Ούντινε, βόρεια Ιταλία | Η εγκατάλειψη του πρακτικάριου Λορέντσο από τον Άγιο Τζιοβάνι Μπόσκο

Ινστιτούτο Τζιακομίνο Μπεάρζι Σαλεζιάνι Ντον Μπόσκο. Το μεγάλο όνομα το οφείλει σε μια φιλεύσπλαχνη πλούσια χήρα και σε ένα καθολικό ιερέα παιδί μιας φτωχής οικογένειας, από το Καστελνουόβο ντ΄Αστι του Πιεμόντε. Με τα χρήματα της Μελάνια Μπεάρζι, στην μνήμη του Τζιακομίνου, του μικρού γιου που έχασε πρόωρα, αγοράστηκε μια έκταση που παλιά στάβλιζαν αλόγα. Και με την συνδρομή των Σαλεζιάνι, ενός καθολικού εκπαιδευτικού τάγματος που ίδρυσε ο Ντον Τζιοβάνι Μπόσκο, το μικρό ορφανοτροφείο το 1932 στο Ούντινε, εξελίχτηκε σε ένα μεγάλο οικοτροφείο και εκπαιδευτήριο. Στην δεκαετία του 1960 έγινε ένα πλήρες εκπαιδευτικό ίδρυμα με δημοτικό και γυμνάσιο και τμήματα τεχνικής εκπαίδευσης και επαγγελματικής κατάρτισης, συνεχίζοντας μέχρι σήμερα στα πλαίσια του εθνικού εκπαιδευτικού συστήματος. Γεννημένος το 1815 ο Ντον Τζιοβανι Μπόσκο με επίκεντρο το Τορίνο, σύμφωνα με τις επίσημες βιογραφίες του, δούλεψε ακούραστα για την εκπαίδευση των φτωχών και ορφανών παιδιών. Η «Εταιρεία του Αγίου Φραγκίσκου ντε Σάλες» που ίδρυσε είχε διακηρυγμένο στόχο να δίνει στους νέους όχι μόνο ψωμί και σπίτι αλλά και επαγγελματική και θρησκευτική εκπαίδευση. Την ευκαιρία να εισέλθουν στην κοινωνική ζωή και να βοηθηθούν στην αναζήτηση εργασίας και στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσής τους. Για την δράση του στην Ιταλία και στις ιεραποστολές ανακηρύχτηκε άγιος το 1934 και στις 31 Ιανουαρίου 1958, πάπας ο Πίος ΙΒ΄, μετά από πρόταση του χριστιανοδημοκράτη υπουργού Εργασίας Λουίτζι Γκούι, τον ανακήρυξε «προστάτη των Ιταλών μαθητευόμενων».
 

Ο Λορέντσο Παρέλι ήταν μαθητής του Ινστιτούτο Μπεάρζι στον τέταρτο χρόνο στον τομέα της βιομηχανικής μηχανικής. Ο 18χρονος έχασε την ζωή του στο εργοστάσιο μεταλλουργίας Burimec στο Λαουτσάκο στο οποίο έκανε πρακτική άσκηση. Ήταν μεσημέρι της Παρασκευής 21 Ιανουαρίου όταν ο νεαρός χτυπήθηκε στο κεφάλι από σιδερένιο δοκό σε σχήμα Τ, βάρους 150 κιλών. Παρότι φορούσε κράνος ο θάνατος ήταν ακαριαίος. Ο Παρέ, όπως τον αποκαλούσαν χαϊδευτικά οι συμμαθητές του, ολοκλήρωνε εκείνη την ημέρα μια από τις φάσεις της πρακτικής άσκησης, η οποία έχει γενικευτεί ως θεσμός στις λυκειακές σπουδές. Ξεκίνησε την εποχή Μπερλουσκόνι και συστηματοποιήθηκε με την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση της κυβέρνησης Ρέντσι το 2015 η οποία ονομάστηκε «Καλό Σχολείο»! Με τον νόμο 107 προβλέπεται πως όλοι οι μαθητές της τελευταίας τριετίας του Λυκείου θα πρέπει να πραγματοποιούν πρακτική άσκηση σε εταιρείες, οργανισμούς, επαγγελματικούς συλλόγους και ιδρύματα, αμισθί. Εναλλαγή σχολείου και εργασίας ήταν το όνομα του προγράμματος στο οποίο το 2018, με τον νόμο 145, έγιναν ορισμένες αλλαγές δίνοντας του ένα πιο περίπλοκο τεχνοκρατικό όνομα για ξεκάρφωμα: «Διαδρομές για Εγκάρσιες Δεξιότητες και Προσανατολισμό»! (PCTO). Στην διάρκεια της τριετίας, οι μαθητές των λυκείων πρέπει να κάνουν πρακτική άσκηση 90 ωρών, στις τεχνικές σχολές 150 ώρες και στα επαγγελματικά ιδρύματα 210 σύμφωνα με κανονισμούς και οδηγίες για διάφορους εργασιακούς κλάδους που έχει εκπονήσει το Υπουργείο Παιδείας σε συνεργασία με τις εργοδοτικές οργανώσεις. Για τις σχολές όπως αυτή του Λορέντσο το διπλό σύστημα προβλέπει περιόδους επαγγελματικής κατάρτισης και πρακτικής εφαρμογής, δηλαδή εργασίας, όχι λιγότερες από 400 ώρες ετησίως, ως πρώτης βαθμίδας μαθητείας. Η γενίκευση και η υποχρεωτικότητα της πρακτικής άσκησης έχει μετατρέψει μια μεγάλη μάζα νέων ανθρώπων, περίπου τριακόσιες χιλιάδες σε ετήσια βάση, απόλυτα διαθέσιμη στο κεφάλαιο για δωρεάν εκμετάλλευση. Και την ίδια στιγμή την εκπαιδεύει στην κυρίαρχη αντίληψη πως είναι ευτύχημα να βρεις δουλειά ακόμα κι αν τα δικαιώματα σου (μισθοί, συμβάσεις, ωράριο, ρυθμοί, ασφάλεια ) πρέπει να θυσιαστούν. Ιταλικές κυβερνήσεις κάθε απόχρωσης και ενώσεις εργοδοτών, ιδιαίτερα αυτών της βιομηχανίας, εκπονούν διαδοχικά σχέδια και ψηφίζουν νόμους με σκοπό την πλήρη προσαρμογή της εκπαίδευσης στις ανάγκες για φθηνό και ευέλικτο εργατικό δυναμικό. Εργαλεία προσαρμογής εκτός των άλλων, τα αναλυτικά προγράμματα, η αυτονομία των εκπαιδευτικών μονάδων και η επέκταση της υποχρεωτικής πρακτικής άσκησης. Στην εποχή της πανδημίας προστέθηκε και η υστερόβουλη χρήση της ψηφιοποίησης. Έτσι είναι πλήρως κατανοητή η επιλογή ως Υπουργού Παιδείας στην κυβέρνηση Ντράγκι του καθηγητή Οικονομικών και Βιομηχανικής Πολιτικής στο πανεπιστήμιο της Μπολόνια, Πατρίτσιο Μπιάνκι. Ενός αστέρα ιδεών, για τις καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις, την ανάπτυξη και μετάβαση στην νέα εποχή του κεφαλαίου, το μέλλον της τεχνητής νοημοσύνης και τον προσανατολισμό των κοινωνικών πόρων στην μηχανή της κεφαλαιοκρατικής αναπαραγωγής και κυριαρχίας. Ενθουσιώδης ο Μπιάνκι, έφτασε να προτείνει την εφαρμογή της πρακτικής άσκησης και στα δημοτικά σχολεία εισάγοντας ειδικότητα εκπαιδευτικού ο οποίος θα μυεί τους μικρούς μαθητές στον κόσμο της εργασίας! Μόλις τον προηγούμενο Νοέμβριο ο ίδιος σε μια ομιλία του, την οποία υπενθύμισε στην ανακοίνωση της για τον άδικο θάνατο του Λορέντσο η Cobas Scuola είχε διακηρύξει: “ Οι επιχειρήσεις σήμερα χρειάζονται ανθρώπους που είναι εξειδικευμένοι αλλά και πολύ ευέλικτοι […] Χρειάζεται να συνοδεύουμε τους μαθητές στις επιχειρήσεις από το γυμνάσιο». Γι αυτό και η Αννα Μαρέτσι Ντανιέλι, αντιπρόεδρος της Confindustria, της ένωσης βιομηχάνων στο Ούντινε, εν μέσω της γενικής κατακραυγής για τον θάνατο του Λορέντσο, αφού διευκρίνισε με απίστευτη υποκρισία πως σήμερα δεν πρέπει να μιλάμε ως βιομήχανοι, αλλά ως γονείς! έσπευσε να υπερασπιστεί τον θεσμό της υποχρεωτικής πρακτικής. Γιατί δίνει – όπως είπε- μεγαλύτερη ανταγωνιστικότητα στο σχολείο και στο παραγωγικό σύστημα.

Στην Ιταλία στο 2021 καταγράφτηκαν 1404 θάνατοι εργατών στην διάρκεια της δουλειάς, 18% περισσότεροι από το 2020. Στον αριθμό αυτό φυσικά δεν περιλαμβάνονται οι θάνατοι από Covid-19 αυτών που μολύνθηκαν στην διάρκεια της εργασίας καθώς και «αόρατων» μεταναστών. Στις πρώτες ημέρες του 2022 έχουν σκοτωθεί 47 εργαζόμενοι, μέσος όρος δύο κάθε ημέρα! Αποτέλεσμα των εξοντωτικών ρυθμών και της έλλειψης μέτρων ασφαλείας. Αν και δεν έχει συμβεί κάποιο θανατηφόρο περιστατικό με θύμα νέο πρακτικάριο, στην διάρκεια του προγράμματος έχουν καταγραφτεί αρκετά μη θανατηφόρα «ατυχήματα» Στην Τζένολα στο Κούνεο ένας 17χρονος κατέληξε στην εντατική μετά από πτώση από σιδερένια πύλη. Κοντά στο Πράτο αναφέρθηκε ακρωτηριασμός δακτύλου σε ένα συνεργείο. Στην Λα Σπέτσια, ένας μαθητής καταπλακώθηκε από περονοφόρο όχημα και έσπασε την κνήμη του και στην Φαέντσα ο μηχανικός βραχίονας ενός γερανού έπεσε στα πόδια ενός 18χρονου. Ενώ προβλέπεται οι πρακτικάριοι να βρίσκονται στον χώρο εργασίας με την επίβλεψη υπεύθυνου, πολλές φορές αναλαμβάνουν το πόστο ενός κανονικού εργαζόμενου.

Ο θάνατος του νεαρού Λορέντσο, πυροδότησε ένα οργισμένο κύμα διαδηλώσεων σε όλη την Ιταλία, στις οποίες πρωταγωνίστησαν οι νέοι,αντιμετωπίζοντας σκληρή αστυνομική καταστολή. Η εκπαίδευση, υποταγμένη στις απαιτήσεις της καπιταλιστικής κερδοφορίας μπήκε στον στόχο της αγανάκτησης και της κριτικής. «Τσάο Παρέ!» Ένα πανό μπροστά στην εκκλησία και δεκάδες νέοι με μηχανές και σκούτερ που τόσο αγαπούσε, αποχαιρέτησαν τον Λορέντσο στο Καστιόνς ντι Στράντα. Στο ινστιτούτο Μπεάρζι το κλίμα ήταν βαρύ και οι συμμαθητές του Λορέντσο συντετριμμένοι. Ο διευθυντής, πατέρας Λ. Τεστόν, πιστός στο ρόλο του, μοίρασε παρηγορητικά λόγια. Έγραψε πως πρέπει να προσευχηθούμε και να εμπιστευτούμε τον Λορέντσο και την οικογένειά του στον Άγιο Ιωάννη Μπόσκο. Ο τελευταίος όμως δεν προστάτεψε τον νεαρό την στιγμή που έπρεπε. Και πως θα μπορούσε άλλωστε; Ο θεός του καπιταλιστικού κέρδους είναι πιο δυνατός από όλους τους αγίους μαζί! Πολύ περισσότερο όταν και αυτοί έχουν μπει στην υπηρεσία της εξουσίας.

Πηγές και Προτάσεις

ΕΠΙΣΚΕΦΤΕΙΤΕ την ιστοσελίδα του Ινστιτούτου www.bearzi.it/lavoro/serviziallepersone/scuola-lavoro

ΔΙΑΒΑΣΤΕ την ανακοίνωση των Cobas-Scuola, www.cobas-scuola.it/Notizie/Il-dolore-dei-Cobas-per-Lorenzo-studente-morto-nella-scuola-lavoro