Βρετανία | Πλατιά κοινωνική υποστήριξη στους αγώνες των υγειονομικών

Οι αριθμοί ήταν εντυπωσιακοί. Προμήνυμα επιτυχίας της απεργίας. Από τους 75 χιλιάδες περίπου ειδικευόμενους γιατρούς που ανήκουν στο βρετανικό Εθνικό Σύστημα Υγείας (NHS) και τους 47.692 που είχαν δικαίωμα ψήφου το 77,5 % πήρε μέρος στην ψηφοφορία που οργάνωσε η Βρετανική Ιατρική Ένωση (BMA). Το 98% ψήφισε υπέρ της τετραήμερης απεργιακής κινητοποίησης, δηλαδή 36.218. Η απεργία της 11ης Απριλίου ήταν η δεύτερη φέτος και επηρέασε, πλην της Σκωτίας στην οποία συνεχίζεται η προετοιμασία του αγώνα, όλες τις δημόσιες νοσηλευτικές δομές της χώρας. Έληξε με πρωτοφανή επιτυχία το πρωί της 15ης Απριλίου. Αποτέλεσε μέχρι τώρα την κορύφωση μιας μεγάλης αναταραχής στο δημόσιο σύστημα υγείας εξαιτίας των απεργιών, ορισμένων ιστορικού χαρακτήρα, που έχουν κηρύξει οι εργαζόμενοι σε αυτό τους τελευταίους μήνες. Από τον Οκτώβριο του 2022, όταν 300.000 νοσοκόμες, μέλη του Βασιλικού Κολεγίου Νοσηλευτικής (RCN) ξεκίνησαν να ψηφίζουν για απεργίες, την πρώτη τέτοιας έκτασης και χαρακτήρα διαδικασία στα 106 χρόνια ιστορίας του συγκεκριμένου συνδικάτου, μέχρι σήμερα, το NHS συνταράσσεται από κινητοποιήσεις. Μετά τους νοσηλευτές και τις νοσηλεύτριες της RCN που απέργησαν τον Δεκέμβριο και στους οποίους προστέθηκαν τα 380.000 μέλη του συνδικάτου Unison, ακολούθησαν οι εργαζόμενοι στα ασθενοφόρα και άλλες υγειονομικές υπηρεσίες για να μπουν στον χορό για τα καλά και οι ειδικευόμενοι γιατροί. Στις 30 Απριλίου την σκυτάλη ξαναπαίρνουν οι νοσοκόμες με 48ωρη απεργία αφού απέρριψαν τις αυξήσεις –εμπαιγμό που πρότεινε η κυβέρνηση και έσπευσε να αποδεχθεί η ηγεσία τους.

Αιχμή των απεργιακών αιτημάτων οι μισθολογικές αυξήσεις παράλληλα με τις συνεχείς καταγγελίες για την υποχρηματοδότηση και εγκατάλειψη του Εθνικού Συστήματος Υγείας. Οι ειδικευόμενοι γιατροί ζητούν αυξήσεις της τάξης του 35%, ποσοστό που στην πραγματικότητα θέλει να αναπληρώσει τις απώλειες των πραγματικών αμοιβών τα τελευταία 15 χρόνια. Σύμφωνα με την BMA από το 2008 τα μέλη της έχασαν το 26% των μισθών που λάμβαναν εκείνη την χρονιά σε αγοραστική δύναμη εξαιτίας του πληθωρισμού, της ανόδου των τιμών και της αύξησης του κόστους αποπληρωμής των διδάκτρων και των προσωπικών δανείων. Είναι χαρακτηριστικό πως στην Ουαλία, στην Σκωτία και στην Β.Ιρλανδία ισχύουν συμβάσεις από το 2002. Οι χαμηλές αμοιβές σε συνδυασμό με τους εντατικούς ρυθμούς δουλειάς και τα ξεχειλωμένα ωράρια έχουν δημιουργήσει εκρηκτική κατάσταση. Πρόσφατη έρευνα περιγράφει πως ένας στους πέντε ειδικευόμενους βρίσκεται στα όρια της επαγγελματικής εξουθένωσης με το ποσοστό να είναι μεγαλύτερο στις δύσκολες ειδικότητες. Καλούνται συχνά να κάνουν την δουλειά δυο γιατρών σε συνθήκες μεγάλης πίεσης. Έτσι δεν είναι παράξενο που ορισμένοι σκέφτονται να τα παρατήσουν και πολλοί διαλέγουν την μετανάστευση. Η Αυστραλία και ο Καναδάς λόγου χάρη έχουν γίνει συνηθισμένοι προορισμοί για χιλιάδες νέους γιατρούς. Το φαινόμενο που ονομάστηκε Drexit έχει σαν αποτέλεσμα την επιπλέον υποστελέχωση του συστήματος που έτσι κι αλλιώς είναι μεγάλη εξαιτίας της χρόνιας υποχρηματοδότησης.

«Το μόνο που έχετε κάνει είναι ένα τίποτε!» Η αγανακτισμένη γυναίκα που την «έπεσε» στον Υπουργό Υγείας την ώρα που μιλούσε στις κάμερες, κατηγορώντας τον για τους θανάτους στην αναμονή ασθενοφόρου, τον περασμένο Αύγουστο, έξω από το οφθαλμολογικό νοσοκομείο Moorfields Eye στο Λονδίνο, συγκέντρωσε γενική επιδοκιμασία. Εξέφρασε την πλειοψηφία των Βρετανών που αντιμετωπίζουν την διαρκή απαξίωση του συστήματος υγείας και τις αυξανόμενες δυσκολίες πρόσβασης σε αυτό. Συνθήκες που επιδεινώθηκαν με την πανδημία αλλά βέβαια δεν οφείλονται σε αυτήν. Με αναλογία δυο γιατρών ανά χίλια άτομα και κατά κεφαλή ιατρική δαπάνη που είναι η δεύτερη χαμηλότερη στην λέσχη των Επτά, η Βρετανία βιώνει με σφοδρότητα τα αποτελέσματα των πολιτικών διάλυσης και ιδιωτικοποίησης της περίθαλψης σε βάρος των εργαζόμενων τάξεων. Ο συνολικός αριθμός νοσοκομειακών κρεβατιών του NHS στην Αγγλία μειώθηκε περισσότερο από το μισό τα τελευταία 30 χρόνια, από περίπου 299.000 το 1987 σε 141.000 το 2020. Ο μέσος αριθμός κρεβατιών ανά 1.000 άτομα στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι 5, αλλά στην Βρετανία είναι μόλις 2,4. Οι ελλείψεις προσωπικού στο NHS υπολογίζονται συνολικά σε 130 χιλιάδες θέσεις ( από αυτές τουλάχιστον 12 χιλιάδες γιατροί και 50 χιλιάδες νοσηλευτές) με αποτέλεσμα 7,2 εκατομμύρια ασθενείς να βρίσκονται σε λίστες αναμονής για βασικές επεμβάσεις. Μόνο τα τελευταία τρία χρόνια ακυρώθηκαν 300 χιλιάδες χειρουργεία εξαιτίας της έλλειψης προσωπικού. Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, ο μέσος χρόνος αναμονής για ένα ασθενοφόρο έχει καταγράψει ρεκόρ ξεπερνώντας τα 90 λεπτά για ασθενείς "της κατηγορίας 2", στην οποία περιλαμβάνονται τα καρδιολογικά περιστατικά και τα εγκεφαλικά επεισόδια. Τον Δεκέμβριο, 54 χιλιάδες ασθενείς περίμεναν πάνω από 12 ώρες για να τους φροντίσουν στα Επείγοντα των νοσοκομείων. «Ο κόσμος φοβάται να αρρωστήσει!» δήλωσε στο BBC η σύζυγος ενός 68χρονου, ο οποίος πέθανε από καρδιακό επεισόδιο περιμένοντας μάταια το ασθενοφόρο στο ανατολικό Σάσεξ! Ένας σύμβουλος στο οφθαλμολογικό νοσοκομείο “ Moorfields Eye” αποκάλυψε πως βλέπει ανθρώπους να τυφλώνονται επειδή δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση στις ιατρικές υπηρεσίες, ιδιαίτερα για το γλαύκωμα, ενώ η εφημερίδα Ντέιλι Μέηλ έγραψε για 229 χιλιάδες καρκινοπαθείς, 372 χιλιάδες με καρδιακές παθήσεις και 570 χιλιάδες με γυναικολογικά προβλήματα που βρίσκονται στη λίστα αναμονής του Εθνικού Συστήματος.

Ορισμένοι κατηγορούν την κυβέρνηση πως αντιμετωπίζει ανορθολογικά το ζήτημα των μισθών θεωρώντας πως μια γενναία αύξηση τους θα έχει λιγότερο κόστος από αυτό που είναι αναγκασμένη να πληρώνει στις συμβάσεις με ιδιώτες για να καλύπτονται τα κενά. Υπάρχουν όμως σοβαροί λόγοι γι αυτόν τον υποτιθέμενο “ανορθολογισμό”. Η ιδιωτικοποίηση πλευρών του NHS αποτελεί επιλογή στρατηγικού χαρακτήρα με σκοπό την μακροπρόθεσμη διάλυση του κράτους πρόνοιας, των εργασιακών σχέσεων και για την επέκταση των πεδίων κερδοφορίας του ιδιωτικού κεφαλαίου το οποίο επενδύει στο τομέα. Γι αυτό και οι δαπάνες για τα πρακτορεία παροχής γιατρών, νοσηλευτών και υπηρεσιών προσωρινού χαρακτήρα, αυξήθηκαν κατά 20% το 2022 και το NHS μοιράζει 3 δισεκατομμύρια λίρες σε αυτά τα αρπακτικά σε ετήσια βάση. Αποτέλεσμα αυτών των πολιτικών είναι η συνεχής υποβάθμιση των υπηρεσιών σε βάρος της υγείας των κατώτερων τάξεων. Μια ανάλυση του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης η οποία δημοσιεύτηκε τον Ιούλιο του 2022 στην επιθεώρηση Lancet για τις επιπτώσεις της ιδιωτικοποίηση του NHS στην Αγγλία, μέσω της εξωτερικής ανάθεσης υπηρεσιών σε ιδιωτικές εταιρείες είναι αποκαλυπτική. Μελετώντας ένα πλήθος στοιχείων για την περίοδο 2013-2020 κατέληξαν στον συμπέρασμα πως μια ετήσια αύξηση της χρηματοδότησης προς όφελος του ιδιωτικού τομέα της Υγείας κατά 1% έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της θνησιμότητας των ασθενών κατά 0,38% το επόμενο έτος!

Η κυβέρνηση Σούνακ και ο υπουργός υγείας Στιβ Μπάρκλεϊ, μπροστά στο επίμονο κύμα αγανάκτησης και αντίστασης των υγειονομικών επιχειρούν να τους αποδώσουν ευθύνες για τα προβλήματα στο σύστημα υγείας, μοιράζοντας ταυτόχρονα υποσχέσεις για βελτιώσεις. Ο σκιώδης υπουργός Υγείας των Εργατικών Γουές Στρίτινγκ υποκριτικά αναγνώρισε το δίκαιο των υγειονομικών αλλά διαφώνησε με τις απεργίες. Αντίθετα, οι εργαζόμενες τάξεις δείχνουν να στηρίζουν τον αγώνα, κατανοώντας πως μια νίκη θα είναι νίκη για όλους. « Πρόκειται για κάτι περισσότερο από τους μισθούς. Πρόκειται για την δικαιοσύνη. Αφορά τους ασθενείς μας, τα παιδιά του σχολείου μας, τους μαθητές μας, τις οικογένειές μας και όσους δεν μπορούν να φροντίσουν τον εαυτό τους. Πρόκειται για το αίτημα για μια πιο ευτυχισμένη, υγιέστερη και δικαιότερη κοινωνία. Έχουμε τους ίδιους στόχους και τις ίδιες προκλήσεις και αν ενωθούμε, θα τις ξεπεράσουμε και θα νικήσουμε» δήλωσε Νταν Ζαχεντί, ειδικευόμενος γιατρός και συνδικαλιστικό στέλεχος της BMA στην ανατολική Αγγλία.

Πηγές και προτάσεις

ΕΠΙΣΚΕΦΤΕΙΤΕ την ιστοσελίδα της BMA, www.bma.org.uk και δείτε δηλώσεις αγωνιζόμενων ειδικευόμενων γιατρών www.bma.org.uk/news-and-opinion/junior-doctors-urged-to-show-resolve-as-second-round-of-strikes-draws-to-a-close

ΔΙΑΒΑΣΤΕ την έκθεση στο Λάνσετ www.thelancet.com/journals/lanpub/article/PIIS2468-2667(22)00133-5/fulltext και μια συλλογή άρθρων για τις απεργίες www.counterfire.org/theme/nhs