Mambia- Γουινέα. Ο πιο κόκκινος βωξίτης

Ο βωξίτης ανακαλύφτηκε από τον γάλλο γεωλόγο Pierre Berthier πριν από 190 χρόνια περίπου, στην περιοχή της πόλης Μπω στην Προβηγκία, από την οποία πήρε και το όνομά του. Το ορυκτό αποτελεί την πρώτη ύλη για την παραγωγή της αλουμίνας και μετά του αλουμινίου. Ανάλογα με την περιεκτικότητά του σε διαφορετικά υδροξείδια του σιδήρου παίρνει και το χρώμα του, από κόκκινο έως κίτρινο και μερικές φορές γκρίζο. Ο κοκκινωπός βωξίτης, που είναι και ο πιο συνηθισμένος, περιέχει μεγαλύτερη ποσότητα του οξειδίου του τρισθενούς σιδήρου, γνωστού σαν αιματίτης. Τι γίνεται όμως όταν, πέρα από τις προσμίξεις των ορυκτών, το μετάλλευμα ποτίζεται και με ανθρώπινο αίμα;

Η Kindia είναι μια από τις επτά επαρχίες της Γουινέας στη Δυτική Αφρική που βρέχεται από τον Ατλαντικό και περιλαμβάνει τα πιο εύφορα εδάφη της χώρας μαζί και την πρωτεύουσα Κονακρί. Είναι γνωστή και σαν πρωτεύουσα των φρούτων λόγω της πλούσιας αγροτικής παραγωγής, που τροφοδοτείται από το τροπικό κλίμα στην παράκτια ζώνη και τα πολλά νερά που φέρνουν τα ποτάμια που εκβάλλουν στον ωκεανό. Η Γουινέα όμως είναι πλούσια και στο υπέδαφός της. Διαθέτει εκτός από ορυκτά διαμάντια και κοιτάσματα ουρανίου και το ένα τρίτο των γνωστών αποθεμάτων βωξίτη παγκοσμίως, κάνοντάς τη μια από τις μεγαλύτερες παραγωγούς και εξαγωγείς. Παρ’ όλα αυτά, η χώρα και η πλειονότητα των 9,5 εκατομμυρίων ανθρώπων της δεν κατάφεραν να ξεφύγουν από την αφρικάνικη «μοίρα» τους. Ο επίγειος και υπόγειος πλούτος της χώρας λαφυραγωγείται συστηματικά από τις πολυεθνικές σε συνεργασία με μια μειοψηφική, πουλημένη στους ξένους, ελίτ, η οποία παίζει τον ρόλο του επιστάτη, του χωροφύλακα και του εγγυητή των ξένων επενδύσεων. Στην Kindia λοιπόν και συγκεκριμένα στην περιοχή γύρω από την πόλη Mambia, 80 χιλιόμετρα βορειοανατολικά του Κονακρί, πριν από λίγες ημέρες ο στρατός σκότωσε τουλάχιστον δύο διαδηλωτές και τραυμάτισε πολλούς άλλους για να εμποδίσει μια κινητοποίηση ενάντια στη ρώσικη πολυεθνική Rusal που λεηλατεί ένα μεταλλείο βωξίτη και ως συνήθως δεν ανταποκρίνεται ούτε στις ελάχιστες οικονομικές δεσμεύσεις της προς τις τοπικές κοινότητες.

Η χώρα που γιορτάζει τον φετινό Οκτώβρη τα πενήντα χρόνια της τυπικής ανεξαρτησίας της από τη Γαλλία, είναι αλυσοδεμένη σε έναν φαύλο κύκλο καθυστέρησης, με την πλειονότητα να ζει με λιγότερο από ένα δολάριο την ημέρα, χωρίς βασικές υποδομές και με κατεστραμμένες ακόμη και εκείνες τις υποδομές, όπως ο σιδηρόδρομος, που φτιάχτηκαν την εποχή της αποικιοκρατίας. Σαν να μην έφταναν τα γνωστά βάσανά της, προστέθηκαν και καινούργια από έναν ανανεωμένο ανηλεή ανταγωνισμό Αμερικάνων, Καναδών, Ρώσων και Κινέζων που διαμέσου των πολυεθνικών τους διεκδικούν τα κοιτάσματα του βωξίτη. Το μοίρασμα που επιχειρεί το καθεστώς δεν μπορεί να εμποδίσει αυτήν την αναμέτρηση που προοπτικά θα φέρει μεγαλύτερο χάος και αστάθεια.

Τον Φλεβάρη του 2007 το καθεστώς του ισόβιου σχεδόν –τυπικά εκλεγμένου με όργιο νοθείας– προέδρου Λανσάνα Κοντέ (είναι μόνο ο δεύτερος σε αυτά τα 50 χρόνια μετά τον ιδρυτή και δικτάτορα Σεκού Τουρέ), για να σταματήσει μια πανεθνική απεργία 18 ημερών, εξαπέλυσε ένα κύμα άγριας βίας που στοίχισε τη ζωή σε τουλάχιστον 60 ανθρώπους. Επειδή το καθεστώς είναι καλός μαθητής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και υπερασπιστής της δράσης των πολυεθνικών, η Δύση αλλά και η Ανατολή έκαναν πως δεν είδαν τη μεγάλη σφαγή. Γι’ αυτούς όλους σημασία έχει να φορτώνεται, δίχως εμπόδια, ο βωξίτης στα πλοία από το λιμάνι της πρωτεύουσας. Τα υπόλοιπα είναι λεπτομέρειες και δουλειά μερικών μόνο ΜΚΟ που, αραιά και πού, βγάζουν καμιά ανακοίνωση που κατατάσσει το καθεστώς σε ένα από τα πιο διεφθαρμένα της Αφρικής. (Transparency International 2006.) Ετσι για να σώζονται τα προσχήματα και να υπάρχει πάντα διαθέσιμο και ένα χαρτί για εκβιασμό και πίεση.

* Στις αρχές του Οκτώβρη μια αντιπροσωπεία του ΔΝΤ επισκέφτηκε το Κονακρί για να αποτιμήσει την πρόοδο του προγράμματος PRGF που υποτίθεται έχει στόχο την καταπολέμηση της φτώχειας! Από τότε που εφαρμόστηκε και στη Γουινέα το πρόγραμμα, που απευθύνεται σε 78 χώρες(!), η κατάσταση πάει από το κακό στο χειρότερο. Από τις αρχές του 2007, εκτός των άλλων, ακόμα και στην πρωτεύουσα το ηλεκτρικό ρεύμα σπανίζει, με αποτέλεσμα το βράδυ το Κονακρί να μετατρέπεται σε πόλη-φάντασμα.

Λωρίδα της Γάζας. Το λυπημένο Ραμαζάνι

Ο τέταρτος στύλος του ισλάμ, δηλαδή η νηστεία στον ένατο μήνα του ισλαμικού σεληνιακού ημερολογίου, το γνωστό Ραμαζάνι, τελείωσε φέτος την Τρίτη 30 του Σεπτέμβρη με το γιορτασμό της Ιντ αλ-Φιτρ, το Μπαϊράμι, με τελετές και γιορτές σε όλο το μουσουλμανικό κόσμο, ύστερα από τη νύχτα της Δυνάμεως. Για το 2008, ο Ραμαντάν, σύμφωνα με το γρηγοριανό ηλιακό ημερολόγιο, ξεκίνησε την 1η του Σεπτέμβρη και μαζί του ξεκίνησε η μεγαλύτερη θρησκευτική γιορτή, που όπως και στο χριστιανικό κόσμο απαιτεί εκτός από νηστεία και νυχτερινά πλούσια τραπέζια με εκλεκτά εδέσματα και φαγητά. Αυτά σε φυσιολογικές συνθήκες, ακόμα και φτωχικές, μιας και η παράδοση απαιτεί σε αυτήν την περίπτωση ακόμα και από το υστέρημά τους οι φτωχοί μουσουλμάνοι να προσπαθούν να γεμίσουν το οικογενειακό τραπέζι. Τι γίνεται όμως όταν οι συνθήκες αναγκάζουν τη νηστεία της ημέρας να τη διαδέχεται η πείνα της νύχτας; Ακόμα και αυτή η λύση που έδωσαν τούρκοι θεολόγοι, που αποφάνθηκαν πως δεν αποτελεί παραβίαση των κανόνων η χρήση έμπλαστρων που καταπολεμούν το αίσθημα της πείνας, αφορούσε τους πιστούς που νηστεύουν κατά τη διάρκεια της ημέρας!

Στην πυκνοκατοικημένη λωρίδα της Γάζας, των τριακοσίων εξήντα τετρ. χιλιομέτρων, η συντριπτική πλειοψηφία του 1,5 εκατομμυρίου Παλαιστίνιων πέρασε και το φετινό Ραμαζάνι σε συνθήκες που λίγο απέχουν από τη λιμοκτονία. Ηταν το πιο λυπημένο Ραμαζάνι, παραπονέθηκε ο Emad Antar, μπακάλης στην κεντρική αγορά της Γάζας, που προμηθεύτηκε λιγοστά τρόφιμα και κρέας από την Αίγυπτο μέσω των τούνελ στη μεθόριο, αλλά δεν κατάφερε να τα πουλήσει. Από την άλλη, ο Salem Ebidδήλωσε σε δημοσιογράφους πως τα εννιά παιδιά του έχουν να φάνε κρέας πέντε μήνες και ούτε αυτές τις γιορτινές μέρες κατάφερε να τους εξοικονομήσει μια μικρή μερίδα. Λίγες ανθρωπιστικές οργανώσεις, κύρια με τη συνδρομή του ΟΗΕ και ορισμένων αραβικών κρατών, έσπευσαν να απαλύνουν τη βαριά ατμόσφαιρα μοιράζοντας πακέτα βοήθειας. Ενα μπουκάλι πετρέλαιο, από τρία κιλά ρύζι, ζάχαρη και ρεβίθια και δύο δοχεία τοματοπολτό ήταν το περιεχόμενο των πακέτων που μοίραζε όλο το μήνα μια οργάνωση σε κεντρικό σημείο της πόλης, μπροστά σε ατέλειωτες ουρές Παλαιστίνιων. Αλλά και η απόφαση της Αιγύπτου να ανοίξει για δύο ημέρες τα σύνορα δεν έδωσε ανακούφιση σε όσους δεν έχουν χρήματα να ψωνίσουν. Το Ισραήλ έσφιξε κι άλλο τον κλοιό της πολιορκίας και αυτές ακόμη οι ισραηλινές εφημερίδες ήταν γεμάτες περιγραφές της απελπιστικής κατάστασης. Οι Παλαιστίνιοι με τη συνενοχή του δυτικού κόσμου και των αραβικών αντιδραστικών καθεστώτων τιμωρούνται συλλογικά για την απόφασή τους να μη σκύψουν το κεφάλι και για τη μαζική ετυμηγορία τους στην εκλογή κυβέρνησης από τη Χαμάς.

Ο παραλληλισμός με την πολιορκία και τη γενοκτονία των Γερμανών στο εβραϊκό γκέτο της Βαρσοβίας το 1941, που τόσο κατανυκτικά τιμά το σιωνιστικό κράτος κάθε χρόνο, είναι απόλυτα δίκαιος. Οκτώ στους δέκα Παλαιστίνιους της Γάζας ζούνε πλέον απόλυτα εξαρτημένοι από τη ροή της ανθρωπιστικής βοήθειας, που και αυτήν ελέγχει σκληρά το Ισραήλ και τη χρησιμοποιεί για εκβιασμό. Εξι στα δέκα παιδιά κάτω των πέντε χρόνων πάσχουν από αναιμία. Πέντε στους δέκα Παλαιστίνιους από τον ενεργό πληθυσμό είναι άνεργοι και αρκετοί από τους υπόλοιπος υποαπασχολούμενοι. Τρεις στους δέκα ζούνε σε άθλιες συνθήκες στα προσφυγικά στρατόπεδα και οι πιο πολλοί από τους υπόλοιπους σε κατοικίες χωρίς στοιχειώδεις υπηρεσίες. Χιλιάδες παιδιά γυρίζουν στους δρόμους ολημερίς, αδυνατώντας να πάνε σχολείο. Οι κρατικοί υπάλληλοι είναι απλήρωτοι εξαιτίας των δυσκολιών που αντιμετωπίζει η κυβέρνηση. Πολλοί πλέον μιλούν για ανθρωπιστική καταστροφή δίπλα σε μια ερειπωμένη οικονομία. Η λωρίδα της Γάζας είναι ένα σύγχρονο αίσχος για τις δυτικές δήθεν πολιτισμένες κοινωνίες, η μεγαλύτερη φυλακή του κόσμου και μια ανοιχτή πληγή για κάθε σκεπτόμενο άνθρωπο στον πλανήτη.

* Στις μέρες του Ραμαζανιού, τουλάχιστον επτά Παλαιστίνιοι προστέθηκαν στο μακάβριο κατάλογο των νεκρών από την κατάρρευση των υπόγειων στοών στην αιγυπτιακή μεθόριο. Πέντε από αυτούς παγιδεύτηκαν όταν οι αιγυπτιακές αρχές προκάλεσαν επίτηδες έκρηξη σε ένα τούνελ στο Αλ-Μπαραζίλ στη Ράφα και άλλοι δύο κοντά στο πέρασμα Σαλάχ-αλ-ντιν κατά τη διάρκεια της εκσκαφής.

Η δολοφονία του μικρού… Σπάιντερμαν

Ο μικρός Joao Roberto Amaral θα γιόρταζε στα τέλη του Ιούλη τα τρίτα γενέθλιά του και σκόπευε να φορέσει γι’ αυτά τη στολή του Σπάιντερμαν. Οταν κηδεύτηκε, ο τραγικός πατέρας του, ο Paulo Roberto Amaral, ταξιτζής στο Ρίο, φρόντισε να είναι ντυμένος με τη στολή του αγαπημένου ήρωά του ο οποίος, αν και ακατανίκητος στη φαντασία του μικρού, δεν κατάφερε να τον υπερασπίσει από τις σφαίρες της αστυνομίας εκείνο το βράδυ της Τρίτης, 8 του περασμένου Ιούλη. Ο μικρός Joao βρισκόταν μέσα στο αυτοκίνητο μαζί με τον -εννιά μηνών- αδερφό του, το οποίο οδηγούσε η μητέρα του Alessandra. Δύο αστυνομικοί καταδίωξαν το αυτοκίνητο και, παρά την προσπάθεια της μητέρας του να τους δείξει πως μέσα σε αυτό βρίσκονταν μικρά παιδιά, αυτοί έριξαν πάνω από δεκαπέντε πυροβολισμούς, τραυματίζοντάς την, ενώ ο μικρός Joao, χτυπημένος στο κεφάλι από τις σφαίρες, άφησε την τελευταία πνοή του στο νοσοκομείο. Οι αστυνομικοί, που ως συνήθως συνελήφθησαν για τα μάτια του κόσμου και παραπέφθηκαν σε εσωτερική έρευνα, πρόβαλαν τις γνωστές δικαιολογίες πως δέχθηκαν πυρά από ένα αυτοκίνητο και κατά λάθος θεώρησαν στη συνέχεια πως ήταν αυτό που οδηγούσε η μητέρα του Joao. Οι γονείς του, αν και λυγισμένοι από την τρομερή απώλεια, είχαν το κουράγιο, πριν τον συνοδέψουν στην τελευταία κατοικία του, να δωρίσουν τα μάτια του σε ένα οκτάχρονο κορίτσι που βρισκόταν σε λίστα αναμονής για μεταμόσχευση.

Η ψυχρή δολοφονία του μικρού Joao ξεσήκωσε μεγάλο κύμα οργής στη βραζιλιάνικη μεγαλούπολη ενάντια στην αστυνομική εγκληματική αυθαιρεσία. Οι προϊστάμενοι των αστυνομικών ψέλλισαν ορισμένες δικαιολογίες και έδειξαν να είναι συντετριμμένοι από το λάθος, δίνοντας υποσχέσεις για τιμωρία των δύο δολοφόνων. Κανείς όμως ανεξάρτητος παρατηρητής της δράσης της αστυνομίας στις βραζιλιάνικες πόλεις δεν έχει πλέον αμφιβολία πως ο άδικος θάνατος του μικρού Joao θα μπορούσε να αλλάξει την κατάσταση. Η περίπτωση του μικρού Joao προστέθηκε σε έναν μακρύ κατάλογο δολοφονιών που όλο και πιο συχνά διαπράττουν οι αστυνομικές δυνάμεις στους δρόμους και τις φαβέλες των πόλεων, σε μια πρωτοφανέρωτη έξαρση της αστυνομικής βίας που υποκινεί η κυβέρνηση Λούλα στο πλαίσιο δήθεν της αντιμετώπισης της εγκληματικότητας. Το φαινόμενο έχει πάρει τέτοιες διαστάσεις, που ανάγκασε πρόσφατα τη Διεθνή Αμνηστία και ανθρωπιστικές υπηρεσίες του ΟΗΕ να κατηγορήσουν ανοικτά τη δράση της βραζιλιάνικης αστυνομίας και των ειδικών κατασταλτικών ομάδων. Σύμφωνα με τον ειδικό απεσταλμένο του ΟΗΕ, Φίλιπ Αλστον, για μία από τις πέντε ανθρωποκτονίες που γίνονται στην περιφέρεια του Ρίο υπεύθυνη είναι η αστυνομία. Μόνο το 2007 καταγράφηκαν 1.330 σκοτωμένοι από όπλα αστυνομικών, αριθμός κατά 25% μεγαλύτερος από το 2006. Η έκθεση του Αλστον πήρε μεγάλη δημοσιότητα στα διεθνή ΜΜΕ, στα μέσα του Σεπτέμβρη, αναγκάζοντας την ηγεσία της αστυνομίας να προσπαθήσει να την υποβαθμίσει και να την απαξιώσει, δηλώνοντας πως ο συντάκτης της δεν αφιέρωσε τον αναγκαίο χρόνο για μια αντικειμενική έρευνα.

Η κυβέρνηση Λούλα, παρά τις προσδοκίες των φτωχών Βραζιλιάνων για κοινωνικές αλλαγές, συνέχισε τις πολιτικές που διευρύνουν τη φτώχεια και τις ανισότητες στη χώρα. Η μεγάλη εγκληματικότητα και το διαδεδομένο φαινόμενο των συμμοριών στις φαβέλες είναι απόλυτα σχετικό με την εξαθλίωση εκατομμυρίων Βραζιλιάνων, που ασφυκτιούν από την ανεργία και την εγκατάλειψη. Στην ουσία τίποτε δεν άλλαξε, και η κυβέρνηση, αντί για παροχές και κοινωνικά προγράμματα, εκπόνησε σκληρότερα μέτρα καταστολής, πολλαπλασίασε τις επιδρομές στις παραγκουπόλεις και έδωσε το πράσινο φως στην αστυνομία να σκληρύνει και άλλο την πρακτική της. Στο Ρίο, που βρίσκεται στην κορυφή αυτού του αναπαραγόμενου κύκλου βίας και τρομοκρατίας στις επτακόσιες και πλέον φαβέλες του, η κυβέρνηση με αφορμή τους περσινούς παναμερικανικούς αγώνες αύξησε θεαματικά τις αστυνομικές δυνάμεις και τις ώθησε να γίνουν πιο βίαιες και δολοφονικές.

* Το φίλμ του Ζοζέ Παντίγια με τον ελληνικό τίτλο “Οι επίλεκτοι” (“Tropa de elite”-2007), βασισμένο στη νουβέλα του Λουίς Εντουάρντο Σοάρες και δύο πρώην στελεχών της ειδικής αστυνομικής ομάδας BOPE, που έκοψε εκατομμύρια εισιτήρια στη Βραζιλία και πήρε τη Χρυσή Αρκτο στο Φεστιβάλ του Βερολίνου το 2008, δίνει, έστω και από τη σκοπιά των δυνάμεων καταστολής, αρκετές από τις σκληρές εικόνες που διαδραματίζονται καθημερινά στους δρόμους του Ρίο και των άλλων μεγάλων βραζιλιάνικων πόλεων.

Χωματερή Φυλής-Δυτική Αττική. Η ανίκητη δύναμη για επιβίωση

Η ανακοίνωση που βγήκε από το γραφείο Τύπου του Δήμου Κηφισιάς την πρώτη ημέρα του φετινού Σεπτέμβρη για λογαριασμό του Συνδέσμου Δήμων και Κοινοτήτων Αττικής, μιας και πρόεδρός του είναι ο δήμαρχος Κηφισιάς Νίκος Χιωτάκης, και κατέληγε με ευχαριστίες προς τον υπουργό Εσωτερικών Παυλόπουλο και την αστυνομία, είχε πανηγυρικό τόνο. Πληροφορούσε τους πολίτες πως η χωματερή στη Φυλή καθάρισε (!) από τους ρακοσυλλέκτες ύστερα από μια συντονισμένη επιχείρηση αστυνομικών και συνεργείων του Δήμου Ασπρόπυργου και κατεδαφίστηκε ο καταυλισμός που είχαν στήσει δίπλα στα σκουπίδια. Τα σκουπίδια έμειναν πλέον ήσυχα να φυλάσσονται από το προσωπικό της χωματερής, ενώ για τους ανθρώπους που καταδιώχτηκαν η ανακοίνωση δεν αναφέρει τίποτε…

Είχαν προηγηθεί ορισμένα γεγονότα μέσα στο καλοκαίρι που έφεραν στη δημοσιότητα το πρόβλημα με τη δραστηριότητα μερικών εκατοντάδων ρακοσυλλεκτών, κυρίως αλλοδαπών Ρομά και οικονομικών μεταναστών που ζούσαν μέσα στη χωματερή, μαζεύοντας κυρίως υλικά για ανακύκλωση αλλά και αποφάγια για την επιβίωσή τους. Πρώτα οι φωτιές στην περιοχή του Ασπροπύργου, οι οποίες χρεώθηκαν σε αυτούς που, καίγοντας υλικά, συγκεντρώνουν μέταλλα για ανακύκλωση. Και ύστερα μια επίθεση σε οδηγό απορριμματοφόρου, ο οποίος αρνήθηκε να συμμορφωθεί -σύμφωνα με την καταγγελία του εκπροσώπου των εργαζομένων Γ. Χάρδα- στις εντολές των ρακοσυλλεκτών να ξεφορτώσει σε καθορισμένο σημείο για να γίνει πιο εύκολα η διαλογή των σκουπιδιών. Τα γεγονότα αυτά προστέθηκαν στη φωτιά του Απρίλη στο χώρο της χωματερής, που χρεώθηκε πάλι στους ρακοσυλλέκτες, όπως και ο ανώνυμος θάνατος μιας 17χρονης ρουμάνας μετανάστριας που, παρ’ ότι στον έβδομο μήνα της εγκυμοσύνης της, ζούσε μέσα στα σκουπίδια μαζεύοντας υλικά και άφησε την τελευταία πνοή της κάτω από τις ρόδες ενός απορριμματοφόρου.

Ο βίαιος θάνατος της μικρής εγκύου Ρουμάνας, που πέρασε στα ψιλά της καθημερινής ειδησεογραφίας, συνέβη την Παρασκευή 18 του φετινού Απρίλη. Ούτε καν το όνομά της δεν έγινε γνωστό και οι αρχές δυσκολεύτηκαν αρχικά να προσδιορίσουν την καταγωγή της. Για τους υπεύθυνους των χωματερών, οι άνθρωποι αυτοί αποτελούν μάστιγα και συμπεριλαμβάνονται στην απαξιωτική κατηγορία των συμμοριών που διαταράσσουν την ομαλή αποκομιδή των σκουπιδιών. Αυτοί είναι αναρμόδιοι για τις κοινωνικές αιτίες που οδηγούν τους ανθρώπους να ζούνε μαζί και από τα σκουπίδια. Ειδικά στη χωματερή της Φυλής, που μόνο κατ’ ευφημισμό αποκαλείται από την κυβέρνηση ΧΥΤΑ ευρωπαϊκών προδιαγραφών, η οποία εγκαινιάστηκε με τυμπανοκρουσίες στις αρχές του Ιούλη, υπάρχουν σκέψεις για την ύψωση ενός σιδερένιου φράκτη τριών και πλέον μέτρων για να αποτραπεί η παράνομη είσοδος.

Το φαινόμενο όμως ούτε ασυνήθιστο είναι πλέον αλλά και ούτε μπορεί να σταματήσει με την καταδίωξη και τις απαγορεύσεις. Πάντα θα βρίσκονται τρόποι να τρυπώνουν οι απελπισμένοι στις χωματερές, υποκινούμενοι από την απόλυτη εξαθλίωση και φτώχεια, ακόμα και σε αυτές που -υποτίθεται- φτιάχνονται με σύγχρονες προδιαγραφές ασφαλείας και διαχείρισης. Η χωματερή της Φυλής, που το πρώτο κύτταρό της λειτουργεί στη θέση Σκαλιστήρι και αποτελεί στην ουσία τη μόνη νόμιμη και επίσημη περιοχή εναπόθεσης σκουπιδιών στο Λεκανοπέδιο, είναι ήδη στο στόχαστρο των κατοίκων της Δυτικής Αττικής για το γεγονός πως αποτελεί ακόμη μια βόμβα ενάντια στη ζωή και στο περιβάλλον. Και στην πραγματικότητα αποτελεί μια ακόμη έκταση για πέταμα των σκουπιδιών δίχως τη δυνατότητα ανακύκλωσης και ασφαλούς διαχείρισής τους, παρά τις κυβερνητικές εξαγγελίες για σύγχρονα συστήματα και μονάδες ανακύκλωσης. Οσο για τους ανθρώπους που καταδιώχτηκαν από αυτήν, η ανίκητη δύναμη για επιβίωση θα τους ξαναφέρει αργά ή γρήγορα πάνω στα βουνά με τα σκουπίδια. Αυτή τη δύναμη όμως πώς μπορεί να την καταλάβει ένας δήμαρχος που εκλέγεται στην Κηφισιά, στην Αθήνα του 2008;

* Η μόνη εφημερίδα που έδωσε διάσταση στην τραγική ιστορία της μικρής Ρουμάνας και παρουσίασε τον άδικο και πρόωρο θάνατό της με εξάστηλο ήταν η «Απογευματινή». Η στήλη που ανακαλύπτει πλήθος στοιχείων για γεγονότα που συμβαίνουν σε πολύ μακρινά σημεία του πλανήτη δυσκολεύτηκε αυτήν τη φορά να συγκεντρώσει περισσότερες πληροφορίες για τη μικρή Ρουμάνα, παρά το γεγονός πως αυτή έζησε και πέθανε δίπλα μας. Στην ανώνυμη μνήμη της είναι αφιερωμένος ο πρώτος, μετά την καλοκαιρινή διακοπή, «Αθέατος Κόσμος». Αντί φωτογραφίας, ο πίνακας με τίτλο «Ρακοσυλλέκτες» (Carroceiros III), ακρυλικό σε καμβά, της βραζιλιάνας ζωγράφου Luci Torres.

Παγούρια Κομοτηνής. Ένας ήσυχος θάνατος

 

Νοτιοδυτικά της Κομοτηνής τα Παγούρια, που παλιά ήταν και έδρα κοινότητας (πριν μετακομίσει, προπολεμικά ακόμη, στην Μέση) και συμπεριλάμβανε μια μεγάλη κτηματική περιοχή μαζί με τους οικισμούς της Μέσης, της Αρωγής, του Μητρικού, της Νέας Απολλωνίας, της Γλυφάδας της Θερινής, της Λούρας κ.λπ., είναι ένα χωριό που υποδέχτηκε δύο φορές τον προηγούμενο αιώνα πρόσφυγες. Τη δεύτερη φορά, στον συνοικισμό που κατασκεύασε η Εκτενεπόλ, καμιά ογδονταριά ομοιόμορφα σπίτια, για τους πρόσφυγες από τις περιοχές του Καυκάσου, που ήρθαν ύστερα από την διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης. Σε ένα από αυτά τα σπίτια το ξημέρωμα στις 14 του Απρίλη, άφησε την τελευταία πνοή του ο Νίκος Ασλαμαζίδης, δύο εικοσιτετράωρα μόνο ύστερα από την επιστροφή του από την Γαλλία και το τέλος της περιπέτειάς του εκεί, που έγινε γνωστή διεθνώς και προκάλεσε συγκίνηση και αλληλεγγύη από πολλές πλευρές.

Ο Νίκος στα τριάντα πέντε του χρόνια, μόλις και πρόλαβε να αγκαλιάσει ύστερα από καιρό την δεκάχρονη κόρη του και την πρώην γυναίκα του και να πει μερικές γρήγορες κουβέντες με τους συγχωριανούς του στο καφενείο του χωριού. Χρήστης ναρκωτικών και καταπονημένος από την πρόσφατη περιπέτειά του, πέθανε ήσυχα, ενώ στο επίσημο χαρτί των γιατρών γράφτηκε για αιτία, οξύ εγκεφαλικό και πνευμονικό οίδημα. Ήταν ένας από τους τρεις αμμοβολιστές εργάτες που έκαναν απεργία πείνας από τις 14 του φετινού Μάρτη, για δέκα εννέα ημέρες, έξω από το δημαρχείο της γαλλικής πόλης Σαιν Ναζέρ, και κατάφεραν με την αλληλεγγύη των κατοίκων της πόλης και των συνδικάτων να πάρουν τα μεροκάματα που τους χρωστούσε η εταιρία που τους νοίκιασε. Μαζί του, ύστερα από ένα διάστημα ιατρικής παρακολούθησης και αποκατάστασης εξαιτίας της απεργίας, είχε επιστρέψει και ο σαρανταπεντάχρονος βαφέας Μπόρις Αθανασιάδης από το Μαγικό της Ξάνθης, ενώ ο τριανταοκτάχρονος Λεωνίδας Θεοχάρης και αυτός από την Θράκη, επέλεξε να πάει στην Γερμανία για να δουλέψει.

Οι τρεις τους, ξεκίνησαν το περσινό φθινόπωρο για την Σαιν Ναζέρ, το μεγαλύτερο γαλλικό λιμάνι στον Ατλαντικό, στις εκβολές του Λίγηρα, σαν εργάτες της γερμανικής Elbe, εταιρία ενοικίασης φθηνών αλλοδαπών εργατών, για να δουλέψουν στα ναυπηγεία Aker, νορβηγικών συμφερόντων, στις αμμοβολές και στο βάψιμο μεγάλων εμπορικών πλοίων. Γρήγορα κατάλαβαν πως οι υποσχέσεις για σχετικά καλό μισθό και ανθρώπινες συνθήκες ήταν ψέματα και στην πραγματικότητα δούλευαν χωρίς να πληρώνονται κανονικά, ζούσαν στοιβαγμένοι σε ένα βρώμικο ξενοδοχείο με κοινή τουαλέτα για δεκαεπτά άτομα και με δεκάωρο ωράριο για έξι ημέρες την εβδομάδα. Ειδικά ο Νίκος δούλευε πάντα νυκτερινή βάρδια. Όταν αποφάσισαν να διαμαρτυρηθούν στον «κουμάντο» τον πομάκο Σαλήφ από την Θράκη, που είναι ο επιστάτης των Ελλήνων εργατών στο ναυπηγείο, απολύθηκαν. Για να πάρουν τους δουλεμένους μισθούς τους χρειάστηκε η απεργία πείνας που έγινε πρωτοσέλιδο στην Γαλλία, η κινητοποίηση ορισμένων γαλλικών συνδικάτων και η διαδήλωση στην πόλη από Γάλλους συμπαραστάτες για να πιεστεί η εταιρία να τους δώσει την επιταγή των οκτώ χιλιάδων ευρώ που τους χρωστούσε. Για τον Νίκο όμως η ζημιά είχε γίνει. Μόνο με νερό και ζάχαρη για δεκαεννιά μέρες υπέφερε μόνιμα από έντονες ζαλάδες και η ήδη αδυνατισμένη υγεία του κλονίστηκε ανεπανόρθωτα.

Σύμφωνα με ανεπίσημα στοιχεία πάνω από οκτακόσιοι αμμοβολιστές από την Ελλάδα δουλεύουν σε ναυπηγεία στο εξωτερικό με ίδιες και παρόμοιες συνθήκες. Οι περισσότεροι είναι εργάτες από την μειονότητα της Θράκης, που αποτελούν εύκολο στόχο για τους κυνηγούς φθηνών εργατικών χεριών.

* Με αφορμή την περιπέτεια των τριών εργατών και τον θάνατο του Νίκου Ασλαμαζίδη επανήλθαν στο προσκήνιο οι ρυθμίσεις της περίφημης οδηγίας Μπολκεστάιν και το καθεστώς των φθηνών εργατών μιας χρήσης που επεκτείνεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η επικεφαλής των ευρωβουλευτών του ΠΑΣΟΚ, Μαίρη Ματσούκα μίλησε για νέο εργασιακό μεσαίωνα στην Ευρώπη, ξεχνώντας φυσικά να προσθέσει πως η έλευσή του έγινε με την κοινή πολιτική των δεξιών και σοσιαλδημοκρατικών κυβερνήσεων τα τελευταία χρόνια.

Choco- Κολομβία. Γυναίκες αιχμάλωτες στην λάσπη και την προϊστορία

 

Στη βορειοδυτική άκρη της Κολομβίας η επαρχία Choco αποτελεί έναν επίγειο αλλά και υπόγειο φυσικό παράδεισο σε αντιδιαστολή με τις κολασμένες κοινωνικές συνθήκες στις οποίες ζούνε, ειδικά τις τελευταίες δεκαετίες, οι άνθρωποι εκεί. Σκεπασμένη από ένα απέραντο τροπικό δάσος που εκτείνεται από τις παρυφές των Άνδεων έως τις ακτές του Ειρηνικού, με πολύ μεγάλη βιοποικιλότητα, με δεκάδες μεγάλα ποτάμια και με τετρακόσιες ίντσες ετήσια βροχόπτωση, η επαρχία πνίγεται σε οργιώδη βλάστηση και αποτελεί ιδανικό έδαφος για πολλές καλλιέργειες. Στο υπέδαφος κρύβονται σημαντικές ποσότητες πετρελαίου, χρυσού, πλατίνας και άλλων πολύτιμων μετάλλων. Η επαρχία, με πρωτεύουσα την Ouibdo, αποτελεί το βόρειο κολομβιανό σύνορο με τον Παναμά και είναι η μοναδική από όλες που έχει ακτές στην Καραϊβική και στον Ειρηνικό. Η μεγάλη πλειοψηφία των ανθρώπων στην Choco, στις πόλεις αλλά και στις απομακρυσμένες περιοχές του δάσους , είναι Αφρό-κολομβιανοί και οι υπόλοιποι ιθαγενείς. Απόγονοι των μαύρων σκλάβων που έφεραν οι Ισπανοί, οι κάτοικοι της Choco αποτελούν μια από τις φτωχότερες ομάδες της χώρας. Ζούνε δίχως καμιά κρατική υποστήριξη, αντιμέτωποι με τις ασθένειες και με περιοδικούς λιμούς και καταδιωκόμενοι από τις πολιτικές λεηλασίας των μεγάλων πολυεθνικών που αρπάζουν τον φυσικό πλούτο της περιοχής. Όπως και στις υπόλοιπες περιοχές της Κολομβιανής υπαίθρου, ο στρατός και οι παραστρατιωτικές συμμορίες τις τελευταίες δεκαετίες συνεχίζουν να ασκούν μια πολιτική τρομοκρατίας, απομόνωσης και μαζικών εκτοπισμών για να αποδυναμωθεί το αντάρτικο. Γιατί οι μαύροι Κολομβιανοί, εξαιτίας της μακραίωνης καταπίεσης, ανάπτυξαν ένα ισχυρό κίνημα ελευθερίας. Ενίσχυσαν κατά χιλιάδες το στρατό του Μπολιβάρ και στήριξαν τα αριστερά επαναστατικά κινήματα που γεννήθηκαν τον περασμένα αιώνα στην χώρα.

Αναζητώντας τρόπους επιβίωσης πολλές ομάδες, κυρίως γυναικών, καταγίνονται με την αναζήτηση χρυσού στα εγκαταλειμμένα πεδία των μεγάλων χρυσωρυχείων που πριν από χρόνια οι πολυεθνικές εκμεταλλεύτηκαν προξενώντας ανεπανόρθωτες καταστροφές στο φυσικό περιβάλλον και ερημώνοντας μεγάλες εκτάσεις του τροπικού δάσους από την αλόγιστη χρήση των χημικών για την επεξεργασία του μεταλλεύματος. Βουτηγμένες ολημερίς στην λάσπη που κουβαλούν στις όχθες τους τα ποτάμια, κάτω από τον καυτό τροπικό ήλιο και μέσα στην αποπνιχτική υγρασία, ομάδες από εκατοντάδες γυναίκες και παιδιά με αυτοσχέδιους παραδοσιακούς τρόπους αναζητούν κόκκους χρυσού και πλατίνας. Κινδυνεύουν από τη διαδεδομένη ελονοσία αλλά και από τα χημικά που έχουν ποτίσει το έδαφος για να κερδίσουν -αν τις βοηθήσει η τύχη-ελάχιστα χρήματα, για την καθημερινή επιβίωση. Οι συνθήκες εργασίας ελάχιστα απέχουν από εκείνες των μαύρων σκλάβων που ανάμεσα στο 1600 και στο 1820 μετέτρεψαν την Choco σε μια από τις σημαντικότερες πηγές χρυσού για τους Ισπανούς αποικιοκράτες.

Οι μαύρες λασπωμένες γυναίκες στην Choco τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει ένα από τα αγαπημένα θέματα των μεγάλων δυτικών ΜΚΟ. Εκπονώντας προγράμματα με αντικείμενο τον λεγόμενο «πράσινο χρυσό», υποστηρίζουν το «ελεύθερο» διεθνές μικρεμπόριο κοσμημάτων από χρυσό που προέρχεται από τη σκληρή παραδοσιακή δουλειά τους στις λάσπες, θεωρώντας πως με αυτόν τον τρόπο θα βγούνε -δήθεν- από την μεγάλη φτώχεια. Χρηματοδοτούν συνεταιρισμούς μικρών παραγωγών και προπαγανδίζουν τη δυνατότητα ειρηνικών κοινωνικών αλλαγών, μέσα από τη διατήρηση παραδοσιακών δραστηριοτήτων. Υπερτονίζουν τις διαφορές και τις τοπικές ιδιαιτερότητες υποσκάπτοντας την εκδοχή ευρύτερων κοινωνικών συσπειρώσεων ανάμεσα σε διαφορετικές εθνικές ομάδες. Όπως και σε άλλες περιπτώσεις, οι ΜΚΟ είναι υπερδραστήριες σε περιοχές που οι πληθυσμοί οδηγούνται σε επιλογές μαζικής αντίστασης και ένοπλων αγώνων για την κοινωνική ανατροπή.

* Στις αρχές αυτού του μήνα , απελευθερώθηκε η πιο διάσημη όμηρος των ανταρτών του FARC-EP, για έξι και πλέον χρόνια, η γαλλοκολομβιανή Ίνγκριντ Μπετανκούρ, σε μια επιχείρηση του στρατού με πολλά σκοτεινά σημεία και με την υποστήριξη τουλάχιστον των Αμερικάνων και των Ισραηλινών. Η Μπετανκούρ παρουσιάστηκε στο πλευρό του εγκληματία προέδρου Ουρίμπε, ευχαρίστησε τον λαομίσητο κυβερνητικό στρατό και έτυχε πανηγυρικής υποδοχής από τον Γάλλο πρόεδρο Σαρκοζί. Αρκετοί μάλιστα πιθανολογούν πως είναι η καλύτερη επιλογή για μια πολιτική αλλαγή στην Κολομβία. Αλλαγή από εκείνες που γίνονται για να μην αλλάξει στην πραγματικότητα τίποτε. Σε δηλώσεις της, σύμφωνα με τα διεθνή ΜΜΕ, είπε μεταξύ άλλων: «Αισθάνομαι σα να επέστρεψα από ένα ταξίδι στο παρελθόν, κατά την προϊστορική περίοδο, είναι πολύς καιρός που δεν έχω δει ηλεκτρικό φως ή δεν είχα τρεχούμενο νερό ή ζεστό νερό». Η Μπετανκούρ τώρα μπορεί να είναι ευτυχισμένη που επέστρεψε στη σύγχρονη εποχή με όλες τις ανέσεις που της παρέχει το βαρύ όνομα και η μεγαλοαστική καταγωγή της . Οι γυναίκες στην επαρχία Choco, που ζούνε βουτηγμένες στην λάσπη δεν έχουν έστω και μια αμυδρή ελπίδα για απόδραση από την προϊστορική εποχή.

Houjie- Kίνα. Θυμός στην πόλη των παπουτσιών

Ο εξήντα εξάχρονος κύριος Can-Don-Yi δεν θα μπορούσε να αντιδράσει ακόμη και αν πράγματι το ήθελε, ένα πρωινό του περασμένου Μάη. Φύλακας στο εργοστάσιο Dingfu, που οι εργοδότες το έκλεισαν ξαφνικά, ήταν ο μοναδικός εργάτης που παρέμεινε για να προστατεύει τα εγκαταλειμμένα μηχανήματα και προϊόντα, όταν μια μεγάλη ομάδα τετρακόσιων απολυμένων εργατών εισέβαλλε από την κεντρική είσοδο. Οι οργισμένοι εργάτες και εργάτριες, που ήταν απλήρωτοι για τέσσερις μήνες πριν βρεθούν ολότελα στον δρόμο, λεηλάτησαν τις αποθήκες του εργοστασίου και τα γραφεία, ακόμη και το παρατημένο τζιπ του αφεντικού στο προαύλιο, πήραν έπιπλα και εξοπλισμό και έφυγαν ανενόχλητοι αφήνοντας πάλι μόνο του τον κύριο Yi, να εξιστορεί το πάθημα του στους τοπικούς αστυνομικούς και δημοσιογράφους.

Η επιχείρηση ήταν μια από τις πολλές εταιρίες κατασκευής παπουτσιών στην Houjie, μια πόλη στα νοτιοδυτικά περίχωρα της Dongguan, που εκτελούσε παραγγελίες της Zara, της Nine West και της Sam and Lilly, και που ακολούθησε το κύμα των λουκέτων που ξέσπασε τα τελευταία χρόνια. Η Houjie, που είναι γνωστή και σαν η κινέζικη πόλη των παπουτσιών, που την δεκαετία του Ενενήντα έφτασε να παράγει μέχρι και εκατό εκατομμύρια ζευγάρια στα δεκάδες εργοστάσια του, είναι μια από τις νέες βιομηχανικές πόλεις στην νότια Κίνα, ενώ πριν το Ενενήντα ήταν μια μικρή αγροτική κωμόπολη. Στην μέση του οικονομικού διαδρόμου Hong Kong-Guangzhou, στην επαρχία της Καντόνας, η πόλη συγκέντρωσε μεγάλες επενδύσεις από την Ταϊβάν και το Χονγκ-Κονγκ και εκατομμύρια εσωτερικούς μετανάστες εργάτες για να καλύψουν τις θέσεις εργασίας που άνοιξαν σε συνθήκες άγριας εκμετάλλευσης. Βρίσκεται στην ευρύτερη περιοχή που βρέχει ο ποταμός των Μαργαριταριών, που είναι από τους μεγαλύτερους πόλους ξένων επενδύσεων και αστικοποίησης στην χώρα.

Η κατάσταση άρχισε να αλλάζει από τα τέλη του 2001. Εκατοντάδες εργοστάσια άρχισαν να κλείνουν για να μετακομίσουν σε άλλες κινέζικες περιοχές με φτηνότερα μεροκάματα ή για να φύγουν εντελώς από την χώρα εξαιτίας τις παγκόσμιας κρίσης που αναπτύχθηκε ταχύτατα τα τελευταία χρόνια. Μόνο το 2007, χίλια εργοστάσια, το ένα πέμπτο δηλαδή του συνόλου που έκλεισαν στην Κίνα, ήταν εγκαταστημένα στην ευρύτερη περιοχή της Dongguan, και τα περισσότερα από αυτά στην Houjie. Ξαφνικά χιλιάδες μετανάστες εργάτες βρέθηκαν στο δρόμο αναγκασμένοι ή να επιστρέψουν στα σπίτια τους ή να ακολουθήσουν τους νέους δρόμους των πολυεθνικών. Χωρίς καμία κρατική υποστήριξη αυτοί οι εργάτες βρίσκονται σε μια διαρκή κατάσταση απελπισίας και αδιεξόδου και συχνά ξεσπούν σε οργισμένες κινητοποιήσεις. Μόλις τον περασμένο Νοέμβριο, χιλιάδες εργαζόμενοι στη φίρμα κατασκευής ηλεκτρονικών Hong Kong-Alco Holdings Ltd. συγκλόνισαν την πόλη με μαζικές διαδηλώσεις και αποκλεισμούς δρόμων διαμαρτυρόμενοι για την μείωση των μισθών που αποφάσισε η διεύθυνση της εταιρίας.

Όσο πλησιάζει η ημέρα έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων στο Πεκίνο πληθαίνουν τα «αποκαλυπτικά» ρεπορτάζ των δυτικών ΜΜΕ για την αληθινή κατάσταση των εργαζόμενων στην Κίνα. Ένας συνδυασμός της πάγιας ανταγωνιστικής εμπορικής πολιτικής με ανθρωπιστικό προσωπείο των Δυτικών με την προσπάθεια να υπονομευτεί η εικόνα της Κίνας, για την οποία το καθεστώς πολλά ποντάρει στην φετινή Ολυμπιάδα. Διπλή υποκρισία και επιλεκτική προσέγγιση. Τόσο γιατί οι δυτικές πολυεθνικές είναι πρωταθλητές στην εκμετάλλευση των Κινέζων εργατών με την υποστήριξη φυσικά του καθεστώτος του Πεκίνου. Όσο και γιατί το ενδιαφέρον τους εξαντλείται μόνο μέχρις εκεί που πετυχαίνουν οι προπαγανδιστικοί στόχοι των δυτικών κυβερνήσεων. Δεκάρα δεν δίνουν για τα πραγματικά συμφέροντα των εκατομμυρίων εργατών στην Καντόνα και αλλού, που όταν θα φωτίζεται ο ουρανός του Πεκίνου στην έναρξη των Αγώνων αυτοί θα βρίσκονται κρυμμένοι στο σκοτάδι.

* Για τα χιλιάδες θύματα από τα λουκέτα των επιχειρήσεων και την τύχη των εσωτερικών μεταναστών εργατών στην Houjie, ενδιαφέρον είναι το δίωρο σχεδόν ντοκιμαντέρ των κινέζων δημοσιογράφων Zhou Hao και Ji Jianghong, παραγωγής 2002, με τίτλο « Houjie Township» που παρουσιάστηκε από τότε σε πολλά φεστιβάλ στο εξωτερικό και βραβεύτηκε. Αρκετές φορές η κάμερα βρίσκεται στα χέρια των εργατών που καταγράφουν οι ίδιοι τη ζωή και τα βάσανά τους. Η φωτογραφία είναι δανεισμένη από αυτό το φιλμ.

Winchester –Μασαχουσέτη. Ιερόσυλοι κλέφτες χαλκού

 

Ο πενήντα επτάχρονος Φρεντ Μπένσον ήταν διπλά άτυχος, από τις αρχές του χρόνου. Για πάνω από είκοσι χρόνια νεωκόρος στην επισκοπική εκκλησία των Επιφανίων στην ομώνυμη ενορία, στο Winchester, ανακάλυψε με έκπληξη ένα χιονισμένο πρωινό στα μέσα του Φλεβάρη, πως είχαν εξαφανιστεί όλες οι υδρορροές και κάθε τι μεταλλικό από τις εξωτερικές όψεις της εκκλησίας καθώς και κομμάτια από τα μεταλλικά σημεία της στέγης. Η κακοτυχία συμπληρώθηκε όταν στην προσπάθεια του, μερικές ημέρες μετά, να αποκαταστήσει τις ζημιές στην οροφή, έπεσε από ψηλά με αποτέλεσμα να τραυματιστεί και να μείνει για ένα μήνα στο κρεβάτι. Στα τοπικά μέσα της πόλης, ο νεωκόρος παρουσιάστηκε σαν το πρώτο ανθρώπινο θύμα των κλεφτών χαλκού, οι οποίοι εκείνη τη βραδιά, ξήλωσαν χάλκινους σωλήνες και από το δημοτικό ωδείο και το κτίριο μιας άλλης ενορίας.

Η μικρή πόλη των είκοσι, περίπου, χιλιάδων κατοίκων, κυρίως λευκών με ιρλανδέζικη καταγωγή, που βρίσκεται στην κομητεία Middlesex της Μασαχουσέτης, περίπου οκτώ μίλια βόρεια της Βοστόνης δεν έχει καμία σχέση με τα σκληρά αμερικάνικα αστικά κέντρα της υψηλής εγκληματικότητας. Περνά ήσυχα τις ημέρες της, με ένα μέσο οικογενειακό εισόδημα αρκετά καλό για τα δεδομένα της αμερικάνικης υπαίθρου και με πολύ χαμηλό το ποσοστό των ανθρώπων που ζούνε κάτω από το επίσημο όριο της φτώχειας. Όσο για την εκκλησία με τον πύργο δίπλα της που αποτελεί σήμα κατατεθέν της πόλης, πέρυσι γιόρτασε τα εκατό χρόνια από τότε που κτίστηκε, με αρκετές εκδηλώσεις και με ένα πρόγραμμα δωρεών για τον εκσυγχρονισμό του καμπαναριού της.

Το περιστατικό αν και ασυνήθιστο για την μικρή πόλη είναι πλέον μέρος ενός καθημερινού φαινομένου στις Ενωμένες Πολιτείες, που απλώνεται γοργά σαν επιδημία τα τελευταία χρόνια. Από παντού σχεδόν τα αστυνομικά δελτία αναφέρουν συνεχείς κλοπές χάλκινων και άλλων μεταλλικών αντικειμένων, από σπίτια, δημόσια κτίρια, δρόμους και ηλεκτρικές ή τηλεφωνικές εγκαταστάσεις. Με την τιμή του χαλκού να έχει τετραπλασιαστεί, η παράνομη πώλησή του για ανακύκλωση αποτελεί πλέον μια προσοδοφόρα ασχολία για τους ανθρώπους που βρίσκονται στη σκοτεινή πλευρά της αμερικάνικης κοινωνίας. Σε περιοχές μάλιστα που πλήττονται από φυσικές καταστροφές, όπως για παράδειγμα στη Νέα Ορλεάνη αλλά και σε γειτονιές πολλών πόλεων που οι ένοικοι εγκαταλείπουν τα σπίτια τους εξαιτίας της αδυναμίας τους να πληρώσουν τα στεγαστικά δάνεια, αυτού του τύπου οι λεηλασίες είναι πολύ συνηθισμένη κατάσταση. Όχι λίγες φορές πάλι, η διακοπή των τηλεφωνικών συνδέσεων και του ηλεκτρικού οφείλεται σε κλοπές μεταλλικού υλικού και στο ξήλωμα χάλκινων καλωδίων. Ανεπίσημα μάλιστα υπολογίζονται σε πάνω από δέκα οι άνθρωποι που στην προσπάθεια τους να αποσυνδέσουν ηλεκτροφόρα καλώδια σκοτώθηκαν σε όλη τη χώρα τα τελευταία δύο χρόνια. Μια επίσης προσοδοφόρα κλοπή είναι αυτή των καταλυτών από τα αυτοκίνητα με σκοπό την απόσπαση των κομματιών από λευκόχρυσο, που και αυτού η τιμή έχει εκτοξευθεί στα ύψη, ενώ στο Σεντ Λούις, οι κλέφτες μετάλλων έφτασαν να αρπάξουν όλα τα κλιματιστικά από ένα φιλανθρωπικό ίδρυμα για φτωχά παιδιά. Η ραγδαία εξάπλωση των κρουσμάτων έχει οδηγήσει μάλιστα ορισμένες πολιτείες να επιβάλλουν στις εταιρείες ανακύκλωσης να ελέγχουν σχολαστικά τη νόμιμη προέλευση των υλικών που αγοράζουν.

Το κυνήγι των μετάλλων για ανακύκλωση σαν πηγή εισοδήματος από τους φτωχούς που εξωθούνται στην παρανομία, δεν είναι μόνο αμερικάνικο φαινόμενο. Σχεδόν παντού στον κόσμο, τόσο στις φτωχές χώρες αλλά και στον πλούσιο Βορρά, τα υλικά από χαλκό, αλουμίνιο και άλλα μέταλλα έχουν μετατραπεί, εξαιτίας της κατακόρυφης αύξησης της τιμής τους, σε πηγή επιβίωσης και καταφύγιο σε μια περίοδο που η φτώχεια αναπτύσσεται ραγδαία. Αρκετοί μάλιστα εκτιμούν πως το διεθνές εμπόριο κλεμμένου σκραπ έχει αυξηθεί δραματικά τον τελευταίο καιρό, με την Κίνα και άλλες χώρες της Ασίας να πρωταγωνιστούν σε αγορές χιλιάδων τόνων για τα έργα ανοικοδόμησης ακόμα και αυτά των Ολυμπιακών Αγώνων.

* Τις ίδιες περίπου ημέρες με την κλοπή στο Winchester, στα Χανιά στην περιοχή του Ταυρωνίτη οι κάτοικοι έμειναν χωρίς τηλέφωνα γιατί άγνωστοι έκοψαν τα καλώδια του ΟΤΕ στην γέφυρα του Σκουτελώνα και άρπαξαν τα εκατό κιλά χαλκού που τα τύλιγε. Υπολογίζεται πως στην αγορά ο συγκεκριμένος τύπος χαλκού πουλιέται προς τέσσερα ευρώ το κιλό.

La Saline- Αϊτή. Μπισκότα από χώμα

Μπορεί να μην είναι φημισμένη όπως η Σιτέ Σολέιγ, αλλά δεν υπολείπεται καθόλου σε αθλιότητα, η παραγκούπολη La Saline, βόρεια του κέντρου του Πορτ-ο-Πρενς, δυτικά της μεσοαστικής Delmas, δίπλα στην Bel-Air και την Martissant, στις παρυφές του τρομερού Fort Dimance, που για δεκαετίες χρησιμοποιήθηκε από τους Ντυβαλιέ σαν φυλακή και άντρο βασανιστηρίων.

Στα στενά βρώμικα σοκάκια της παραγκούπολης αλλά και στις λιγοστές ταράτσες, ακόμη και στην οροφή του φρουρίου, ψήνονται στον ήλιο χιλιάδες στρογγυλά, υποκίτρινα στο χρώμα, μπισκότα, που αμέσως μετά πουλιούνται στην λαϊκή αγορά της παραγκούπολης αλλά και σε πολλά σημεία της πρωτεύουσας.

Φτιαγμένα από ασβεστούχο χώμα που προέρχεται κυρίως από την γύρω περιοχή της πόλης Hinche, στα σύνορα με την Δομινικανή Δημοκρατία, νερό, χορταρικά και αλάτι, τα «βρώμικα μπισκότα», όπως είναι γνωστά, ενώ παλιότερα τρώγονταν μόνο από τις πολύ φτωχές έγκυες γυναίκες για την πρόσληψη ασβεστίου, τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει καταφύγιο καθημερινής διατροφής για πολλές χιλιάδες απεγνωσμένους Αϊτινούς. Ειδικά από πέρυσι τον Δεκέμβριο, που η τιμή του ρυζιού εκτοξεύτηκε στα ύψη, γεγονός που οδήγησε στην έσχατη πείνα εκατομμύρια Αϊτινούς που ξέσπασαν φέτος τον Απρίλη σε άγριες διαδηλώσεις και λεηλασίες, τα μπισκότα από χώμα έγιναν περιζήτητα αποτελώντας το σύμβολο της εξαθλίωσης και της διατροφικής κρίσης στην χώρα αυτή της Καραϊβικής.

Για τους οκτώ από τους δέκα Αϊτινούς, που ζούνε με λιγότερο από ένα δολάριο εισόδημα την ημέρα τα εξήντα σεντς που χρειάζονται για την αγορά δυο φλιτζανιών ρυζιού (αύξηση 50% σε ένα χρόνο) αποτελεί απαγορευτικό όριο. Σε αντίθεση με τα μπισκότα από χώμα που παρότι και αυτών η τιμή αυξήθηκε (η εκατοντάδα από 1,5 δολάριο έφτασε τα 5 δολάρια!) εξαιτίας της μεγάλης ζήτησης, τα πέντε σεντς που χρειάζονται για την αγορά ενός από αυτά καταφέρνει να διασκεδάσει την καθημερινή πείνα και να τους επιτρέψει να κοιμηθούν χωρίς το άσχημο αίσθημα σαν αυτό όταν πίνεις Clorox. (Clorox, είναι μια γνωστή μάρκα χλωρίνης, με την οποία οι Αϊτινοί παρομοιάζουν το αίσθημα που δημιουργεί το άδειο, για ημέρες, στομάχι).

Η πρώτη αφρό-αμερικάνικη δημοκρατία στην ιστορία, που το 2004 γιόρτασε με άγριες διαδηλώσεις τα διακόσια χρόνια της ανεξαρτησίας της, είναι σήμερα η φτωχότερη στην αμερικάνικη ήπειρο και ουσιαστικά υπό κατοχή από στρατεύματα του ΟΗΕ που στάλθηκαν κατ’ απαίτηση της Ουάσιγκτον, η οποία ενδιαφέρεται σταθερά να μην ξεφύγουν οι εξελίξεις από τον έλεγχό της. Μέχρι την δεκαετία του Ογδόντα η χώρα, που καταλαμβάνει το ανατολικό μισό του νησιού Ισπανιόλα, με 8,2 εκατομμύρια κατοίκους, είχε επάρκεια στην παραγωγή ρυζιού. Έκτοτε, ύστερα από εντολές του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, κατάργησε τους εισαγωγικούς δασμούς και μετατράπηκε σε καθαρό εισαγωγέα. Τότε οι οικονομικοί οργανισμοί της Δύσης και ειδικά οι Αμερικάνοι υπόσχονταν στους δύστυχους Αϊτινούς πως θα μετατρέψουν την χώρα σε Ταϊβάν της Καραϊβικής με την έλευση επενδύσεων στον μεταποιητικό τομέα και το άνοιγμα θέσεων για εργασία για τους ξεκληρισμένους αγρότες. Τελικά όμως τα πράγματα έγιναν εντελώς διαφορετικά. Για τους Αμερικάνους παραγωγούς η Αϊτή έγινε ένας από τους καλύτερους πελάτες πλέον, μιας και αποτελεί την τέταρτη σε μέγεθος εξαγωγική αγορά του αμερικάνικου ρυζιού. Οι μικροί αγρότες-καλλιεργητές ρυζιού στην εύφορη κοιλάδα Artibonite καταστράφηκαν και συνέρευσαν, όπως και χιλιάδες άλλοι αγρότες, στα αστικά κέντρα και στις παραγκουπόλεις χωρίς να βρίσκουν δουλειά γιατί οι επενδύσεις δεν ήρθαν ή όσες λιγοστές ήρθαν πληρώνουν εξευτελιστικά μεροκάματα. Και η πλειοψηφία των Αϊτινών βυθίστηκε στην έσχατη μιζέρια, γυρνώντας στα προϊστορικά χρόνια τότε που η γεωφαγία ήταν διαδεδομένη.

* Ο γενικός γραμματέας του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας (FAO), Ζακ Ντιούφ, στην Ρώμη, που πριν λίγες ημέρες φιλοξένησε την σύνοδο κορυφής του οργανισμού, ανήγγειλε το τέρμα των λόγων και την έναρξη των πράξεων σχετικά με την αυξανόμενη πείνα στον πλανήτη. Την ίδια στιγμή μια γνωστή αμερικάνικη ΜΚΟ, η «Bright Hope International», στέλνει σακουλάκια με έξι μπισκότα αργίλου, μέσω του διαδικτύου, σε υποψήφιους δωρητές για να προκαλέσει συγκίνηση και βοήθεια για τους πεινασμένους Αϊτινούς. Όση αξία και αποτελεσματικότητα θα έχει η εκστρατεία των «βρώμικων μπισκότων» άλλη τόση θα έχουν και οι εξαγγελίες του επικεφαλής του FAO και των φιλεύσπλαχνων δυτικών ηγετών που ενδιαφέρθηκαν για την παγκόσμια πείνα, ενόψει της διάσκεψης στην ιταλική πρωτεύουσα.