Η Rocinha δεν είναι άδικα η πιο φημισμένη φαβέλα στην Βραζιλία. Αποτελεί την μεγαλύτερη σε πληθυσμό παραγκούπολη της Λατινικής Αμερικής, με πληθυσμό που ανεπίσημα πλησιάζει τις διακόσιες χιλιάδες ψυχές. Ανάμεσα στο Sao Conrado και την Gavea, στις πλαγιές του Dois Irmaos η φαβέλα άρχισε να στήνεται από την δεκαετία του 1930, συγκεντρώνοντας μαύρους Βραζιλιάνους, κυρίως από την περιφέρεια του Ρίο και την Μπαχία. Στην έκταση μιας παλιάς φαζέντα με το χαϊδευτικό όνομα «μικρό χωράφι» η Rocinha, όπως και οι υπόλοιπες φαβέλες της πόλης γνώρισαν την πληθυσμιακή έκρηξη στις δεκαετίες του ’60 και ’70, ύστερα από την μεγάλη αγροτική έξοδο. Το Ρίο, που το 30% του πληθυσμού του ζει στις 752, πρόσφατα καταμετρημένες, φαβέλες, είναι η πατρίδα της ονομασίας. Από μια κοινότητα στις πλαγιές ενός λόφου με το όνομα Μόρος ντε Φαβέλα, που δημιούργησαν το 1890 ελευθερωμένοι σκλάβοι, οι βραζιλιάνικες παραγκουπόλεις πήραν το όνομα τους.
Οι φαβέλες στο Ρίο επεκτείνονται συνεχώς σαν αποτέλεσμα της φτώχειας και των κοινωνικών ανισοτήτων. Ο πληθυσμός τους έχει ρυθμούς αύξησης γύρω στο 7,5% ετησίως σε αντίθεση με τον συνολικό πληθυσμό της πόλης που αυξάνει με μέσο ετήσιο ρυθμό 2,7%. Το 2000 αυτή η σχέση ήταν τετραπλάσια. Δηλαδή στον ένα καινούργιο κάτοικο του Ρίο, τέσσερις Καριόκας έβρισκαν στέγη στις φαβέλες. Αυτό δείχνει πως συμβαίνει μια εσωτερική μετακίνηση του πληθυσμού προς πιο φτωχές περιοχές και συνθήκες. Γεγονός καθόλου παράξενο. Η Βραζιλία κατέχει μια από τις πρώτες θέσεις διεθνώς στην κλίμακα των κοινωνικών ανισοτήτων. Το πλουσιότερο 10% των Βραζιλιάνων συγκεντρώνει το μισό και παραπάνω του εθνικού εισοδήματος, ενώ το φτωχότερο 20% του πληθυσμού επιβιώνει με το 2,5% του εισοδήματος που παράγει η χώρα.
Η Rocinha, όπως και οι άλλες φαβέλες έχουν υψηλά ποσοστά εγκληματικότητας. Ληστείες, δολοφονίες, απαγωγές και εμπόριο ναρκωτικών είναι οι κύριες προσοδοφόρες δραστηριότητες των συμμοριών, που αποτελούν καταφύγιο και μοναδική λύση για την απόκληρη νεολαία. Οι Amigos dos Amigos, η Red Command και η Third Command είναι από τις πιο φημισμένες και ιστορικές συμμορίες. Οι συγκρούσεις με την αστυνομία και τον στρατό είναι συχνό φαινόμενο, όταν οι τελευταίοι επιχειρούν να μπούνε στα στενά δρομάκια. Τις πιο πολλές φορές οι εισβολές καταλήγουν σε τυφλές σφαγές νεαρών φαβελάντος, μιας και η αστυνομία στην Βραζιλία φημίζεται για τη σκληρότητά της. Στις αρχές του μήνα η κυβέρνηση Λούλα έστειλε 1500 στρατιώτες σε φαβέλες του Ρίο, με τανκς και ελικόπτερα, επιβάλλοντας στην ουσία στρατιωτικό νόμο για εννέα ημέρες, ξεσηκώνοντας τις διαμαρτυρίες δημοκρατικών οργανώσεων και της Διεθνούς Αμνηστίας για την άγρια καταστολή που συνόδευσε την εισβολή.
* Ο τίτλος του Αθέατου Κόσμου, είναι δανεισμένος από το δημοφιλές τραγούδι –σάμπα “Eu Sou Favela”, των Νoca da Portela και Sergio Mosca, που γράφτηκε το 1994 και υπερασπίζεται ορθά κοφτά πως οι φαβέλες δεν είναι αποτέλεσμα αυτό-περιθωριοποίησης αλλά κεντρικό κοινωνικό και ταξικό πρόβλημα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου