Καζακστάν Οι Σταχτοπούτες της Αστανά

Πριν φτάσει στις αρχές του περασμένου αιώνα, η νεαρή σοβιετική εξουσία, στις στέπες του σημερινού Καζακστάν, ήταν πολύ συνηθισμένο οι πλούσιοι Καζάκοι να αγοράζουν τις νεαρές γυναίκες των φτωχών οικογενειών για να τις παντρευτούν. Μαζί τους αγόραζαν και το μερίδιο που αναλογούσε σε αυτές, τα ζώα της οικογένειας, και με αυτόν τον τρόπο το ζωικό κεφάλαιο συγκεντρωνόταν ολοένα και σε λιγότερα χέρια. Η πολυγαμία ήταν καθιερωμένη στους νομάδες κτηνοτρόφους της Κεντρικής Ασίας αλλά μόνο οι πλούσιοι μπορούσαν να πάρουν πολλές γυναίκες στις γιούρτες και στα σπίτια τους. Με ισχυρά τα κατάλοιπα των παλιών παγανιστικών δοξασιών, ακόμη και όταν ασπάστηκαν την ισλαμική θρησκεία, οι πληθυσμοί της Κεντρικής Ασίας διατηρούσαν για αιώνες την πολυγαμία σαν απόλυτο ανδρικό δικαίωμα, εφαρμόζοντας για οικογενειακό δίκαιο την Σαρία. Με τη νίκη των μπολσεβίκων και την σταδιακή επέκταση της σοβιετικής εξουσίας, τα πράγματα άλλαξαν εντελώς. Στις 14 Ιουνίου του 1921, η Κεντρική Επιτροπή της Αυτόνομης Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας του Τουρκεστάν κατάργησε την πολυγαμία και τον θεσμό της προίκας και τις κατέταξε στις ποινικά κολάσιμες πράξεις. Για τις μέχρι τότε πολυγαμικές οικογένειες επέτρεψε μια μεταβατική περίοδο μέχρι το 1926, έτσι ώστε να διευθετηθούν ζητήματα που αφορούσαν κυρίως την ανατροφή των παιδιών. Από τότε, στο Καζακστάν, το οποίο έγινε σοβιετική δημοκρατία το 1936, αλλά και στις υπόλοιπες κέντρο-ασιατικές σοσιαλιστικές δημοκρατίες, όπως επίσης και στον Καύκασο, η κοινωνική θέση των γυναικών γνώρισε μια κοσμογονική αλλαγή. Εντάχθηκαν στη συντριπτική πλειοψηφία τους στην παραγωγική διαδικασία, εκτινάχθηκαν οι δείκτες μόρφωσης και εκπαίδευσης, με την υποχρεωτική εκπαίδευση των νεαρών κοριτσιών και φυσικά ούτε λόγος για πολυγαμίες, προίκες και άλλα προϊστορικά και φεουδαρχικά κοινωνικά φαινόμενα.

Μπέρτα Κάσερες - Ονδούρα Μια προαναγγελθείσα δολοφονία

Η Ισαμπέλ Μπέρτα Κάσερες Φλόρες σε μια συνέντευξη της στο Αλ Τζαζίρα τον Δεκέμβρη 2013, είχε εκμυστηρευτεί πως ανησυχεί για την ζωή της και παίρνει προφυλάξεις, ύστερα από τις αμέτρητες απειλές που είχε δεχθεί από τους ιδιωτικούς φρουρούς της ανώνυμης εταιρίας Dessarollos Energeticos (DESA). Αποκάλυπτε μάλιστα πως ο στρατός της Ονδούρας έχει μια λίστα με δεκαοκτώ μελλοθάνατους, καταζητούμενους αγωνιστές για τα ανθρώπινα δικαιώματα και το όνομα της είναι στην κορυφή. “Θέλω να ζήσω, υπάρχουν πολλά πράγματα που θέλω να κάνω σε αυτόν τον κόσμο.. Παλεύω για το έδαφος μας, για μια ζωή με αξιοπρέπεια, ξέρω όμως πως σε αυτήν την χώρα που υπάρχει απόλυτη ατιμωρησία είμαι ευάλωτη...όταν αποφασίσουν να με σκοτώσουν, θα το κάνουν”. Τα λόγια της Μπέρτα Κάσερες ήταν δυστυχώς προφητικά. Τα ξημερώματα της Πέμπτης 3 Μαρτίου, παραμονή των γενεθλίων της, μια ομάδα ενόπλων εισέβαλε στο σπίτι της και την πυροβόλησε. Η Μπέρτα, μητέρα τεσσάρων παιδιών, κατοικούσε, μαζί με την μητέρα της, στην γειτονιά Ελ Καλβάριο, σε μια πευκόφυτη περιοχή της Εσπεράντζα μια πόλη της δυτικής Ονδούρας στην επαρχία της Ιντιμπούτσα. Δεν την προστάτεψε δυστυχώς η διεθνής φήμη της, όντας επικεφαλής του Συμβουλίου των Αυτοχθόνων και Λαϊκών Οργανώσεων (COPINH) της χώρας και βραβευμένη με πολλές διακρίσεις στο εξωτερικό για την δράση της με σκοπό υπεράσπιση της γης και των νερών της του Ρίο Μπλάνκο ενάντια στα τεράστια υδροηλεκτρικά φράγματα. Ούτε η απόφαση της Διαμερικανικής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, που ζητούσε από την κυβέρνηση να προστατεύσει την ζωή της.

Σουρ, Ντιγιάρμπακιρ Η κούρδικη ….Γκουέρνικα

Εκατό μέτρα ψηλότερα από εκεί που κυλάει ο Άνω Τίγρης και αφού μεσολαβεί μια στενή λωρίδα εύφορης γης γεμάτη με λαχανόκηπους και οπωροφόρα δένδρα ( οι περίφημοι μπαχτσέδες Χεβσέλ) , στην δεξιά όχθη του ποταμού, υψώνονται τα επιβλητικά μαύρα τείχη της παλιάς πόλης του Ντιγιάρμπακιρ. Η ιστορία του κάστρου είναι απόλυτα ταυτισμένη με την πολυκύμαντη πορεία της πόλης στο διάβα των αιώνων από την εποχή του Ασσυριακού βασιλείου ως τα σήμερα. Τον τρίτο μεταχριστιανικό αιώνα, στα χρόνια του Ρωμαίου αυτοκράτορα Κωνστάντιου Β’ πραγματοποιείται η πρώτη συστηματική κατασκευή, εκεί που υπήρχαν τα προϊστορικά περιτειχίσματα. Στην συνέχεια έγιναν προσθέσεις και αλλαγές από τους πολλούς κατακτητές της πόλης, ειδικά τους Οθωμανούς. Εξαιρετικό δείγμα της μεσαιωνικής στρατηγικής τέχνης στην Μέση Ανατολή, τα διπλά τείχη από μαύρο βασάλτη, ύψους δώδεκα μέτρων, εκτείνονται σε μήκος 5,8 χιλιομέτρων, διαθέτοντας ογδόντα δύο πύργους και τέσσερις πύλες, στα αντίστοιχα σημεία του ορίζοντα. Οι οχυρώσεις του Ντιγιάρμπακιρ είναι το καλύτερο ζωντανό παράδειγμα μιας ομάδας κάστρων που χτίστηκαν σε πεδιάδες, χρησιμοποιώντας ένα φυσικό χαρακτηριστικό, όπως ένα βράχο στη θάλασσα ή ένα ποτάμι, ως όριο στη μία πλευρά τους.

Στενό Όρεσουντ, Δανία, Σουηδία Το πτώμα στην γέφυρα

Η εμπορικά πετυχημένη τηλεοπτική αστυνομική σειρά Bron /Broen, (στα αγγλικά, The Bridge), κοινή παραγωγή της δανικής με την σουηδική τηλεόραση, στον πρώτο κύκλο της, ξεκινά με την ανακάλυψη ενός γυναικείου πτώματος πάνω στην γέφυρα Όρεσουντ. Ύστερα από μια ξαφνική συσκότιση, ανακαλύπτεται, ακριβώς πάνω στην νοητή συνοριακή γραμμή, ένα άψυχο γυναικείο σώμα. Όταν οι σπεύδουν οι αστυνομικοί, διαπιστώνουν πως κάτω από τα ρούχα υπάρχουν τμήματα δύο γυναικείων σωμάτων, ακρωτηριασμένα στην μέση και ενωμένα μεταξύ τους. Η έρευνα τους οδηγεί στα δύο θύματα. Το επάνω τμήμα, είναι μιας σουηδής πολιτικού, επικεφαλής του συμβουλίου του Μάλμε, της Kerstin Ekwall. Και το κάτω, της Monique Brammer, μιας ναρκωμανούς πόρνης από την Δανία. Αυτή είναι η αρχή μιας σειράς δολοφονιών και ενός αστυνομικού κυνηγητού για να βρεθεί ο πανούργος ψυχοπαθής δολοφόνος. Αυτός διατείνεται με μηνύματα του πως όλα γίνονται για να καταδειχθούν τα μεγάλα κοινωνικά προβλήματα που βιώνουν οι δύο σκανδιναβικές χώρες.

Κιουρετσίκ, Μαλάτεια Η επιστροφή του μαραγκού Ιμπο

Κιουρετσίκ, Μαλάτεια
Η επιστροφή του μαραγκού Ιμπο

 Περίπου εξήντα χιλιόμετρα, δυτικά της Μαλάτειας βρίσκεται το Κιουρετσίκ. Μια συστάδα είκοσι επτά αραιοκατοικημένων γεωργοκτηνοτροφικών οικισμών, σε μια ημιορεινή περιοχή, στους πρόποδες του Νουργκάκ και του νοτιοδυτικού Ελμπιστάν. Στη λιγοστή καλλιεργούμενη γη, ευδοκιμούν ιδιαίτερα οι βερικοκιές. Τα νωπά και τα ξερά βερίκοκα του Κιουρετσίκ αλλά και όλης της Μαλάτειας, είναι ξακουστά σε όλη την Τουρκία για το άρωμα και την πολύ γλυκιά γεύση τους. Η περιοχή που κατοικήθηκε από την εποχή του χαλκού βρίσκεται πάνω στους δρόμους που ενώνουν την Ανατολία με την κεντρική Τουρκία και γιαυτό υπήρξε για αιώνες στόχος επιδρομέων και κατακτητών. Τούρκοι αλεβίτες και Κούρδοι η πλειονότητα των κατοίκων, έχουν μια μακρόχρονη ιστορία αντίστασης στις κεντρικές εξουσίες. Αφότου ο Σελίμ ο Πρώτος, εκστρατεύοντας το 1514 για την κατάκτηση της Περσίας, κυνήγησε τους πληθυσμούς που αρνιόνταν να στρατευτούν καταπνίγοντας στο αίμα την εξέγερση τους, η περιοχή γνώρισε πολλές φορές τις διώξεις των Οθωμανών. Το 1914 η καταστολή μιας εξέγερσης του νεαρού πληθυσμού που δεν ήθελε να καταταγεί και να πληρώνει τους βαρείς φόρους κατά την διάρκεια των βαλκανικών περιπετειών της Πύλης και των προετοιμασιών για τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, χαράχτηκε βαθιά στην συλλογική μνήμη. Η εξέγερση του Μαμανταλί (ή της φυλής των Κασίμογλου, όπως αναφέρεται) πνίγηκε στο αίμα και στις φωτιές που έκαψαν δεκάδες χωριά.

Ρίο Ντόσε, Μίνας Ζεράις Ο θάνατος …του γλυκού ποταμού.

Ο τριάντα τετράχρονος Σαμουέλ Βιέιρα Αλμπίνο, εργάτης χειριστής γεωτρύπανου, στην υπεργολάβο εταιρία Γκεοκοντρόλ, ήταν αγνοούμενος για δεκαπέντε ημέρες. Στις 20 Νοεμβρίου, τα συνεργεία διάσωσης βρήκαν το σώμα του παραχωμένο μέσα στις λάσπες, σχεδόν εκατό χιλιόμετρα μακριά από το σημείο που χάθηκε! Η αναγνώριση έγινε από τα δακτυλικά αποτυπώματα και μόνο έτσι ο Σαμουέλ βγήκε από την λίστα των αγνοουμένων όταν ένα τεράστιο κύμα τοξικής λάσπης και αποβλήτων, σπάζοντας τα φράγματα των τελμάτων, παρέσυρε στο διάβα του ότι έβρισκε μπρος του, ξεκινώντας από τις εγκαταστάσεις του ορυχείου Γκερμάνο. Στην καρδιά της Μίνας Ζεράις, στην νοτιοανατολική Βραζιλία, δίπλα στην Μαριάνα, αποικιοκρατικό κέντρο εξόρυξης χρυσού και κοντά στο Μπέλο Οριζόντε. Ο Σαμουέλ, πατέρας τεσσάρων ανήλικων παιδιών, το μεγαλύτερο δεκατριών χρόνων, από το Μπέλο Οριζόντε, είχε πιάσει δουλειά στο ορυχείο πριν από ένα χρόνο. Την ώρα της καταστροφής, συμμετείχε σε εργασίες ελέγχου των φραγμάτων που ο εργοδότης του ανέλαβε να εκτελέσει βιαστικά για λογαριασμό της πολυεθνικής Samarco. Είναι ένας από τους δεκατρείς επίσημα νεκρούς ενώ οκτώ ακόμα, οι περισσότεροι εργαζόμενοι στο ορυχείο, αγνοούνται.

Φυλακές Κάστρο-Κάστρο, Λίμα «Τίποτα δεν με νίκησε, τίποτα δεν με λύγισε !»

Αν δεν κατασκευάσουν κάποια καινούρια δίωξη με άνωθεν εντολή, όπως συνηθίζουν οι δικαστικές αρχές, το ερχόμενο καλοκαίρι ο Βίκτορ Σαβάλα Κατάνιο θα περάσει την έξοδο της φυλακής Μιγκέλ Κάστρο-Κάστρο στην Λίμα, ύστερα από είκοσι πέντε χρόνια εγκλεισμού. Κρατούμενος από τον Ιούνιο του 1991, καταδικασμένος σε εικοσιπέντε χρόνια φυλακή, ο Σαβάλα Κατάνιο βρέθηκε αρχικά για πέντε χρόνια στο κολαστήριο στο Γιαναμάγιο στην επαρχία Πούνο σε υψόμετρο 3800 μέτρων! Σε συνθήκες αφόρητου κρύου αρρώστησε βαριά και μόνο τότε τον κατέβασαν στην κλειστή φυλακή στο Σαν Χουάν ντε Λουριγκάντσο. Πέρασε και από την φοβερή Κάντο Γκράντε, φυλακή στην οποία έγινε το 1992 η μεγάλη σφαγή των κρατούμενων σεντερίστας. Ογδόντα τριών χρόνων σήμερα, με σοβαρά προβλήματα υγείας και προχωρημένη τύφλωση , είναι ένας από τους τριακόσιους, επίσημα πολιτικούς κρατούμενους. Οι περισσότεροι από αυτούς είναι μέλη της ιστορικής ηγεσίας του ΚΚ Περού και στελέχη του ένοπλου τμήματος «Φωτεινό Μονοπάτι» καθώς και της άλλης, μικρότερης, αντάρτικης ομάδας, του κινήματος «Τουπάκ Αμάρου». Οι πιο πολλοί και ειδικά οι ισοβίτες είναι θαμμένοι σε τσιμεντένια κελιά με σκληρότερη την περίπτωση του Γκουζμάν που βρίσκεται στην ναυτική βάση του Καλάο. Ο Σαβάλα Κατάνιο που κατηγορήθηκε ως μέλος της ηγεσίας του κόμματος και του αντάρτικου , γνωστός με το επαναστατικό ψευδώνυμο «Ρολάντο», θεωρήθηκε επικεφαλής της «Λαϊκής Βοήθειας» μιας οργάνωσης περίθαλψης των τραυματιών ανταρτών και των οικογενειών των σκοτωμένων.

Από τους φτωχομαχαλάδες της Αλτντάγ στα βουνά του Ντερσίμ

του Οζγκιούτς Γιαλτσίν*

Υπάρχουν ορισμένες αναμνήσεις στην ζωή του ανθρώπου. Πολλές είναι απλά αδιάφορες αφηγήσεις για το παρελθόν. Μερικές απ’ αυτές είναι πιο έντονες και καθοριστικές. Σα να λέμε, μου ήρθε μια αλλαγή στην σκέψη και στην συνείδηση σαν αστροπελέκι. Σε τέτοιες στιγμές θα αναφερθώ. Και στην δική μου ζωή υπάρχουν μερικές τέτοιες στιγμές.

Κάποια πράγματα τα κατάλαβα στους δρόμους της Αλτντάγ (1) του τόπου που πέρασα τα παιδικά μου χρόνια. Στους λασπωμένους δρόμους στο Τσιντσίν, στο Τσαλισκανλάρ, στο Γενιντογάν, στον λόφο του Χιντιρλίκ. Σ’ αυτούς τους δρόμους η πιο σκληρή μορφή φτώχειας μας απογύμνωσε από κάθε είδους ρομαντισμό και λεπτότητα. Στους λασπωμένους αυτούς δρόμους όταν χιόνιζε δέκα πόντους χιόνι δεν μπορούσε να βγει αυτοκίνητο. Τα παιδιά έπαιζαν με τρύπια μπαλωμένα πανωφόρια, οι μεγάλοι γυρίζοντας από την δουλειά ψώνιζαν αλλά πάντα οι τσάντες ήταν μισοάδειες. Παντού κυριαρχούσε η φτώχεια.

Παλιά Ιερουσαλήμ, Παλαιστίνη Αγέλες λύκων στην Πύλη της Δαμασκού

Η Πύλη της Δαμασκού θεωρείται η ομορφότερη και η πιο εντυπωσιακή για την αρχιτεκτονική και τον διάκοσμο της από τις ένδεκα πύλες του τείχους της παλιάς πόλης της Ιερουσαλήμ από τις οποίες, επτά είναι ανοιχτές. Στο διάβα του χρόνου η Πύλη αναφέρεται με διάφορα ονόματα. Για τους Άραβες είναι η Μπαμπ αλ Αμούντ, δηλαδή η Πύλη της Στήλης εξαιτίας της ρωμαϊκής μνημείου της νίκης που είχε στηθεί μπροστά της, στην εποχή του αυτοκράτορα Αδριανού. Οι Σταυροφόροι την ονόμασαν Πύλη του Αγίου Στεφάνου και οι Εβραίοι, Πύλη της Ναμπλούς. Οι ιστορικοί ερίζουν για το ποιος την σχεδίασε. Για τους περισσότερους ήταν ο διάσημος μηχανικός Σινάν από την Κωνσταντινούπολη και για άλλους ο Νταρουίς αλ Χαλαμπί από το Χαλέπι Στην σημερινή μορφή της, ολοκληρώθηκε το 1542 και είναι μέρος του τείχους που κτίστηκε με εντολή του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς, πάνω στα παλιά προχριστιανικά τείχη και αργότερα σε αυτά των Ρωμαίων και των Σταυροφόρων. Η πύλη βρίσκεται στο βορειοδυτικό τμήμα της πόλης στον δρόμο για την Δαμασκό και γι' αυτό έχει επικρατήσει η διεθνής ονομασία της.

Τσαλουαουάτσο, Απουριμάκ, Περού Τι αξίζει ένα ορυχείο χαλκού;

Τα πάντα είναι τεράστια όταν μιλά κανείς για το ορυχείο χαλκού Λας Μπάμπας στην Τσαλουαουάτσο μια μακρόστενη λωρίδα γης στο κέντρο της οποίας βρίσκεται η ομώνυμη πόλη σε ύψος τρεισήμισι χιλιάδων μέτρων. Η Τσαλουαουάτσο είναι μια από τις έξι διοικητικές διαιρέσεις της επαρχίας Κοταμπάμπας, στην περιφέρεια Απουριμάκ στο νότιο ορεινό Περού. Το ορυχείο βρίσκεται στα τρεις χιλιάδες επτακόσια μέτρα ύψος, εκτείνεται σε τριάντα πέντε χιλιάδες εκτάρια και θα είναι έτοιμο να λειτουργήσει στις αρχές του 2016. Υπολογίζεται πως θα παράγει κάθε χρόνο τετρακόσιες πενήντα χιλιάδες τόνους χαλκού, ποσότητα διπλάσια από την μέχρι τώρα συνολική παραγωγή όλης της χώρας. Μαζί θα φέρνει στην επιφάνεια ενενήντα χιλιάδες ουγκιές χρυσό, τετρακόσιες πενήντα χιλιάδες ουγκιές ασήμι και σημαντικές ποσότητες ψευδάργυρου και μολυβδαίνιου.Όπως συνηθίζεται, οι οικονομικοί αναλυτές, χρησιμοποιώντας μαθηματικούς πολλαπλασιαστές υπολογίζουν πως θα προσθέτει 1,4% επιπλέον στο ετήσιο εθνικό εισόδημα του Περού στα είκοσι χρόνια ζωής του. Θα αυξήσει τα φορολογικά έσοδα και θα δημιουργήσει χιλιάδες άμεσες και έμμεσες θέσεις εργασίας. Σε μια περιοχή λοιπόν που θεωρείται η φτωχότερη στο Περού, με το 27% του πληθυσμού να υποσιτίζεται, το 40% των παιδιών κάτω των πέντε ετών να έχουν χρόνια αναιμία και το 24% να είναι αναλφάβητοι θα περίμενε κανείς πως το Λα Μπάμπας θα αντιμετωπίζονταν σαν θεόσταλτο δώρο της Μητέρας Γης. Αντίθετα όμως η μεγάλη πλειοψηφία των ορεσίβιων ιθαγενών Κέτσουα είναι αντίθετοι στο ορυχείο σε πείσμα της εταιρικής προπαγάνδας, των απλόχερων υποσχέσεων και της συνηθισμένης πολιτικής εξαγοράς και εκφοβισμού που χρησιμοποιούν οι μεταλλευτικές πολυεθνικές σε συνεργασία με τις κρατικές αρχές, σε όλο τον κόσμο.