Σρι Λάνκα | Θυμός και εξέγερση στο μαργαριτάρι του Ινδικού

Σημείο Μηδέν. Οι χιλιομετρικές αποστάσεις στην Σρι Λάνκα υπολογίζονται σε αναφορά με την μεγαλύτερη πόλη και οικονομική της πρωτεύουσα. Στο Κολόμπο η αρχή για την μέτρηση είναι το προεδρικό μέγαρο. Στέκεται κοντά στην ακτή, τριγυρισμένο από καταπράσινους κήπους, γεμάτο πολυτέλεια. Κτισμένο στην εκπνοή του 18ου αιώνα από τον τελευταίο Ολλανδό κυβερνήτη του νησιού, χρησιμοποιήθηκε ύστερα από βελτιώσεις ως έδρα της βρετανικής αποικιακής εξουσίας. Το βασιλικό σπίτι, όπως το ονόμαζαν οι ντόπιοι, έγινε η προεδρική κατοικία το 1972, όταν ιδρύθηκε η Δημοκρατία της Σρι Λάνκα και ολοκληρώθηκε και τυπικά η ανεξαρτησία. Παρ ΄ όλα αυτά παρέμεινε απρόσιτο όπως και στα χρόνια της αποικιοκρατίας, διαχρονικό έμβλημα της εξουσίας της πλούσιας κοινωνικής μειοψηφίας κάθε εποχής. Γι αυτό όταν οι διαδηλωτές το κατέλαβαν η BM Τσαντραγάθι πήρε την κόρη της και τα τρία εγγόνια της και έτρεξε εκεί. Η εξήντα ενός ετών πωλήτρια μαντηλιών, όπως συστήθηκε σε ξένους δημοσιογράφους καθισμένη σε ένα βελούδινο καναπέ στο πρώτο όροφο, ήθελε να τους δείξει μέσα σε ποια πολυτέλεια ζούσαν οι κυβερνήτες της χώρας ενώ η ίδια και η οικογένεια της πάλευαν μέσα στην φτώχεια. «Μας κορόιδευαν! Δεν έχω ξαναδεί τέτοιο μέρος στη ζωή μου» μονολογούσε. Μαζί με την Τσαντραγάθι ήταν πολλοί αυτοί που μπήκαν μέσα από οργή και περιέργεια, κοιμήθηκαν σε μαλακά κρεβάτια και αστραφτερά δάπεδα, έφαγαν από την συλλογική κουζίνα στον κήπο, έπαιξαν πιάνο, έβγαλαν σέλφις, έκαναν ντους και μερικοί βούτηξαν στην πισίνα. Οι διαδηλωτές όπως και στo γειτονικό πρωθυπουργικό γραφείο, τον Ναό των Δένδρων όπως ονομάζεται, σεβάστηκαν τα ιστορικά κτίρια, απέφυγαν τους βανδαλισμούς και με οργανωμένο τρόπο προστάτευσαν και καθάρισαν τους χώρους. Ακόμη και κρυμμένα χρήματα που ανακάλυψαν τα παρέδωσαν στο προσωπικό ασφαλείας. Σε αντίθεση με την κατοικία του προσωρινού πρωθυπουργού η οποία πυρπολήθηκε. Πρόεδρος, πρωθυπουργός, υπουργός οικονομικών, παλιότερα Υπουργός Άμυνας ήταν μερικά από τα αξιώματα που κατείχαν τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια μέλη της οικογένειας Ρατζαπάκσα. Στην τελευταία κυβέρνηση υπήρχαν επτά! Ισχυροί γαιοκτήμονες και πολιτικοί παράγοντες από τον νότο, με ιστορία σχεδόν εκατό χρόνων, οι Ρατζαπάκσα ηγήθηκαν του αιματηρού πολέμου ενάντια στους Ταμίλ στον βορρά, αποκτώντας πολιτική ισχύ και επιρροή στην κορυφή του καθεστώτος.

Μελίγια, βορειοδυτική Αφρική | Η ανθρωποσφαγή την ημέρα του Σαν Χουάν

Φιέστα και μαγεία, από την μια πλευρά. Με ρίζες στις παγανιστικές τελετουργίες οι φωτιές του Σαν Χουάν το βράδυ στις 23 προς 24 Ιουνίου είναι έθιμο εξαπλωμένο στην Ισπανία και σε όλο τον καθολικό κόσμο. Για τον εορτασμό της Ημέρας του Σαν Χουάν, οι Ισπανοί ανάβουν φωτιές στις πλατείες πόλεων και χωριών. Συγκεντρώνουν φρεσκοκομμένα ξύλα, παλιά έπιπλα και δημιουργούν κατασκευές με συμβολισμούς. Σε αρκετές περιοχές υπάρχει η συνήθεια να πηδούν πάνω από τις φλόγες και σε μερικές, όπως στο Σαν Πέδρο Μανρίκε, στην Σόρια της Καστίλλης περπατούν στα κάρβουνα της βελανιδιάς. Η μέρα η οποία έχει συνδεθεί στα χριστιανικά χρόνια με την γέννηση του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή μεταφέρει το προαιώνιο έθιμο της γιορτής του θερινού ηλιοστασίου στο βόρειο ημισφαίριο, στην κορύφωση της γεωργικής συγκομιδής.

Γκουαράντα, Εκουαδόρ | Η νύφη των Άνδεων βγήκε στους δρόμους

Γκουαράντα, πρωτεύουσα της επαρχίας Μπολιβάρ. Στην καρδιά του Εκουαδόρ. Φωλιασμένη σε μια βαθιά κοιλάδα, στην δυτική Κορδιλιέρα των Άνδεων σε υψόμετρο 2668 μέτρων, διακόσια είκοσι χιλιόμετρα απόσταση από το Κίτο. Μια εμπορική πόλη, τριάντα χιλιάδων, κυρίως ιθαγενών Κέτσουα και μιγάδων (Μεστίζος), περιτριγυρισμένη από επτά λόφους. Πέμπτη 16 Ιουνίου, τέταρτη ημέρα της μεγάλης απεργίας που κήρυξε η Conaie η Συνομοσπονδία Αυτοχθόνων Εθνοτήτων του Ισημερινού από τις 13 Ιουνίου. Πάνω από δέκα χιλιάδες στους δρόμους. Πολλοί ήρθαν με λεωφορεία ή με τα πόδια από κοινότητες της επαρχίας. Γυναίκες και άνδρες κάθε ηλικίας. Μαζί με τα παιδιά και τα εγγόνια. Μια βουερή, πολύχρωμη, οργισμένη διαδήλωση, από τις εκατοντάδες που πραγματοποιούνται αυτές τις ημέρες σε όλη την χώρα, στα πλαίσια της Πάρο Νασιονάλ, το επίκεντρο της οποίας έχει μεταφερθεί στις φτωχογειτονιές και στο κέντρο της πρωτεύουσας. Την εικόνα στην πρώτη γραμμή της διαδήλωσης, αιχμαλώτισε ο φακός της Carolina Calero Larrea, μιας ανθρωπολόγου και ερασιτέχνη φωτογράφου που ζει στην πόλη. Οι γυναίκες και πάλι βρίσκονται μπροστά. Οι διαδηλώσεις στην Γκουαράντα κορυφώθηκαν την Κυριακή στις 20, όταν οι διαδηλωτές αποχαιρέτησαν εκείνους, κυρίως νέους, που ξεκίνησαν να ταξιδέψουν για την μεγάλη συγκέντρωση στο Κίτο.

Ρωσία, Ουκρανία | Ποιο στρατόπεδο να διαλέξουν οι Αντρέι

Μικτές ρωσο-ουκρανικές οικογένειες. Ηλικιωμένα αλλά και νέα ζευγάρια. Κοντινοί και μακρινοί συγγενείς από τις δυο πλευρές των συνόρων. Συμπέθεροι και ξαδέρφια από το παλιό Λένινγκραντ, την Μόσχα, το Χάρκοβο και το Κίεβο. Ακροβάτες σε αλλόκοτη και παράλογη σκηνή. Συνειδήσεις διχασμένες, καρδιές σπασμένες. Όλοι σχεδόν δεν ήθελαν να το πιστέψουν. Θεωρούσαν πως κάτι θα γίνονταν την τελευταία στιγμή και η απειλή του πολέμου θα απομακρύνονταν. Όταν ξεκίνησε η ρώσικη εισβολή επικράτησε σοκ και φόβος για αγαπημένα πρόσωπα. Όσο περνούσε ο καιρός και ο αιματηρός κύκλος της καταστροφής μεγάλωνε, οι περισσότεροι βυθίστηκαν στην σιωπή. Λιγότεροι πήραν θέση με βαριά καρδιά. Όσοι δημοσιογράφοι τους πλησίασαν, άλλοι για να τους αξιοποιήσουν στην αντιμαχόμενη προπαγάνδα και άλλοι για να ρωτήσουν με σεβασμό γι αυτά που βιώνουν, εισέπραξαν τις πιο πολλές φορές την ίδια απάντηση: “Αποφεύγουμε να μιλάμε γι αυτά”! Σε αντίθεση με την Ζόγια μια 25χρονη υπάλληλο σε εταιρία καλλυντικών στην σημερινή Αγία Πετρούπολη, που αρνήθηκε δώσει τα πλήρη στοιχεία της. Από μητέρα Ρωσίδα και πατέρα Ουκρανό, μεγάλωσε κοντά στην Μόσχα αλλά έμαθε ουκρανικά από την γιαγιά της, ακούγοντας τραγούδια και διαβάζοντας ποιήματα. «Αυτή η σύγκρουση είναι όπως όταν η μαμά και ο μπαμπάς σου τσακώνονται. Δεν μπορείς να διαλέξεις έναν από αυτούς γιατί τους αγαπάς και τους δύο», δήλωσε.

Τορέζ, Ντονέτσκ | Ο τυφλός ανθρακωρύχος

Αφότου ξεκίνησε η συστηματική εκμετάλλευση του, στις τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα, το ορυκτό κάρβουνο έγινε συνώνυμο του Ντονμπάς, δηλαδή της μεγάλης ανθρακοφόρας λεκάνης την οποία διασχίζει ο ποταμός Ντονέτς. Μια περιοχή εξήντα χιλιάδων τετραγωνικών χιλιόμετρων. Το δυτικό Ντονμπάς βρίσκεται στα όρια της σημερινής ανατολικής Ουκρανίας, κυρίως στις περιφέρειες Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ. Στην τσαρική Ρωσία οι συνθήκες εργασίας για τους μεταλλωρύχους ήταν άθλιες. Στα ορυχεία του Ουαλλού Τζον Τζέιμς Χιουζ οι εργάτες δούλευαν καθημερινά ακροβατώντας στην κυριολεξία μεταξύ ζωής και θανάτου. Έσκαβαν και κουβαλούσαν ολημερίς, επτά ημέρες την βδομάδα. Τις νύχτες του χειμώνα κούρνιαζαν στις στοές των ορυχείων και το καλοκαίρι κοιμόνταν κάτω από τα αστέρια. Αργότερα άρχισαν να φτιάχνουν μικρά καταλύματα γι αυτούς και τις οικογένειες τους. Ο Τζον Τζέιμς Χιουζ θεωρείται ο ιδρυτής του Ντόνετσκ. Οικισμοί εργατών στα ιδιόκτητα ανθρακωρυχεία του μαζί με αυτούς στην γειτονική Ολεξαντρόβκα ενώθηκαν με δική του πρωτοβουλία. Ήταν το 1869. Η παρουσία Σκοτσέζων, Εγγλέζων και Ουαλλών αφεντικών στην περιοχή χρονολογείται από τα χρόνια του Μεγάλου Πέτρου όταν ύστερα από ένα ταξίδι στην Ευρώπη αποφάσισε να καλέσει επαγγελματίες για αναζήτηση κοιτασμάτων άνθρακα. Με το ξέσπασμα της Οκτωβριανής Επανάστασης οι απόγονοι του Χιουζ μαζί με τα μεγαλοστελέχη της εταιρίας επέστρεψαν στην Αγγλία. Το 1919 η σοβιετική εξουσία προχώρησε στη εθνικοποίηση. Η πόλη του Χιουζ το 1924 ονομάστηκε Στάλινο και το 1961 πήρε το σημερινό της όνομα. Τον Χιουζ τον θυμήθηκε για ευνοήτους λόγους το νέο, ύστερα από την διάλυση της ΕΣΣΔ, καθεστώς της Ουκρανίας και του έστησε ανδριάντα μπροστά στο Εθνικό Τεχνικό Πανεπιστήμιο του Ντονέτσκ!

Αζοφστάλ, Μαριούπολη | Τι ακριβώς δήλωσε η Ναταλία Ουσμάνοβα;

Η τριανταεπτάχρονη Ναταλία Ουσμάνοβα κατάφερε να βγει μαζί με την οικογένεια της από τα υπόγεια του χαλυβουργικού συγκροτήματος Αζοφστάλ την 1η Μαΐου. Ήταν ανάμεσα στις τελευταίες ομάδες αμάχων που απεγκλωβίστηκαν, ύστερα από την παρέμβαση του ΟΗΕ, από την Παρασκευή 29 Απριλίου ως την 8 Μαΐου και τον εξαναγκασμό του Ουκρανού προέδρου να δώσει εντολή στους πολιορκημένους στρατιώτες του να επιτρέψουν και να συνδράμουν την επιχείρησης διάσωσης.

Ράτσακ, Κοσυφοπέδιο | Η σφαγή της αλήθειας

Ο Αμερικανός Γουίλιαμ Γουώκερ πιθανόν να είναι ο μοναδικός εν ζωή Αμερικανός διπλωμάτης του οποίου ο ανδριάντας στέκει σε μια μακρινή χώρα, ως ανταπόδοση των υπηρεσιών που θεωρείται πως της πρόσφερε. Παραβρέθηκε μάλιστα στην τελετή και έριξε την πρώτη φτυαριά τσιμέντο στη βάση του τον Ιανουάριο του 2017, όταν ο τότε πρόεδρος του Κοσυφοπεδίου, Χασίμ Θάτσι, αποκάλυψε το άγαλμα μπροστά στο μνημείο των σκοτωμένων Κοσοβάρων του Ράτσακ. Με αυτό, υπενθυμίζεται ο καθοριστικός ρόλος που έπαιξε ο εν λόγω κύριος σε όσα συνέβησαν σε αυτήν την περιοχή και λίγο αργότερα σε όλη τη χώρα. Στο αμερικάνικο προτεκτοράτο έχουν στηθεί πολλοί ανδριάντες και προτομές και ονομάστηκαν δρόμοι προς τιμήν Αμερικάνων Προέδρων, στρατιωτικών και διπλωματών, σε τέτοια έκταση που έχουν φτιαχτεί διάφορα πικρόχολα ανέκδοτα. Ανάμεσα σε αυτούς που τιμήθηκαν, ο Κλίντον, ο Μπους ο νεότερος, ο Ουέσλι Κλάρκ, ο Χόλμπρουκ, η Ολμπράιτ, ο ρεπουμπλικάνος γερουσιαστής Μπομπ Ντολ και αρκετοί άλλοι. Οι τρεις τελευταίοι έχουν εν τω μεταξύ πεθάνει. Συγκατοικούν στην κόλαση!

Αζοφστάλ, Μαριούπολη | Ο φευγάτος “πατριώτης” καπιταλιστής, το βομβαρδισμένο εργοστάσιο, και οι εργάτες που έμειναν…

Είτε για καλό, είτε για κακό, το μεταλλουργικό συγκρότημα Αζοφστάλ είναι δεμένο με την ιστορία της Μαριούπολης, τις περιπέτειες της πόλης και των ανθρώπων της, εδώ και ενενήντα χρόνια. Ήταν Απρίλιος του 1930 όταν ξεκίνησαν οι εργασίες σχεδιασμού, η κατασκευή αποθηκών, η εγκατάσταση ηλεκτροδότησης και η τοποθέτηση σιδηροδρομικών γραμμών σε μια μεγάλη έκταση νοτιοανατολικά, στα περίχωρα της πόλης, στις εκβολές του ποταμού Κάλμιους στην Αζοφική θάλασσα. Το 1931 άρχισε η κατασκευή του καναλιού που συνδέει το εργοστάσιο με την θάλασσα. Η πρώτη υψικάμινος άναψε στις 12 Αυγούστου 1933. Ήταν μια εποποιία εντατικής εργασίας και τεχνικών επιτευγμάτων η οποία πραγματοποιήθηκε σε απίστευτα σύντομο χρόνο Σκοπός να αξιοποιηθούν στο μέγιστο δυνατό βαθμό τα σιδηρομεταλλεύματα της χερσονήσου του Κερτς και ο άνθρακας του Ντονμπάς σε μια θέση πλεονεκτική για την μεταφορά των πρώτων υλών αλλά και την εξαγωγή με πλοία των τελικών προϊόντων από χάλυβα Σιδεροδοκοί, σιδηροτροχιές, τμήματα για γέφυρες, λιμενικά έργα, εξέδρες πετρελαίου, αγωγοί, φωσφορούχα λιπάσματα, είναι μερικά από τα προϊόντα που έστελνε το εργοστάσιο σε όλη την Σοβιετική Ένωση για την βιομηχανία και τις υποδομές Από τις πρώτες ημέρες της γερμανικής εισβολής προσανατολίστηκε στην παραγωγή αμυντικού και πολεμικού υλικού. Όταν οι Γερμανοί κατέλαβαν την Μαριούπολη τον Οκτώβριο του 1941 το εργοστάσιο παραδόθηκε στο γερμανικό τραστ Κρουπ αλλά χάρη στην δράση των εργατών που έκαναν σαμποτάζ δεν λειτούργησε κατά το μεγάλο μέρος του Οι σοβιετικοί τεχνικοί είχαν προλάβει να μεταφέρουν ότι ήταν δυνατόν να μετακινηθεί σε άλλα μεταλλουργικά συγκροτήματα στα Ουράλια. Τον Σεπτέμβριο του 1943 οι κατακτητές φεύγοντας κυνηγημένοι από την στρατιά του νότιου Μετώπου του Κόκκινου Στρατού, ανατίναξαν τις τέσσερις υψικαμίνους, τον σταθμό ηλεκτροπαραγωγής και κατέστρεψαν το σιδηροδρομικό δίκτυο. Στα χρόνια του Μεγάλου Πατριωτικού αντιφασιστικού αγώνα χιλιάδες μεταλλουργοί πολέμησαν ηρωικά. Από τους έξι χιλιάδες εργάτες του Αζοφστάλ που πήγαν στο μέτωπο εκατοντάδες δεν γύρισαν. Το μνημείο με τα ονόματα 458 από αυτούς στέκει μέχρι σήμερα στην ανατολική πλευρά του συγκροτήματος.

Κίεβο, Ουκρανία | Όταν σωπαίνουν τα βαλς

Οι καστανιές στο Κίεβο ήρθαν από τον νότο. Υπάρχουν αρκετές εκδοχές για τον τρόπο που έφτασαν. Η πιο γνωστή μιλά για αξιωματικούς του τσαρικού στρατού οι οποίοι μετέφεραν τα πρώτα δένδρα ύστερα από κάποια πολεμική εκστρατεία στα Βαλκάνια στις αρχές του 19ου αιώνα. Σύμφωνα με αυτήν την ιστορία, στην σημερινή λεωφόρο Ταράς Σεφτσένκο στην μνήμη του μεγάλου Ουκρανού ποιητή, η οποία διασχίζει την δυτική πλευρά του Κιέβου που χωρίζει ο Δνείπερος, φυτεύτηκαν οι πρώτες καστανιές. Εκείνη την εποχή ήταν ένας μικρότερος δρόμος με άλλο όνομα. Ο τότε κυβερνήτης περίμενε τον τσάρο και ήθελε να τον εντυπωσιάσει. Δεν άρεσαν όμως στον Νικόλαο Α΄ και διέταξε να τις ξεριζώσουν σε μια νύκτα. Οι κάτοικοι πήραν τα δένδρα και τα φύτεψαν στις αυλές και στις γειτονιές. Από τότε οι καστανιές βρίσκονταν παντού. Στα πάρκα, στις δενδροστοιχίες των δρόμων, στον βοτανικό κήπο, σε τέτοιο σημείο που το Κίεβο ονομάστηκε η πόλη των καστανιών, άνθη της οποίας κοσμούσαν τον θυρεό της πόλης στην σοβιετική εποχή. Ακόμη και σήμερα όταν ανθίζουν την άνοιξη βάφουν με ζωηρά άσπρα και ροζ χρώματα όχι μόνο την παλιά πόλη αλλά και αρκετά πράσινα τμήματα του νέου Κίεβου. Η τελευταία Κυριακή του Μαΐου, όταν οι καστανιές βρίσκονται στην πλήρη ανθοφορία τους το Κίεβο γιορτάζει! 

Σαρτανά, Ντονέτσκ | Η Πένθιμη Μητέρα ακίνητη, θρηνεί

Το πάρκο μπροστά στην εκκλησία του Άγιου Γεωργίου στην νοτιοανατολική πλευρά της Σαρτανά προς την μεριά του ποταμού Κάλμιους, ο οποίος την περιτριγυρίζει από ανατολικά, φιλοξενεί μερικά μνημεία που αφηγούνται την ιστορία της και τις θυσίες των ανθρώπων της. Δεσπόζει το άγαλμα της Πένθιμης Μητέρας -Πατρίδας μια μορφή που την συναντάς συχνά σε μνημεία της σοβιετικής εποχής. Σε ένα σύμπλεγμα στο οποίο είναι χαραγμένα τα ονόματα 344 σοβιετικών στρατιωτών που σκοτώθηκαν πολεμώντας στις τάξεις του Κόκκινου στρατού, στον μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο ενάντια στους ναζί εισβολείς. Απέναντι έχει τοποθετηθεί ένας γρανιτένιος σταυρός και μια αναθηματική πλάκα με τα ονόματα των δώδεκα κατοίκων, διαφορετικών ηλικιών, οι οποίοι σκοτώθηκαν στον σχεδόν οκταετή εμφύλιο πόλεμο στους βομβαρδισμούς με στόχο τα σπίτια και τους δρόμους της Σαρτανά. Οι επτά από αυτούς έχασαν την ζωή τους στις 14 Οκτωβρίου του 2014, όταν ένας όλμος έπεσε σε συγκεντρωμένους στην διάρκεια μιας κηδείας. Έξι από τα θύματα ήταν ελληνικής καταγωγής. Ποτέ δεν αποδείχτηκε ποιος ήταν ο υπεύθυνος. Οι πολιτοφυλακές των ρωσόφωνων κατηγόρησαν τις παραστρατιωτικές ουκρανικές ομάδες. Οι ουκρανικές αρχές επέρριψαν την ευθύνη στους αποσχιστές τρομοκράτες, όπως τους ονομάζουν. Σε άλλο σημείο της Σαρτανά στέκει επιβλητικός ένας στρατιώτης του σοβιετικού στρατού, τον καιρό του Εμφυλίου ενάντια στους Λευκούς και τους ξένους εισβολείς, θυμίζοντας πως η περιοχή έγινε θέατρο σκληρών συγκρούσεων στα πρώτα μετεπαναστατικά χρόνια. Σε αντίθεση με άλλες περιοχές ακόμη και στην ανατολική Ουκρανία, στην Σαρτανά οι κάτοικοι σεβάστηκαν και υπεράσπισαν τα σοβιετικά μνημεία, από το κύμα της λεγόμενης από-κομουνιστικοποίησης.