22 Σεπ 2007

ΕΙΚΟΝΕΣ… ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ

Εργάτης στα ναυπηγεία NAGISA στην Χιχόν της Ισπανίας, μπροστά από φλεγόμενο οδόφραγμα. Οι εργαζόμενοι απεργούν και διαμαρτύρονται για τις επερχόμενες μαζικές απολύσεις, μετά την απόφαση της εταιρείας να βάλει λουκέτο τον επόμενο χρόνο.



Απεργοί εργάτες ορυχείων στον κεντρικό Ατλα, στο Μαρόκο διαδηλώνουν. Στο ορυχείο Jbel Awam, διακόσιοι εργάτες απεργούσαν από τις 4 του Ιούλη, ζητώντας καλύτερες αμοιβές και ασφαλείς συνθήκες εργασίας για να αποφεύγονται τα ατυχήματα που γίνονται σχεδόν με συχνότητα δεκαπέντε τον μήνα. Τα χαράματα της 14 του Σεπτέμβρη, αστυνομικές δυνάμεις επιτέθηκαν στον καταυλισμό τους και συνέλαβαν 29 από αυτούς.



Το πανό γράφει πως το τείχος είναι τρομοκρατία. Άοπλοι Ιρακινοί διαμαρτύρονται μπροστά σε πάνοπλους Αμερικάνους στην Βαγδάτη, ενάντια στην κατασκευή τείχους ανάμεσα σε δύο συνοικίες της πόλης, για λόγους… ασφαλείας!

*Η στήλη βρέθηκε απροετοίμαστη στις χρονικές απαιτήσεις της έκδοσης. Έχασε τον βηματισμό της εξαιτίας της παρεμβολής των εκλογών. Για τους φανατικούς αναγνώστες της και με την βοήθεια των ειδησεογραφικών πρακτορείων αυτήν την φορά κάλυψε τον χώρο της, με μερικές από τις πολλές εικόνες της αντίστασης που εκτυλίσσεται καθημερινά σε πολλές αθέατες γωνιές του κόσμου

8 Σεπ 2007

Kokyangak, Κιργισία. Μια ημέρα με τον μικρό Μπακίτ



Η Kokyangak είναι μια μικρή πόλη δέκα χιλιάδων, πάνω-κάτω κατοίκων σφηνωμένη πάνω στα βουνά, στη νοτιοδυτική Κιργισία, στο ομπλάστ του Τζαλαλαμπάντ, ανάμεσα σε αλπικές λίμνες, εκτεταμένα δάση καρυδιάς και πηγές μεταλλικών νερών. Στα χρόνια που η περιοχή και όλη η χώρα ήταν τμήμα της Σοβιετικής Ένωσης, η πόλη ζούσε κυρίως από το μεγάλο ανθρακωρυχείο που υπάρχει δίπλα της και το οποίο έβγαζε χιλιάδες τόνους το χρόνο κάρβουνο για τις ανάγκες της βιομηχανίας.


Σε αυτήν την πόλη γεννήθηκε ο δωδεκάχρονος Μπακίτ, που αντί για το σχολείο είναι αναγκασμένος κάθε ημέρα, όταν το επιτρέπουν οι καιρικές συνθήκες, να κατεβαίνει στις σκοτεινές στοές του εγκαταλειμμένου ανθρακωρυχείου. Όπως και άλλα πολλά παιδιά, ο Μπακίτ σκάβει τα τοιχώματα των στοών από το πρωί ως αργά το απόγευμα και η καθημερινή αμοιβή του δεν ξεπερνά τα εκατό σόμς, δηλαδή κάτι λιγότερα από δύο αμερικάνικα δολάρια. Με αυτά βοηθάει την άνεργη και άρρωστη μητέρα του που η σύνταξη που παίρνει δεν ξεπερνά τα δέκα δολάρια, την κατάκοιτη γιαγιά του και την αδερφή του που ανέλαβε να τις φροντίζει. Τα δύο μεγαλύτερα αδέρφια του δουλεύουν και αυτά στο ορυχείο και κάνουν δουλειές του ποδαριού για να συντηρούνται, μιας και ο πατέρας τους έφυγε από το σπίτι δίχως να ασχολείται με τη φροντίδα τους.



Οι μονογονεϊκές οικογένειες στην Kokyangak δεν είναι λίγες. Η ανεργία και τα συνακόλουθα οικονομικά προβλήματα είναι ο κυριότερος παράγοντας για τη διάλυση των οικογενειών. Μόνο στην πόλη υπολογίζονται σε δύο χιλιάδες οι καταγραμμένοι άνεργοι αν και στην πραγματικότητα ο αριθμός είναι πολύ μεγαλύτερος. Στην περιοχή, και γενικά στην νότια Κιργισία, είναι διαδεδομένο το φαινόμενο των ανήλικων παιδιών-ανθρακωρύχων που σέρνονται μέσα στις ασυντήρητες και επικίνδυνες στοές για να συμπληρώσουν το οικογενειακό εισόδημα. Μελέτες υπολογίζουν πως το ένα τρίτο των οικογενειακών εσόδων των φτωχών Κιργίσιων, τόσο στις πόλεις όσο και στην ύπαιθρο προέρχεται από την παιδική εργασία. Στη χώρα δεν υπάρχουν επίσημες στατιστικές για την έκταση της παιδικής εργασίας αλλά ξένοι οργανισμοί και αποστολές που την επισκέφτηκαν τα τελευταία χρόνια και έκαναν έρευνες επιμένουν πως η παιδική εργασία έχει αυξηθεί εκρηκτικά στα χρόνια της ανεξαρτησίας ύστερα από την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. Ειδικά στο Μπισκέκ αλλά και άλλα αστικά κέντρα, στα οποία συρρέουν οι απελπισμένοι εσωτερικοί μετανάστες για αναζήτηση δουλειάς, είναι πολύ εύκολο να συναντήσει κανείς σε κάθε γωνιά ανήλικα παιδιά να δουλεύουν στους δρόμους, σαν αχθοφόροι, λούστροι, καθαριστές κ.λπ. Ειδικά στο Ος Παζάρ, στο κέντρο της πόλης, αλλά και σε άλλα πολυσύχναστα σημεία για ελάχιστα σόμς ο καθένας μπορεί να βρει πρόθυμα παιδιά να κάνουν κάθε είδους δύσκολη δουλειά.

Βίαια αποχωρισμένη από τον ενιαίο παραγωγικό και οικονομικό ιστό της Σοβιετικής Ένωσης, δίχως να έχει το πλούσιο υπέδαφος, ειδικά σε υδρογονάνθρακες, άλλων αποσχισμένων δημοκρατιών, η Κιργισία έχει βυθιστεί σε μια μακρόχρονη οικονομική βαρυχειμωνιά που την πληρώνουν, όπως πάντα γίνεται, οι πιο φτωχές ομάδες του πληθυσμού και ειδικά τα παιδιά και οι ανήμποροι.

* Αναλυτικά στοιχεία για την έκταση και τις μορφές της παιδικής εργασίας στην χώρα περιέχονται σε μια έκθεση της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας, που δημοσιεύτηκε το 2001 στο Μπισκέκ, με τίτλο «Child Labour in Kyrgyzstan». Εικόνες από την καθημερινή ζωή του Μπακίτ στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://www.childhoodpoverty.org/index.php?action=kyrgyzstanfilm, στην οποία υπάρχουν δύο μικρά μονόλεπτα φιλμ για αυτόν.

1 Σεπ 2007

Βρινταβάν-Βόρεια Ινδία. Η πόλη των χηρών



Το Βρινταβάν , για εκατομμύρια Ινδούς πιστούς του Κρίσνα είναι τόπος που μπορεί κανείς να έρθει πιο κοντά στους θεούς, σε ένα καταπράσινο και γαλήνιο περιβάλλον στις όχθες του Γιαμούνα, περίπου εκατόν πενήντα χιλιόμετρα στα νότιο-ανατολικά του Δελχί. Δώδεκα χιλιόμετρα από την δίδυμη ιερή πόλη Μαθούρα , η οποία θεωρείται ο τόπος γέννησης του θεού, στο κρατίδιο Ουτάρ Πραντές στην βόρεια Ινδία, η πόλη των εξήντα περίπου χιλιάδων κατοίκων, έχει πάνω από πέντε χιλιάδες ναούς και στα αιωνόβια δάση που την περιβάλλουν πιστεύεται πως ο Κρίσνα ενηλικιώθηκε παίζοντας με τους φίλους του , κλέβοντας τα ρούχα των κοριτσιών που έκαναν μπάνιο και παλεύοντας με τους δαίμονες. Όποιος ζήσει και κυρίως πεθάνει σε αυτήν την πόλη, πιστεύεται πως καταφέρνει να σπάσει τον κύκλο της ζωής και του θανάτου και κερδίζει μόνιμη και ευτυχισμένη κατοικία στον ουρανό.
Αυτήν την πόλη και τους περιβόλους των ναών της, αναγκάστηκαν να διαλέξουν για καταφύγιο, εδώ και αιώνες οι γυναίκες που χάνοντας τους συζύγους τους και μένοντας χήρες, θεωρούνται απόβλητες από τους συγγενείς τους , μιας και οι παραδόσεις και οι δοξασίες τις θεωρούν υπεύθυνες για τον θάνατο και βάρος για τα φτωχά νοικοκυριά. Παλιότερα η έπρεπε να ακολουθήσουν στον θάνατο τον άντρα τους η να παντρευτούν τον αδερφό του. Παρά τις κοινωνικές αλλαγές των τελευταίων δεκαετιών , ιδιαίτερα στην ύπαιθρο, αυτές οι γυναίκες αντιμετωπίζονται περίπου με τον ίδιο τρόπο. Γύρω στις είκοσι χιλιάδες υπολογίζονται οι χήρες που ζούνε σαν φαντάσματα στους δρόμους της πόλης, οι πιο πολλές σε μικρές κοινότητες και στοιβαγμένες σε μικρά άθλια δωμάτια. Τυλιγμένες με λευκά σάρια και συνήθως με ξυρισμένο κεφάλι ζητιανεύουν η για λίγες ρουπίες τραγουδούν θρησκευτικούς ύμνους και απευθύνουν ικεσίες και προσευχές στους θεούς, για λογαριασμό των χιλιάδων επισκεπτών που κατακλύζουν τους ναούς της πόλης.
Γραμμένο πριν χίλια περίπου χρόνια το Skanda Purana, ένα από τα δεκαοκτώ, και το μεγαλύτερο σε έκταση, ινδικό θρησκευτικό κείμενο, περιγράφει τις χήρες γυναίκες σαν μια από τις πιο άτυχες καταστάσεις που μπορεί να συμβούν στην ζωή του άνθρώπου . Από τότε ελάχιστα πράγματα έχουν αλλάξει στις κατώτερες κοινωνικά ομάδες της χώρας όσο αφορά την αντιμετώπιση αυτών των γυναικών. Υποκινούμενος από την απόλυτη ένδεια και την γενικευμένη αμορφωσιά, ο εξοστρακισμός αυτών των γυναικών ντύνεται με θρησκευτικές δοξασίες και προλήψεις και όχι λίγες φορές είναι σκληρός και απάνθρωπος. Ακόμα και οι σκιές αυτών των γυναικών, σύμφωνα με τις διαδεδομένες προλήψεις, φέρνουν ατυχία σε όσους πέσουν επάνω τους. Το υποτιθέμενο καταφύγιο στο Βρινταβάν, θρησκευτικά μπορεί να συνδέεται με τα πονηρά παιδικά παιγνίδια του Κρίσνα που παραπλάνησε χιλιάδες νεαρές γυναίκες, αλλά οι χήρες που αφιερώνονται στον θεό ούτε χαρούμενες και ανέμελες κοπέλες είναι όπως λέει ο μύθος ούτε έρχονται κυρίως για να τον υπηρετήσουν και να βρούνε τον δρόμο προς τον ουρανό. Έρευνες έδειξαν πως οι χήρες , οι περισσότερες από τα χωριά του Ουταρ Πραντές και της Δυτικής Βεγγάλης, παντρεμένες οι πιο πολλές σε άγουρη ηλικία, στην ουσία διώχτηκαν από τα σπίτια και τις οικογένειες τους για να μην είναι οικονομικό βάρος. Και όσες διαλέγουν το Βρινταβάν η άλλα θρησκευτικά κέντρα το κάνουν κυρίως για λόγους βιοπορισμού Οι μελέτες αυτές μάλιστα επισημαίνουν πως η διεύρυνση των κοινωνικών ανισοτήτων και οι πολιτικές καταστροφής της παραδοσιακής αγροτικής οικονομίας που συνοδεύουν την Ινδία στην είσοδο της στον 21ο αιώνα , έχουν αυξήσει τα περιστατικά εξοστρακισμού αυτών των γυναικών, που υπολογίζονται σε σαράντα εκατομμύρια σε όλη την χώρα.
* Η ζωή τεσσάρων γυναικών που είναι χήρες και ζουν στον ναό της ιερής πόλης Βαρανάσι διαταράσσεται, όταν μια από αυτές θα προσπαθήσει να ξεφύγει από τον κοινωνικό αποκλεισμό που επιβάλει η ινδική κοινωνία στις γυναίκες της ίδιας κατηγορίας. Είναι το θέμα του φιλμ « Water» ,( συμπαραγωγή Ινδίας και Καναδά, 2006) της Ντίπα Μέχτα, που έκανε αίσθηση διεθνώς, δημοσιοποίησε την ζωή αυτών των γυναικών και προτάθηκε για Όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας το 2007. Επίσης σημαντική προσφορά για να βγούνε αυτές οι γυναίκες από την αφάνεια πρόσφερε η φωτογραφική δουλειά του Fazal Sheikh, που συγκεντρώθηκε μαζί με κείμενα στο βιβλίο του που κυκλοφόρησε το 2005 , με τον τίτλο « Moksha» και του έδωσε το βραβείο Henri Cartier – Bresson.