9 Φεβ 2013

Μαχάλα Αλ Κούμπρα, Αίγυπτος
Το εργοστάσιο

Είναι σίγουρα υπερβολή να ισχυριστεί κανείς πως το εργοστάσιο κλωστοϋφαντουργίας Μισρ είναι μια μικρογραφία της Αιγύπτου. Η γη του Νείλου και η κοινωνία των ανθρώπων της είναι πολύ πλούσια σε όψεις και αντιθέσεις. Είναι αλήθεια, όμως, πως η μεγαλύτερη και ιστορικότερη βιομηχανική μονάδα είναι στενά δεμένη με την πολυκύμαντη νεότερη αιγυπτιακή ιστορία και τους κοινωνικούς αγώνες που την επηρέασαν. Απλωμένη σε μια έκταση χιλίων στρεμμάτων στο κέντρο του Δέλτα του Νείλου, στη βιομηχανική πόλη Μαχάλα Αλ Κούμπρα, περίπου εκατόν είκοσι χιλιόμετρα βόρεια του Καΐρου, περιφραγμένη με ψηλούς τοίχους, περιλαμβάνει χιλιάδες αδράχτια, μηχανές ύφανσης και βαφής, μονάδες ραφής, κοιτώνες, αποθήκες, μέχρι και γήπεδο ποδοσφαίρου.
Θεωρείται η μεγαλύτερη μεταποιητική επιχείρηση στη Μέση Ανατολή και την Αφρική και στις δόξες της απασχολούσε έως και τριάντα χιλιάδες εργάτες. Το εργοστάσιο άρχισε να κτίζεται το 1927, με την ισχυρή συμβολή της Τράπεζας του Μισιριού, που ανέλαβε ύστερα από την ανεξαρτησία του 1922 να δημιουργήσει την αγροτοβιομηχανική υποδομή της χώρας. Οι πρώτοι εργαζόμενοι ήταν φελάχοι που παράλληλα με τις αγροτικές εργασίες συμπλήρωναν το εισόδημά τους κάνοντας μεροκάματα. Στα χρόνια που ακολούθησαν στο εργοστάσιο, όπου οι μηχανές δούλευαν όλο το εικοσιτετράωρο, διαμορφώθηκε ένα μορφωμένο, απαιτητικό και ταξικά αρκετά συνειδητό εργατικό δυναμικό, που μετέφερε από γενιά σε γενιά συνδικαλιστικές εμπειρίες και μια αριστερή κοσμική πολιτική συνείδηση. Η πρώτη απεργία που ξέσπασε στο εργοστάσιο ήταν στα 1938.

26 Ιαν 2013

Ασάμ, Ινδία
Θυμός στους κήπους του τσαγιού

O κύριος Μριντούλ Κουμάρ Μπχατατσαράγια, όπως απαιτούσε να τον προσφωνούν, περηφανευόταν πως ήταν η τέταρτη γενιά μιας αδιάλειπτης οικογενειακής παράδοσης στην καλλιέργεια τσαγιού. Μαζί με τη σύζυγό του Ρίτα Μπχατατσαράγια, στην πόλη της Τινσούκια , στο Άνω Aσάμ , διηύθυναν την εταιρία ΜΚΒ Asia, από τους μεγαλύτερους παραγωγούς μαύρου βιολογικού τσαγιού της ποικιλίας Camellia assamica, από τρία μεγάλα κτήματα και από μια μεγάλη μονάδα επεξεργασίας. Από το 1880 η οικογένεια του εβδομηνταπεντάχρονου μηχανολόγου ξεκίνησε την καλλιέργεια, παράλληλα και σε συνεργασία με τους άγγλους μεγαλοϊδιοκτήτες οι οποίοι μετέτρεψαν τις δυο μεγάλες κοιλάδες της επαρχίας, στις οποίες αργοκυλούν ο Βραχμαπούτρα και ο Μπάρακ, σε ένα από τα μεγαλύτερα κέντρα παραγωγής τσαγιού, για να αντισταθμίσουν το κινέζικο μονοπώλιο. Γι’ αυτό μετέφεραν χιλιάδες εργάτες από άλλες περιοχές της αποικιοκρατικής Ινδίας, δημιουργώντας μια δεξαμενή φτηνής εργατικής δύναμης που μέχρι σήμερα αναπαράγεται με βάση το σύστημα των καστών. Οι άνθρωποι της φυλής του τσαγιού από τη μικρή ηλικία τους είναι προορισμένοι να ζήσουν και να πεθάνουν δουλεύοντας σκληρά μέσα στις απέραντες φυτείες. Μαζί τους και χιλιάδες άλλοι μετανάστες, και πολλά παιδιά, από τις γειτονικές χώρες, κυρίως από το Μπανγκλαντές.

12 Ιαν 2013

Τύμβος Μαμάγιεβ, Στάλινγκραντ
Τότε που ο Βόλγας είχε μόνο μια όχθη!

Ο τύμβος του Μαμάγιεβ, είναι ένας λόφος που δεσπόζει στην πόλη του Στάλινγκραντ. Ο Μαμάι, μογγόλος στρατιωτικός ηγέτης, κυριάρχησε στην περιοχή στα μέσα του δέκατου τέταρτου αιώνα και προς την τιμή του οι Τάταροι του χανάτου της Κριμαίας είχαν φτιάξει έναν τύμβο. Εκατόν δύο μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας, το ύψωμα αναφέρονταν στους στρατιωτικούς χάρτες με τον αριθμό 102 και σαν το ψηλότερο σημείο της πόλης είχε προφανή στρατιωτική αξία. Ο λόφος, ενόψει της γερμανικής επίθεσης, οχυρώθηκε και από τις 13 του Σεπτέμβρη του 1943, που δέχθηκε την πρώτη προσβολή έγινε ένα από πιο σκληρά πεδία της μάχης του Στάλινγκραντ. Από εκείνη την ημέρα και μέχρι το πρωί στις 26 του Γενάρη του 1943, που οι Σοβιετικοί στρατιώτες της 21ης και 62ης στρατιάς, συναντήθηκαν στο τύμβο του Μαμάγιεβ, κόβοντας στην μέση τους κυκλωμένους γερμανούς στην πόλη, το ύψωμα ή οι πλαγιές του άλλαξαν χέρια πολλές φορές σε μια διαρκή, θανατηφόρα, σώμα με σώμα, μάχη, που κράτησε περισσότερα από εκατόν τριάντα μερόνυχτα. Το ύψωμα καταλήφθηκε από την πρώτη ημέρα της γερμανικής επίθεσης αλλά σχεδόν αμέσως ανακαταλήφθηκε από μια αντεπίθεση της 13ης επίλεκτης μεραρχίας πεζικού και από τότε μετατράπηκε σε κόλαση. Μετά την λήξη της μάχης, σε κάθε τετραγωνικό μέτρο του λόφου καταμετρήθηκαν 1250 θραύσματα από οβίδες, νάρκες και αεροπορικές βόμβες! Από το σκάψιμο που προκάλεσαν οι κάθε είδους εκρήξεις, ο λόφος έχασε ύψος, για χρόνια δεν φύτρωνε ούτε χόρτο και ακόμα και τώρα οι δορυφορικές φωτογραφίες δείχνουν μια σκουρόχρωμη ζώνη γης. Ο τύμβος του Μαμάγιεβ, είναι ένα από τα σημεία-σύμβολα της σκληρής και ηρωικής μάχης που δόθηκε για να κρατηθεί ελεύθερη η πόλη από τους φασίστες εισβολείς. Δίπλα στην θρυλική άμυνα στο σπίτι του λοχία Παβλόφ, τα κατορθώματα του επίλεκτου σκοπευτή Ζάιτσεφ, το απαράμιλλο θάρρος του κομσομόλου Πανικάχι, την αυτοθυσία του τηλεφωνητή Ποντίλοφ, την ηρωική αντίσταση των εργατών στο εργοστάσιο τρακτέρ. Όλοι και σε όλα τα σημεία, έμειναν αμετακίνητοι και εκπλήρωσαν στο ακέραιο το σύνθημα-υπόσχεση πως δεν υπήρχε γη πίσω από τον Βόλγα, πως το μεγάλο ποτάμι είχε μόνο μια όχθη!

26 Δεκ 2012

Γκντανσκ-Πολωνία
Ο φόρος του χειμώνα

Με θέα από την πλατεία της Αγοράς του Κάρβουνου, το Μεγάλο Αρσενάλι, είναι από τα επιβλητικότερα κτίρια στο Γκντανσκ. Χτισμένο το 1605, αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα της ολλανδικής αρχιτεκτονικής, της περιόδου του φλαμανδικού μανιερισμού, σχεδιασμένο από τον Αντονι βαν Ομπερκεν. Χρησιμοποιήθηκε σαν αποθήκη οπλισμού και τροφίμων, σώθηκε από τον χρόνο και τους σκληρούς βομβαρδισμούς στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και σήμερα στεγάζει την Ακαδημία Καλών Τεχνών και στην στοά στο ισόγειο, μερικά εμπορικά μαγαζιά. Κάθε παραμονή Χριστουγέννων, έτσι και φέτος καθολικές ΜΚΟ, πρόσκοποι, εθελοντές και οι τοπικές αρχές σε συνεργασία με την ένωση εστιατόρων οργανώνουν ένα μεγάλο συσσίτιο για τους άστεγους και τους φτωχούς της πρωτεύουσας της Πομερανίας. Το μοίρασμα γίνεται συνήθως στην πλατεία σε αντίσκηνα που στήνονται επί τούτου ενώ φέτος για πρώτη φορά άνοιξε ο ισόγειος χώρος στο Αρσενάλι και μετατράπηκε σε μια μεγάλη τραπεζαρία. Όπως κάθε χρόνο το κλίμα ήταν γιορταστικό και το μενού είχε μπορς, μανιταρόσουπα και γεμιστά ζυμαρικά, τα πολωνικά pierogi, που τα ευλόγησε ο μονσινιόρ Στανισλάβ Μπογκντάνοβιτς από τον καθεδρικό της Αγίας Μαρίας. Η μόνη διαφορά ήταν ο αριθμός των ανθρώπων που περίμεναν υπομονετικά την σειρά τους. Φέτος ήταν περισσότεροι από κάθε άλλη χρονιά, πάνω από πεντακόσιοι, ενώ στις σκέψεις των πιο πολλών ο φόβος του χειμώνα που και φέτος ήρθε με άγριες διαθέσεις, δεν άφηνε περιθώρια για λίγες ανέμελες ώρες.

22 Δεκ 2012

Καράτσι-Πακιστάν
Okay! Φθηνά τζιν, φθηνές ζωές

Η γερμανική αλυσίδα λιανικής πώλησης ενδυμάτων Kik, όπως κάθε χρόνο τέτοιο καιρό ετοιμάζεται να υποδεχτεί τα Χριστούγεννα. Στα τρεις χιλιάδες διακόσια καταστήματα της, κυρίως στην Γερμανία αλλά και σε χώρες της Ανατολικής Ευρώπης στις προθήκες της Kik ο στολισμός είναι γιορτινός και οι διαφημίσεις γεμάτες υποσχέσεις. Η πιο ελκτική από αυτές είναι πως η εταιρία μπορεί να ντύσει τον υποψήφιο πελάτη από την κορφή ως τα νύχια με τριάντα ευρώ! Ανεβάζοντας τον συνολικό της τζίρο, χρονιά με χρονιά (οι προβλέψεις για φέτος ξεπερνάνε το 1,6 δις ευρώ), η Kik, έχει μετατραπεί σε ηγέτη του κλάδου φτηνού ρούχου, κάτι ανάλογο με την φίρμα Λιντλ στα τρόφιμα και η κρίση φαίνεται να την έχει βοηθήσει. Όλα λοιπόν θα πήγαιναν καλά αν δεν χάλαγε την γιορτινή ατμόσφαιρα η νωπή μνήμη της εκατόμβης στο Καράτσι του Πακιστάν, που δημιούργησε προβλήματα και διεθνή κατακραυγή για την εταιρία. Η οποία αν και συνηθισμένη σε κατηγορίες πως η άνθιση της οφείλεται στην πολύ φθηνή εργασία, τόσο στην παραγωγή όσο και στην πώληση, αυτήν την φορά τα βρήκε σκούρα και δεν μπορεί να ξεγλιστρήσει εύκολα.

8 Δεκ 2012

Notre-Dame-des-Landes, δυτική Γαλλία
Ο Αστερίξ θα νικήσει τον Καίσαρα;

Από τις αρχές της δεκαετίας του Εξήντα, έπεσε η ιδέα και έγιναν οι πρώτες μελέτες, για να φτιαχτεί ένα μεγάλο αεροδρόμιο, έξω από την Νάντη, στην δυτική Γαλλία, κοντά στις ακτές του Ατλαντικού για να αποσυμφορήσει την αεροπορική κίνηση στο Παρίσι. Το 1974, δεσμεύτηκαν περίπου 1700 εκτάρια δάσους και γης, στο Notre-Dame-des-Landes, τριάντα χιλιόμετρα από την Νάντη, με την μορφή μιας ζώνης για μελλοντική ανάπτυξη. Το σχέδιο που γέννησε, σχεδόν από την αρχή, αντιδράσεις στους ντόπιους αγρότες και κτηνοτρόφους και πέρασε από διάφορες περιπέτειες, κινδύνευε να ξεχαστεί αν δεν το επανέφερε στο προσκήνιο το 2000, μια κυβερνητική επιτροπή μαζί με την πίεση του δημάρχου της Νάντης, Ζαν-Μαρκ Ερό . Ο τελευταίος, που από τον Μάιο, έγινε πρωθυπουργός του Ολάντ, πήρε την υπόθεση πάνω του σε σημείο που αρκετοί να μιλούν για το σχέδιο «Ερόπορτ». Οι συμβάσεις υπογράφτηκαν το 2008, η κατασκευή πρέπει να ξεκινήσει το 2013 και η λειτουργία του υπέρ-αεροδρομίου το 2017. Η κατασκευάστρια εταιρία είναι ο γαλλικός κολοσσός Vinci και το κόστος ξεπερνά με τους αρχικούς υπολογισμούς τα 550 εκατομμύρια ευρώ.

24 Νοε 2012

Μπαρακάλδο, Κόρδοβα, Γρανάδα
Δανειολήπτες στα πρόθυρα νευρικής κρίσης


Παρασκευή 9 Νοεμβρίου. Στην Μπαρακάλδο στην οδό Escuela de Artes y Oficios, στον αριθμό 11 μια ομάδα υπαλλήλων από το τέταρτο περιφερειακό δικαστήριο με την συνοδεία ενός κλειδαρά βλέπουν πως δεν έχει νόημα να χρησιμοποιήσουν το κουδούνι. Από την μπροστινή είσοδο του κτιρίου, η πόρτα είναι ανοικτή. Την ίδια περίπου στιγμή, στον τέταρτο όροφο του ίδιου κτιρίου, μια πενηντατριάχρονη ξανθιά γυναίκα τραβά μια καρέκλα δίπλα στο μεγάλο παράθυρο του διαμερίσματος της. Στην είσοδο οι υπάλληλοι και ο κλειδαράς χωρίζονται. Άλλοι με τις σκάλες και άλλοι με το ασανσέρ αρχίζουν να ανεβαίνουν. Σταματούν στον τέταρτο όροφο και κατευθύνονται προς το διαμέρισμα 4Α. Μέσα σε αυτό η Αμάγια Εγκάνα, ακούει τις φωνές στον διάδρομο και τον ήχο των εργαλείων του κλειδαρά, που προσπαθεί να παραβιάσει τον χώρο, αυτόν που ήταν το σπίτι της μέχρι πριν λίγο. Ανεβαίνει στην καρέκλα. Ο κλειδαράς ανοίγει εν τέλει την πόρτα. Μπαίνουν με φόρα οι δικαστικοί υπάλληλοι. Καταλαβαίνουν γρήγορα πως κανείς δεν είναι μέσα στο σπίτι. Πηγαίνουν προς το ανοικτό παράθυρο και κοιτούν κάτω. Εκείνη την στιγμή η Αμάγια Εγκάνια είναι ήδη ξαπλωμένη στο πεζοδρόμιο δίπλα στην πρασιά. Σε λίγο, ακούγεται από μακριά ο ήχος του ασθενοφόρου. Το πλήρωμα του, θα πιστοποιήσει τον θάνατο της. Με αυτόν τον κινηματογραφικό τρόπο περιγράφει ο σκηνοθέτης Πέδρο Αλμοδοβάρ, σε άρθρο του με θέμα το κύμα των εξώσεων, την αυτοκτονία της Αμάγια Εγκάνα, που συγκλόνισε την Βισκάγια και όλη την Ισπανία. Μικρή συμβολική παρατήρηση που ξέφυγε από το μάτι του σκηνοθέτη. Στον τοίχο, δίπλα στην πρασιά, στο σημείο της πτώσης, πιθανόν κάποιοι νεαροί, σε ανύποπτο χρόνο είχαν κάνει ένα βιαστικό γκράφιτι. Hell. Κόλαση.

10 Νοε 2012

Γουατεμάλα, ορυχείο Μαρλίν
Αμετακίνητη σαν αιωνόβιο δένδρο


Η Theodora Antonia Hernandez Cinto, γνωστή σαν ντόνα-Μαρία, είναι μια γενναία γυναίκα, που αναδείχτηκε σε σύμβολο της αντίστασης και της επιμονής, στον αγώνα των χωρικών ενάντια στο ορυχείο χρυσού Μαρλίν, στα δυτικά υψίπεδα της Γουατεμάλας. Η ντόνα-Μαρία για καιρό αρνήθηκε να υποκύψει στις πιέσεις και την εξαγορά, για να εγκαταλείψει, πουλώντας στην εταιρία,  την πατρογονική γη και κατοικία της, συμμετείχε ενεργά στο κίνημα ενάντια στο καναδικό χρυσωρυχείο του θανάτου και γι' αυτό ένα βράδυ του  Ιούλη του 2010, δύο άγνωστοι  άνδρες, που προσποιήθηκαν τους επισκέπτες, την πυροβόλησαν στο σκοτάδι με σκοπό να την σκοτώσουν. Εκτός από τα αφεντικά του εργοστασίου και τους μπράβους τους, η ντόνα Μαρία δεν είχε άλλους εχθρούς και γι' αυτό κανείς δεν είχε αμφιβολία για τα κίνητρα των δραστών. Το γεγονός συνέβη στον μικρό οικισμό San José Nueva Esperanza, του χωριού  Ágel  του δήμου San Miguel Ixtahuacán, που ενώνει δεκαεννέα χωριά   με πληθυσμό κοντά στους σαράντα χιλιάδες, η πλειοψηφία των οποίων είναι αυτόχθονες Μάγια-Μαμ, ένας κλάδος του λαού των Μάγια.

27 Οκτ 2012

Χονγκ –Κoνγκ
Σπίτια-φέρετρα στην σκιά των ουρανοξυστών

Πόση φτώχεια και αθλιότητα μπορεί να κρύβουν στην σκιά τους οι αστραφτεροί ουρανοξύστες και πίσω από τα φώτα τους,  οι εκτυφλωτικές διαφημίσεις των πολυεθνικών που συνωστίζονται  στις  στενές λωρίδες γης στο Χονγκ Κονγκ; Μερικά ρεπορτάζ  μεγάλων δυτικών ΜΜΕ τα τελευταία χρόνια αποκάλυψαν συγκλονιστικές  εικόνες για τους φτωχότερους των φτωχών  στην μεγάλη πόλη-λιμάνι της Ασίας, που από το 1997 επέστρεψε στην Κίνα  διατηρώντας, για μια εικοσαετία,  ένα ειδικό οικονομικό και πολιτικό καθεστώς.  Ο δημοσιογραφικός φακός  έκανε  γνωστά τα λεγόμενα  διαμερισμένα –φέρετρα, στα οποία κατοικούν χιλιάδες εργαζόμενοι  και συνταξιούχοι, για να καταφέρουν να ανταποκριθούν στην έλλειψη στέγης και στα πανάκριβα ενοίκια. Στα σπίτια αυτά με την κοινή τουαλέτα και κουζίνα μένουν σε διαμορφωμένα με ξύλο και σύρματα  κουτιά,  δεκάδες άνθρωποι διαθέτοντας  έναν προσωπικό χώρο που δεν είναι μεγαλύτερος από την έκταση ενός  διπλού  κρεβατιού, δηλαδή δυο με τρία τετραγωνικά μέτρα. Ο χώρος συνήθως δεν χωρά έναν άνθρωπο όρθιο και αυτό για να μπορούν τα κουτιά αυτά να στέκονται  το ένα πάνω στο άλλο. Το ενοίκιο γι' αυτά τα κοτέτσια στην κυριολεξία, που έχουν μάλιστα αδειοδοτηθεί από τις τοπικές αρχές, είναι περίπου 160 με 180  αμερικάνικα δολάρια τον μήνα  για κάθε άτομο.

13 Οκτ 2012

Μαδρίτη, Ισπανία
Μιζέρια κάτω από τις γέφυρες


Τριάντα χρόνια έκανε για να ολοκληρωθεί πλήρως ο εσωτερικός περιφερειακός δρόμος στην Μαδρίτη, αφότου ξεκίνησε η κατασκευή του στην δεκαετία του Εξήντα. Ανάμεσα στο 2005 και στο 2008, έγιναν σημαντικά έργα αναβάθμισης με την υπογειοποίηση τμημάτων του στην νότια πλευρά και έτσι τώρα ο Μ-30, είναι ένα μεγάλο δακτυλίδι γύρω από τον πυρήνα της ισπανικής πρωτεύουσας, ο δρόμος με την πιο πυκνή κίνηση στην πόλη, που παρά τις πολλές λωρίδες κυκλοφορίας γνωρίζει ορισμένες ώρες της ημέρας αφόρητα μποτιλιαρίσματα. Διασχίζοντας τον, ο επισκέπτης μπορεί να δει αρκετά γνωστά σημεία της πόλης, να περάσει κάτω από το στάδιο Βιθέντε Καλντερόν και να αντικρίσει από κοντά τα 231 μέτρα του πανύψηλου πύργου της ραδιοτηλεόρασης, το «γλιφιτζούρι», όπως το αποκαλούν οι Μαδριλένοι εξαιτίας του σχήματος του. Αυτό που δεν θα δει όμως είναι η μιζέρια που κρύβεται ειδικά τις νύχτες κάτω από τις μεγάλες γέφυρες του δρόμου κυρίως στα νότια και τα ανατολικά σημεία του δρόμου. Και αυτό γιατί εδώ και καιρό αυτά τα μέρη που την ημέρα γίνονται μεγάλα υπαίθρια πάρκινγκ , το βράδυ μετατρέπονται σε αυτοσχέδια χωριά αστέγων, με σκηνές και άλλες πρόχειρες κατασκευές.