Κατάρ, Μουντιάλ | Κόκκινες κηλίδες πάνω στο χορτάρι

Είχε πάει να δουλέψει στο Κατάρ αφήνοντας πίσω γυναίκα, δυο παιδιά, τους άρρωστους γονείς του και πολλά χρέη. Τα τελευταία δανεικά, 6500 δολάρια, τα πήρε από έναν τοκογλύφο για τα έξοδα της πρόσληψης και του ταξιδιού. Όσα περίσσεψαν τα έδωσε για προίκα στην αδερφή του. Ο 28χρονος Ραμ Κουμάρ από το νότιο Νεπάλ για επτά μήνες δούλευε σε μια κατασκευαστική εταιρία, χωρίς ανάπαυση, κάνοντας υπερωρίες, σε συνθήκες αφόρητης ζέστης, ανοίγοντας χαντάκια για ηλεκτρικά καλώδια. Το μηνιάτικο, περίπου 250 δολάρια, το έστελνε σχεδόν όλο στην οικογένεια. Στο τηλέφωνο, όταν μιλούσε με την γυναίκα του, παραπονιόνταν πως ο επιστάτης δεν τους άφηνε να κάνουν ούτε διάλλειμα. Μπροστά στην κακουχία, στην απογοήτευση από τον χαμηλό μισθό και την αυξανόμενη πίεση από τους τοκογλύφους, δεν άντεξε. Αυτοκτόνησε στις 16 Σεπτεμβρίου του 2020 μέσα στον εργατικό καταυλισμό. Ο νεαρός Νεπαλέζος προστέθηκε στον κατάλογο των ανθρώπινων απωλειών για την κατασκευή των έργων ενόψει του Παγκόσμιου Πρωταθλήματος Ποδοσφαίρου στο πλούσιο εμιράτο του Περσικού Κόλπου. Στα δώδεκα χρόνια που μεσολάβησαν ανάμεσα στην ανάθεση των αγώνων στο Κατάρ μέχρι σήμερα περισσότεροι από δεκαπέντε χιλιάδες ξένοι εργάτες δεν γύρισαν ζωντανοί στις οικογένειες τους. Εργατικά ατυχήματα, θάνατοι από ασθένειες που προκλήθηκαν από τις σκληρές συνθήκες εργασίας και διαμονής και αυτοκτονίες είναι η πλειοψηφία των περιστατικών. Η πλειοψηφία τους δεν πήρε ούτε ένα δολάριο αποζημίωση από τις αρχές του εμιράτου ή τις εταιρίες στις οποίες δούλευαν.

Αμάσρα, Τουρκία | Τα κέρδη των αφεντικών και η μοίρα των ανθρακωρύχων

Ανθρακωρυχείο Αμάσρα. Όλα έγιναν σε δέκα λεπτά! Παρασκευή 14 Οκτωβρίου. Βάρδια 16:00-24:00. 110 ανθρακωρύχοι σε βάθος 250 έως 350 μέτρα σε διαφορετικές στοές. Τοπική ώρα 17:59. Πρώτη προειδοποίηση για ανησυχητική αύξηση του μεθανίου στις στοές. Ένα λεπτό αργότερα το σύστημα μπαίνει σε συναγερμό. Εντολή για εκκένωση. 18:05 σταματά η παροχή του ηλεκτρικού ρεύματος. Σκοτάδι. Κόκκινα και κίτρινα φώτα αναβοσβήνουν γρήγορα. Τα επίπεδα του μεθανίου ανεβαίνουν απειλητικά. Απελπισμένη μάχη με τον χρόνο. Στις 18:10 μια τρομακτική έκρηξη προλαβαίνει όσους δεν ανέβηκαν σε ασφαλές επίπεδο. Ένα τεράστιο σύννεφο σκόνης πνίγει τις στοές και απλώνεται σιγά-σιγά στην ατμόσφαιρα πάνω από το ορυχείο. Σιωπή. Και ύστερα κραυγές για βοήθεια. Ο ήχος των ασθενοφόρων δεν άργησε να ακουστεί. Μια νέα ανθρώπινη θυσία στον ματωμένο βωμό του κέρδους είχε ολοκληρωθεί. Απολογισμός: 41 νεκροί ανθρακωρύχοι και πολλοί τραυματίες. Όλη η περιοχή που ανήκει στην επαρχία Μπαρτίν στην βόρεια Τουρκία στα παράλια της Μαύρης Θάλασσας βυθίστηκε στο πένθος.

Κολομβία | Ανάπτυξη του καπιταλισμού… με το αριστερό χέρι!

To Εθνικό Μουσείο της Κολομβίας βρίσκεται στην ανατολική πλευρά της Μπογκοτά. Εκεί η Ντόρις Σαλσέδο, στα ερείπια κτιρίου της αποικιακής εποχής έστησε το αντι-μνημείο της, μια σύνθεση με όνομα «Θραύσματα, Χώρος Τέχνης και Μνήμης». Το δάπεδο αποτελείται από 1296 μεταλλικές πλάκες, διάστασης 60Χ60 εκατοστών. Το υλικό τους προήλθε από λιώσιμο των μεταλλικών μερών 37 τόνων διαφόρων τύπων ατομικών όπλων, κυρίως AK-47. Είναι αυτά που παρέδωσαν 13049 γκεριγέρος, μέλη των FARC, των Επαναστατικών Ένοπλων Δυνάμεων της Κολομβίας, του πιο ιστορικού και μεγαλύτερου αριστερού αντάρτικου στην χώρα. Τα όπλα συγκεντρώθηκαν βάση της συμφωνίας του 2016 ανάμεσα στην κυβέρνηση της Κολομβίας και την ηγεσία των ανταρτών με την μεσολάβηση της Κούβας. Από το 2017 σε αυτό τον χώρο, που συνδυάζει – σύμφωνα με την Κολομβιανή εικαστικό- τις έννοιες της επιφάνειας, της σιωπής, του κενού και της καταστροφής έχουν παρουσιαστεί πολλές εκθέσεις καλλιτεχνών με θέμα τα τραύματα του πολύχρονου εμφύλιου στην χώρα. Αυτόν τον χώρο, διόλου τυχαία διάλεξαν ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μπλίνκεν και η νέα αντιπρόεδρος η αφρο-κολομβιανή Φράνσια Ελένα Μάρκες για να συνυπογράψουν το λεγόμενο Εθνικό Κεφάλαιο των Ειρηνευτικών Συμφωνιών του 2016. Δηλαδή τις ανεκπλήρωτες προβλέψεις που αφορούν τα δικαιώματα στην πολιτι-κοινωνική ζωή, στην εκπαίδευση κλπ των αφρο-κολομβιανών και των ιθαγενικών κοινοτήτων της χώρας. Μια υπογραφή συμβολικού χαρακτήρα που όμως επιτρέπει την Ουάσινγκτον να προβληθεί ως εγγυήτρια εθνοτικών και μειονοτικών δικαιωμάτων! Ο Μπλίνκεν μάλιστα σε ένα ρεσιτάλ υποκρισίας δήλωσε συγκινημένος που βρίσκεται σε ένα χώρο που θυμίζει τις απώλειες, τις εξαφανίσεις και τις κακοποιήσεις στην διάρκεια των πενήντα χρόνων του εμφυλίου. Ήταν τόσο πετυχημένη η αντιστροφή ρόλων και λόγων, που μια δημοσιογράφος παρασυρμένη από το κλίμα σχολίασε με ενθουσιασμό την σύμπτωση πως και οι δύο υπέγραψαν με το αριστερό χέρι!

Ιράν | Η σύντομη ζωή της Μάσχα Αμινί και η μακραίωνη μάχη για την κοινωνική και γυναικεία χειραφέτηση

Πήγαινε ή επέστρεφε από ένα περίπατο στο πάρκο Ταλεγκανί, στην βορειοανατολική Τεχεράνη όταν την συνέλαβαν κοντά στον γειτονικό σταθμό του μετρό; Για την Μάχσα Αμινί και τα όσα ακολούθησαν στους δρόμους των ιρανικών πόλεων δεν έχει καμιά σημασία. Για όσους δίνουν βάση στους συμβολισμούς αλλά και για τους Ιρανούς που έζησαν την ανατροπή του Σάχη η σύμπτωση δεν πέρασε απαρατήρητη. Έγινε αφορμή για συνειρμούς και ξύπνησε μνήμες για την ταραγμένη και γεμάτη ελπίδες πρώτη περίοδο της νίκης, που την άρπαξαν το ιερατείο και οι οπισθοδρομικές αστικές και φεουδαρχικές δυνάμεις.

Σιντ, Πακιστάν | Ο δίμηνος κατακλυσμός και η καταιγίδα στον ορίζοντα

Η Μοχέντζο-ντάρο αναδύθηκε από το χώμα και την προϊστορία το 1922. Σε ελεύθερη απόδοση από τα Σίντι σημαίνει, Λόφος των Νεκρών. Βρίσκεται στην σημερινή επαρχία Σιντ, στο νοτιοανατολικό Πακιστάν. Στα κάτω μέρος της κοιλάδας του Ινδού, στην δυτική όχθη του ποταμού, μια ακμάζουσα πόλη της τρίτης και δεύτερης προχριστιανικής χιλιετίας, στην εποχή του χαλκού, σύγχρονη των πυραμίδων της Αιγύπτου, κοιτίδα του ανθρώπινου πολιτισμού στην νότια Ασία. Αντάξια της ανθρώπινης εποποιίας στην Μεσοποταμία και στην περιοχή του Νείλου. Σύμβολο της προαιώνιας αναμέτρησης με την φύση, απόδειξη της ευεργετικής επίδρασης μέσω της τιθάσευσης των ποταμών, της ανακάλυψης της συστηματικής γεωργίας και της εξημέρωσης των ζώων. Πόλη ατείχιστη, δίχως ανάκτορα και εμφανή σημάδια ανώτερης θρησκευτικής η κοσμικής εξουσίας, σημείο συγκέντρωσης του γεωργικού πλεονάσματος, με μεγάλες αποθήκες για το σιτάρι και το κριθάρι και αποδεδειγμένη χρήση του βαμβακιού, έχοντας εντυπωσιακά εξελιγμένο αποχετευτικό δίκτυο, συστήματα διαχείρισης του νερού και πρωτοφανή για την εποχή μαζική χρήση πηγαδιών. Γραφή και πολιτισμός ύστερα από μια υπερχιλιετή ανάπτυξη χάθηκαν ανεξήγητα στην αχλή του χρόνου, περίπου στα 1800 π.χ. Εκτός από την εξέχουσα Μοχέντζο-ντάρο των δεκάδων χιλιάδων κατοίκων και την ισάξια αλλά ακόμη ανεξερεύνητη Χαράπα, ο πολιτισμός στην κοιλάδα του Ινδού περιλάμβανε ένα πυκνό δίκτυο μικρότερων πόλεων και οικισμών, η ζωή των οποίων στηρίζονταν στην γεωργία, την κτηνοτροφία αλλά και στις ανταλλαγές με μακρινούς τόπους. Οι αρχαιολόγοι, οι υδρολόγοι και οι ιστορικοί συνεχίζουν διαφωνούν για τις αιτίες αυτής της ξαφνικής πτώσης. Άλλοι την αποδίδουν σε μια βιβλική πλημμύρα που προκάλεσε ο Ινδός και άλλοι στις αλλαγές στο φυσικό περιβάλλον που προκάλεσαν οι ανθρώπινες δραστηριότητες. Το μυστήριο εξακολουθεί να απασχολεί τους επιστήμονες.

Αργεντινή | Κηδείες και φαντάσματα εν μέσω βαθιάς κοινωνικής κρίσης

Την Παρασκευή 19 Αυγούστου, οι αναγνώστες της πρωινής εφημερίδας Diario La Nación στο Μπουένος Άιρες, διάβασαν μια ασυνήθιστη αναγγελία θανάτου στην στήλη των κοινωνικών συμβάντων: «VITAL, Minimo S. q.e.p.d – Με βαθύ αίσθημα οδύνης, μέλη της οικογένειας και εργαζόμενοι όλης της χώρας γνωστοποιούμε τον θάνατο του S.M.V.M. Η σορός του θα τεθεί σε προσκύνημα στη Λεωφόρο ντι Μάγιο, αριθ. 395. Ζητάμε την ευρεία συμμετοχή όλων όσων επιθυμούν να είναι διπλά μας και να συμπορευθούν σε αυτή τη θλιβερή στιγμή της ιστορίας μας». Salario Mínimo, Vital y Móvil, γνωστός με το ακρωνύμιο S.M.V.M, ονομάζεται στην Αργεντινή ο κατώτατος μισθός, ο οποίος είναι συνδεδεμένος με το ελάχιστο οικονομικό επίπεδο διαβίωσης.

Σρι Λάνκα | Θυμός και εξέγερση στο μαργαριτάρι του Ινδικού

Σημείο Μηδέν. Οι χιλιομετρικές αποστάσεις στην Σρι Λάνκα υπολογίζονται σε αναφορά με την μεγαλύτερη πόλη και οικονομική της πρωτεύουσα. Στο Κολόμπο η αρχή για την μέτρηση είναι το προεδρικό μέγαρο. Στέκεται κοντά στην ακτή, τριγυρισμένο από καταπράσινους κήπους, γεμάτο πολυτέλεια. Κτισμένο στην εκπνοή του 18ου αιώνα από τον τελευταίο Ολλανδό κυβερνήτη του νησιού, χρησιμοποιήθηκε ύστερα από βελτιώσεις ως έδρα της βρετανικής αποικιακής εξουσίας. Το βασιλικό σπίτι, όπως το ονόμαζαν οι ντόπιοι, έγινε η προεδρική κατοικία το 1972, όταν ιδρύθηκε η Δημοκρατία της Σρι Λάνκα και ολοκληρώθηκε και τυπικά η ανεξαρτησία. Παρ ΄ όλα αυτά παρέμεινε απρόσιτο όπως και στα χρόνια της αποικιοκρατίας, διαχρονικό έμβλημα της εξουσίας της πλούσιας κοινωνικής μειοψηφίας κάθε εποχής. Γι αυτό όταν οι διαδηλωτές το κατέλαβαν η BM Τσαντραγάθι πήρε την κόρη της και τα τρία εγγόνια της και έτρεξε εκεί. Η εξήντα ενός ετών πωλήτρια μαντηλιών, όπως συστήθηκε σε ξένους δημοσιογράφους καθισμένη σε ένα βελούδινο καναπέ στο πρώτο όροφο, ήθελε να τους δείξει μέσα σε ποια πολυτέλεια ζούσαν οι κυβερνήτες της χώρας ενώ η ίδια και η οικογένεια της πάλευαν μέσα στην φτώχεια. «Μας κορόιδευαν! Δεν έχω ξαναδεί τέτοιο μέρος στη ζωή μου» μονολογούσε. Μαζί με την Τσαντραγάθι ήταν πολλοί αυτοί που μπήκαν μέσα από οργή και περιέργεια, κοιμήθηκαν σε μαλακά κρεβάτια και αστραφτερά δάπεδα, έφαγαν από την συλλογική κουζίνα στον κήπο, έπαιξαν πιάνο, έβγαλαν σέλφις, έκαναν ντους και μερικοί βούτηξαν στην πισίνα. Οι διαδηλωτές όπως και στo γειτονικό πρωθυπουργικό γραφείο, τον Ναό των Δένδρων όπως ονομάζεται, σεβάστηκαν τα ιστορικά κτίρια, απέφυγαν τους βανδαλισμούς και με οργανωμένο τρόπο προστάτευσαν και καθάρισαν τους χώρους. Ακόμη και κρυμμένα χρήματα που ανακάλυψαν τα παρέδωσαν στο προσωπικό ασφαλείας. Σε αντίθεση με την κατοικία του προσωρινού πρωθυπουργού η οποία πυρπολήθηκε. Πρόεδρος, πρωθυπουργός, υπουργός οικονομικών, παλιότερα Υπουργός Άμυνας ήταν μερικά από τα αξιώματα που κατείχαν τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια μέλη της οικογένειας Ρατζαπάκσα. Στην τελευταία κυβέρνηση υπήρχαν επτά! Ισχυροί γαιοκτήμονες και πολιτικοί παράγοντες από τον νότο, με ιστορία σχεδόν εκατό χρόνων, οι Ρατζαπάκσα ηγήθηκαν του αιματηρού πολέμου ενάντια στους Ταμίλ στον βορρά, αποκτώντας πολιτική ισχύ και επιρροή στην κορυφή του καθεστώτος.

Μελίγια, βορειοδυτική Αφρική | Η ανθρωποσφαγή την ημέρα του Σαν Χουάν

Φιέστα και μαγεία, από την μια πλευρά. Με ρίζες στις παγανιστικές τελετουργίες οι φωτιές του Σαν Χουάν το βράδυ στις 23 προς 24 Ιουνίου είναι έθιμο εξαπλωμένο στην Ισπανία και σε όλο τον καθολικό κόσμο. Για τον εορτασμό της Ημέρας του Σαν Χουάν, οι Ισπανοί ανάβουν φωτιές στις πλατείες πόλεων και χωριών. Συγκεντρώνουν φρεσκοκομμένα ξύλα, παλιά έπιπλα και δημιουργούν κατασκευές με συμβολισμούς. Σε αρκετές περιοχές υπάρχει η συνήθεια να πηδούν πάνω από τις φλόγες και σε μερικές, όπως στο Σαν Πέδρο Μανρίκε, στην Σόρια της Καστίλλης περπατούν στα κάρβουνα της βελανιδιάς. Η μέρα η οποία έχει συνδεθεί στα χριστιανικά χρόνια με την γέννηση του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή μεταφέρει το προαιώνιο έθιμο της γιορτής του θερινού ηλιοστασίου στο βόρειο ημισφαίριο, στην κορύφωση της γεωργικής συγκομιδής.

Γκουαράντα, Εκουαδόρ | Η νύφη των Άνδεων βγήκε στους δρόμους

Γκουαράντα, πρωτεύουσα της επαρχίας Μπολιβάρ. Στην καρδιά του Εκουαδόρ. Φωλιασμένη σε μια βαθιά κοιλάδα, στην δυτική Κορδιλιέρα των Άνδεων σε υψόμετρο 2668 μέτρων, διακόσια είκοσι χιλιόμετρα απόσταση από το Κίτο. Μια εμπορική πόλη, τριάντα χιλιάδων, κυρίως ιθαγενών Κέτσουα και μιγάδων (Μεστίζος), περιτριγυρισμένη από επτά λόφους. Πέμπτη 16 Ιουνίου, τέταρτη ημέρα της μεγάλης απεργίας που κήρυξε η Conaie η Συνομοσπονδία Αυτοχθόνων Εθνοτήτων του Ισημερινού από τις 13 Ιουνίου. Πάνω από δέκα χιλιάδες στους δρόμους. Πολλοί ήρθαν με λεωφορεία ή με τα πόδια από κοινότητες της επαρχίας. Γυναίκες και άνδρες κάθε ηλικίας. Μαζί με τα παιδιά και τα εγγόνια. Μια βουερή, πολύχρωμη, οργισμένη διαδήλωση, από τις εκατοντάδες που πραγματοποιούνται αυτές τις ημέρες σε όλη την χώρα, στα πλαίσια της Πάρο Νασιονάλ, το επίκεντρο της οποίας έχει μεταφερθεί στις φτωχογειτονιές και στο κέντρο της πρωτεύουσας. Την εικόνα στην πρώτη γραμμή της διαδήλωσης, αιχμαλώτισε ο φακός της Carolina Calero Larrea, μιας ανθρωπολόγου και ερασιτέχνη φωτογράφου που ζει στην πόλη. Οι γυναίκες και πάλι βρίσκονται μπροστά. Οι διαδηλώσεις στην Γκουαράντα κορυφώθηκαν την Κυριακή στις 20, όταν οι διαδηλωτές αποχαιρέτησαν εκείνους, κυρίως νέους, που ξεκίνησαν να ταξιδέψουν για την μεγάλη συγκέντρωση στο Κίτο.

Ρωσία, Ουκρανία | Ποιο στρατόπεδο να διαλέξουν οι Αντρέι

Μικτές ρωσο-ουκρανικές οικογένειες. Ηλικιωμένα αλλά και νέα ζευγάρια. Κοντινοί και μακρινοί συγγενείς από τις δυο πλευρές των συνόρων. Συμπέθεροι και ξαδέρφια από το παλιό Λένινγκραντ, την Μόσχα, το Χάρκοβο και το Κίεβο. Ακροβάτες σε αλλόκοτη και παράλογη σκηνή. Συνειδήσεις διχασμένες, καρδιές σπασμένες. Όλοι σχεδόν δεν ήθελαν να το πιστέψουν. Θεωρούσαν πως κάτι θα γίνονταν την τελευταία στιγμή και η απειλή του πολέμου θα απομακρύνονταν. Όταν ξεκίνησε η ρώσικη εισβολή επικράτησε σοκ και φόβος για αγαπημένα πρόσωπα. Όσο περνούσε ο καιρός και ο αιματηρός κύκλος της καταστροφής μεγάλωνε, οι περισσότεροι βυθίστηκαν στην σιωπή. Λιγότεροι πήραν θέση με βαριά καρδιά. Όσοι δημοσιογράφοι τους πλησίασαν, άλλοι για να τους αξιοποιήσουν στην αντιμαχόμενη προπαγάνδα και άλλοι για να ρωτήσουν με σεβασμό γι αυτά που βιώνουν, εισέπραξαν τις πιο πολλές φορές την ίδια απάντηση: “Αποφεύγουμε να μιλάμε γι αυτά”! Σε αντίθεση με την Ζόγια μια 25χρονη υπάλληλο σε εταιρία καλλυντικών στην σημερινή Αγία Πετρούπολη, που αρνήθηκε δώσει τα πλήρη στοιχεία της. Από μητέρα Ρωσίδα και πατέρα Ουκρανό, μεγάλωσε κοντά στην Μόσχα αλλά έμαθε ουκρανικά από την γιαγιά της, ακούγοντας τραγούδια και διαβάζοντας ποιήματα. «Αυτή η σύγκρουση είναι όπως όταν η μαμά και ο μπαμπάς σου τσακώνονται. Δεν μπορείς να διαλέξεις έναν από αυτούς γιατί τους αγαπάς και τους δύο», δήλωσε.