Η ιστορία της Sufiya Khatun, μια νεαρής χήρας που έζησε και πέθανε στο φτωχό χωριό Jobra, ένα μίλι μόλις από την Τσιταγκόνγκ, στο νοτιο-ανατολικό Μπαγκλαντές, για χρόνια προβάλλονταν σαν η αδιαφιλονίκητη απόδειξη πως το σύστημα των μικρό-δανείων στα πλαίσια της λεγόμενης ελεύθερης αγοράς είναι ικανό να βγάλει τους ανθρώπους από την φτώχεια. Να δημιουργήσει πετυχημένους μικρό-επιχειρηματίες και να νικήσει τις σκληρές δυνάμεις του καπιταλισμού μεταμορφώνοντας τον σε ένα ανθρώπινο σύστημα κοινωνικής οργάνωσης και δράσης. Η Sufiya, που μόλις και κατάφερνε να επιβιώνει και να διατηρεί στην ζωή τα πεινασμένα παιδιά της φτιάχνοντας σκαμπό από μπαμπού, σε συνθήκες απόλυτης δυστυχίας, είχε την τύχη να συναντήσει ένα απόγευμα μιας ημέρας, στα 1976 τον καθηγητή Οικονομικών στο κοντινό Πανεπιστήμιο, Muhammad Yunus, ο οποίος επισκέφτηκε το χωριό. Η τραγική μοίρα της Sufiya, παρακίνησε τον καθηγητή να σκεφτεί την ιδέα της μικρό-πίστωσης και οι σαράντα-δύο φτωχές γυναίκες του χωριού, ανάμεσα τους και η νεαρή χήρα, να γίνουν η πρώτη ομάδα δανειοληπτών από τις οικονομίες του καθηγητή. Για την ιστορία το ποσό του πρώτου δανείου είχε αξία 26 δολαρίων Αμερικής και αυτή ήταν η αρχή για να φτιαχτεί μια από τις μεγαλύτερες τράπεζες μικρό-πιστώσεων στον Τρίτο Κόσμο η γνωστή Grameen Bank, ο καθηγητής να ονομαστεί «τραπεζίτης των φτωχών» και το υπόδειγμα να επεκταθεί σε πολλές χώρες της νότιας Ασίας και της Αφρικής.
Στο πέρασμα των χρόνων η ιστορία της Sufiya, που κατάφερε να βγει από την παγίδα της φτώχειας ήταν η αγαπημένη αφήγηση του καθηγητή, η εμβληματική πρώτη περιπέτεια της τράπεζας και το διαβατήριο για να γίνει το αγαπημένο παιδί των δυτικών ΜΜΕ ο Yunus και να κερδίσει το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης το 2006. Ελάχιστοι είχαν μάθει και μόλις πρόσφατα έγινε γνωστό ύστερα από δημοσιογραφική έρευνα, πως η δύστυχη γυναίκα τελικά πέθανε το 1998, σε χειρότερη κατάσταση από εκείνη, όταν πρωτοσυνάντησε τον καθηγητή και οι δυο κόρες της ζούνε σε συνθήκες απόλυτης ένδειας στο μικρό χωριό. Ένα χωριό που συνεχίζει να είναι αλυσοδεμένο στην εξαθλίωση όπως και η μεγάλη πλειοψηφία των κατοίκων του Μπανγκλαντές σε αντίθεση με τις κατασκευασμένες όμορφες ιστορίες του καθηγητή. Την ίδια ώρα η λεγόμενη Τράπεζα των Φτωχών συνεχίζει να δανείζει αρκετά πάνω από τα εμπορικά επιτόκια της αγοράς, να μην αφήνει ούτε ένα τακάς που να μην κυνηγά την αποπληρωμή του από τους δύστυχους αγρότες και χειροτέχνες και να αρπάζει μέχρι και τα βασικά είδη του νοικοκυριού τους όταν δεν μπορούν να την ξεχρεώσουν. Την ίδια στιγμή η φιλάνθρωπη τράπεζα έχει αναπτύξει δεσμούς αίματος με τα πιο ευαγή διεθνή ιδρύματα της Δύσης και της Βόρειας Αμερικής, όπως το ίδρυμα Φορντ, την Ifad, με κυβερνήσεις της Βόρειας Ευρώπης και φυσικά με φιλάνθρωπους όπως την Χιλαρι Κλίντον σημερινή Υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ και την σύζυγο του Κλάους Σβαμπ, οικοδεσπότη του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ στο Νταβός. Ο δε νομπελίστας καθηγητής να είναι μόνιμος συνδαιτυμόνας της κορυφαίας καπιταλιστικής σύναξης στην οποία παρουσιάζει με μειλίχιο ύφος και σεμνότητα την δράση και τις δήθεν επιτυχίες του ενάντια στην φτώχεια στο Μπαγκλαντές.
Στην πραγματικότητα ο καθηγητής και οι ιδέες του ήταν γνήσια τέκνα του νεοφιλελεύθερου κύματος και των πολιτικών που επέβαλλαν την δραστική μείωση της κρατικής παρέμβασης στην οικονομία και φυσικά στην κοινωνική αντιμετώπιση της φτώχειας. Το ξέσπασμα της παγκόσμιας κρίσης, εκτός των άλλων επιτάχυνε την αποκάλυψη της πολιτικής της μικρό-πίστωσης και απέδειξε πως όχι μόνο δεν συνέβαλε στην καταπολέμηση της φτώχειας αλλά δημιούργησε περισσότερα προβλήματα. Ειδικά τα τελευταία χρόνια στην Ινδία που το φαινόμενο γιγαντώθηκε αυξήθηκαν κατακόρυφα οι χρεοκοπίες αλλά και οι αυτοκτονίες των δανειοληπτών αγροτών και στο Μπανγκλαντές πάνω από το μισό του πληθυσμού και αρκετοί από αυτούς πελάτες της Grameen Bank, συνεχίζουν να ζούνε κάτω από τα άθλια όρια της επίσημης φτώχειας. Και σαν να μην έφταναν αυτά καταγγέλθηκε επίσης πως ο καθηγητής εκμεταλλευόμενος την διεθνή προβολή του έβαζε συστηματικά χέρι στην χρήματα των διεθνών χορηγιών κατευθύνοντας τα σε καθαρές εμπορικές δραστηριότητας της τράπεζας του, γεγονός που ανάγκασε την κυβέρνηση της Νορβηγίας να διατάξει έλεγχους.
• ΔΙΑΒΑΣΤΕ την αποκαλυπτική ανάλυση των Patrick Bond, Khorshed Alam «Grameen Bank και μικροπιστώσεις, μια υπέροχη ιστορία που δεν συνέβη» http://links.org.au/node/1955
• ΔΕΙΤΕ το ντοκιμαντέρ του Δανού Tom Heinemann «Παγιδευμένοι στο χρέος της μικρό-πίστωσης» http://www.allvoices.com/s/event-7492220/aHR0cDovL3d3dy5ucmsubm8vcHJvZ3JhbW1lci90di9icmVubnB1bmt0LzEuNzM5NzE2Mw==
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου