την Διεθνή Αμνηστία και η περίπτωση του έγινε γνωστή μέσα και έξω από το Ισραήλ. Υπάρχουν περιπτώσεις στις οποίες η φυλάκιση ξεπέρασε τους τέσσερεις και πέντε μήνες. Το δίκτυο Mesarvot (Αρνήτριες), η οργάνωση βετεράνων Yesh Gvul (Υπάρχει όριο) και άλλες μικρότερες ομάδες προτρέπουν και υποστηρίζουν τους αρνητές. Οι οργανώσεις αυτές αν και δηλώνουν πως αποδέχονται την πράσινη κατοχική γραμμή του 1967, δηλώνουν σεβασμό στο ισραηλινούς νόμους και έχουν πασιφιστικά χαρακτηριστικά αγωνίζονται σε πολύ δύσκολες συνθήκες πηγαίνοντας κόντρα στο κυρίαρχο μιλιταριστικό ρεύμα.

Η στρατιωτική θητεία είναι υποχρεωτική για τους πολίτες του Ισραήλ με εβραϊκή καταγωγή. Εξαιρούνται μόνο οι υπερορθόδοξοι Εβραίοι Χαρεντίμ και ορισμένες άλλες μικρές κατηγορίες. Σχεδόν το 69% των ανδρών και το 56% των γυναικών στρατολογούνται για στρατιωτική θητεία σε ηλικία 18 χρόνων. Για τους άνδρες η διάρκεια της είναι 32 μήνες και για τις γυναίκες 24 μήνες. Μέχρι τότε έχουν υποστεί μια συστηματική πλύση εγκεφάλου στην εκπαίδευση αλλά και σε όλη την σφαίρα των κοινωνικών δραστηριοτήτων για τον θεμελιώδη ρόλο του στρατού στην επιβίωση του Ισραήλ. Λειτουργεί ακόμη το πρόγραμμα Gadna, δηλαδή τα τάγματα νεολαίας, στην διάρκεια του οποίου έφηβοι εκπαιδεύονται στη χρήση όπλων σε συνδυασμό με την σχετική μιλιταριστική διαπαιδαγώγηση. Σε μια κοινωνία με διαφορετικές ιστορικές ρίζες η οποία διατηρεί και αναπαράγει πολλές διαιρέσεις η στράτευση αποτελεί βασικό ( ακρογωνιαίο έχει χαρακτηριστεί) ενοποιητικό παράγοντα. Η θητεία θεωρείται ως ο βασικότερος θεσμός για την απόκτηση της ισραηλινής ταυτότητας, πύλη για την είσοδο στην επίσημη κοινωνική ιεραρχία και διαβατήριο για την εργασιακή και την κοινωνική εξέλιξη. Ιδιαίτερα αυτό ισχύει για τα χαμηλότερα κοινωνικά στρώματα και τις διάφορες κοινότητες Εβραίων μεταναστών που ήρθαν τις τελευταίες δεκαετίες στο Ισραήλ από την Ρωσία, την Αφρική και αλλού. «Ένα έθνος που χτίζει έναν στρατό είναι ένα έθνος που χτίζει τον εαυτό του» είναι ένα γνωστό σύνθημα που απεικονίζει πολύ καλά τον κρίσιμο ρόλο του στρατού στην οικοδόμηση αυτού που σήμερα ονομάζεται Ισραήλ και η εξήγηση γιατί χωρίς τον μιλιταρισμό που είναι εγγενής στο σιωνιστικό κατοχικό κρατικό-κοινωνικό εγχείρημα, αυτό δεν θα μπορούσε να επιβιώσει. “Είτε μας αρέσει είτε όχι, η κοινωνία μας είναι μιλιταριστική. Αυτός ο μιλιταρισμός είναι η κεντρική οργανωτική αρχή γύρω από την οποία η ισραηλινή κοινωνία περιστρέφεται, εργάζεται και αποφασίζει τα σύνορά της και τους επιτρεπόμενους κανόνες του παιχνιδιού”, διαπίστωνε σε ένα κείμενο του με τίτλο «Μιλιταρισμός στην ισραηλινή κοινωνία» ο κοινωνιολόγος Μπαρούχ Κίμερλινγκ. Το κράτος που παρουσιάζεται ως η μοναδική δημοκρατία στην Μέση Ανατολή, μπορεί να έχει τα τυπικά χαρακτηριστικά μιας αστικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας και να διατηρεί για πρόσχημα ορισμένες ελευθερίες αλλά είναι απόλυτα δεμένο με τον σιωνιστικό μιλιταρισμό και τον στρατιωτικό μηχανισμό. Δεν είναι καθόλου σύμπτωση πως οι περισσότεροι πρωθυπουργοί από την εποχή του Γιγκάλ Αλόν και του Μπέγκιν ήταν είτε παλιά στελέχη των ενόπλων εβραϊκών τρομοκρατικών ομάδων είτε πρώην αξιωματικοί του στρατού.

Σύμφωνα με το Διεθνές Ινστιτούτο Ερευνών για την Ειρήνη (SIPRI) το Ισραήλ ξόδεψε το 2022 το 4,5% του ΑΕΠ για στρατιωτικές δαπάνες, χώρια η τεράστια αμερικάνικη βοήθεια που παίρνει. Είναι το κράτος- αποδέκτης της μεγαλύτερης στρατιωτικής βοήθειας από τις ΗΠΑ από τα χρόνια της ίδρυσης του. Μετά το Κατάρ κατέχει τη δεύτερη θέση σε όλο τον κόσμο στην ετήσια κατά κεφαλή στρατιωτική δαπάνη( γύρω στα 2.500 δολάρια) Κτίζοντας μια πολεμική κοινωνία, σε συνδυασμό με την τεχνολογική υπεροπλία οι ηγέτες του σιωνιστικού κράτους πίστεψαν πως θα κερδίσουν στο διηνεκές την ασφάλεια στα κατακτημένα εδάφη υποτάσσοντας τους Παλαιστίνιους. Διαψεύστηκαν οδυνηρά! Όσα ακολούθησαν το πρωινό της 7η Οκτωβρίου στην πολιορκημένη Γάζα και στην αιχμάλωτη Δυτική Όχθη θα αποτελέσουν μια τομή και για την ισραηλινή κοινωνία και τις ιστορικές βεβαιότητες της ηγετικής ομάδας της και πηγή μιας διαρκούς κρίσης και αδιεξόδων του μιλιταριστικού μοντέλου.

Πηγές και προτάσεις

ΔΕΙΤΕ την δήλωση του Ταλ Μίτνικ. twitter.com/prem_thakker/status/1739730931726864786

ΕΠΙΣΚΕΦΤΕΙΤΕ διαδικτυακά οργανώσεις αρνητών στράτευσης https://www.facebook.com/mesarvot/ και https://www.yesh-gvul.org.il/english

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ένα άρθρο στο +972 για τις αντιδράσεις στην κυβέρνηση Νετανιάχου και τους νέους αρνητές, www.972mag.com/israeli-youth-draft-refusal-protests

ΑΝΑΖΗΤΕΙΣΤΕ την έκδοση στα ελληνικά του βιβλίου του Kidron Peretz, «Αρνούμαι, Ισραηλινοί στρατιώτες - αρνητές στράτευσης διηγούνται τις εμπειρίες τους». Έκδοση της Αντιπολεμικής Διεθνιστικής Κίνησης το 2003 και την ενδιαφέρουσα μελέτη- διδακτορική διατριβή του Nizam Salahat “Ο ρόλος του μιλιταρισμού στην διαμόρφωση της εθνικής ταυτότητας στο Ισραήλ, 1919-2000” dspace.lib.uom.gr/bitstream/2159/1615/5/Salahat.pdf

ΓΝΩΡΙΣΤΕ μερικούς από τις νέες και τους νέους αρνητές που υπέγραψαν την δήλωση του Σεπτεμβρίου 2023. https://www.972mag.com/israel-refusers-youth-against-dictatorship/

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου