30 Ιαν 2010

Κουτάισι –Γεωργία. Μνημείο του αίματος


Δεν έχει διευκρινιστεί αν η οκτάχρονη Nivo Jincharadze με την μητέρα της Eka Tsutskhvashvili βγήκαν από το διαμέρισμα της εργατικής πολυκατοικίας, από τον φόβο της επικείμενης έκρηξης η από άγνοια του κινδύνου, το κρύο σαββατιάτικο απόγευμα στις 19 του περασμένου Δεκέμβρη. Ότι και να προκάλεσε την παρουσία τους εκείνη την στιγμή στην αυλή του κτιρίου, στην συνοικία Autoqarkhana, στο Κουτάισι, το αποτέλεσμα ήταν τραγικό. Ύστερα από μια φοβερή έκρηξη που έμοιαζε με σεισμό, όλα κοκκίνισαν για την μικρή Nivo . Ένα πηχτό κόκκινο χρώμα ακριβώς το ίδιο που πλημμύρισε την αυλή και κατακλύζει το βιαστικό συγκλονιστικό μικρό βίντεο που τραβήχτηκε με κινητό τηλέφωνο. Μάνα και κόρη διακομίστηκαν βιαστικά στο ιατρείο του διπλανού εργοστασίου αυτοκινήτων και αρκετά αργότερα στο νοσοκομείο της πόλης, όπου διαπιστώθηκε και επίσημα ο θάνατος τους, που προήλθε από βαριά τραύματα που προκάλεσαν κομμάτια από σίδερο και μπετόν.

Η έκρηξη που έγινε βιαστικά με εντολή της γεωργιανής κυβέρνησης, δυο ημέρες πριν την καθορισμένη ημερομηνία, προκάλεσε την κατάρρευση του μεγάλου τσιμεντένιου Μνημείου της Δόξας που έστεκε στην διπλανή πλατεία από τις αρχές της δεκαετίας του Ογδόντα. Ήταν αφιερωμένο στους σκοτωμένους Γεωργιανούς στρατιώτες στην διάρκεια του Πατριωτικού Πολέμου, φιλοτεχνημένο από τον ογδόνταδιάχρονο σήμερα γλύπτη Merab Berdzenishvili και είχε υιοθετηθεί από την Ουνέσκο. Με ύψος σαρανταέξι μέτρα το μνημείο περιελάμβανε μια σύνθεση τριών γλυπτών στην πρόσοψη του, η πρώτη από τις οποίες εικόνιζε την θλίψη της μάνας και η τελευταία τον αγγελιοφόρο της νίκης.

Μπορεί να μην ήταν μια καλλιτεχνική κατασκευή ανάλογη των μεσαιωνικών γεωργιανών μνημείων που κοσμούν το Κουτάισι, όπως ο καθεδρικός Bagrati η το μοναστήρι Gelati από τον ενδέκατο αιώνα, όταν η πόλη υπήρξε πρωτεύουσα του βασιλείου της Κολχίδας και αργότερα του Ενωμένου Βασιλείου της Γεωργίας, αλλά είχε ισχυρούς συμβολισμούς για την πλειοψηφία των απλών ανθρώπων. Γιατί η Γεωργία μπορεί να έμεινε σχεδόν ανέπαφη από την Γερμανική εισβολή και κατοχή αλλά περίπου επτακόσιες χιλιάδες Γεωργιανοί πολέμησαν στις τάξεις του Σοβιετικού στρατού και από αυτούς οι τριακόσιες χιλιάδες έπεσαν στα πεδία των μαχών. Είναι πολύ λίγες οι οικογένειες στην χώρα των τεσσάρων και κάτι εκατομμυρίων περίπου, που δεν έχει κάποιο σκοτωμένο συγγενή από εκείνη την περίοδο να θυμάται.

Η βάρβαρη απόφαση της κυβέρνησης στην Τυφλίδα να γκρεμίσει το μνημείο - με το πρόσχημα πως εμπόδιζε τα σχέδια για το κτίσιμο του νέου κοινοβουλίου - είχε ξεσηκώσει την οργή της πλειοψηφίας των κατοίκων στο Κουτάισι και πολλών Γεωργιανών σε όλη την χώρα. Η επίσπευση του γκρεμίσματος που είχε προγραμματιστεί να γίνει στις 21 του Δεκέμβρη , ημέρα γενεθλίων του προέδρου Σαακασβίλι (!), έγινε όταν μαθεύτηκε πως στην πόλη είχαν αρχίσει να μαζεύουν υπογραφές για να σταματήσουν τις εργασίες κατεδάφισης. Ο τραγικός θάνατος της μικρής Nivo και της μητέρας της αλλά και ο σοβαρός τραυματισμός μιας δεκάδας άλλων γειτόνων τους ξεσήκωσε ένα ισχυρό κύμα οργής σε όλη την Γεωργία, αναγκάζοντας τον Σαακασβίλι να απολύσει τον διοικητή της επαρχίας και να στείλει στο δικαστήριο τους υπεύθυνους τεχνικούς της εταιρίας που ανέλαβε την κατεδάφιση, έτσι ώστε να αποποιηθεί τις ευθύνες που τον βαρύνουν. Αυτή την φορά οι αντιδράσεις προήλθαν όχι μόνο από την σημερινή γεωργιανή αριστερά αλλά από το σύνολο της αντιπολίτευσης και το σημείο που υπήρχε το μνημείο έχει γίνει τόπος συχνών αντικυβερνητικών συγκεντρώσεων. Όσο για τον Σαακασβλίλι και την μαφιόζικη ομάδα που κυβερνά την Γεωργία, που θεωρούν τους εαυτούς τους επτάψυχους, ας ευχηθούμε πως το αίμα της οκτάχρονης Nivo θα αποδειχθεί πολύ βαρύ έτσι ώστε να επισπευσθεί η τελική ετυμηγορία για την σκληρή και ανελέητη τιμωρία τους.


  • Το συγκλονιστικό βίντεο με το όμορφο αλλά παγωμένο πρόσωπο της κτυπημένης μικρής Νivo βρίσκεται στην διεύθυνση http://www.youtube.com/watch?v=toOds_FpvNA.

16 Ιαν 2010

Dayi, Σιτσουάν Τέχνη για εκατομμύρια


Ο Liu Wencai που γεννήθηκε στα 1887 και πέθανε από φυσικά αίτια το 1949, λίγο πριν φτάσουν στην περιοχή που ζούσε, οι δυνάμεις του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού, ήταν ένας διαβόητος για την σκληρότητα του γαιοκτήμονας στην επαρχία Σιτσουάν , στην κεντροδυτική Κίνα. Τα κτήματα και το εντυπωσιακό αρχοντικό του βρίσκονταν στην περιφέρεια Dayi, πενήντα χιλιόμετρα περίπου από την σημερινή πρωτεύουσα της Σιτσουάν , την Chengdu. Το όνομα του , έγινε συνώνυμο σε όλη την χώρα, των φεουδαρχών που εκμεταλλεύονταν απάνθρωπα τους φτωχούς αγρότες στην προεπαναστατική Κίνα, έκλεβαν την σοδειά τους και τους καταδίκαζαν σε θανατηφόρα πείνα.

Το 1965 μια μεγάλη ομάδα από καθηγητές και σπουδαστές από το Ινστιτούτο Καλών Τεχνών της Σιτσουάν που έχει την έδρα του στην Chongqing, ξεκίνησε να κατασκευάζει ένα επικό γλυπτό σε φυσικό ανθρώπινο μέγεθος, ακριβώς στην περιοχή που ο διαβόητος γαιοκτήμονας είχε στην εξουσία του. Το γλυπτό που φτιάχτηκε από πηλό, θέλοντας και με το υλικό να συμβολίσει την στενή σχέση του με τους φτωχούς αγρότες, είναι μια σύνθεση από εκατόν δεκατέσσερις ανθρώπινες φιγούρες, ογδόντα δύο άνδρες και τριάντα δύο γυναίκες και εκτείνεται σε ενενήντα επτά μέτρα μήκος περίπου. Το σύμπλεγμα αποτελείται από επτά σκηνές, οι οποίες απεικονίζουν με εντυπωσιακή ζωντάνια και δύναμη την πορεία του κινέζικου λαού από τη σκλαβιά της φεουδαρχίας προς την επανάσταση. Παρουσιάζει τους αγρότες να πληρώνουν τη δεκάτη και να γίνονται αντικείμενα εκμετάλλευσης και βασανισμού από τον άρχοντα, κατόπιν να αντιδρούν και τέλος να εξεγείρονται. Η σύνθεση που στα κινέζικα ονομάζεται Shouzuyuan, δηλαδή το δικαστήριο για τα έσοδα μίσθωσης της γης, αποτέλεσε πανεθνικό πρότυπο για την επαναστατική τέχνη, ειδικά την περίοδο της Πολιτιστικής Επανάστασης. Εκατομμύρια Κινέζοι στο Πεκίνο και σε άλλες πόλεις της χώρας είδαν το γλυπτό η αντίγραφά του και εκατομμύρια αφίσες και φωτογραφίες με τμήματα της σύνθεσης κυκλοφόρησαν στην Κίνα και στο εξωτερικό. Πιστοί στο συλλογικό πνεύμα της εποχής οι καλλιτέχνες που το έκαναν έμειναν για πάντα ανώνυμοι. Η δημιουργία τους, ύστερα από διάφορα ταξίδια που έκανε στην χώρα, βρίσκεται μόνιμα στο παλιό αρχοντικό του γαιοκτήμονα που έχει μετατραπεί σε μουσείο.

Η εντυπωσιακή αυτή συλλογική καλλιτεχνική δημιουργία ξαναήρθε στην επικαιρότητα με αφορμή το πρώτο ταξίδι της έξω από τα σύνορα της Κίνας. Ένα πιστό αντίγραφο από χαλκό και υαλοβάμβακα, εκτέθηκε για πρώτη φορά στην Διεθνή Έκθεση Βιβλίου στην Φραγκφούρτη από τον περυσινό Σεπτέμβρη ως τις αρχές του φετινού Γενάρη, σε ειδική ενότητα με τίτλο «Τέχνη για τα εκατομμύρια. Εκατό γλυπτά από την περίοδο του Μάο». Προκάλεσε τον θαυμασμό και πυροδότησε πολλές συζητήσεις για την επαναστατική τέχνη στα χρόνια της Πολιτιστικής Επανάστασης. Σε πείσμα της επίσημης κινέζικης εκδοχής που προσπαθεί να περιορίσει την ακτινοβολία της δημιουργίας μόνο στην φόρμα και σε μια ανεπίστρεπτη ιστορικότητα δεν ήταν λίγοι εκείνοι που διαπίστωσαν τα διαχρονικά μηνύματα της. Γιατί δυστυχώς ο άσπλαχνος γαιοκτήμονας κατάφερε να πάρει την εκδίκηση του και στην σημερινή Κίνα πολλοί Liu Wencai, στις πόλεις και την ύπαιθρο ζουν και βασιλεύουν σε βάρος των εκατομμυρίων εργατών και αγροτών που έχουν επιστρέψει στις συνθήκες της άγριας εκμετάλλευσης και καταπίεσης.


* Η στήλη παρακινήθηκε από ένα μικρό καλό ηλεκτρονικό δημοσίευμα στο μπλογκ http://krotkaya.wordpress.com/. Για περισσότερες πληροφορίες και εικόνες για το γλυπτό και την ιστορία του στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://www.morningsun.org/stages/rent_courtyard.html