Πακιστάν | Δυο ναυάγια, δύο κόσμοι

1972. Ήταν και τότε Ιούνιος. Ύστερα από μια μεγάλη απεργία η οποία συγκλόνισε την βιομηχανική περιοχή στο Καράτσι και οδήγησε σε καταλήψεις και αποκλεισμούς εργοστασίων η αστυνομία άνοιξε πυρ εναντίων των εργατών που διαδήλωναν. Την επόμενη ημέρα πυροβόλησε ξανά στο ψαχνό στην διάρκεια νεκρώσιμης ακολουθίας. Τουλάχιστον 10 διαδηλωτές έχασαν τη ζωή τους, μεταξύ αυτών μια γυναίκα και ένα παιδί. Ήταν το κύκνειο άσμα μιας μακράς πορείας αφύπνισης της εργατική τάξης του Πακιστάν στα πλαίσια ενός ευρύτερου δημοκρατικού κινήματος. Κάτω από το βάρος της αιματηρής καταστολής και τις εσωτερικές διαιρέσεις που υποδαύλισε επιδέξια το καθεστώς ανάμεσα στους ειδικευμένους εργάτες, κυρίως Μουχατζίρ που ήρθαν από την Ινδία και τους ανειδίκευτους μετανάστες από την επαρχία, οι ηγεσίες των συνδικάτων έσπευσαν να υπογράψουν το τέλος του αγώνα. Παρά τις σοσιαλιστικές διακηρύξεις ο τότε πρόεδρος Ζουλφικάρ Μπούτο αντιλήφθηκε τον κίνδυνο που σήμαινε η εργατική εξέγερση για το αστικό- φεουδαρχικό καθεστώς το οποίο είχε βρεθεί σε δύσκολη θέση μετά και την απόσχιση του ανατολικού Πακιστάν. Ύστερα από αυτά τα γεγονότα το απεργιακό κίνημα άρχισε να υποχωρεί ενώ η καταστολή μεγάλωσε αφότου ανέλαβαν την διακυβέρνηση με πραξικόπημα οι στρατιωτικοί. Από τις 779 απεργίες που ξέσπασαν το 1972, το 1978, όταν κυβερνούσε ο στρατηγός Ζία, είχαν μειωθεί σε 78 σε όλη την χώρα για να μηδενιστούν σχεδόν στα επόμενα χρόνια της σκληρής δικτατορίας του. Από τότε το Πακιστάν με ευθύνη της νεόκοπης αστικής τάξης, η οποία αναδύθηκε στα πρώτα χρόνια της ανεξαρτησίας από εμπόρους και μεταπράτες της περιόδου της βρετανικής κυριαρχίας, μετατράπηκε σε ένα επενδυτικό παράδεισο για τις ξένες πολυεθνικές οι οποίες βρήκαν άφθονα φθηνά εργατικά χέρια. Για να καταλάβει κανείς αυτή τη ιστορική οπισθοδρόμηση στην οργάνωση της εργατικής τάξης φτάνει το εξής στοιχείο. Το 1977, υπήρχαν περισσότερα από 8.000 συνδικάτα και πάνω από ένα εκατομμύριο εργάτες οργανωμένοι σε αυτά, ενώ σήμερα μόνο το 1% των εργαζομένων είναι συνδικαλισμένοι και αυτοί χωρισμένοι σε πολλές αδύναμες ενώσεις!

Τάαλ, Λουζόν, Φιλιππίνες | Το ηφαίστειο και οι άνθρωποι

Το Τάαλ, στο Λουζόν, πολύ κοντά στην πρωτεύουσα Μανίλα, είναι ένα από τα ενεργά ηφαίστεια, επίφοβο για νέες καταστροφικές εκρήξεις στην ηφαιστειογενή νησιώτικη χώρα του Ειρηνικού. Από το 1572 που ξεκινούν οι ιστορικές καταγραφές το Τάαλ παραμένει ζωντανό και απειλητικό προξενώντας μερικές φορές μεγάλες καταστροφές. Από τις μεγαλύτερες ήταν αυτή του Ιανουαρίου του 1911, όταν η έκρηξη γέννησε εκατοντάδες σεισμούς, σκόρπισε την στάχτη σε μια ακτίνα δυο χιλιάδων χιλιομέτρων και σκότωσε περισσότερους από χίλιους ανθρώπους. Τότε οι κοινότητες των φτωχών αγροτών που βρίσκονταν κοντά στο ηφαίστειο, στις όχθες των λιμνών που περιέβαλλαν τον κρατήρα, αναγκάστηκαν να μεταναστεύσουν βόρεια. Εγκαταστάθηκαν στο σημερινό Σίτιο Μπουντόγκ στο Κανλουμπάνγκ της επαρχίας Λαγκούνα. Εκεί ξεκίνησαν να καλλιεργούν καρύδες, καφέ, καλαμπόκι, ρύζι και διάφορα λαχανικά ξεχερσώνοντας και ξεβοτανίζοντας τη γη.

Ιράν | Η σύντομη ζωή της Μάσχα Αμινί και η μακραίωνη μάχη για την κοινωνική και γυναικεία χειραφέτηση

Πήγαινε ή επέστρεφε από ένα περίπατο στο πάρκο Ταλεγκανί, στην βορειοανατολική Τεχεράνη όταν την συνέλαβαν κοντά στον γειτονικό σταθμό του μετρό; Για την Μάχσα Αμινί και τα όσα ακολούθησαν στους δρόμους των ιρανικών πόλεων δεν έχει καμιά σημασία. Για όσους δίνουν βάση στους συμβολισμούς αλλά και για τους Ιρανούς που έζησαν την ανατροπή του Σάχη η σύμπτωση δεν πέρασε απαρατήρητη. Έγινε αφορμή για συνειρμούς και ξύπνησε μνήμες για την ταραγμένη και γεμάτη ελπίδες πρώτη περίοδο της νίκης, που την άρπαξαν το ιερατείο και οι οπισθοδρομικές αστικές και φεουδαρχικές δυνάμεις.

Σιντ, Πακιστάν | Ο δίμηνος κατακλυσμός και η καταιγίδα στον ορίζοντα

Η Μοχέντζο-ντάρο αναδύθηκε από το χώμα και την προϊστορία το 1922. Σε ελεύθερη απόδοση από τα Σίντι σημαίνει, Λόφος των Νεκρών. Βρίσκεται στην σημερινή επαρχία Σιντ, στο νοτιοανατολικό Πακιστάν. Στα κάτω μέρος της κοιλάδας του Ινδού, στην δυτική όχθη του ποταμού, μια ακμάζουσα πόλη της τρίτης και δεύτερης προχριστιανικής χιλιετίας, στην εποχή του χαλκού, σύγχρονη των πυραμίδων της Αιγύπτου, κοιτίδα του ανθρώπινου πολιτισμού στην νότια Ασία. Αντάξια της ανθρώπινης εποποιίας στην Μεσοποταμία και στην περιοχή του Νείλου. Σύμβολο της προαιώνιας αναμέτρησης με την φύση, απόδειξη της ευεργετικής επίδρασης μέσω της τιθάσευσης των ποταμών, της ανακάλυψης της συστηματικής γεωργίας και της εξημέρωσης των ζώων. Πόλη ατείχιστη, δίχως ανάκτορα και εμφανή σημάδια ανώτερης θρησκευτικής η κοσμικής εξουσίας, σημείο συγκέντρωσης του γεωργικού πλεονάσματος, με μεγάλες αποθήκες για το σιτάρι και το κριθάρι και αποδεδειγμένη χρήση του βαμβακιού, έχοντας εντυπωσιακά εξελιγμένο αποχετευτικό δίκτυο, συστήματα διαχείρισης του νερού και πρωτοφανή για την εποχή μαζική χρήση πηγαδιών. Γραφή και πολιτισμός ύστερα από μια υπερχιλιετή ανάπτυξη χάθηκαν ανεξήγητα στην αχλή του χρόνου, περίπου στα 1800 π.χ. Εκτός από την εξέχουσα Μοχέντζο-ντάρο των δεκάδων χιλιάδων κατοίκων και την ισάξια αλλά ακόμη ανεξερεύνητη Χαράπα, ο πολιτισμός στην κοιλάδα του Ινδού περιλάμβανε ένα πυκνό δίκτυο μικρότερων πόλεων και οικισμών, η ζωή των οποίων στηρίζονταν στην γεωργία, την κτηνοτροφία αλλά και στις ανταλλαγές με μακρινούς τόπους. Οι αρχαιολόγοι, οι υδρολόγοι και οι ιστορικοί συνεχίζουν διαφωνούν για τις αιτίες αυτής της ξαφνικής πτώσης. Άλλοι την αποδίδουν σε μια βιβλική πλημμύρα που προκάλεσε ο Ινδός και άλλοι στις αλλαγές στο φυσικό περιβάλλον που προκάλεσαν οι ανθρώπινες δραστηριότητες. Το μυστήριο εξακολουθεί να απασχολεί τους επιστήμονες.

Σρι Λάνκα | Θυμός και εξέγερση στο μαργαριτάρι του Ινδικού

Σημείο Μηδέν. Οι χιλιομετρικές αποστάσεις στην Σρι Λάνκα υπολογίζονται σε αναφορά με την μεγαλύτερη πόλη και οικονομική της πρωτεύουσα. Στο Κολόμπο η αρχή για την μέτρηση είναι το προεδρικό μέγαρο. Στέκεται κοντά στην ακτή, τριγυρισμένο από καταπράσινους κήπους, γεμάτο πολυτέλεια. Κτισμένο στην εκπνοή του 18ου αιώνα από τον τελευταίο Ολλανδό κυβερνήτη του νησιού, χρησιμοποιήθηκε ύστερα από βελτιώσεις ως έδρα της βρετανικής αποικιακής εξουσίας. Το βασιλικό σπίτι, όπως το ονόμαζαν οι ντόπιοι, έγινε η προεδρική κατοικία το 1972, όταν ιδρύθηκε η Δημοκρατία της Σρι Λάνκα και ολοκληρώθηκε και τυπικά η ανεξαρτησία. Παρ ΄ όλα αυτά παρέμεινε απρόσιτο όπως και στα χρόνια της αποικιοκρατίας, διαχρονικό έμβλημα της εξουσίας της πλούσιας κοινωνικής μειοψηφίας κάθε εποχής. Γι αυτό όταν οι διαδηλωτές το κατέλαβαν η BM Τσαντραγάθι πήρε την κόρη της και τα τρία εγγόνια της και έτρεξε εκεί. Η εξήντα ενός ετών πωλήτρια μαντηλιών, όπως συστήθηκε σε ξένους δημοσιογράφους καθισμένη σε ένα βελούδινο καναπέ στο πρώτο όροφο, ήθελε να τους δείξει μέσα σε ποια πολυτέλεια ζούσαν οι κυβερνήτες της χώρας ενώ η ίδια και η οικογένεια της πάλευαν μέσα στην φτώχεια. «Μας κορόιδευαν! Δεν έχω ξαναδεί τέτοιο μέρος στη ζωή μου» μονολογούσε. Μαζί με την Τσαντραγάθι ήταν πολλοί αυτοί που μπήκαν μέσα από οργή και περιέργεια, κοιμήθηκαν σε μαλακά κρεβάτια και αστραφτερά δάπεδα, έφαγαν από την συλλογική κουζίνα στον κήπο, έπαιξαν πιάνο, έβγαλαν σέλφις, έκαναν ντους και μερικοί βούτηξαν στην πισίνα. Οι διαδηλωτές όπως και στo γειτονικό πρωθυπουργικό γραφείο, τον Ναό των Δένδρων όπως ονομάζεται, σεβάστηκαν τα ιστορικά κτίρια, απέφυγαν τους βανδαλισμούς και με οργανωμένο τρόπο προστάτευσαν και καθάρισαν τους χώρους. Ακόμη και κρυμμένα χρήματα που ανακάλυψαν τα παρέδωσαν στο προσωπικό ασφαλείας. Σε αντίθεση με την κατοικία του προσωρινού πρωθυπουργού η οποία πυρπολήθηκε. Πρόεδρος, πρωθυπουργός, υπουργός οικονομικών, παλιότερα Υπουργός Άμυνας ήταν μερικά από τα αξιώματα που κατείχαν τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια μέλη της οικογένειας Ρατζαπάκσα. Στην τελευταία κυβέρνηση υπήρχαν επτά! Ισχυροί γαιοκτήμονες και πολιτικοί παράγοντες από τον νότο, με ιστορία σχεδόν εκατό χρόνων, οι Ρατζαπάκσα ηγήθηκαν του αιματηρού πολέμου ενάντια στους Ταμίλ στον βορρά, αποκτώντας πολιτική ισχύ και επιρροή στην κορυφή του καθεστώτος.

Χαραμπάτ, Καμπούλ | Ο ήχος της σιωπής ...και η τροφή της ψυχής

Χαραμπάτ στα Νταρί σημαίνει ταβέρνα, ένα τόπος διασκέδασης μερικές φορές κακόφημος. Αλλού αναφέρεται ως ερείπια. Η Χαραμπάτ, μια γειτονιά με στενά σοκάκια στην παλιά πόλη της Καμπούλ, στις ρίζες της ακρόπολης Μπαλά Χισάρ, είναι συνώνυμη με την παραδοσιακή αφγανική μουσική. Αρκετοί την είχαν παρομοιάσει στα χρόνια της ακμής της με ένα μεγάλο υπαίθριο ωδείο. Η ιστορία της ξεκινά την δεκαετία του 1860 όταν ο εμίρης Σερ Αλί Χαν έφερε οικογένειες εκπαιδευμένων μουσικών από την Ινδία. Εγκαταστάθηκαν σε σπίτια που κτίστηκαν γι αυτές στην καρδιά της Καμπούλ, σε ένα δρόμο που πήρε το όνομα Χαραμπάτ. Η επιλογή δεν ήταν τυχαία. Έπρεπε οι μουσικοί να είναι κοντά στην κατοικία των ηγεμόνων, τις ημέρες και τις νύχτες των οποίων διασκέδαζαν. Από τότε στη γειτονιά δεν σταμάτησε η κατασκευή μουσικών οργάνων στα εργαστήρια, τα τραγούδια και οι χοροί στους δρόμους, στους καφενέδες και πίσω από τα καφασωτά παράθυρα των σπιτιών. Στίχοι,μουσικές και τεχνικές περνούσαν από γενιά σε γενιά. Η Χαραμπάτ ήταν το κέντρο της πολιτιστικής ζωής και των γλεντιών της πόλης. Οι γαμήλιες τελετές ήταν συνηθισμένο να γίνονται εκεί. Και όταν ήρθε το ραδιόφωνο στην Καμπούλ, οι φωνές και μουσικές της Χαραμπάτ ταξίδεψαν σε όλη την χώρα, κάνοντας διάσημους πολλούς καλλιτέχνες και έξω από αυτήν. Από τις αρχές της δεκαετίας του 1950 και ιδιαίτερα στις δεκαετίες του Εξήντα και του Εβδομήντα, το ράδιο-Καμπούλ, φιλοξένησε μια ολόκληρη γενιά παραδοσιακών και σύγχρονων μουσικών, οι περισσότεροι των οποίων πέρασαν και δούλεψαν στην Χαραμπάτ.

Κερίμα Λορένα Τάριμαν | Φωτεινό αστέρι... στο μισό του ουρανού των Φιλιππίνων!

Ζωηρό μωβ αγκαλιασμένο με βαθύ κόκκινο! Όταν γεννήθηκε η Κερίμα Λορένα Τάριμαν το 1979 η Μαρία Λορένα Μπάρος δεν ζούσε. Η θρυλική μορφή του γυναικείου επαναστατικού κινήματος στα χρόνια της στρατιωτικής δικτατορίας Μάρκος είχε δολοφονηθεί από στρατιωτικό απόσπασμα, περικυκλωμένη στα βουνά του Κεσόν, τρία χρόνια νωρίτερα, τον Μάρτιο του 1976. Υπεύθυνη για την ίδρυση της Makibaka μιας μαχητικής γυναικείας οργάνωσης, πρόδρομος της σημερινής Gabriela, πέρασε στην παρανομία όταν κηρύχτηκε ο στρατιωτικός νόμος. Κυνηγήθηκε, συνελήφθηκε και βασανίστηκε. Όταν κατάφερε να αποδράσει εντάχθηκε σε μια ομάδα κομμουνιστών ανταρτών του Νέου Λαϊκού Στρατού. Η θυσία της αποτελεί συνεχή πηγή έμπνευσης και αποφασιστικότητας για πολλές νεαρές Φιλιππινέζες, ιδιαίτερα φοιτήτριες στο Πανεπιστήμιο της Κεσόν. Τζένιφερ Καρίνο. Έρικα Σαλάνγκ. Τάνια Ντομίνγκο. Κριστίν Πούσε. Ρέκκα Νοέλ Μόντε. Είναι ορισμένες από τις νεαρές γυναίκες, φοιτήτριες ή απόφοιτες του Πανεπιστήμιου, οι οποίες έδωσαν την ζωή τους στην Κορδιλιέρα πολεμώντας για την εθνική και κοινωνική ελευθερία της χώρας.

Αφγανιστάν | Η αγωνία των εγκαταλειμμένων μεταφραστών

Το όνομά του είναι Ουαλμίρ, αλλά τον φωνάζουν Αλ, αφότου ήρθε στις ΗΠΑ. Είναι η κεντρική φιγούρα σε μια τηλεοπτική σειρά του αμερικάνικου CBS με τίτλο «United States of Al», που άρχισε να προβάλλεται τον φετινό Απρίλιο. Είναι μια κλασική «αμερικανιά», μια κωμωδία καταστάσεων, όπως τις λένε, από εκείνες που τις ντύνουν με χειροκροτήματα και επιφωνήματα «κονσέρβα» για να εκβιάσουν το γέλιο και να γεμίσουν τα αποχαυνωτικά βράδια του αμερικάνικου τηλεοπτικού κοινού. Ο Αλ είναι ένας από εκείνους τους νεαρούς Αφγανούς που είχαν προσληφθεί από τον αμερικάνικο στρατό, ως μεταφραστές, πληροφοριοδότες και διαμεσολαβητές με τους ντόπιους. Ο βετεράνος πεζοναύτης Ρίλεϊ, με τον οποίο είχε συνεργαστεί, καταφέρνει να του εξασφαλίσει βίζα και τον προσκαλεί στις ΗΠΑ. Ο Ρίλεϊ ζει στο Οχάιο, είναι αλκοολικός, έχει χωρίσει και βιώνει τα αδιέξοδα μιας κατεστραμμένης ζωής μαζί με την αδερφή του, της οποίας ο αρραβωνιαστικός έχει σκοτωθεί στο Αφγανιστάν. Πρόκειται για ανθρώπινες τραγωδίες, που δημιούργησε η αμερικάνικη πολεμική επέμβαση και θα μπορούσαν να συνθέσουν ένα δυνατό αντιπολεμικό έργο. Αντί για αυτό, έχουμε μια φθηνή κωμωδία, που αναπαράγει τα αμερικάνικα στερεότυπα για τους απολίτιστους, διεφθαρμένους και πολεμοχαρείς μουσουλμάνους, με ελάχιστες εξαιρέσεις σαν τον Αλ, και τους καλούς Αμερικανούς, που αναγκάστηκαν να πολεμήσουν σε μια αφιλόξενη χώρα. Όλες οι καταστάσεις επικεντρώνονται στις προσπάθειες και τις αποτυχίες του Αλ να προσαρμοστεί στη νέα του πατρίδα, σε συνεχείς ρατσιστικούς υπαινιγμούς για την πολιτιστική του καθυστέρηση και στη διαρκή συγκατάβαση των Αμερικάνων, που δέχονται να τον ενσωματώσουν στον ανώτερο πολιτισμό τους! Η συγκεκριμένη τηλεοπτική σειρά δεν θα άξιζε ούτε μια λέξη, αν δεν άγγιζε ένα επίκαιρο και ευαίσθητο θέμα και δεν επιδίωκε προκλητικά να εμπορευτεί και να «παίξει» επάνω στην τραγωδία μιας ολόκληρης χώρας, αλλά και στις προσωπικές περιπέτειες των ανθρώπων της, μαζί και αρκετών από εκείνους που ανήκαν στις κατοχικές δυνάμεις και γύρισαν πίσω κουβαλώντας τραύματα, ενοχές και προσωπικά αδιέξοδα, αφού πρώτα συμμετείχαν σε ένα συλλογικό έγκλημα. Οι δημιουργοί χρησιμοποιούν μια από τις σκοτεινές πτυχές της αμερικάνικης κατοχής στο Αφγανιστάν, όχι για να την καταγγείλουν αλλά για να την δικαιολογήσουν. Η σειρά από τον Απρίλιο ως σήμερα έχει μια διαρκή πτώση στην τηλεθέαση, αλλά δεν είμαστε σίγουροι πως οι λόγοι είναι ίδιοι με αυτούς που προκάλεσαν αγανάκτηση και σκληρές κριτικές, μέσα και κυρίως έξω από τις ΗΠΑ.

Hlaing Tharyar, Γιανγκόν | Η άγρια Δύση… του νέου εργατικού κινήματος

Μαύρο που συνορεύει με το ζωηρό πράσινο. Μια τάφρος μαύρης λάσπης και ένας ψηλός φράκτης από χάλυβα χωρίζουν την παραγκούπολη Νιάνιουανγκ, από την Πανάινγκ Γκολφ. Από τη μια, καλύβες από σαπισμένο άχυρο και τσίγκο, στενοί χωματόδρομοι, δίχως δίκτυο ύδρευσης και αποχέτευσης. Τριάντα χιλιάδες ψυχές βουτηγμένες στη μιζέρια. Από την άλλη, μια από τις πλουσιότερες συνοικίες της Γιανγκόν, η οποία αναπτύχθηκε γύρω από ένα γήπεδο γκολφ με τεχνητές λίμνες και φοίνικες. Πολυτελείς βίλες σε αμερικάνικο στυλ Παλμ Μπιτς και Σάντα Μπάρμπαρα, χλιδάτα ξενοδοχεία, πισίνες, ιδιωτικό νοσοκομείο και κολέγιο. Είναι τόσο κοντά που μερικές φορές τα μπαλάκια των γκόλφερς προσγειώνονται πάνω στις παράγκες! Και διαφέρουν εισοδηματικά όσο απέχει η Κόλαση από τον Παράδεισο. Για μια παρτίδα γκολφ, η τιμή συμμετοχής κοστίζει εκατό δολάρια. Ένα μεροκάματο για το βοηθητικό προσωπικό που κουβαλά τα μπαστούνια και μαζεύει τα μπαλάκια είναι το πολύ τρία δολάρια! Αυτοί που κρατάνε τις ομπρέλες, πληρώνονται με ένα δολάριο! Κάθε ημέρα τα ξημερώματα και αργά το απόγευμα, ένας μικρός στρατός εργατών, ανδρών και γυναικών, μπαίνουν και βγαίνουν από τις φυλασσόμενες πύλες για να δουλέψουν ως υπηρετικό προσωπικό. Προέρχονται από τις τριγύρω φτωχογειτονιές. Η αριστοκρατική συνοικία αναφέρεται στους τουριστικούς οδηγούς ως η “περηφάνια” της Μιανμάρ. Για αυτούς που ξέρουν, αποτελεί μια συγκλονιστική εικόνα των απίστευτων ταξικών διαφορών που δημιουργήθηκαν στις τελευταίες δεκαετίες, στις οποίες η χώρα άνοιξε τα σύνορα στις ξένες επενδύσεις.

Κελμπατζάρ, Αζερμπαϊτζάν | Στον Καύκασο τα δάκρυα …άλλαξαν πλευρά!

Οι Αρμένιοι την ονομάζουν Καρβατσάρ ή Καραβάτζαρ. Οι Αζέροι την αποκαλούν Κελμπατζάρ. Η επικρατέστερη ετυμολογία την συνδέει με τούρκικο τοπωνύμιο που δίνονταν για φρούρια που ήταν στις όχθες ποταμού. Με έκταση πάνω –κάτω δύο χιλιάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα, είναι από τις πιο ορεινές περιοχές με υψόμετρα ανάμεσα στα 1500 και στα 3800 μέτρα. Τμήμα του ευρύτερου οροπεδίου του Καραμπάχ στα βορειοδυτικά, ανάμεσα στα όρια του αρμένικου θύλακα και τα σύνορα της επίσημης Αρμενίας, βρίσκεται στην κοιλάδα του ποταμού Ταρτάρ, στα όρη του λεγόμενου Μικρού Καυκάσου. Κατάφυτη, με αλπικά τοπία στις τριγύρω ψηλές κορυφές, διατρέχεται από μικρά και μεγάλα ποτάμια, έχει πλούσια πανίδα και από το ηφαιστειογενές έδαφος αναβλύζουν εκατοντάδες ιαματικές πηγές με ζεστά νερά. Σε αυτές αποδίδουν ορισμένοι το φαινόμενο να συναντά κανείς αιωνόβιους ανθρώπους. «Μόνο αυτός που δεν έχει δει ποτέ την κοιλάδα του Ταρτάρ θα εντυπωσιαστεί από τα τοπία της Ελβετίας” έγραψε ένας δημοσιογράφος που ταξίδεψε εκεί. Πριν τον πρώτο πόλεμο στην δεκαετία του Ενενήντα στην πρωτεύουσα, στην λουτρόπολη Ιστίσου και στα 128 χωριά κατοικούσαν περίπου εξήντα χιλιάδες, η συντριπτική πλειοψηφία των οποίων ήταν Αζέροι και ορεσίβιοι Κούρδοι. Λιγοστοί Ρώσοι και ελάχιστοι Αρμένιοι. Ο τελευταίος σημαντικός αριθμός αρμενικού πληθυσμού υπήρξε στα τέλη του 18ου αιώνα.

Ahyeon-dong vs Gangnam, Σεούλ | Πού κατοικούν τα αληθινά παράσιτα;

Η Ahyeon-dong είναι ένας λαβύρινθος από στενά βρώμικα δρομάκια και χαμόσπιτα με τούβλα, στα περισσότερα των οποίων για να φτάσεις πρέπει να σκαρφαλώσεις σε απότομες σκάλες. Χτισμένη στην πλαγιά ενός λόφου κοντά στον σιδηροδρομικό σταθμό, στο κέντρο Σεούλ, βόρεια του ποταμού Χαν, είναι από τις τελευταίες παραγκουπόλεις που απέμειναν στην καρδιά της πρωτεύουσας. Στην σκιά των καινούριων ουρανοξυστών κρύβει τη φτώχεια και τη μιζέρια, την άλλη πλευρά του λεγόμενου κορεάτικου θαύματος των προηγούμενων δεκαετιών. Η Ahyeon-dong έγινε ξαφνικά γνωστή και οι εικόνες της ταξίδεψαν σε όλο τον κόσμο. Ορισμένοι καταδεχτικοί κάτοικοι έδωσαν συνεντεύξεις και φωτογραφήθηκαν για λογαριασμό μεγάλων εφημερίδων και περιοδικών, περιγράφοντας τη σκληρή ζωή τους. Σχεδόν όλοι οι ανταποκριτές των μεγάλων δυτικών ΜΜΕ που είναι εγκαταστημένοι στην Σεούλ, πήραν εντολή τις τελευταίες εβδομάδες να στείλουν ρεπορτάζ με ρεαλιστικές εικόνες για την χαμοζωή στη νοτιοκορεατική μητρόπολη. Έτσι φωτίστηκαν τα υπόγεια σπίτια των φτωχογειτονιών της Σεούλ! Με ένα φως ξαφνικό, αλλά εντελώς προσωρινό, συνοδευόμενο με ένα προσποιητό, υποκριτικό ενδιαφέρον. Με τον τρόπο που ξέρουν να κάνουν καλά τα μεγάλα καθεστωτικά ΜΜΕ σε όλο τον κόσμο, όταν αποφασίζουν να συντονιστούν και να εστιάσουν. Αυτή τη φορά το θέμα ήταν η υπόγεια ζωή των ανθρώπων που ζουν στο περιθώριο της άνισης κορεάτικης καπιταλιστικής ανάπτυξης και αφορμή τα βραβεία που κέρδισε από την αμερικανική Ακαδημία Κινηματογράφου η ταινία του Κορεάτη Μπονγκ Τζουν-χο, «Παράσιτα». Η πρώτη ξενόγλωσση ταινία στην ιστορία των βραβείων που κέρδισε το Όσκαρ καλύτερης ταινίας, ύστερα από τον Χρυσό Φοίνικα που απέσπασε τον περασμένο Μάιο στις Κάννες. Ένα φιλμ που όπως γράφτηκε κάπου, ακολουθεί ένα εντυπωσιακό σλάλομ ανάμεσα στη μαύρη κωμωδία, το κλειστοφοβικό θρίλερ, την γκροτέσκα φάρσα και την κοινωνική-πολιτική σάτιρα για τις κοινωνικές ανισότητες.

Λε Ντιν Κιν | Στην υπηρεσία του λαού, ενάντια στο κόμμα του άγριου καπιταλισμού!

Περισσότερα από τρία χρόνια ιστορία έχει η σύγκρουση ανάμεσα στις κρατικές αρχές και στους κατοίκους του συνοικισμού Ντονγκ Ταμ στο χωριό Θον Χάιν στα νοτιοανατολικά περίχωρα του Ανόι, σαράντα χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα του Βιετνάμ. Αιτία το σχεδιαζόμενο στρατιωτικό αεροδρόμιο Μίου Μον, για την κατασκευή του οποίου έχουν απαλλοτριωθεί κατά διαστήματα εύφορες αγροτικές εκτάσεις, τις οποίες καλλιεργούσαν για πολλές δεκαετίες μικροί παραγωγοί ρυζιού. Σκληροτράχηλοι και αποφασισμένοι, οι χωρικοί του Ντονγκ Ταμ τον Απρίλιο του 2017, όταν κορυφώθηκε η αντιπαράθεση, ύστερα από συγκρούσεις με τις δυνάμεις καταστολής και ως απάντηση σε συλλήψεις ηγετών τους, αιχμαλώτισαν για μια εβδομάδα τριάντα οκτώ αστυνομικούς! Η ομηρία έληξε σταδιακά, όταν οι αρχές άφησαν ελεύθερους τους συλληφθέντες. Παρά τις αντίθετες διαβεβαιώσεις, όμως, επανήλθαν αργότερα με διώξεις ενάντια στους πρωταίτιους. Από τότε το χωριό έγινε πανεθνικό σύμβολο της αντίστασης στις αυθαίρετες κρατικές και εταιρικές απαλλοτριώσεις καλλιεργούμενης γης.

Επαρχία Χα Τινχ - Βιετνάμ | Ο μακρύς δρόμος προς τον θάνατο του νεαρού Νουέν Ντιν Λουόγκ

Το όνομα του εικοσάχρονου Νουέν Ντιν Λουόγκ καταχωρήθηκε δεύτερο στην επίσημη λίστα που έδωσε στη δημοσιότητα η αγγλική αστυνομία. Η ανακοίνωση επιβεβαίωσε τις υποψίες για το μακάβριο φορτίο με τις τριάντα εννέα σορούς, που ανακαλύφθηκε σε εγκαταλελειμμένο φορτηγό-ψυγείο, στο βιομηχανικό πάρκο Γουότεργκλειντ του Γκρέις, στο Έσσεξ της Βρετανίας. Ήταν όλοι τους Βιετναμέζοι, οι περισσότεροι νεαροί, από φτωχές αγροτικές περιοχές της χώρας, που ήρθαν παράνομα από τη Γαλλία. Ανάμεσά τους οκτώ γυναίκες. Ο μεγαλύτερος ήταν σαράντα τεσσάρων και μικρότεροι δύο αγόρια δεκαπέντε ετών. Αναγκάστηκαν να διαλέξουν τον επικίνδυνο δρόμο του «διοξειδίου του άνθρακα», όπως ονομάζεται η παράνομη διαδρομή μέσω κυρίως φορτηγών και κοντέινερ που μεταφέρουν στοιβαγμένους τους παράνομους μετανάστες, περνώντας την Μάγχη.

Αστανά, Σαργιάρκα | Λευκοί Τάφοι

Στην καζακική γλώσσα Ακμόλα θα πει Λευκός Τάφος. Το μικρό χωριό Ακμολίνσκι που το 1830 κτίστηκε ως οχυρό των Κοζάκων και αργότερα ονομάστηκε σε Τσελίνογκραντ θα ήταν μια άσημη μετασοβιετική πόλη αν δεν επιλέγονταν εκεί να γίνει η νέα πρωτεύουσα του “ανεξάρτητου” Καζακστάν. Η Ακμόλα ονομάστηκε Αστανά και από τα μέσα της δεκαετίας του Ενενήντα άρχισαν να υψώνονται στην άγονη στέπα αστραφτεροί ουρανοξύστες, εντυπωσιακά κρατικά κτίρια και συνοικίες από ακριβές μονοκατοικίες. Οι παλιοί σοβιετικοί διευθυντές και αξιωματούχοι σε συνεργασία με ανερχόμενους επιχειρηματίες, αφού λήστεψαν τον δημόσιο πλούτο επιδόθηκαν σε ένα επικερδές αλισβερίσι με τις δυτικές πολυεθνικές του πετρελαίου συγκεντρώνοντας αμύθητο πλούτο στους αγαπημένους ελβετικούς τραπεζικούς λογαριασμούς τους. Για να δείξουν πως δεν έχουν καμιά σχέση με το παρελθόν και την Μόσχα αλλά και για να έχουν καλύτερο έλεγχο στην αχανή χώρα μετέφεραν το διοικητικό κέντρο από την παλιά έδρα του, το Αλμάτι. Όσοι έχουν ταξιδέψει στην Αστανά έχουν να λένε για τον πλούτο που συμβολίζουν οι καινούριες κατασκευές, οι περισσότερες συγκεντρωμένες στις νέες συνοικίες, νότια του ποταμού Ισίμ, ο οποίος χωρίζει την πόλη.

Κιμ Μποκ-ντονγκ: Μια κίτρινη πεταλούδα στον ουρανό της Σεούλ

Η Κιμ Μποκ-ντονγκ πέθανε στις 28 Ιανουαρίου στο νοσοκομείο Σέβερενς του πανεπιστημίου Γιόνσει στη Σεούλ, σε ηλικία ενενήντα δύο χρόνων, ύστερα από μάχη με τον καρκίνο που βάστηξε ένα χρόνο. Την Παρασκευή 1 Φεβρουαρίου, περισσότεροι από χίλιοι Νοτιοκορεάτες κάθε ηλικίας ακολούθησαν τη νεκρική πομπή, η οποία ξεκίνησε από την κεντρική πλατεία εμπρός στο Δημαρχείο και περνώντας μπροστά από την ιαπωνική πρεσβεία, κατέληξε στο νεκροταφείο του νοσοκομείου. Εκεί, περισσότεροι συμπατριώτες την αποχαιρέτησαν για πάντα. Νωρίτερα στη σορό της απέτισε φόρο τιμής και ο πρόεδρος της χώρας Μουν Τζε-ιν. Η Κιμ Μποκ-ντονγκ υπήρξε μία από τις κορυφαίες συμβολικές μορφές της σκληρής και ανείπωτης για χρόνια ιστορίας του κορεάτικου λαού στην περίοδο της γιαπωνέζικης κατοχής. Ήταν από τις πρώτες γυναίκες οι οποίες στις αρχές της δεκαετίας του Ενενήντα, αφότου τελείωσε η στρατιωτική δικτατορία, έσπασαν τη δική τους σιωπή αλλά και τη συλλογική συγκάλυψη. Παίρνοντας θάρρος η μια από την άλλη, μίλησαν για την εξαναγκαστική σεξουαλική εκμετάλλευσή τους από τον γιαπωνέζικο στρατό κατοχής. Περιέγραψαν πως έγιναν σκλάβες για την σεξουαλική ικανοποίηση των στρατιωτών τόσο στην χώρα όσο και στις κατεχόμενες Κίνα, Μαλαισία, Ινδονησία και αλλού, ακολουθώντας την αιματηρή διαδρομή του αυτοκρατορικού στρατού. Ιστορικοί ανεβάζουν σε διακόσιες χιλιάδες τα κορίτσια και τις γυναίκες από την Κορέα και άλλες ασιατικές χώρες οι οποίες αναγκάστηκαν να υποστούν τον εφιάλτη της σεξουαλικής δουλείας ανάμεσα στο 1932 και το 1945, με ευθύνη των Ιαπώνων μιλιταριστών. Ήταν γνωστές με τον υποτιμητικό όρο “γυναίκες ανακούφισης” αλλά στην Κορέα τις ονομάζουν “hal-mo-nee” δηλαδή γιαγιάδες.

Ιαπωνία, Καρόσι Εργασία... μέχρι θανάτου!

Η Ντεντσού, ένας ιαπωνικός επιχειρηματικός γίγαντας στον κλάδο της διαφήμισης και των επικοινωνιών, έχει μια υπέρ-εκατονταετή ιστορία. Ξεκίνησε το 1905 ως γραφείο διαφημιστικών αγγελιών και πρακτορείο ειδήσεων. Eνόψει του πολέμου, το πρακτορείο αναγκάστηκε να συγχωνευτεί με τις κρατικές υπηρεσίες και η εταιρία αποσύρθηκε απρόθυμα για να συνεχίσει στον τομέα της διαφήμισης. Το κτίριο των γραφείων της γλίτωσε από τους αμερικάνικους βομβαρδισμούς και μετά τον πόλεμο αναπτύχθηκε ως μονοπώλιο, φέρνοντας στη χώρα τις αμερικανικές τεχνικές επικοινωνίας. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Τόκιο στα 1964 ήταν μεγάλη επιτυχία για την Ντεντσού. Έκτοτε συνέχισε ως προνομιακός κρατικός διαφημιστής και χωρίστηκε σε τμήματα για να ανταποκριθεί στις ανάγκες των ιαπωνικών εξαγωγικών μονοπωλίων. Από το 1925 η Ντεντσού συνεχίζει μια παράδοση. Κάθε Ιούλιο όλοι οι εργαζόμενοι με επικεφαλής τα στελέχη πραγματοποιούν ανάβαση στην κορυφή του ιερού βουνού Φούτζι. Εκεί, ύστερα από μια κοπιαστική ημέρα, προσεύχονται στο ναό Σίντο για την ευημερία της εταιρίας και των πελατών της. Παρά τις προσευχές όμως η Ντεντσού είναι μια καταραμένη επιχείρηση εξαιτίας της πολιτικής της απέναντι στους επτά και πλέον χιλιάδες εργαζόμενούς της.

Σέονγκτζου, Νότια Κορέα Ανεπιθύμητοι πύραυλοι!

 Υπάρχουν δύο φρούτα που αντιπροσωπεύουν το καλοκαίρι στην Κορέα. Το ένα είναι το καρπούζι και το άλλο το τσάμουι, το κίτρινο πεπόνι. Όταν γεμίζουν οι πάγκοι των υπαίθριων αγορών από τα κίτρινα μικρά πεπόνια σημαίνει, πως στην κορεάτικη ύπαιθρο το καλοκαίρι έχει έρθει για τα καλά. Η περιοχή γύρω από την Σέονγκτζου στη Βόρεια Γκεονγκσάνγκ, στα ανατολικά της Νότιας Κορέας, τριακόσια χιλιόμετρα από τη Σεούλ, είναι η πατρίδα του κορεάτικου πεπονιού και παράγει τη μεγαλύτερη ποσότητα που καταναλώνεται ετήσια. Συντηρητικοί αγρότες, δεμένοι με τη γη και τις παραδόσεις, οι κάτοικοι της Σέονγκτζου ακολουθούσαν για δεκαετίες πιστά το κόμμα του αιματοβαμμένου δικτάτορα Παρκ Τζονγκ-χούι, ο οποίος κατάγονταν από αυτήν την επαρχία. Στις τελευταίες προεδρικές μάλιστα υποστήριξαν με ποσοστό που ξεπέρασε το 85%, τη νυν πρόεδρο Παρκ Γκουν-χιε, κόρη του δικτάτορα. Όλα λοιπόν κυλούσαν αργά και ήσυχα, μέχρι να μαθευτεί πως η αγαπημένη τους πρόεδρος και η κυβέρνηση της αποφάσισαν να εγκαταστήσουν, λίγα χιλιόμετρα έξω από τη Σέονγκτζου, το αμερικάνικο αντιπυραυλικό σύστημα THAAD. Ένα πανάκριβο και αμφιλεγόμενο υπερόπλο - καταστροφέα εχθρικών πυραύλων με η χωρίς πυρηνικές κεφαλές, το οποίο, όπως ισχυρίζεται η κατασκευάστρια Λόκχηντ Μάρτιν, θα τους εξουδετερώνει στα ανώτερα τμήματα της ατμόσφαιρας.

Οκινάουα, Ιαπωνία Ο διαρκής φόρος του αίματος

Η εικοσάχρονη Ρίνα Σιμαμπουκούρο από την Ουρούμα, στην ανατολική ακτή της Οκινάουα, το βράδυ της Πέμπτης, στις 28 του Απρίλη, έφυγε από το σπίτι του φίλου της με σκοπό να κάνει έναν περίπατο στην πόλη. Η νεαρή, εργαζόμενη παρτ-τάιμερ σε γραφείο, από εκείνη τη βραδιά εξαφανίστηκε. Στις 16 Μαΐου, η αστυνομία, οδηγημένη από την ομολογία ενός Αμερικάνου από τη στρατιωτική βάση της Καντένα, βρήκε το άψυχο σώμα της σε δασική περιοχή δίπλα σε μια δημοσιά, κοντά στο χωριό Οννα, στη δυτική ακτή. Ο 32χρονος Κένεθ Φράγκλιν Γκάντσον (το Σινζάτο, που χρησιμοποιήθηκε ως επώνυμο από τα δυτικά ΜΜΕ για προφανείς λόγους, είναι το όνομα της Γιαπωνέζας γυναίκας του) υπέδειξε το σημείο, αφού πρώτα ομολόγησε πως εκείνο το βράδυ, εξανάγκασε με την βία τη Ρίνα να επιβιβαστεί στο αυτοκίνητό του, τη βίασε και ύστερα τη στραγγάλισε. Η αστυνομία έφτασε στον πρώην πεζοναύτη, που δούλευε σαν πολιτικό προσωπικό στη βάση, από τις κάμερες κυκλοφορίας σε συνδυασμό με τις εκπομπές που έκανε το κινητό τηλέφωνο της Ρίνα. Στην αρχή αρνιόταν κάθε σχέση αλλά αργότερα κατέρρευσε όταν η αστυνομία ανακάλυψε ίχνη του DNA της νεαρής μέσα στο αυτοκίνητό του.

Καζακστάν Οι Σταχτοπούτες της Αστανά

Πριν φτάσει στις αρχές του περασμένου αιώνα, η νεαρή σοβιετική εξουσία, στις στέπες του σημερινού Καζακστάν, ήταν πολύ συνηθισμένο οι πλούσιοι Καζάκοι να αγοράζουν τις νεαρές γυναίκες των φτωχών οικογενειών για να τις παντρευτούν. Μαζί τους αγόραζαν και το μερίδιο που αναλογούσε σε αυτές, τα ζώα της οικογένειας, και με αυτόν τον τρόπο το ζωικό κεφάλαιο συγκεντρωνόταν ολοένα και σε λιγότερα χέρια. Η πολυγαμία ήταν καθιερωμένη στους νομάδες κτηνοτρόφους της Κεντρικής Ασίας αλλά μόνο οι πλούσιοι μπορούσαν να πάρουν πολλές γυναίκες στις γιούρτες και στα σπίτια τους. Με ισχυρά τα κατάλοιπα των παλιών παγανιστικών δοξασιών, ακόμη και όταν ασπάστηκαν την ισλαμική θρησκεία, οι πληθυσμοί της Κεντρικής Ασίας διατηρούσαν για αιώνες την πολυγαμία σαν απόλυτο ανδρικό δικαίωμα, εφαρμόζοντας για οικογενειακό δίκαιο την Σαρία. Με τη νίκη των μπολσεβίκων και την σταδιακή επέκταση της σοβιετικής εξουσίας, τα πράγματα άλλαξαν εντελώς. Στις 14 Ιουνίου του 1921, η Κεντρική Επιτροπή της Αυτόνομης Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας του Τουρκεστάν κατάργησε την πολυγαμία και τον θεσμό της προίκας και τις κατέταξε στις ποινικά κολάσιμες πράξεις. Για τις μέχρι τότε πολυγαμικές οικογένειες επέτρεψε μια μεταβατική περίοδο μέχρι το 1926, έτσι ώστε να διευθετηθούν ζητήματα που αφορούσαν κυρίως την ανατροφή των παιδιών. Από τότε, στο Καζακστάν, το οποίο έγινε σοβιετική δημοκρατία το 1936, αλλά και στις υπόλοιπες κέντρο-ασιατικές σοσιαλιστικές δημοκρατίες, όπως επίσης και στον Καύκασο, η κοινωνική θέση των γυναικών γνώρισε μια κοσμογονική αλλαγή. Εντάχθηκαν στη συντριπτική πλειοψηφία τους στην παραγωγική διαδικασία, εκτινάχθηκαν οι δείκτες μόρφωσης και εκπαίδευσης, με την υποχρεωτική εκπαίδευση των νεαρών κοριτσιών και φυσικά ούτε λόγος για πολυγαμίες, προίκες και άλλα προϊστορικά και φεουδαρχικά κοινωνικά φαινόμενα.

Κατμαντού, Νεπάλ Η καταραμένη στιγμή που τραντάχτηκε το Έβερεστ

Ο ναός Πασουπατινάθ, αφιερωμένος στην ενσάρκωση του Σίβα, πέντε χιλιόμετρα βορειανατολικά από το κέντρο του Κατμαντού, είναι από τους ιερότερους τόπους για τους ινδουιστές στο Νεπάλ. Κτισμένος στις όχθες του Μπαγκμάτι, του ποταμού που διασχίζει την κοιλάδα, είναι το ανάλογο του ινδικού Βαρανάσι . Δηλαδή ο τελικός προορισμός, κάθε χρόνο, εκατοντάδων υπερήλικων και βαριά ασθενών πιστών, που έρχονται με σκοπό να πεθάνουν εδώ και να αποτεφρωθούν δίπλα στο ποτάμι, το οποίο θα παρασύρει τις στάχτες τους και θα τις φτάσει μέχρι τον Γάγγη. Είναι πεισμένοι πως εάν αφήσουν την τελευταία πνοή και το σώμα τους εκεί, η μετενσάρκωση θα γίνει σε ανθρώπινο σώμα και θα απαλλαγούν από άλλες δοκιμασίες και τιμωρίες. Για τους πιστούς ινδουιστές, είναι ευλογία και τύχη να καεί το σώμα τους σε ένα από τα ghats του Πασουπατινάθ, τα τσιμεντένια βάθρα που βρίσκονται γι’ αυτόν τον λόγο στην όχθη του ποταμού, μπροστά στον ναό.