Βεντιμίλια, βόρεια Ιταλία Η νύχτα της αμφιβολίας και οι ημέρες της απελπισίας

Αρκετά πριν φανεί το πρώτο φως στον ουρανό, γύρω στις τρεισήμισι την νύχτα ανάμεσα στην Τετάρτη και την Πέμπτη 18 του Ιούνη ξεκίνησε, σύμφωνα με τους υπολογισμούς για την έναρξη της νέας σελήνης, το ραμαζάνι για τους πιστούς μουσουλμάνους στα μεσογειακά παράλια της Γαλλίας. Η παρατήρηση του πρώτου φεγγαριού που σηματοδοτεί την αρχή της μεγαλύτερης γιορτής για τους μουσουλμάνους αποτελεί παραδοσιακά σημείο διχογνωμιών για τον ακριβή χρόνο έναρξης της . Η νύχτα της αμφιβολίας είναι το επίκεντρο ξεχωριστών ερμηνειών και αιτία διαχωρισμών για τους θεολόγους και το ιερατείο από τα πρώτα χρόνια των επιγόνων του Προφήτη. Στην Γαλλία πέρυσι ξέσπασε αντιπαράθεση ανάμεσα στα τζαμιά του βορρά και του νότου για τους τρόπους παρατήρησης και υπολογισμού της νέας σελήνης, σε σημείο που ορισμένοι να μιλούν για κίνδυνο νέων διαιρέσεων στην κοινότητα των πιστών. Παρ’ όλα αυτά, για κάθε ευσεβή μουσουλμάνο η πρώτη προσευχή ακόμα και αν δεν δει με τα μάτια του την μικρή φλούδα της σελήνης στον ουρανό είναι ιερό καθήκον όπου και να βρίσκεται. Ακόμη και πάνω σε μια συστάδα γυμνών βράχων μιας αφιλόξενης μεσογειακής ακτής που την δέρνουν τα κύματα.

Κουρουγουάτι, Παραγουάη. Η ατιμώρητη σφαγή των καμπεσίνος

Ήταν χαράματα Παρασκευής, στις 15 Ιούνη του 2012 όταν μια ομάδα τριακοσίων πενήντα περίπου, πάνοπλων επίλεκτων αστυνομικών συνοδεία ελικοπτέρων περικύκλωσαν τις εγκαταστάσεις στο ράντσο Μορόμπι, μια έκταση δύο χιλιάδων εκταρίων στην ανατολική Παραγουάη κοντά στα σύνορα με την Βραζιλία. Στην περιοχή που είναι γνωστή σαν Μαρίνα Κούε στην περιφέρεια Κουρουγουάτι της επαρχίας Κανιντεγιού. Απέναντι τους βρίσκονταν όχι περισσότεροι από εβδομήντα άνδρες, όλοι τους ακτήμονες αγρότες αποφασισμένοι να αντισταθούν στην εντολή έξωσης. Καρπέρος καμπεσίνος, δηλαδή αγρότες δίχως κανένα δικαίωμα σε γη, είχαν καταλάβει μερικά από τα αγροκτήματα που διαφέντευε η εταιρία Μορόμπι της οικογένειας του Μπλας Ρικέλμε με σκοπό να τα καλλιεργήσουν για να ζήσουν τις οικογένειες τους. Ο Ρικέλμε ένας από τους μεγαλύτερους γαιοκτήμονες της χώρας με αλυσίδα αγροτοβιομηχανικών μονάδων και σούπερ-μάρκετ, είχε και άλλες φορές στο παρελθόν κυνηγήσει καμπεσίνος από τα κτήματα του με την συνδρομή της αστυνομίας και ομάδων από μπράβους. Ο σκληρός γαιοκτήμονας που πέθανε λίγους μήνες μετά, τον Σεπτέμβρη του 2012, υπήρξε για χρόνια πρόεδρος του κυβερνητικού κόμματος Κολοράδο, γερουσιαστής, επικεφαλής του βιομηχανικού επιμελητήριου και κυρίως, επιστήθιος συνεργάτης του δικτάτορα Στρέσνερ. Ο Αλφρέδο Στρέσνερ, ένας από τους μακροβιότερους δικτάτορες στην Λατινική Αμερική, κυβέρνησε με την βία την Παραγουάη επί τριάντα πέντε χρόνια στηριγμένος στον στρατό και στους γαιοκτήμονες στους οποίους, όπως τον Ρικέλμε, παραχώρησε κατά καιρούς μεγάλες κρατικές εκτάσεις. Η συγκεκριμένη ανήκε παλιότερα μέχρι το 1999 στον στρατό και για δέκα χρόνια αποτελούσε αντικείμενο διεκδίκησης ανάμεσα στους Ρικέλμε και τους ακτήμονες.

Βαλπαραΐσο, Χιλή Τρεις σφαίρες, δύο κηδείες, μια κοινή θυσία

Ήταν μια πολύχρωμη κηδεία που, παρά την αυστηρή παρουσία του επισκόπου Γκονζάλο Ντουάρτε, παραβίαζε το καθολικό εθιμοτυπικό και διασκέδαζε με περιπαικτικό τρόπο την γενική συγκίνηση και την νεανική οργή. Ο δεκαοκτάχρονος Εχιεκέλ Μπορβαράν, ο Κελίτο, όπως ήταν γνωστός στις παρέες του, είχε μια κηδεία ανάλογη της χαρούμενης και ανέμελης, σύντομης ζωής του. Περισσότεροι από χίλιοι, οι πιο πολλοί συνομήλικοι νεαροί και νεαρές, συνόδεψαν την νεκροφόρα που ήταν στολισμένη με πολύχρωμα μπαλόνια από το παρεκκλήσι των Τεσσάρων Ευαγγελιστών στην Κιλπουέ, πόλη στην περιοχή του Βαλπαραΐσο, στο νεκροταφείο του Σεντέρο. Κυριακή 17 του Μάη, λίγο μετά το μεσημέρι. Φρουρά στο φέρετρο στάθηκαν πρόσκοποι όλοι τους με κόκκινες στρογγυλές μύτες σαν αυτές που φορούν οι κλόουν. Αρκετοί νεαροί από το πλήθος κουβαλούσαν κορίνες, μπάλες και άλλα σύνεργα από την ζογκλερική τέχνη των δρόμων. Στην κεφαλή της πομπής προηγούνταν η χαρούμενη φωτογραφία του Κελίτο, σε στιγμές ξεγνοιασιάς, κάθε φορά δηλαδή που έκανε το αγαπημένο του τζάγκλινγκ στους δρόμους της πόλης. Ο νεαρός ερασιτέχνης μαλαμπαρίστας, υπήρξε ένας χαρισματικός και πολύ κοινωνικός έφηβος. Πρωτοετής στο Πανεπιστήμιο του Αγίου Θωμά, στο τμήμα της ψυχολογίας, έπαιζε μουσική με διάφορα όργανα και του άρεσε να μαθαίνει την τεχνική των ζογκλέρ, πετώντας τις μικρές μπάλες καθώς έκανε φιγούρες. Γιος ξυλουργού, είχε τρέξει εθελοντής από τους πρώτους στις ομάδες πυρόσβεσης για να σωθεί η κοιλάδα του Παραδείσου και τα σπίτια των ανθρώπων από την μεγάλη φωτιά τον Απρίλη του 2014. Καθώς μπήκε στο πανεπιστήμιο ήταν πολύ φυσιολογικό να αρχίσει να παίρνει μέρος στις συχνές κινητοποιήσεις των φοιτητών.

Ιμπραήμ Καιπάκαγια Η ιστορία δύο ασπρόμαυρων φωτογραφιών

Τον Γενάρη εκδόθηκε στην Τουρκία μια φωτογραφική συλλογή σπάνιων και ανέκδοτων εικόνων από την κοινωνική ζωή στην Πόλη την περίοδο 1968-1972. Το άλμπουμ του δημοσιογράφου Γιουκσέλ Χαντσερλί, ξύπνησε μνήμες και θύμισε πρωταγωνιστές εκείνου του καιρού, ειδικά από το τότε ισχυρό επαναστατικό φοιτητικό κίνημα. Σε μια από αυτές τις φωτογραφίες ένας νεαρός απευθύνεται σε μια συγκέντρωση ακτημόνων αγροτών στο καφενείο του χωριού Ντειρμένκιοι στη Σηλυβρία, στα παράλια της θάλασσας του Μαρμαρά. Τότε μια ομάδα φοιτητών έσπευσαν να υποστηρίξουν τις διεκδικήσεις των φτωχών και άκληρων χωρικών της περιοχής. Ο νεαρός ομιλητής ήταν ένας από τους ιστορικούς ηγέτες του επαναστατικού φοιτητικού κινήματος εκείνων των ελπιδοφόρων χρόνων και έμελλε να γίνει αργότερα ένας από τους θρύλους του σύγχρονου τουρκικού κομμουνιστικού κινήματος . Ο Ιμπραήμ Καιπάκαγια δίχως την χαρακτηριστική τραγιάσκα. Ήτανε δεν ήταν τότε εικοσιένα χρόνων στο Ντειρμένκιοι, το οποίο υπήρξε σημείο αναφοράς του αγώνα της φτωχολογιάς στην ύπαιθρο που αγωνίζονταν με καταλήψεις χωραφιών, ενάντια στους αγάδες-τσιφλικάδες και αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για τους επαναστάτες φοιτητές στην Πόλη.

Κατμαντού, Νεπάλ Η καταραμένη στιγμή που τραντάχτηκε το Έβερεστ

Ο ναός Πασουπατινάθ, αφιερωμένος στην ενσάρκωση του Σίβα, πέντε χιλιόμετρα βορειανατολικά από το κέντρο του Κατμαντού, είναι από τους ιερότερους τόπους για τους ινδουιστές στο Νεπάλ. Κτισμένος στις όχθες του Μπαγκμάτι, του ποταμού που διασχίζει την κοιλάδα, είναι το ανάλογο του ινδικού Βαρανάσι . Δηλαδή ο τελικός προορισμός, κάθε χρόνο, εκατοντάδων υπερήλικων και βαριά ασθενών πιστών, που έρχονται με σκοπό να πεθάνουν εδώ και να αποτεφρωθούν δίπλα στο ποτάμι, το οποίο θα παρασύρει τις στάχτες τους και θα τις φτάσει μέχρι τον Γάγγη. Είναι πεισμένοι πως εάν αφήσουν την τελευταία πνοή και το σώμα τους εκεί, η μετενσάρκωση θα γίνει σε ανθρώπινο σώμα και θα απαλλαγούν από άλλες δοκιμασίες και τιμωρίες. Για τους πιστούς ινδουιστές, είναι ευλογία και τύχη να καεί το σώμα τους σε ένα από τα ghats του Πασουπατινάθ, τα τσιμεντένια βάθρα που βρίσκονται γι’ αυτόν τον λόγο στην όχθη του ποταμού, μπροστά στον ναό.

Φες, Μαρόκο Σκληροτράχηλοι … «μπασίστες»!

Το Πανεπιστήμιο Sidi Mohamed Ben Abdellah στη Φες, που φέρει το όνομα σουλτάνου που κυβέρνησε τον 17ο αιώνα, είναι από τα μεγαλύτερα στο Μαρόκο με σχεδόν εβδομήντα χιλιάδες φοιτητές. Οι πρώτες σχολές ιδρύθηκαν τη δεκαετία του Πενήντα, στα χρόνια της ανεξαρτησίας, και εγκαταστάθηκαν σε παλιούς στρατώνες της γαλλικής αποικιοκρατικής κατοχής. Απέχει τρία χιλιόμετρα από το κέντρο της πόλης και διαθέτει τρεις επιστημονικές κατευθύνσεις και πολλές ειδικότητες. Το πανεπιστήμιο είναι γνωστό σαν το τελευταίο μεγάλο οχυρό της επαναστατικής Αριστεράς και η σχολή θετικών επιστημών και τεχνολογίας, το προπύργιό της.

Λίμα, Περού Ώχρα στις τοιχογραφίες …των τρομοκρατών!

Στο ιστορικό κέντρο της Λίμα και σε γνωστούς δρόμους σαν την χιρόν Λάμπα ή την Πούνο, οι περαστικοί με έκπληξη ανακάλυπταν συνεχόμενα πρωινά τον φετινό Μάρτη, πως οι μεγάλες τοιχογραφίες που είχαν συνηθίσει να προσπερνούν, εξαφανίζονταν, η μια μετά την άλλη. Στους τοίχους που πριν φιλοξενούσαν μια πανδαισία χρωμάτων και εντυπωσιακών μορφών κυριαρχούσε ένα μονότονο κίτρινο χρώμα. Η αρχή έγινε με το βλοσυρό πρόσωπο του Τουπάκ Ατάρι, του ηγέτη της εξέγερσης των ιθαγενών στην Βολιβία το 1781 ενάντια στους ισπανούς αποικιοκράτες. Τα περισσότερα έργα, αρκετά από γνωστούς λατινοαμερικανούς καλλιτέχνες, φτιάχτηκαν την περίοδο της δημαρχίας της Σουζάνα Βιγιαράν ανάμεσα στα 2011-2014 και στα πλαίσια του λατινοαμερικάνικου φεστιβάλ αστικού γκράφιτι το καλοκαίρι του 2013. Τα θέματα αρκετών τοιχογραφιών, που αποκαλούνται μουράλες, προέρχονται από την ιθαγενική προκολομβιανή εποχή και την ιστορία της χώρας με τους αγώνες για ανεξαρτησία. Περιλαμβάνουν επίσης εικόνες από την σημερινή περουβιάνικη κοινωνία στις πόλεις και στην ύπαιθρο αλλά και σύγχρονες καλλιτεχνικές αναζητήσεις. Κατά κοινή ομολογία είχαν ζωντανέψει το κέντρο της μεγαλούπολης ακολουθώντας τα ίχνη της ινδιάνικης λαϊκής τέχνης.

Πλατεία Χόμαν-Σικάγο Ένα Γκουαντάναμο στην καρδιά της μεγαλούπολης

Εκεί που συναντιούνται η λεωφόρος Χόμαν με την οδό Φίλμορ, στο Γουέστ Σάιντ στο βόρειο Λοντέιλ, στη δυτική μεριά του Σικάγο, στέκεται ένα μεγάλο ορθογώνιο κτίριο με κόκκινα τούβλα. Μια ανακαινισμένη παλιά βιομηχανική αποθήκη, τμήμα ενός συμπλέγματος αναπαλαιωμένων κτιρίων σε μια έκταση τουλάχιστον πενήντα πέντε στρεμμάτων. Σχεδόν όλα ήταν μέρη του συγκροτήματος της Σίαρς, Ρόμπακ και Σία, της μεγαλύτερης αμερικάνικης εταιρίας λιανεμπορίου σχεδόν για όλο τον Εικοστό αιώνα και μιας από τις εμβληματικές φίρμες του βιομηχανικού Σικάγο.
Η περιοχή από τα τέλη της δεκαετίας του Εξήντα υπήρξε τυπικό τμήμα της ζώνης της σκουριάς, συνεχίζει να είναι βυθισμένη στην ανεργία και στην ακραία φτώχεια, με το 39% των νοικοκυριών να είναι κάτω από το εθνικό όριο. Άλλαξε όψη όμως όταν στη φάση δημιουργίας της στεγαστικής φούσκας οι παλιοί ιδιοκτήτες έριξαν λεφτά για ανακαίνιση και για να χτίσουν νέες κατοικίες. Στο κέντρο του συμπλέγματος το κόκκινο κτίριο εδώ και δεκαπέντε χρόνια χρησιμοποιείται από την αστυνομία του Σικάγο. Σύμφωνα με τις αποκαλύψεις στον Τύπο και στο διαδίκτυο, είναι η έδρα ενός μικρού Γκουαντάναμο στην καρδιά της Αμερικής.

Έβρος, ελληνοτουρκικά σύνορα Ένας μικρός φοίνικας στην όχθη του ποταμού

«Οδηγούσα με το αυτοκίνητο στην αγροτική περιοχή μεταξύ των χωριών Θούριο και Σοφικό Έβρου, περίπου ένα χιλιόμετρο από το ποτάμι. Είμαι κτηνοτρόφος και πήγαινα να φορτώσω ζωοτροφή, που φυλάω συσκευασμένη σε εκείνο το σημείο. Ήταν γύρω στις τρεις το μεσημέρι και δεν είχε ακόμη αρχίσει να σκοτεινιάζει. Προσπέρασα το αντλιοστάσιο και είδα ξαφνικά πίσω στον δρόμο, από τον καθρέφτη, ένα κοριτσάκι να με ακολουθεί. Φορούσε την κουκούλα του μπουφάν του. Δεν έκλαιγε ούτε ήταν βρεγμένη και ούτε μιλούσε ελληνικά. Μου έδειξε προς το αντλιοστάσιο, μέσα στο οποίο βρισκόταν νεκρός ο πατέρας της». Ο Γιώργος Λυμπερακάκης, κτηνοτρόφος και πρόεδρος του δημοτικού διαμερίσματος Σοφικού στον Έβρο, είναι ο άνθρωπος που βρήκε ζωντανή την τετράχρονη και παγωμένο από το κρύο τον τριανταδιάχρονο πατέρα της, πρόσφυγες από τη Συρία, οι οποίοι είχαν περάσει το ίδιο πρωί τα ελληνο-τουρκικά σύνορα, παραμονή Πρωτοχρονιάς. «Το πιο πιθανό είναι να πέρασαν με βάρκα, μαζί με άλλους μετανάστες, τον φουσκωμένο Έβρο. Στη συνέχεια, ο πατέρας φαίνεται ότι πήρε αγκαλιά το παιδί ώστε να διασχίσει το πλημμυρισμένο τμήμα του ποταμού, μέχρι το αντλιοστάσιο. Τα ρούχα του κοριτσιού ήταν στεγνά. Του άνδρα ήταν λασπωμένα και στράγγιζαν. Μέσα στο κτίσμα βρέθηκε μια δεύτερη βρεγμένη παιδική αλλαξιά, σε σακούλα. Η αστυνομία εκτιμά ότι το κορίτσι έμεινε για τουλάχιστον δέκα ώρες δίπλα στον νεκρό πατέρα του. Έβαλα τη μικρή στο αυτοκίνητο, τη σκέπασα με τον πανωφόρι μου, άνοιξα τέρμα το καλοριφέρ και ειδοποίησα τους συνοριοφύλακες». Σε ερώτηση δημοσιογράφου για αν το σοκαρίστηκε απάντησε: «Κοίτα, εγώ έχω ζώα και ζω στον κάμπο. Είμαι συνηθισμένος σε τέτοιες εικόνες. Έχω βρει πολλούς νεκρούς. Πέρυσι βρήκα πνιγμένα δυο παιδάκια. Νωρίτερα, έναν άλλον άντρα πεθαμένο στη σκοπιά ενός εγκαταλελειμμένου στρατιωτικού φυλακίου και μάλιστα το πτώμα του το είχαν φάει τα ποντίκια και οι αλεπούδες. Ζούμε πολλά τέτοια εμείς εδώ στον Εβρο, μη βλέπετε που δεν μαθαίνονται. Αυτό το ποτάμι είναι το ποτάμι της ντροπής για τον πολιτισμό μας...».

Ινδία-Μποπάλ Λίμνες από δάκρυα

Ο Γκας Μουχαμάντ στις 3 Δεκέμβρη είχε γενέθλια. Έγινε 30 χρόνων. Είναι ένα από τα τυχερά-άτυχα παιδιά που γεννήθηκαν την ημέρα της μεγάλης καταστροφής στο Μποπάλ. Τυχερά, γιατί επέζησαν. Και δύστυχα, γιατί έμειναν σημαδεμένα από σοβαρές ασθένειες, δυσπλασίες και αναπηρίες. Ο Γκας υποφέρει από χρόνια αδυναμία και δύσπνοια, δεν μπορεί να εργαστεί και επιβιώνει κάνοντας θελήματα. Στις παραγκουπόλεις όπως η Τζαϊπρακάς Ναγκάρ, η Αρίφ Ναγκάρ και το Καζί Καμπ, εκεί όπου το τοξικό σύννεφο που βγήκε από τα σπλάχνα του εργοστασίου της Γιούνιον Κάρμπαϊτ σκότωσε τους περισσότερους, το όνομα Γκας είναι πολύ διαδεδομένο σε αυτές τις ηλικίες. Είναι τα παιδιά που ήρθαν στη ζωή παρέα με το αέριο και τον θάνατο.

Μεξικό Η Γιορόνα …τα δάκρυα και η οργή

Στο Σαν Κριστομπάλ ντε λας Κάσας, έγιναν μερικές από τις πιο οργισμένες διαδηλώσεις για την σφαγή των σαράντα τριών νεαρών «νορμαλίστας», σπουδαστών της παιδαγωγικής ακαδημίας, στην Αγιοτζινάπα στο Γκερέρο. Ένα βράδυ όμως σε μια από αυτές, τριακόσιοι περίπου διαδηλωτές ακολουθούσαν λίγο πιο ήσυχοι έναν νεαρό που ήταν επικεφαλής. Ντυμένος με ένα άσπρο νυφικό, ο νεαρός Μεξικανός υποδύονταν με την ικανότητα ενός επαγγελματία ηθοποιού, την θλιμμένη μορφή της Γιορόνα. Δεν ήταν μια προσωπική ιδιοτροπία ή μια εκκεντρική διαμαρτυρία. Από άκρο σε άκρο στο συγκλονισμένο Μεξικό αυτόν τον καιρό, ζωντάνεψε στο συλλογικό φαντασιακό, ο μύθος της γυναίκας που κλαίει, γυρνώντας τις νύχτες στους δρόμους και στις όχθες για να βρει τα χαμένα παιδιά της.

Καλαί, βόρεια Γαλλία Παγιδευμένοι στους αμμόλοφους

Το Φορτ Γκαλλό είναι ένα παλιό εργοστάσιο ανακύκλωσης μετάλλων στο κέντρο του Καλαί. Από τον Ιούλιο, έχει καταληφθεί από τριακόσιους περίπου μετανάστες που τον τελευταίο καιρό συρρέουν ξανά στο λιμάνι της γαλλικής Φλάνδρας με σκοπό να ταξιδέψουν με κάθε τρόπο στην Αγγλία. Άλλοι βρίσκονται συγκεντρωμένοι στο λιμάνι ή έξω από το δημαρχείο και οι πιο πολλοί έχουν κατασκηνώσει στους αμμόλοφους της ακτής, έξω από την πόλη. Χωρισμένοι συνήθως κατά εθνικότητες κοιμούνται κάτω από μουσαμάδες, δίπλα στις λάσπες και στα σκουπίδια σε συνθήκες που κάποιος είπε πως μοιάζουν πολύ με τα στρατόπεδα προσφύγων στο Νταρφούρ. Οι περισσότεροι είναι Αφρικανοί από την Σομαλία, το Σουδάν, την Αιθιοπία και την Ερυθραία. Πολλοί είναι Αφγανοί και τελευταία εμφανίζονται και μεγάλες ομάδες Σύριων. Σύμφωνα με συντηρητικούς υπολογισμούς αυτόν τον καιρό, δυόμισι χιλιάδες μετανάστες βρίσκονται στο Καλαί. Η τοπική νομαρχία κατέγραψε 7.414 συλλήψεις στο πρώτο εξάμηνο του 2014, ενώ ολόκληρο το 2013 οι συλληφθέντες έφτασαν τους 3.129. Αριθμοί πολλαπλάσιοι που έχουν οδηγήσει στην κλιμάκωση της έντασης η οποία κορυφώθηκε στις αρχές του Σεπτέμβρη. Τότε διακόσιοι πενήντα απελπισμένοι από διάφορες εθνικότητες εισέβαλλαν στον χώρο του λιμανιού και προσπάθησαν να επιβιβαστούν σε φέριμποτ που είχε προορισμό το Ντόβερ. Η εκ νέου συρροή προσφύγων και μεταναστών στο Καλαί έχει γίνει ξανά αιτία αντιπαράθεσης ανάμεσα στην γαλλική και την αγγλική κυβέρνηση. Το Λονδίνο θεωρεί πως οι Γάλλοι δεν κάνουν όσα πρέπει για να αποτρέψουν τους επίδοξους ταξιδιώτες ενώ οι τελευταίοι ζητάνε την οικονομική συμβολή των Εγγλέζων στα μέτρα αποτροπής.

Βουκουρέστι, Ρουμανία Η Μακαρένα …χορεύει ακόμα!

Μακαρένα 2001

Γεννημένη στα 1986, η Βιολέτα Ρόσου, ήταν δεν ήταν δεκαπέντε χρόνων, όταν η εικόνα της έγινε γνωστή και η περιπέτεια της είχε συγκινήσει. Άθελα της υπήρξε πρωταγωνίστρια στο ντοκιμαντέρ για τα παιδιά που ζούσαν στα τούνελ του μετρό στο Βουκουρέστι της αμερικανίδας Εντέτ Μπέλτζμπεργκ (Children Underground, 2001). Η Βιολέτα που τα χαμίνια την φώναζαν Μακαρένα, επειδή σε κάθε ευκαιρία τραγουδούσε και χόρευε στον γνωστό ρυθμό, τριγυρνούσε στους δρόμους ενώ το βράδυ έβρισκε καταφύγιο στο σύστημα του υπόγειου τραίνου της ρουμάνικης πρωτεύουσας. Εθισμένη στο αουρολάκ, όπως ονομάζουν στην Ρουμανία, όλα τα είδη φτηνών εισπνεόμενων ναρκωτικών που προέρχονται από κόλλες, χρώματα βαφής, βερνίκια η βενζίνη ήταν ένα από τα πέντε παιδιά του δρόμου τα οποία, η σκηνοθέτης ακολούθησε για ένα χρόνο σχεδόν, καταγράφοντας την σκληρή ζωής τους. Πριν το ντοκιμαντέρ, μερικά ρεπορτάζ σε δυτικές εφημερίδες, στις αρχές της δεκαετίας του Ενενήντα, σαν τον Ιντιπέντεντ και τον Γκάρντιαν, έκαναν για πρώτη φορά γνωστή την ζωή των παιδιών-ποντικών στο υπόγειο Βουκουρέστι. Άλλοτε στο μετρό και άλλοτε στις σήραγγες του δικτύου θέρμανσης.

Αγιοτζινάπα, πολιτεία Γκερέρο, Μεξικό Η ακαδημία που συνεχίζει να παράγει ιστορία

Δεκατέσσερα χιλιόμετρα έξω από την Τσιλπασίνγκο, την πρωτεύουσα της πολιτείας Γκερέρο, κοντά στον οικισμό της Αγιοτζινάπα, στο τέλος ενός χωματόδρομου μια κόκκινη μεταλλική αψίδα ειδοποιεί πως εκεί βρίσκεται η αγροτική παιδαγωγική ακαδημία Ραούλ Ισίντρο Μπούργκος. Με έτος ίδρυσης το 1926, είναι τμήμα ενός πανεθνικού δικτύου δεκαπέντε αγροτικών σχολών δασκάλων και πήρε το όνομα της από τον εκπαιδευτικό και ποιητή που την δημιούργησε. Ό,τι απέμεινε από τις προοδευτικές εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις των επαναστατικών χρόνων και της πρώιμης προεδρίας Καρντένας το πρώτο μισό του 20ου αιώνα. Νέοι, περίπου εξακόσια αγόρια, από φτωχές αγροτικές οικογένειες καλλιεργητών καλαμποκιού και φασολιών, από το Γκερέρο επί το πλείστον, έρχονται στην σχολή ως οικότροφοι για να σπουδάσουν. Η ακαδημία κουβαλά μια βαριά ριζοσπαστική κληρονομιά η οποία δεν επιβιώνει μόνο στις εντυπωσιακές τοιχογραφίες, που απεικονίζουν μεταξύ άλλων τον Μαρξ, τον Λένιν, τον Τσε, τον Ζαπάτα και στα συνθήματα που μιλάνε για τον σοσιαλισμό και την ανεξαρτησία.

Δομινικανή Δημοκρατία, Σαν Ντομίνγκο Ο αρχιεπίσκοπος και τα παιδιά του δρόμου

Χαμίνι ο Φράνσις Ακίνο Ανεουρί, με καταγωγή από την Αϊτή, καθάριζε παπούτσια στους δρόμους του Άγιου Δομίνικου όταν, στα δεκατέσσερα του το 2010, γνώρισε έναν πλούσιο καλοντυμένο μεσήλικα, που έγινε τακτικός πελάτης του. Όταν το 2013 δέχθηκε να μιλήσει σε δημοσιογράφους σόκαρε ακόμη και αυτήν, την συνηθισμένη στην παιδική πορνεία κοινωνία του φτωχού νησιωτικού κράτους της Καραϊβικής. Αποκάλυψε πως με δέκα δολάρια ο Ιταλός, όπως τον αποκαλούσαν οι παρέες των νεαρών λόγω της ξενικής προφοράς του, στην αρχή του ζήτησε να γδυθεί και να αυνανιστεί μπροστά του. Αργότερα σε σπίτι στην Μπόκα Τσίκα η σε παραθαλάσσιες ερημικές μεριές, με περισσότερα δολάρια τον ανάγκασε να κάνει περισσότερα και με πολύ βάναυσο τρόπο. Τον συναντούσε συνήθως κοντά στο άγαλμα του Μοντεσίνος, στην Μαλεκόν, την μεγάλη παραλιακή λεωφόρο της νότιας ακτής. Αργότερα έμαθε πως ο ηλικιωμένος κύριος ήταν μια εξέχουσα και σεβάσμια προσωπικότητα στην χώρα, ο εξήντα-εξάχρονος νούντσιος του Βατικανού στην Δομινικανή Δημοκρατία, αρχιεπίσκοπος Γιόζεφ Βεσολόφσκι. Τα ίδια σχεδόν περιέγραψε και ένας άλλος μικρός, ο εντεκάχρονος τότε, Ντάρβιν Γκερέδο και άλλοι νεαροί που ο Βεσολόφκι διάλεγε συχνάζοντας στην περιοχή η οποία είναι γνωστή πιάτσα παιδικής και ανδρικής πορνείας στους δυτικούς τουρίστες. Ειδικά η Μπόκα Τσίκα ανατολικά Άγιου Δομίνικου μαζί με την Σόσουα στον βορρά είναι οι πρωτεύουσες του λεγόμενου σεξοτουρισμού στην χώρα.

Σικάγο, ΗΠΑ Η φυλακισμένη αντι-ΝΑΤΟϊκή τριάδα

Αν δεν μεσολαβήσει κάτι απρόοπτο, τον ερχόμενο Νοέμβριο ο Brian «Jacob» Church θα αφήσει πίσω του το κελί των φυλακών του Pinckneyville στο νότιο Ιλινόις και θα γυρίσει στο Φορτ Λόντερντεϊλ της Φλόριντα απ’ όπου κατάγεται. Θα έχει συμπληρώσει δυόμισι χρόνια φυλακισμένος, αφ’ ότου σε ηλικία 22 ετών συνελήφθη με τουλάχιστον 11 βαριές κατηγορίες, με κορυφαία αυτή της τρομοκρατικής δράσης. Αν και θα παραμείνει υπό δικαστική επιτήρηση για άλλα δύο χρόνια, ο Brian περιμένει με ανυπομονησία την ημέρα που θα αποφυλακιστεί και με μια δημόσια δήλωσή του στα μέσα του Ιούλη ευχαρίστησε το κίνημα αλληλεγγύης που τον κράτησε όρθιο και τον συντρόφεψε όλον τον καιρό του εγκλεισμού. O Brian είναι ένας από την τριάδα των νεαρών αναρχικών-πολιτικών κρατουμένων που συνελήφθησαν παραμονές των μεγάλων αντι-ΝΑΤΟϊκών κινητοποιήσεων, το 2012, στο Σικάγο. Ο Brent Betterly, 25 ετών, από το Όκλαντ Παρκ της Φλόριντα, καταδικάστηκε σε 6 χρόνια φυλάκιση και ο Jared Chase, 29 ετών, από το Νιου Χαμσάιρ, σε 8 χρόνια.

Παραλία της Γάζας «Κρυφτό» θανάτου με τις βόμβες

Τι μπορεί να σταματήσει μια παρέα δεκάχρονων παιδιών όταν είναι μάλιστα σε σχολικές διακοπές και δίπλα στην θάλασσα, να παίζουν ολημερίς; Τίποτε ή σχεδόν τίποτε. Ούτε καν ο φόβος του πολέμου και ο κίνδυνος του θανάτου. Αυτό θα μπορούσε να σκεφτεί κανείς αν έβλεπε τα πιτσιρίκια να παίζουν κρυφτό και ποδόσφαιρο ανάμεσα στις βάρκες, στις ψαροκαλύβες και στις έρημες πολύχρωμες τέντες στην παραλία, στα νότια της πόλης της Γάζας., δίπλα στο μικρό λιμάνι. Λίγα μέτρα μακριά από το γνωστό ξενοδοχείο Αλ-Ντέιρα, το μεσημέρι της περασμένης Τετάρτης 16 του Ιούλη, γύρω στις τέσσερις το απόγευμα, τίποτε δεν προμήνυε τον επερχόμενο κίνδυνο. Μερικά λεπτά μετά, όλοι θα διαπίστωναν με τρόμο τι θα μπορούσε να διακόψει για πάντα το ανέμελο παιγνίδι τους.

Ματακεσκουίντλα, Γουατεμάλα Ο σιωπηλός πόλεμος των εξορυκτικών πολυεθνικών

Το τραγικό τέλος της μικρής Μαριλίν Τοπάσιο Ρεινόσο Πατσέκο είχε σχεδόν όλες τις προδιαγραφές ώστε να γίνει μια από εκείνες τις προσωπικές ιστορίες που κυνηγούν καθημερινά τα λεγόμενα διεθνή μέσα ενημέρωσης για να συγκινήσουν το πλατύ δυτικό κοινό. Η δεκαεξάχρονη ζούσε σε μια αγροτική περιοχή μιας φτωχής χώρας όπως είναι η Γουατεμάλα. Ήταν κοινωνικά δραστήρια, συμμετείχε στην ζωή της κοινότητας και επικεφαλής της τοπικής νεανικής οργάνωσης που αγωνίζεται με μη βίαια μέσα, ενάντια σε μια εξορυκτική πολυεθνική η οποία κτίζει ένα εργοστάσιο παραγωγής ασημιού. Έγραφε ποιήματα και έπαιζε όμορφα τραγούδια στην κιθάρα. Είχε λογαριασμό στο φέισμπουκ με πολλούς φίλους, ήταν όμορφη και πολύ αγαπητή στους συνομηλίκους της . Επιστρέφοντας στο σπίτι της, μαζί με τον πατέρα της , πυροβολήθηκε από αγνώστους. Η ίδια ξεψύχησε στο νοσοκομείο ενώ ο Αλεχάντερ Ρεινόσο ακόμη χαροπαλεύει στην εντατική. Στην πόλη της , την Ματακεσκουίντλα και σε όλη την επαρχία της Χαλάπα και στην γειτονική Σάντα Ρόσα στην νοτιοανατολική Γουατεμάλα, η δολοφονία συγκλόνισε, παρά το γεγονός πως στην χώρα η αξία της ζωής βρίσκεται πολύ χαμηλά. Η Γουατεμάλα βασανίζεται εδώ και δεκαετίες από την εκτεταμένη εγκληματικότητα και την δράση των συμμοριών και οι δολοφονίες είναι συνηθισμένο φαινόμενο. Αυτός όμως δεν είναι ο λόγος που τα δυτικά μέσα αγνόησαν το γεγονός το οποίο μόλις και πέρασε στα ψιλά μερικών εξειδικευμένων ειδησεογραφικών σελίδων.

Μελίγια, βορειοδυτική Αφρική Ο ματωμένος φράκτης και το μαζικό σάλτο

Η Μελίγια υπήρξε μια από τις πρώτες κατακτήσεις της μακραίωνης ισπανικής αποικιοκρατικής ιστορίας. Στις 17 του Σεπτέμβρη του 1497, πέντε χιλιάδες στρατιώτες με επικεφαλής τον Πέδρο ντε Εστοπινάν, πολιόρκησαν την πόλη και ύστερα από λίγες μέρες την κατέλαβαν. Από τότε, αν και ισπανικά στρατεύματα χρειάστηκε πολλές φορές να την υπερασπιστούν από τις επιθέσεις κυρίως των Αράβων και ειδικά των φυλών που κατοικούν στο σημερινό Μαρόκο, συνέχισε να βρίσκεται στην κυριαρχία της Μαδρίτης για πάνω από πεντακόσια χρόνια. Από εδώ ξεκίνησαν οι πρώτες εκδηλώσεις των φασιστών πραξικοπηματιών το 1936 ενάντια στην νόμιμη κυβέρνηση του Λαϊκού Μετώπου, οι δεξιοί του Λαϊκού κόμματος είναι σταθερά πλειοψηφία και το μοναδικό άγαλμα του Φράνκο σε όλη την Ισπανία μένει ακόμη ορθό. Σήμερα, ο θύλακας των δώδεκα τετραγωνικών χιλιόμετρων στην μεσογειακή ακτή και των ογδόντα τεσσάρων χιλιάδων κατοίκων, αποτελεί ένα από τα τελευταία υπολείμματα της παλιάς αποικιοκρατικής αίγλης. Τον κρατά πεισματικά το ισπανικό κράτος,παρά την απαίτηση των Μαροκινών να τους επιστραφεί μαζί με την Θέουτα, την δεύτερη ισπανική κτήση στα εδάφη της βορειοδυτικής Αφρικής.

Κεντάκι, ΗΠΑ Παιδική εργασία στις καπνοφυτείες

Στην βιβλιοθήκη του Κογκρέσου, στην Ουάσινγκτον, στην συλλογή της εθνικής επιτροπής για την παιδική εργασία, το πιο εντυπωσιακό τμήμα είναι μια ενότητα περίπου πέντε χιλιάδων ασπρόμαυρων φωτογραφιών και αρνητικών. Με τον φωτογραφικό φακό του Λιούις Χάιν, απεικονίζεται η αθλιότητα της ζωής των μικρών παιδιών που δούλευαν στις αρχές του εικοστού αιώνα στα αμερικάνικα εργοστάσια, ορυχεία, αγροτικές φάρμες και αλλού. Η συλλογή ιδρύθηκε το 1904 και ο Χάιν, ψυχή της ερευνητικής προσπάθειας, αφιέρωσε ένα μεγάλο μέρος της ζωής του για να αποτυπώσει το διαδεδομένο φαινόμενο της παιδικής εργασίας στην χώρα, γυρνώντας ανάμεσα στα 1908 και στα 1924 σε πολλές αμερικάνικες πολιτείες και στους δρόμους των μεγαλουπόλεων. Μέσα στα άλμπουμ αυτής της συλλογής υπάρχει μια ομάδα φωτογραφιών από τα καπνοχώραφα στο Κεντάκι. Ο Χάιν αιχμαλώτισε εικόνες και κατέγραψε ονόματα μικρών παιδιών χωμένα μέσα στις φυτείες της ποικιλίας Βιρτζίνια να συλλέγουν τα γιγαντιαία φύλλα του φυτού. Πίστευε πως αποκαλύπτοντας το φαινόμενο σύντομα αυτό θα περάσει στην ιστορία προορισμένο να εκτίθεται μόνο σε μουσεία και βιβλιοθήκες. Προσπάθειες σαν αυτήν του διάσημου φωτογράφου δεν πήγαν στράφι. Παρά τις ισχυρές αντιδράσεις, το 1938 με νόμο τέθηκαν για πρώτη φορά όρια ηλικίας για την εργασία στις ΗΠΑ και μετά τον Παγκόσμιο Πόλεμο η κατάσταση άρχισε να καλυτερεύει. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως σε όλη αυτήν την περίοδο στην άλλη πλευρά του πλανήτη το παράδειγμα της Σοβιετικής Ένωσης ασκούσε μεγάλη και ποικιλόμορφη επιρροή στην παγκόσμια εργατική τάξη και στους λαούς και πίεση στους κεφαλαιοκράτες και στις κυβερνήσεις τους. Το 1936 με το άρθρο 42 του νέου σοβιετικού συντάγματος απαγορεύτηκε η παιδική εργασία παρά μόνο αν πραγματοποιούνταν στα πλαίσια της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Αυτά, τότε που η ανθρώπινη ιστορία προχωρούσε προς τα εμπρός και δεν έκανε πίσω ολοταχώς.